De boerderij van Sil de Strandjutter uit de TV-serie
FRIEND'S FOTOARCHIEF 3
FOTO'S ZIJN DE SLEUTEL NAAR DE HERINNERING
08-04-2007
GRONINGER MOLENTOCHT-7
De huidige molen in Usquert met de bijbelse naaam 'Eva' werd in 1891 gebouwd en verving de in 1818 gebouwde molen,die door brand in 1890 verloren ging. Bij de herbouw kreeg de molen zelfzwichting, waarover ik gisteren reeds heb verteld. In 1953 werd de molen aangekocht door de erven J. Dusseldorp en werd er opdracht gegeven om de molen te herstellen, wat tussen 1953 en 1956 plaats vond. Gedraaid werd er echter niet, want de molen diende als opslagplaats voor de gemeente en raakte dientengevolge in verval.
Na een restauratie in 1983 werd de molen weer draaivaardig, doch eerst na een volgende restauratie tussen 1999 en 2001 werd de molen op 5 mei 2001 in bedrijf gesteld. De 'Eva' heeft de grootste kap van de provincie Groningen en vermoedelijk is dit de enige windmolen in Nederland met drie luiwerken. Doormiddel van een luiwerk kunnen de zware zakken met graan naar boven worden gehesen met krachten die door de wieken worden aangedreven.
In Uithuizen hebben vroeger 4 molens gestaan, maar "De Liefde" is als enige overgebleven. Deze achtkantige bovenkruier werd in 1866 gebouwd. In de kap ligt een gietijzeren as, die in 1902 is gegoten. Aan de voorzijde zit de askop, waar de beide stalen roeden doorheen steken, die voorzien zijn van het zelfzwichtingsyseem. Dit is een jaloeziesysteem, waarmee de houten plankjes open en dicht kunnen worden getrokken. (Zie de foto hieronder) De roeden hebben een lengte van 21 meter. Ook in deze molen werd vroeger zowel gemalen als gepeld. Door het malen verkreeg men (volkoren)meel en door het pellen van gerst ontstond gort.
De molen heeft twee inrijpoorten, waardoor de boeren vroeger met hun paard en wagen vol zakken met graan aan de ene kant naar binnen en aan de andere kant weer naar buiten konden rijden.
In Mensingeweer staat de molen met de mooie naam Hollands Welvaart. De molenmaker H. ten Have bouwde deze molen in 1855 voor zichzelf, maar na 10 jaar werd de molen verkocht aan de heer Boelens. Na diens dood in 1877 is de molen publiekelijk verkocht voor f. 8000,00. In 1934 werd de heer Spoelman eigenaar van de molen voor een bedrag van f. 3600,00. In 1969 verkocht zijn zoon de molen aan de gemeente Leens voor een symbolisch bedrag van f. 1,00. Door zijn compleetheid is deze molen erg geschikt als instructie- en examenmolen. De molen ligt aan het Pieterpad, de gemarkeerde wandelroute naar de St. Pietersberg bij Maastricht.
De Krimstermolen/Phoenix in Zuidwolde werd in 1862 gebouwd aan de westkant van het Kardinger Maar en sinds 1977 staat deze molen aan de oostzijde van het Boterdiep. De molen bemaalde oorspronkelijk de Oostelijke Bedumerpolder. In 1903 brandde de molen af en werd in 1904 herbouwd met een grotere vlucht door molenmaker Noordewier uit Eenrum. Kosten f. 10.293,-- Als gevolg van een waterstaatkundige verandering verloor de molen zijn bemalingsfunctie en de molenstichting Hunsingo ontwierp een verplaatsings- en restauratieplan. Sinds 1979 vervult de molen de taak van reservegemaal voor een gebied van ca. 4800 hectare.
Dit is een koren- en pelmolen, hetgeen inhoudt dat deze molen graan kan malen, maar ook gerst of rijst kan pellen. De molen is in opdracht van Klaas Homan in 1890 gebouwd en in 1971 overgegaan in handen van de gemeente. In 1983 heeft er een restauratie plaatsgevonden en werd er een molencommissie ingesteld, die tot taak heeft de molen te laten draaien en te promoten. Zo wordt de molen tijdens de Landelijke Molendag en de fietstocht gebruikt als stempelplaats. Traditioneel wordt er met Sint Maarten op 11 november een lampionnenkeuring in de molen georganiseerd in samenwerking met de Vereniging van Dorpsbelangen.
Het is het jaar van de molens in Nederland en dat is voor mij een reden om eens op zoek te gaan naar molens in het Groningerland. In Kantens stuitte ik op de "Groote Geert", een achtkantige bovenkruier met stelling . Deze molen is gebouwd in 1818 en is nog steeds op vrijwillige basis in gebruik als koren- en pelmolen.
