Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie en ook alfonsvc.
Ik ben een man en woon in Antwerpen (België) en mijn beroep is gepensioneerde politieman.
Ik ben geboren op 29/12/1935 en ben nu dus 88 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: voetbal - genealogie - zwemmen - tennis en geschiedenis en foto's over Antwerpen.
Uitstap of Wandeling 15 - van Nieuw Gerechtshof via leien naar Stadspark -
Voor deze uitstap of wandeling, kunnen we ofwel vertrekken vanop de Groenplaats, waar we tram 8 nemen tot de eindhalte op de Bolivarplaats, aan het Nieuwe Gerechtshof of "Vlinderpaleis", of rechtstreeks van op deze plaats.
Weten jullie wie in feite Bolivar was ? Wel hij droeg de naam van Simon José Antonio de la Santisima Trinidad Bolivar y Palacios, of kortweg Simon Bolivar (Caracas 24.7.1783 - Santa Maria 17.12.1830), en was een Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijder.
Hij stond in de wieg van de landen Panama, Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia. Dat laatste land is naar hem vernoemd. Hij staat in Latijns-Amerika nog steeds bekend als "El Libertador" of "De Bevrijder".
Hij kreeg niet alleen een plaats maar tevens werd de vroegere Amamtunnel (Aansluiting met Amerikalei) naar hem genoemd onder de naam van Bolivartunnel.
(foto eigen beheer)
Deze loopt onder het nieuwe Gerechtsgebouw door naar de Kennedytunnel.
Wie de wandelafstand te lang vindt, kan als alternatief tram 12 nemen, tot aan de halte nr 5 "Stadspark". Zij kunnen vanuit het tramvoertuig de verschillende gebouwen, monumenten, enz... bekijken, uitgezonderd de omweg die wij maken aan de Bouwmeester -Plaatsnijders- en Schildersstraat.
Degenen die er echter een gezonde wandeling wensen van te maken, verlaten nu de Bolivarplaats langs het linkse voetpad van de Amerikalei, richting noord. Aan het eerste pleintje, dat in feite de naam draagt van een lei, nl. Baron Dhanislei, alhoewel het beeld van deze baron enkele honderden meters verder staat op de Baron Dhanisplaats, worden wij opgewacht door de Vlaamse kunstschilder Quinten Matsys (16° eeuw - Leuven ca 1466 - Antwerpen 1530), wiens leven menige legende stoffeert. Hij schilderde veelal religieuze werken. Hij was de eerste schilder van de Antwerpse school. Het beeld zelf werd in 1881 door Jaak De Braekeleer gehouwen. Het voetstuk is van architekt Blomme.
(foto eigen beheer)
Eén van zijn werken is "De goudweger en zijn vrouw" (1514).
We vervolgen onze weg, steken het kruispunt over en houden halt op het pleintje, van waaruit we een mooi zicht hebben op de aan de overzijde gelegen Sint-Michielskerk. (foto eigen beheer) (foto Tijl Vereenooghe - Photo Sharing)
Deze kerk is gelegen aan de Amerikalei 165 en is het eerste kerkje dat door St.-Amandus in de 7° eeuw was opgericht, toegewijd aan de heiligen Petrus en Paulus. Is een neo-Romaanse, neo-Bijzantijnse kerk, ontworpen door de architekt Frans Van Dijck en werd gebouwd tussen 1893 en 1897. Het interieur bevat sierlijk beeldhouwwerk van Bruno Gerrits en de Venetiaanse mozaïeken van de firma Salviate. Een basreliëf op het tympaan (driehoekig bovenstuk) van de hoofdingang beeldt de Zaligmaker met de 4 evangelisten uit. Ook op de toren tref je in de arduin gebeeldhouwde symbolen van de evangelisten aan.
We stappen nu verder en aan de 3° straat, gaan we links de Bouwmeesterstraat in, waar wij aan de rechterzijde een prachtig gebouw zien, nl. "De Joodse Synagoog"
(foto eigen beheer)
Deze synagoog was het werk en een deel van de opvoedende, culturele en regiligieuze taak, die de gebouwen in de omgeving een zeker imago gaf. De monumentale gevel met zijn vierkante minaretten is hier wel niet op zijn plaats. De Joodse gemeenschap leeft hier niet, maar in de omgeving van het stadspark. Ze gebruiken deze synagoog alleen maar bij speciale gelegenheden.
We wandelen nu in de richting van het Museum voor Schone Kunsten en recht voor ons in het plantsoen aan de Plaatsnijdersstraat het standbeeld "Aan Antoon Van Dyck - 1599-1899".
(foto eigen beheer)
We gaan rechts de Plaatsnijdersstraat in en zien recht op de prachtige gevel van het "Hoger instituut voor vertalers en tolken" of "Rijkshandelsschool".
(foto eigen beheer)
Deze instelling voor universitair handelsonderwijs werd in 1853 te Antwerpen opgericht onder de benaming "Hoger Handelsinstituut van de Staat". Architect F. Truyman tekende de plannen van dit voor zijn tijd (1898) alleszins merkwaardig gebouw. De beelden, die de voorgevel sieren, werden door de beeldhouwers E. De Plyn en J. Anthone vervaardigd.
