Respect voor
restjesxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Omdat het crisis
is. Omdat er eigenlijk nog zo veel in de koelkast ligt. Omdat het een gedroomd
excuus is om te experimenteren in de keuken. Of omdat het gewoon een goed
gevoel geeft. Restjeskoken brengt rust.
Afval bestaat
niet is de leuze van een groot afvalverwerkend bedrijf. Dat is een mooie.
Natuurlijk bestaat afval wel en geen klein beetje. Alleen al in de keuken gooit
elk huishouden fortuinen weg. Niet alleen bokaaltjes en bloemkoolbladeren, maar
ook zon tien procent van al ons kostbare eten.
Zo hard bestaat
afval.
En tegelijk
blijft elk bokaaltje perfect bruikbaar, zijn de bladeren konijnenvoer of
compost en is het kostbare eten een overschotje waar nog aardig wat van te
koken valt. We noemen het afval omdat we er niks meer mee willen aanvangen.
Waarom eigenlijk niet?
Restjeskoken is
relaxed. Doe gewoon boodschappen voor de helft van de dagen en kook op de
andere dagen met de overschotjes. Het helpt om altijd wat lang houdbare
smaakmakers in huis te hebben: peterselie, knoflook, olie, oude kaas, eieren,
gedroogde tomaten en broodkruim (ook een restje). Het helpt ook om af te
stappen van de dwanggedachte dat eten altijd vers moet zijn. Mensen klagen
weleens dat de soep in hun bedrijfsrestaurant sporen draagt van de spaghettisaus
van gisteren. Dat pleit voor hun bedrijfsrestaurant, vind ik. Er wordt weinig
verspild en de soep heeft tenminste smaak.
Veel dingen zijn
veel lekkerder als ze al even gestaan hebben, of als er iets in zit wat al even
geleefd heeft. Maar zelfs van een miezerig bakje gekookte aardappelen kun je
nog iets smakelijks maken. Kijk maar.
10 RESTJES-TIPS
Aardappelschillen:
maak ze schoon, frituur ze, zout ze en je hebt chips.
Kookwater van
groente, aardappelen, peulvruchten, pasta en rijst doet het prima als bouillon
voor soepen, sauzen en risotto. Zeker als je ook nog wat weekwater van
gedroogde paddenstoelen bewaard hebt.
Over
risotto gesproken: ook dat is een prima basis om overschotjes bereide
groente te verwerken. Geroosterde pompoen, gebakken bloemkool, bonen, asperges,
tomatensaus: gewoon aan het eind toevoegen, als de rijst gaar is.
Nog zon
Italiaanse toverformule is minestrone, een maaltijdsoep waarin allerlei
stukken groente gaan die je anders zou weggooien: broccolistronken, radijs- en
selderijblaadjes, koolnerven. Vuistregel: alle harde groente moet je
kleinsnijden en samen met ui en selderij lang (lang!) stoven, tot je bijna een
compote hebt. Alle tere blaadjes gaan er pas aan het eind in. En halverwege,
nadat je water hebt toegevoegd aan de bijna-compote, kun je een parmezaankorst
in de soep gooien en even laten meesudderen.
Oud brood kun
je, als het kurkdroog is, verkruimelen tot paneermeel. Halfdroog laat
het zich gewillig tot croutons verwerken: oven voorverwarmen op 200 °C, brood
in blokjes snijden, scheutje olie en een snuif specerijen of kruiden in een kom
doen, broodblokjes erdoor en tien minuten bakken op een bakplaat.
Het groen van
prei en selderij, de steeltjes van paddenstoelen en peterselie, de botjes van
kip en de graten en koppen van magere zeevis kun je bijhouden (desnoods in de
diepvriezer) om bouillon te maken. Groentebouillon hoeft niet per se een klus
te zijn: gooi wat groenterestjes, kruiden, ui en knoflook in het kookwater
wanneer je bonen, kikkererwten of linzen kookt. Je kookwater wordt zo bouillon.
Steeltjes van
verse koriander zijn smaakbommetjes. Bewaar ze (ook in de diepvriezer) en
verwerk ze, fijngehakt, in currys of in hummus.
Gekookte
aardappelen nemen in de koelkast soms storende smaken op. Je kunt ze ook
minstens een dag op het aanrecht bewaren als je ze daarna bakt of in koekjes of
soep verwerkt.
Stap af van
het idee dat een klein overschotje het bewaren niet waard is. Enkele lepels
pasta kunnen een smaakmaker zijn voor soep of frittata, een klein restje
soep kan een stoofpot verrijken, een klein kommetje rijst wordt een heel bord
nasi goreng.
Een restje
verse kruiden kun je met wat olie en nootjes of pitten verhakken tot pesto, of
met boter en zout tot kruidenboter. Tip: vries ze in in ijsblokjesbakjes,
maak ze los en bewaar ze in zakjes, zodat je ze in kleine porties kunt
gebruiken. Om pasta te pimpen, bijvoorbeeld.
|