In deze oase van rust in het centrum van Groningen komen mensen tot zichzelf in de theetuin, waar privacy is gewaarborgd doordat de tafeltjes niet dicht op elkaar staan. Ik sluit hiermede mijn bezoek aan de Prinsenhof af.
Bijgaande tekening - de "vogelvluchtkaart" van Egbert van Haubois- uit 1637 toont aan dat de tuin van de Prinsenhof toentertijd al moet hebben bestaan. In de 17e eeuw werd de oude vestingwal afgebroken tijdens de uitleg van de stad en werd er op verzoek van stadhouder Ernst Casimir in 1626 een 'gaerde' aangelegd. De stadsbouwmeester kreeg opdracht een plan voor de nieuwe tuin te ontwerpen en dat ontwerp is waarschijnlijk zichtbaar op de kaart van Haubois.
Nog in dezelfde eeuw onderging de tuin een verandering. De muur, die de tuin afsloot van de Turfsingel, kreeg een toegangspoort met zonnewijzer, maar Willen IV vond dit in 1730 nog niet fraai genoeg en na een opknapbeurt van de gebouwen kwam de tuin aan de beurt. Hij liet de 'kunstigste' zonnewijzer van Nederland maken.
Foto: De achterzijde van de Prinsenhof met een gedeelte van de tuin.
Na 1800 raakte het geheel in verval. De zonnewijzer werd naar elders verplaatst ende tuin werd gebruikt als marechausseemanege en opslagplaats van bouwma-terialen en kipkarretjes. Pas na 1936 werd er met het herstel begonnen. Eerst in 1953 keerde de zonnewijzer terug, waarvan men met enige moeite niet alleen de tijd, maar ook het mogelijk aantal geschenen en nog te schijnen aantal uren zon kan aflezen.
Opmerkelijk is de Latijnse spreuk, die de bovenkant van de zonnewijzer in de Prinsenhof siert:
"De verleden tijd is niets, de toekomende tijd is onzeker, de tegenwoordige tijd onstandvastig; zorg dat Gij dezen, die alleen de Uwe is, niet verliest !."
Dit straatje met de naam Turfstraat leidt ons naar de buitenzijde van de Gardepoort. Aan de rechterzijde waren vroeger de stallen, doch deze zijn later verbouwd tot woningen. Het is dit straatje, waar vier jaren herinneringen van me liggen, want schuin tegenover de Gardepoort was in de jaren '40 de Prinsenhof ULO gevestigd, de school waar ik in 1948 mijn ULO-diploma behaalde. De school is inmiddels afgebroken en vervangen door hedendaagse woningen.
De naam Turfstraat herinnert aan vroeger tijden toen op de kade langs het kanaal turf uit de Veenkoloniën door binnenschippers werd gelost. De straat langs het kanaal heet ook nu nog Turfsingel.
Op de foto, die ik gisteren plaatste van het Prinsenhof is rechts de Gardepoort nog zichtbaar. Deze poort was er oorpronkelijk niet, want zoals te zien is ligt de poort onder een van de gebouwen van de Prinsenhof. Op verzoek van stadhouder Hendrik Casimir I werd een doorbraak in dit gebouw gemaakt in 1639. Boven en naast de poort werd het Corps de Garde, een militaire wacht, gehuisvest. Vandaar de naam Gardepoort.
Foto: Vanuit deze poort zijn al talrijke foto's gemaakt van het Martinikerkhof met zicht op de Martinitoren.
Reeds ten tijde van de regeerperiode van Frederik Hendrik blijkt dat er in 1541 al gesproken werd over de 'Princenhoff', gelegen aan het Martinikerkhof. Nadat het enkele jaren in gebruik was als bisschoppelijk paleis werd het na 1594 de residentie van de stadhouders van Oranje Nassau. Rechts zie je een van de oudste poorten van Groningen, de Gardepoort. Na de Tweede Wereldoorlog huisvestte dit complex de regionale zender Radio/TV Noord, dat op zijn beurt in september 2005 verkaste naar de oude Electrische Centrale, dat verbouwd werd tot een Mediacentrale. Er liggen plannen om dit complex in te richten als hotel, doch tot op heden is daarover nog geen definitief besluit genomen door het gemeentebestuur.
Bijgaande foto van de Prinsenhof is genomen vanaf de Martinitoren door een mij onbekende fotograaf. Deze foto staat namelijk op de fotosite van RTV Noord en geeft een goed beeld van het totale complex met bijbehorende tuin (waarover later meer).
Vandaag ben ik toch - ondanks de hitte- nog eens naar het Martinikerkhof gefietst, want het zinde mij niet dat ik niet alle details van het huis 'Cardinaal' goed had weergegeven. Bijgaand een foto van het volledige huis en vervolgens de drie medaillons gefotogafeerd met telelens.
Vandaag peddelde ik naar de binnenstad van Groningen om een nieuwe telefoon aan te schaffen, want de huidige functioneert niet meer zo goed. Als je dan toch in de binnenstad bent, dan is er altijd wel iets om op de gevoelige plaat vast te leggen. Ditmaal het Provinciehuis, dat net als het Gemeentehuis ook in de binnenstad ligt. Oorspronkelijk was hierin tot 1602 een school gevestigd tot het werd aangekocht door de provincie. In de loop der eeuwen zijn er steeds aanliggende panden bijgekocht en bijgebouwd tot wat het nu is.
Foto: Het Provinciehuis gezien vanaf de Grote Markt.