Op de hoek van de Plaatsnijders -en Schildersstraat het "bootje". Het huizencomplex dat 5 continenten weergeeft en uit een groep van 4 huizen bestaat opgetrokken in Art Nouveau stijl. Eén van deze huizen werd gesloopt en kwam er een anoniem gebouw dat gebouwd werd in de jaren '70. In 1976 werd het complex officieel een beschermd monument. De opdracht werd gegeven door de scheepsbouwer P. Rouis. Hij voegde een boot toe aan het oorspronkelijk ontwerp van architekten F. Smet-Verhas. Dit opmerkelijk aspect heeft er voor gezorgd dat het huis de bijnaam kreeg van "kleine boot".
(foto eigen beheer)
Wij volgen de Schildersstraat rechts richting leien, steken het kruispunt over, na eerst een blik geworpen te hebben in de Bresstraat waar op de achtergrond het gebouw van de vroegere "Bell Telephone" later "Alcatel" verrijst. Dit gebouw wordt momenteel gerenoveerd, nadat in 2000 het stadsbestuur besloten had om de stedelijke administratie samen te brengen in één gebouw. Tegen het einde van 2009 zullen meer dan 2000 medewerkers van de stad en het OCMW hun intrek nemen in "Den Bell" aan het Francis Wellesplein. (momenteel geen foto beschikbaar)
Wij blijven nu het voetpad aan de rechterzijde van de Amerikalei volgen, richting noord, en aan het nr 47 treffen wij het "Sint-Norbertusinstituut" aan, met schuin daartegenover aan het nr 38, het "Sint-Lievens college". Even verder ligt de Tolstraat, waar nog een mooie gevel is te bewonderen. De eigen woning van de architecten J.J.Winders draagt de naam van "Den Passer".
(foto eigen beheer)
Aan het volgende kruispunt, steken we de Anselmostraat over en belanden op de Britselei, waar zich het "Gerechtshof" bevindt.
naar de plannen van Louis Baeckelmans, die op 36jarige ouderdom overleed en opgevolgd werd door zijn broer. Het gebouw werd opgetrokken van 1871 tot 1877 in eclectische stijl met neo-renaissance inleg. Het silhouet, de daken en het decor werden geïnspireerd door het Louvre in Parijs. Op 15.11.1877 werd het officieel ingehuldigd en op 14.7.1997 werd het een beschermd monument. Op 3.11.2007 begon de Regie der gebouwen tot opfrissing, renovatie en restauratie.
We blijven het voetpad volgen, tot aan de Mechelsesteenweg, steken deze over en gaan verder tot aan de Maria-Henriettalei. We blijven doorstappen tot de volgende lei, nl. de Louiza-Marialei. Voor degenen die met de tram kwamen, is dit de halte om het tramvoertuig te verlaten en kunnen onmiddellijk voor zich uit een blik werpen op de "Jezuïetenkerk",
(foto eigen beheer)
geflankeerd met het op de hoek gelegen "Onze-Lievevrouwecollege", en noordelijk door het "Elckerlycktheater".
Wij gaan nu de Louiza-Marialei op, waar we opgewacht worden door Baron H. Leys, MDCCCXV - MDCCCLXIX
(foto eigen beheer)
Aan dit standbeeld is wel een merkwaardige anekdote verbonden. Volgens Amand de Lattin (Beroemde medeburgers) is het hoofd wel van H. Leys, maar niet zijn lichaam. Hendrik Leys (Antwerpen 1815- 1869) was klein van gestalte, zodus ....
Aan het andere uiteinde van het plantsoen, aan de kant van de Rubenslei, bevindt zich het beeldje "Jong Meisje met Geit",
(foto eigen beheer) Dit delicate bronzen idyllisch beeldhouwwerk is van de hand van de Franse kunstenaar J. Courbier, die het in 1930, na afloop van de Wereldtentoonstelling, ten geschenke gaf aan de Stad Antwerpen.
We steken nu de voetgangersoverweg over richting Stadspark, hier bevond zich voordien de Schans van Herentals als onderdeel van de 16° eeuwse Spaanse omwalling en werd er in 1867 door ingenieur Keilig een groot park aangelegd. Bij het betreden van het Stadspark zie we onmiddellijk de 6 meter hoge "Gedenkzuil"
(foto eigen beheer)
die ons doet herinneren aan de naasting van Kongo. De obelisk werd op 7.10.1911 ingewijd in het bijzijn van Koning Leopold II. De ontwerper was de stadsbouwmeester Emile L.J. Van Averbeke (° Berchem 10.7.1876 - + Deurne 1.2.1946. De bronzen medaillon van Leopold II is van Jules Baetens (° Antwerpen 6.10.1861 - + 7.10.1937). Het monument wordt bekroond door een verguld beeld van Mercurius, de (Romeinse) god van handel en winst. Op de zuil is volgende tekst te lezen : "In bijzijn van Z.M. Koning Leopold II viert de Handelskamer van Antwerpen de naasting van Congo aan België 6 juni 1909. J. Van Averbeke bouwmeester. Aan de achterkant dezelfde boodschap, maar in het Frans. "
Schuin rechts van de obelisk, in de plantsoenen vinden we achtereenvolgens een monument ter nagedachtenis van de gesneuvelden van het 5° Linieregiment uit beide wereldoorlogen.