De tekst op bijgaande foto spreekt voor zichzelf. Op de volgende foto zie je de molen in vol ornaat.
Gisteren reden mijn vrouw en ik door het Groningse land en troffen in Onderdendam bijgaand beeld aan bij de brug over het kanaal. Het kwam vroeger veelvuldig voor dat de vrouw van de schipper aan een lijn het schip voort trok, terwijl zij langs de boorden van het kanaal liep. Vaak was er een speciaal pad aangelegd langs het kanaal, dat het 'jaagpad' werd genoemd. Het was nu niet bepaald echt vrouwenwerk, maar ja, de schipper moest aan het roer staan,nietwaar?
Op de zijkant van het beeld staat de volgende tekst in het Groninger dialect te lezen, die alles verklaart:
" Wel zien vraauw laif het holdt heur veur ogen," zee schipper en dee heur ien lien.
(Wie zijn vrouw lief heeft houdt haar vóór zich zei de schipper en deed haar in de lijn.)
We beleven momenteel zonnige dagen in de lente. Reden waarom ik eens in mijn archief ben gedoken naar een voorjaarsfoto in de Ooster-poortwijk. Ik trof bijgaande foto aan van een villa in het Zuiderpark in het jaar 1989 met een Japanse Kers in volle bloei. In dat jaar werd er een verwoede campagne gevoerd tegen de sloop van de negentiende eeuwse wijk Oosterpoort en gelukkig met succes, al vond er wel een gedeeltelijke sloop plaats. Het grootste deel van de wijk bleef behouden, waardoor aan het karakter van deze wijk recht werd gedaan.
Ja, het heeft even geduurd voordat ik weer in bloggenland ben aangekomen, maar dat heeft dan ook een oorzaak. Op 14 april a.s. vindt in onze stad het zesde Vier Koren Concert plaats, waarvan ik de initiator ben namens mijn koor. Dat houdt naast het vergaderen in, dat je er vooral voor moet zorgen dat een en ander ook financieel verantwoord is. De vier deelnemende koren hebben dan ook de opdracht meegekregen om sponsors aan te trekken uit de middenstand door middel van advertenties. Zo'n acquisitie kost veel tijd, maar uiteindelijk hebben we met ons allen 70 adverteerders weten te interesseren. Maar dan moet alles nog in de computer verwerkt worden tot een verantwoord programmaboekje en dat heeft me veel tijd gekost, zodat mijn blog een tijdje op non-actief heeft gestaan. Je kunt nu eenmaal niet alle zeeën bevaren ............
Gistermiddag vond de maandelijkse bijeenkomst plaats van de Senior HCC-leden, een bijeenkomst waar maandelijks een bepaald onderwerp centraal staat. Ditmaal was er een professionele fotograaf uitgenodigd om de mensen wegwijs te maken in de digitale fotografie. Deze middag handelde het voornamelijk over het portretteren van mensen, hetgeen hij met voorbeelden op het projektiescherm onderstreepte en vervolgens mensen op pad stuurde om portretten van elkaar te maken. Niet iedereen ging naar buiten, maar binnen werd er hevig gediscussiëerd met de fotograaf, zoals bijgaand beeld illustreert, over de werking van hetdigitale fototoestel.
Vandaag zomaar een foto van Groningen, namelijk de Hereweg. Deze weg ligt op een uitloper van de Hondsrug en vormde vroeger de enige toegang tot de stad. Heerweg was vroeger een weg, waarover het leger zich kon verplaatsen. (heir = leger).
Enige tijd geleden maakte ik deze 'luchtfoto' van de 19e eeuwse Oosterpoortwijk, de wijk, die mij dierbaar is geworden, doordat ik hier als leraar/directeur basisonderwijs 36 jaar heb gewerkt. De foto is genomen vanaf het dak van het Rijksgebouw voor Studiefinanciering, van waar je een prachtig uitzicht hebt op de omgeving.
Ook Anton Pieck legde molens vast, zoals deze molen in Oskam, waar dat ook moge liggen. De Vereniging 'De Hollandsche Molen' heeft een reizende tentoonstelling voorbereid onder de titel 'Meesters en Molens - van Rembrandt tot Mondriaan'. Uitgangspunt van deze tentoonstelling is de artistieke interpretatie van de molen door Nederlandse meesters vanaf de 17e eeuw. Zij brachten het moderne Nederland in beeld met de molen als kenmerk. Naast werken van Rembrandt en Mondriaan zijn indrukwekkende schilderijen, tekeningen en prenten te zien van kunstenaars als Van Goyen, Hobbema, Gabriël en Van Gogh. Of deze molen van Anton Pieck ook een plaatsje is toebedeeld tussen de meesters..........?