(foto eigen beheer)
en vervolgens verscholen in het groen het monument van Theodoor Verstraete (° Gent 5.1.1850 - + Antwerpen 1907). "Naar de Dodenwake" is zijn meest bekende werk dat door de schilder zelf bewonderd wordt. Het is een buitenmaatse steenmassa waarin een vrouwenfiguur werd gebeiteld. Zij moet de Antwerpse Kempen voorstellen, waar Verstraete met voorliefde tekende en schilderde.
(foto eigen beheer)
En vervolgens uiterst rechts van ons de arduinen skulptuur "Moeder en Kind" van Georges Minne, opgericht ter herinnering aan Koningin Astrid. Dit beeld stond oorspronkelijk in een bloemenperkje op het Koningin Astridplein (tot 5 september 1935 Statieplein) aan de kant van het Centraal Station, waar het op 26 mei 1936 werd onthuld in aanwezigheid van eerste minister P.H. Spaak, burgemeester Huysmans en zo'n 800 schoolkinderen. Op het voetstuk lezen wij : "Ter herinnering aan Koningin Astrid, vrouw en moeder". Op 25.2.1949 besliste het College van burgemeester en schepenen het aandenken over te brengen naar het stadspark.
(foto eigen beheer)
We keren op onze stappen terug, tot aan de obelisk, en nemen nu links de met kleine kasseitje geplaveide weg. Wandelen voorbij café Capital en ten einde deze wandelweg lopen we recht op de rollerskater-piste met daartegenover de speeltuin.
(Foto's eigen beheer)
We blijven nu de kasseitjesweg links volgen, tot voorbij de speeltuin en zien ten einde, nabij de vijver, het standbeeld "Jan VanBeers - 1821-1888, van zijne vereerders uit Noord en Zuid", van beeldhouwer Alfred Egide Crick (° Antwerpen 2.10.1858 en + Zaventem 17.5.1931). Van Beers woonde in de Quinten Matsyslei 19 en had een voorkeur voor dit plekje, waar hij tijdens zijn dagelijkse wandeling in het park placht te vertoeven. De 3 meter hoge arduin, bekroond met een vergulde en gevleugelde vrouw figuur, die een lauwerkrans in de hoogte steekt en kennelijk poëzie voorstelt.
(Foto eigen beheer)
We volgen nu de zandweg naar rechts en laten de vijver aan onze linkerkant. Op zeker ogenblik zien wij aan onze rechterkant, verdoken tussen de bomen, nog één van twee bunkers uit de tweede wereldoorlog, die nog hier te vinden zijn.
(foto eigen beheer)
We gaan niet naar boven maar blijven beneden, links vijver volgen. Hier wanen wij ons precies in het gebergte
(foto eigen beheer)
Boven ons zien we reeds de "hangbrug". Om deze te kunnen bekijken gaan we stijl naar boven en volgen gewoon de weg tot aan de splitsing en dan onmiddellijk naar links richting "hangbrug".
(foto's uit eigen beheer)
Eens de brug over gaan we naar links, waar we aan de Loosplaats in een plantsoen het standbeeld van de socialistische voorman "Louis Major 1902 - 1985", die met zijn linkerhand naar de Sint-Jozefkerk wijst.
(foto eigen beheer)
Ludovicus Carolus Major werd ° te Oostende op 20.12.1902 en overleed te Antwerpen op 19.2.1985. Hij was een Belgisch politicus en minister voor de BSP (nu Sp.A). Socialistisch vakbondssecretaris voor de dokwerkers in West-Vlaanderen, vooraleer algemeen secretaris te worden (1952-1968) van het ABVV. In 1973 werd hij benoemd tot minister van Staat.
(foto eigen beheer)
Na een blik geworpen te hebben op de kerk keren wij op onze stappen terug langs de wandelweg, gelijklopend met de Van Eycklei. In een afgesloten grasperk, aan onze rechterkant, bemerken wij het bronzen "fonteinmotief" (1954) van Ratimir Stojadinovic.
(foto eigen beheer)
Een beeldje vol poëzie. De skulptuur werd op 17.10.1958 door de stad bij de in 1913 te Belgrado geboren Joegoslavische kunstenaar aangekocht.
Even verder slaan we de eerstvolgende zandweg in, richting vijver, maar houden eerst halt bij de splitsing om het monument van "Evarist Allewaert", grondlegger en grote promotor van het fröbelonderwijs te bekijken.
(foto eigen beheer)
Het is een werk van Frans Joris. Een lief meisje biedt de grote voorvechter van het volksonderwijs een palmtak aan. Een kleine jongen heeft een bloemenkrans neergelegd. De tekst op het beeld : "Aan Allewaert, schepen van onderwijs - Fr. Joris".
Alvorens onze wandeling in het stadspark te besluiten, gaan we toch nog even uit de richting, naar het beeld "De Jacht", één van de allegorische beelden, die in de jaren 1860 het stadspark kwam sieren.
(foto eigen beheer)
We gaan nu via de zandweg, gelijklopend met de Rubenslei, richting zuid, tot aan de uithoek van het park, tussen de Van Eycklei en de Rubenslei, waar het "ruiterstandbeeld van Koning Albert" zich bevindt. Dit beeld stond vroeger voor de Nationale Bank op de Frankrijklei en werd onthuld op 21.4.1930 in aanwezigheid van Koning Albert en Koningin Elisabeth, de leden van de Koninklijke familie en burgemeester Frans Van Cauwelaert. Het is een werk van Edward Deckers (° Antwerpen 24.12.1878 - + 29.12.1956). Op 27.4.1951 besliste het stadsbestuur het naar het stadspark over te brengen.
(foto eigen beheer)
We verlaten nu het stadspark, via de tegenoverliggende Maria Henriettalei en begeven ons naar de tramhalte voor de "Nationale Bank", op de Frankrijklei. Een imposant gebouw in Vlaamse Renaissancetrant, dat, met zijn vele torens doet denken aan het door Koning Frans I geliefd kasteel van Chambord. De gevels zijn met beeldhouwwerken versierd. De sculpturen aan de zijde van de Frankrijklei zijn van J. de Braekeleer; deze aan de Leopoldplaats van J. Pécher. Binnen bevinden zich een paar beelden van de hand van Josué Dupon. Architect Beyaert tekende de plannen voor dit in de jaren 1875-1880 opgerichte gebouw.
(foto eigen beheer)
We zijn nu aan het einde gekomen van onze 15° wandeling en kunnen, ofwel terugkeren naar ons beginpunt met tramlijn 12 richting zuid, ofwel met tramlijn 8 richting Groenplaats.
We hopen dat jullie van deze lange wandeling genoten hebben en verwachten jullie op onze 16° wandeling, die zal gaan via Mechelsesteenweg, naar Albertpark, Harmonie en zo richting Hof van Leysen op de Markgravelei.
Waarom deze uitstap met rondwandeling op de stedelijke begraafplaats "Schoonselhof" ? De reden is dat deze plaats eveneens een stukje Antwerpen is, en gelegen is op de grens van Hoboken en Wilrijk tussen de Krijgsbaan, Jules Moretuslei, Fort 7, Moerelei, Schoonselstraat, Groenstraat en Sint-Bernardsesteenweg.
De begraafplaats is bereikbaar met tram 24, met als eindhalte Sint-Bernardsesteenweg, met verschillende autobussen en uiteraard ook met het persoonlijk voertuig. Voor de wagens is er ruime parkeergelegenheid aan de overzijde van de hoofdingang van de begraafplaats.
Het idee om deze uitstap in te lassen kwam er dank zij Jacques Buermans uit Hoboken, die een prachtig wandelboekje maakte : "Wandelen van Scoonsele tot Schoonselhof", wat gratis te bekomen is in de Antwerpse stadswinkel, het Informatiecentrum te Hoboken, en tijdens de werkuren, bij de administratie van de begraafplaats op het kasteel.
Wij weten dat dit artikel verre van volledig is, maar indien U geïnteresseerd bent, raden wij jullie aan om de websites www.schoonselhof.be of www.grafzerkje.be te bezoeken, waar zéér interessante gegevens in voorkomen en andere wandelingen.
De begraafplaats Schoonselhof is niet alleen een dodenakker, maar ook een mooi park met dreven waar het fijn kuieren is en waar men kan genieten van indrukwekkende bomen, prachtige monumenten en op de koop toe een kolonie reigers. In die sfeervolle omgeving komt men tot rust. De relatieve waarde van zovele zaken komt hier pas echt tot uiting. Een ideale locatie voor wie aan onthaasting toe is.
Een begraafplaats als toeristische bestemming ? Waarom niet ? Voor de overledenen doet dat zeker geen afbreuk aan het respect dat ze verdienen.
Beginnen we eerst met de herkomst van de naam "Schoonselhof". Deze zou komen van Jan van Wilrike, gezegd van Sconcele (1319). Vroeger zou er, nabij de Schansvelden, een hoeve Sconcele genaamd, bestaan hebben. Sconcele zou staan voor "schoon" (mooi) en "zele" (zaal of huis), eveneens moerassig, vochtige rond betekenen. Het eigenlijke kasteel Schoonselhof was aanvankelijk een "huis van plaisantie", een buitenverblijf voor vermogende kooplieden die in de 16° eeuw in Antwerpen gevestigd waren. Het domein lag in de heerlijkheid Wilrijk.
De eerste die op het Schoonselhof begraven werd op 29.8.1914, was een Duits soldaat. Sinds 1.9.1921 is het Schoonselhof een openbare begraafplaats.
Het Schoonselhof werd ingericht als "parkbegraafplaats", naar het model van Ohlsdorf te Hamburg.
Onze wandeling duurt ongeveer 1.30 uur en daarom gaan we via het wachthuisje aan de hoofdingang, de recht voor ons liggende dreef in, om verder te wandelen tot aan het eerste kruispuntje, waar we links inslaan tot aan het brugje met rondpunt, aan de voorzijde van het kasteel. We blijven verder gaan en bemerken links de strooiweide-columbarium.
(foto eigen beheer)
Aan het volgende kruispunt gaan we rechts af (aan nr 1098) tot aan de eerste linkse afslag, waar zich op de hoek het perk 5 bevindt (graven van oudstrijders + weerstand 1940-45).
(foto eigen beheer)
We vervolgen onze weg rechtdoor het perk 3/4. Rechts bevinden zich de graven van de politieke gevangenen 1940-45, met het monument met opschrift : "Geef ons het leed en het geluk de onzen" Hier rust asse uit Ravensbruck".
(foto eigen beheer)
Verderop het monument waarop vermeld : "Hier rust de urne met as van een onbekende gevangene uit het concentratiekamp Dachau"
(foto eigen beheer)
Wandel hier in alle stilte rond en ontdek de 2 obelisken ter ere van de Franse soldaten. De eerste obelisk, herdenkt de gekwetsten van de veldslag van Belfort, nabij de Vogezen in 1870-71, die naar Antwerpse hospitalen werden overgebracht. Het monument bevat een hommage van de hand van Victor Hugo. Het tweede monument 1832-1905 Honneur et Patrie met de vermelding : "A la mémoire des officiers, sous-officiers et soldats de l'armée de Maréchal Gérard tombes au siège de la citadelle d'Anvers - Novembre - Décembre 1832" (Ter herinnering aan de officieren, onderofficieren en soldaten van het leger van Maréchal Gérard gevallen bij de bestorming van de citadel van Antwerpen - november/december 1832)
Na de rondgang rond de obelisken wandelen rechtdoor en slaan rechtsaf tot het einde van de dreef, waar we links tussen 2 zuilen waarop 2 grote bloempotten, via het poortje binnenwandelen en de aldaar gelegen militaire graven bezoeken. Door een 2° poortje komen we op een perk waar "ter herinnering aan de beslissing van het gemeentebestuur een waardig gedenkteken op te zullen richten ter eere der Belgische soldaten en der bondgenooten op Schoonselhof begraven ..."
(foto eigen beheer)
We keren nu op onze stappen terug en gaan onmiddellijk naar rechts waar we rechts van ons, op het perk 4, het Britse soldatenkerkhof met een stemmige kapel bemerken. Wanneer de kruisen dichter bij elkaar staan dan gebruikelijk, betekent dat dat de overledenen samen zijn omgekomen.
We blijven de weg volgen tot aan de T-splitsing en gaan onmiddellijk naar links, vanwaar wij een mooi zicht hebben op het rechts gelegen kasteel.
(foto eigen beheer)
We blijven rechtdoor gaan en volgen de wegwijze "G V U". Op de eerste weg links lopen we recht op het standbeeld "Antwerpen aan Leopold De Wael Burgemeester 1872-1892" met op de zijkant "Graf van Mev. L.De Wael-Van Gend ° 19.1.1844 - + 4.8.1887".
(foto eigen beheer) Wandel hier even rond het monument en bekijk de achterzijde,
(foto eigen beheer) om dan rechts van het perk "S" te blijven waar we op het einde naar rechts gaan. Hier vinden wij het monument van Hendrik Conscience 1812-1883 "Gij zult Uw vaderland beminnen en zijne taal en zijne roem" .
(foto eigen beheer) Hendrik Conscience was de zoon van een Fransman die zich in 1807 als scheepstimmerman hier had gevestigd om te schrijven, eerst in het Frans, daarna, op aandringen van Theodoor Van Rijszwijck, in het Nederlands. Hij schreef o.m. "Het Wonderjaar", "De Loteling" en "De Leeuw van Vlaanderen". Hij stierf te Brussel aan een maagkwaal. Een kolossale leeuw bewaakt de opgebaarde schrijver. Het beeld is van Frans Joris.
Rechts naast Hendrik Conscience ligt Edward Coremans, de man van de taalwetten. Links op dit perk rust de student Herman Vande Reeck, die neergeschoten werd op de Grote Markt tijdens een verboden 11 juli-viering. De manifestatie werd in Borgerhout gehouden en na afloop trokken de betogers de stad in.
Juist daartegenover het monument gewijd aan Victor Driessens stichter van het Nationaal toneel ° 6.5.1822 - + 4.4.1885,
(foto eigen beheer) geflankeerd door het graf voor Julius De Geyter, dichter.
Wij vervolgen nu onze weg richting uitgang, waar wij onderweg, zowel links als rechts talrijke praalgraven opmerken
(foto eigen beheer)
en het monument van "Peter Benoit 1831-1901".
(foto eigen beheer)
de man die zijn volk leerde zingen. Enkele van zijn werken : Mijn moederspraak en citates De Wereld in - De Rijn - De Oorlog - Lucifer - De Schelde en de Rubenscantate.
Zo kunnen we nu onze weg vervolgen richting uitgang.
Wij hopen dat jullie genoten hebben van deze rustige omgeving en verwachten jullie op onze volgende uitstap of wandeling.
Uitstap of Wandeling 13 - De Seefhoek en Stuivenberg -
Zoals beloofd in onze vorige uitstap gaan we nu even in de richting van de "Seefhoek". Hiervoor is ons vertrekpunt eveneens de Groenplaats. We wandelen het plein over tot voorbij het Hilton hotel, waar we het schuin gelegen straatje, nl. de Sint-Pietersstraat nemen. We komen alzo op de Melkmarkt en aan de tweede straat rechts, degene met de tramsporen, de Korte Nieuwstraat, nemen we tram lijn 10 tot aan de Franklin Rooselveltplaats (of Geuzenhofkes) en stappen af aan de halte tegenover het Koninklijk Atheneum. Steken de straat over, via de verkeerslichten en begeven ons links van het Atheneum in de Osystraat.
Een fikse wandeling, via de Van Maerlantstraat, brengt ons op het Sint-Jansplein.
(foto eigen beheer)
waar in feite onze tocht gaat beginnen.
De "Seefhoek" is een kwartier waar veel over te vertellen valt maar weinig te zien is. De wijk wordt vooral bewoond door allochtonen en de vele winkels, die vroeger deel uitmaakten van de Handels -en Onderwijsstraat zijn verdwenen en ingenomen door vreemdelingen.
Wat ons onmiddellijk opvalt is het beeld "Pepto Bismo 2003"
van Panamarenko
Alias Henri Van Herreweghe (° Antwerpen 5.2.1940), die een buitengewoon en niet te classeren individu binnen de hedendaagse kunst is. Als kunstenaar, ingenieur, fysicus, uitvinder en visionair heeft hij uitzonderlijk onderzoek gevoerd naar begrippen als ruimte, beweging, vlucht, energie en gravitatie. Zij werk is een combinatie van artistiek en technologisch experiment, en neemt verschillende vormen aan : vliegtuigen, duikboten, auto's, vliegende tapijten en vogels. Telkens spectaculaire constructies van vreemde schoonheid, tegelijk speels en indrukwekkend. Van 1970 tot 2003 heeft hij gewoond in de Biekorfstraat 2 te Antwerpen.
Wanneer we voor dit beeld staan nemen we, achter ons, de uiterst rechtse straat, de Sint-Gummarusstraat, en wandelen tot het einde, waar we links de Dambruggestraat inslaan. - - - - - Voor diegenen die de "trappekes"
(foto eigen beheer)
willen gaan bekijken, nemen de Trapstraat tot het einde en terug, tot aan de tweede straat links, Sint-Jobstraat.
Een spoorweg, vroeger de hoofdverbinding tussen de spoorweg en de dokken, scheidde het Dam-kwartier van het Stuivenberg. De viaduct is de enige verbinding tot de 2 delen. Om te vermijden dat voetgangers en fietsers een omweg zouden moeten maken om de brug te kruisen, werd een trap gebouwd, en gaf hem haar naam van de straat (Trapstraat). De trap werd een mijlpaal in de omgeving en de bewoners hebben de blinde muur naast de trap beschilderd met een oude buurtscene. Het thema van de schilderij "Seefbier" doet ons denken aan de naam "Seef-hoek", de populaire naam van dit deel van de stad. Spijtig genoeg 'bladdert" de verf van de muur en is er praktisch niets meer van te zien.
In 1900 dronk men in Antwerpen al een halve eeuw het "Seefbier" of kortweg Seef. De Antwerpse auteur Domien Sleeckx, die leefde van 1818 tot 1902, dronk dat bier in D'Exter, een buitenherberg in Deurne. 'Men tapte er een wit bier, dubbele Seef' geheten, dat schuimde als champagne. De Exter zou nog bestaan maar het bier is spijtig genoeg verdwenen. Het was een troebel bier, vergelijkbaar met het bier uit Hoegaerde. Het stierf in het begin van de eeuw een stille dood, toen het werd verdrongen door Bockbier en pils.
Op de hoek met de Biekorfstraat het vroegere politiebureel van de 11°wijk, nu een dokterspraktijk.
(foto eigen beheer) - - - - - Wij (die niet naar de "trappekes" gingen), blijven echter de tramsporen volgen en belanden alzo in de Van Kerckhovenstraat.
Links van ons de Sint-Amanduskerk (1869-1874) gebouwd door J.L. Baeckelmans.
(foto's eigen beheer)
Enkele honderden meters verder tussen de Gas -en de Nijverheidsstraat de "blokken van de Seefhoek"
(foto eigen beheer)
Even voorbij de Nijverheidsstraat, komen we op een groot plein, nl. "Het Stuivenbergplein".
(foto eigen beheer)
Rond dit groot plein, vindt men een 19° eeuws schoolgebouw, sociale woningen en vele werkmanshuisjes. Eens een zandige duin buiten de stadsomwalling, later de hoofdbegraafplaats van de stad. Het werd een publiek plein in de 19° eeuw. Vandaag trekt het plein jong en oud aan, en werden delen van het plein omgevormd tot picknick plaatsen, voetbal en basketbalvelden of race-trajecten voor montainbikes.
Steken we nu dit plein, diagonaal, over tot in de rechterhoek, waar zich het gebouw van het overdekt "stedelijk zwemdok" is gelegen.
Dit stedelijk zwemdok, waarvan de ingang zich bevindt in de Veldstraat, dateert van 1933 en is het oudste zwembad in Antwerpen. "Een gezonde geest in een gezond lichaam" is wat de stad in gedachten had om dit gebouw te bouwen. Een overdekt zwemdok voor het publiek met badhuis en washuis. Momenteel wordt het omgebouwd tot een stoombadencomplex : het zwembad en de badkamers blijven behouden, maar je zal er ook oosterse stoombaden, een gymzaal en een badenhuis aantreffen. Omdat het gebouw een beschermd monument is, gebeurt de renovatie met de grootste zorg. Het stedelijk zwembad heeft een prachtige Art Deco architectuur. Wie ooit de badzaal, de wandtegels en de granito-vloeren heeft gezien, vergeet ze nooit meer. (Bron : gelezen in Antwerpen, Werf van de Eeuw "Een nieuwe fase").
Wij blijven echter rechtdoor gaan en lopen recht op het "oude washuis" (1923) dat werd omgevormd tot een lokaal cultureel centrum "Het Oude Badhuis".
(foto eigen beheer)
Achter dit badhuis, bevindt zich aan de Meloenstraat een speelpleintje en nieuwe "blokken".
(foto eigen beheer)
We gaan onder de blokken door en belanden in de Viséstraat, waar we een zicht hebben op de werkzaamheden voor het aanleggen van een park. De bewoners hadden graag gezien dat de spoorweggronden veranderd zouden worden in een park, en hebben zo gezien hun slag thuis gehaald.
(foto's eigen beheer)
Op de hoek van de eerste straat links, de Viséstraat, een knap art-deco gebouw, waar vroeger de Brandweer
(foto eigen beheer)
was gehuisvest en dat duidelijk de tekens van de Glasgowschool en Amsterdam's Berlage (1913 - architect Van Averbeke) draagt en als uithangbord dient voor de omgeving en een deel van de skyline van Antwerpen vormt. De kazerne werd buiten gebruik gesteld sedert 1947. We keren op onze stappen terug en verlaten het pleintje via de Pompoenstraat, steken de Veldstraat over, en lopen rechtdoor in de Familiestraat, waar we de torens van de Sint-Eligiuskerk (1890) opmerken.
(foto eigen beheer)
met ingang in de Van Helmontstraat. We wandelen links, deze straat in, en komen alzo in de Pothoekstraat, waar we naar rechts gaan.
(foto eigen beheer)
Wij wandelen voorbij de nieuwe aangebouwde zijvleugel en de afdeling "spoed" van het Stuivenbergziekenhuis, (1877- 1884) waarvan de ingang zich bevindt in de Lange Beeldekensstraat. Dit ziekenhuis werd gebouwd naar de plannen van Frans Baeckelmans, uitgevoerd door J. Bilmeyer en J. Van Riel.
(foto eigen beheer)
We wandelen verder, in de Lange Beeldekensstraat, voorbij het ziekenhuis en komen aan de 5° straat rechts, de Perenstraat, om aan het einde, de Duinstraat, in te gaan. Even verder aan de linkerzijde bevindt zich de "Neefsteeg",
(foto eigen beheer)
en verder rechts voorbij de Perenstraat, de "Duinsteeg",
(foto eigen beheer)
met recht daartegenover de "Geelhandplaats".
De "Duinsteeg" en "Neefsteeg" werden bebouwd met werkmanswoningen die men overal in het Stuivenbergkwartier vindt. Vele van hen zijn met grote zorg gerenoveerd. Op zeker ogenblik waren de bewoners verplicht hun woningen te ontruimen maar een sociaal woningcomplex kocht ze bijtijds op. De huizen zijn nu gemoderniseerd zo dat families met een laag inkomen met 3 of meer kinderen kunnen leven in een veilige straat
De "Geelhandplaats"
(foto eigen beheer) situeert zich achter een ijzeren poort in de Duinstraat. Kinderen spelen hier op de binnenplaats, ouderen hebben een gesprek met elkaar op de zitbanken en moeders bekijken hun kinderen vanop de balkonnen. Dat is het levendig spektakel gedurende de zomeravonden. De atmosfeer doet ons denken aan de film "Una Giornata Particolare" met Sopha Loren en Mastriani. Het sociaal huizencomplex dateert van 1935 (architect Francken) is een knap voorbeeld van de socialistische traditie in sociale woningen met de nadruk op gemeenschap en hygiëne. De doorgevoerde renovatie in 1986 vergrootte de appartementen en vezorgde ze met centrale verwarming, badkamers en liften.
We volgen verder de Duinstraat en gaan de links schuin gelegen straat, de Lange Ypermanstraat in, waar we verder de eerste links, de Korte Ypermanstraat nemen, zodat wij op het "Schoolplak" (foto eigen beheer)
belanden. Hier werd een in -en uitgang voor de metro voorzien, waar tram 3 ondergronds de halte "Handelsstraat" aandoet. Deze tram brengt U rechtstreeks van daaruit naar het Centraal Station of Groenplaats.
We verlaten het Schoolplak en begeven ons links in de Handelsstraat, waar zich langs de rechterzijde de "Handelssteeg" bevindt.
(foto eigen beheer)
Wandel hier in tot aan de overwelving, die toegang verleent tot het "Willy Vandersteenplein", striptekenaar 1913-1990",
(foto eigen beheer) waarvan verschillende tekeningen van de stripfiguren zijn aan gebracht om de muren te versieren.
Eens de stripfiguren bekeken en een korte pauze ingelast te hebben, begeven wij ons terug in de richting waarvan we gekomen zijn en vervolgen onze weg in de Handelsstraat tot aan de 2° doodlopende straat links, nl. het steegje "Burgerwelzijn"
(foto eigen beheer)
waar, op zaterdag 20 november 1999 een 52-meter lange muurschildering van Suske en Wiske werd onthuld. De tekening is aangebracht op een blinde muur van de doodlopende straat Burgerwelzijn. De afbeelding bestaat uit 43 beschilderde panelen waarop fragmenten te zien zijn uit het verhaal, "De 7 Schaken". De op hout geschilderde panelen werden geschilderd door leerlingen van het Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten uit Antwerpen.
Het aanbrengen van de beschildering gebeurde ter verfraaiing van de blinde muur en tevens als eerbetoon aan Willy Vandersteen, de geestelijke vader van Suske en Wiske, die in de wijk geboren werd en er opgroeide. De bewoners van de wijk dienden in 1998 een project in bij de Koning Boudewijnstichting voor het versieren van de muur in het steegje. Het project viel in goede aarde en meteen kwam er ook de financiële en logistieke steun voor.
Eens het Burgerwelzijn bezocht te hebben, begeven we ons terug in de Handelsstraat, waar we links afslaan tot aan de Diepestraat. Hier steken we de straat over en lopen rechts op de Sint-Elisabethplaats.
(foto eigen beheer)
Dit plein is omringd met kastanjebomen en bevat de metrohalte "St.-Elisabeth"
(foto eigen beheer)
Deze halte brengt U eveneens, ondergronds met tramlijn 3, terug naar het Centraal Station ofwel naar de Groenplaats. Het wordt gedomineerd door een oud schoolgebouw. Jonge ondernemers huren de vroegere klaslokalen aan lage prijzen en alzo hun zaak te starten. Zij delen het secretariaat, en andere faciliteiten. Het vroegere hoofdkantoor is nu een café met een duidelijk gestructureerd interieur. Wanneer jullie niet gehaast bent, raden wij U aan een drink op het terras te nuttigen. - - - - - Tijdens onze rondgang ontdekten wij in de omgeving, namelijk in de Walenstraat aan het nr 25, het "Hof Van Camp" en verder de "VanCampstraat"
(foto's eigen beheer)
Hiervoor moet U de wandeling niet verlaten, want veel bijzonders is er niet te zien. Gezien Uw auteur een "Van Camp" is, willen wij dit even terzijde wel vermelden. - - - - - We keren op onze stappen terug naar de Diepestraat, waar we rechts afslaan richting Lange Beeldekensstraat. Aan de 3° straat rechts, de Klappeistraat, waar vroeger op de hoek het Politiebureel van de 5° wijk was gelegen, gaan we in en lopen tot het einde aan de Kerkstraat. Enkele meter voor de Klappeistraat, waar nu het groot gebouw werd opgericht, bevond zich cinema " Het Vlooienbakske", naam die gegeven werd door de Seefhoekenaar aan de aldaar vroeger gelegen cinema "Prins Albert", wegens het teveel volk en te kleine ruimte. Links van ons een mooi zicht op de Sint-Willibrorduskerk,
(foto eigen beheer)
met daarvoor het basketveld waarvan de vloer volledig bewerkt werd met mozaïektegels. De kerk werd opgetrokken in 1886-1891, volgens de plannen van Leonard Blomme en is van neogotische stijl. In de kerk zou een werk van Rubens te zien zijn, nl. :" De heilige Willibrordus in aanbidding van Maria".
We zijn nu aan het einde van onze uitstap of wandeling gekomen. We gaan rechtsaf in de Kerkstraat richting Carnotstraat, waar we aan de halte, tram 10 kunnen nemen richting Oude Stad. Aan de 5° halte, in de Korte Nieuwstraat, verlaten we het tramvoertuig en kunnen via de Korte Koepoortstraat en Sint-Pietersstraat terug op de Groenplaats komen.
Wij hopen dat U niet te vermoeid bent en genoten heeft van dit wel uitzonderlijk avontuur, waarvan velen onder ons misschien nog nooit geweest zijn.
Voor onze volgende uitstap hebben wij nog onze twijfels, tussen een bezoek aan den "Dam en Luchtbal" of bezoek via de "leien en het Stadspark en omgeving". Hebben jullie een voorkeur laten het ons dan weten, zodat wij onze ideeën kunnen uitbreiden.
En.... vergeet ons "gastenboek" niet. Onze dank op voorhand.
Het wapenschild van Antwerpen klimt op tot de middeleeuwen en werd reeds op 28 september 1881 bij Koninklijk Besluit aan de stad toegekend. Na de fusie van Antwerpen met haar 7 randgemeenten besloot men het oude wapen te behouden. De wapens van de rand-gemeenten waren immers alle van jongere datum en sommigen ervan waren afgeleid van familiewapens.
Het wapenschild van Antwerpen werd dan ook op 5 maart 1985 door de gemeenschapsminister van Cultuur bekrachtigd. Het wordt als volgt beschreven : """In keel een burcht met drie geopende, gekanteelde torens van zilver, verlicht en gemetseld van sabel, de middelste toren in het schildhoofd vergezeld rechts van een schuingeplaatste rechter-hand en links van een schuingeplaatste linkerhand., beide van zilver. Het schild omringd door een bladerkrans met 6 rozen, afwisselend van zilver en van keel, alle geknopt van goud en gepunt van sinopel, overtopt door een markiezenkroon en gehouden door een wildeman en een wildevrouw van vleeskleur, omgord en gekroond met klimopbladeren van sinopel en dragend op de schouder een knots van natuurlijke kleur, beiden staande op een losse grasgrond."""
(Bron : uitgave "Wandelen door oud Antwerpen" van de stichting Monumenten -en Landschapszorg)
Betekenis van sommige woorden : keel (wapenk.) = rode kleur sabel (wapenk.) = zwarte kleur sinopel (wapenk.) = groene kleur
Antwerpen is verwant met de Schelde, die op haar beurt de slagader is van de metropool. Volgens de legende moesten de schippers aan de reus Antigoon tol betalen om de stroom te mogen oversteken en als zij dat niet deden, werd hun hand afgehakt en in de Schelde geworpen. Daar zou de naam van de stad vandaan komen (uit "hand" en "werpen") .
(foto eigen beheer)
Volgens een andere versie is de naam "Antwerpen" afgeleid van "werp", wat pier betekent, die pier lag ongeveer op de plaats van het huidige Steen (dus "aanwerpen").