WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                      over -en in ANTWERPEN

DEEL 5 : omgeving "Vrijdagmarkt"

               In het vorige "Deel 4 - Sint-Andrieskwartier" waren we aangeland in de Korte Riddersstraat.  Voor "Deel 5" zetten we onz zoektocht verder in de omgeving van de Vrijdagmarkt.  Voor alle duidelijkheid valt deze omgeving niet in het Sint-Andrieskwartier.

               We beginnen aan de   Een straat bezijden de Nationalestraat juist tegenover de Theodoor Van Rijswijckplaats.

               Aan het begin van de straat is een doorgang naar een binnenplaats waar deze prachtige beelden staan.    We hebben echter niet kunnen achterhalen van wie deze zijn.

       

               Even verder aan de nrs 18-20 kunnen we het gebouw aanschouwen gebouwd door de Spoorwegmaatschappij.

Wist U dat... ?  

- dit gebouw gebouwd werd ca 1895, waarvan het opschrift in de gevelplaat getuigt. 

               Ten einde van de Drukkerijstraat, bevinden wij ons links en rechts in de 

                                       waar we aan het nr 48 het gebouw van de voormalige beenhouwerij E. Raes - Daems vinden, nl.

HET DAGELIJIKS BROOD

Wist U dat ... ?

- dit in neo-Vlaamse-barokstijl werd gebouwd in 1881 en geklasseerd staat als bewaard

- dit naar een ontwerp van de architect F. Hompus is.

- op de ballustrade 2 zware Hermesfiguren  uit de Griekse mythologie, werden aangebracht

- Hermes zoon van de oppergod Zeus en de bergnimf Maria was

- hij de god was van de handel, reiziger, wegen, en dieven.  Hij ook de boodschapper was van de goden   

             Verder Schelde-opwaarts aan het nr 28 het gebouw

NEPTUNE 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij een definitief besluit van 5.11.1946 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouw en monumenten, welk verscheen in het Belgische Staatsblad op 21.12.1946.

- hier eertijds een hotel van de Fuggers was

- het huis in de Lodewijk XV° stijl werd gebouwd uit de XVIII° eeuw

                 Aan het nr 22  het gebouw van

Den GROOTEN DONDER CLOOT aan de hoek met de Korte Riddersstraat 

met op de hoek het O.-L.-V-met kind op de arm, en in de achtergrond de Sint-Andrieskerk.

                 Even verder in het straat het geboortehuis van

KAREL vanden OEVER 

                     .

Wist U dat ... ?

- Karel Van den Oever een strijdbaar katholiek dichter, essayist en toneelschrijver was

- hij geboren werd te Antwerpen op 19 november 1879.

                In de Steenhouwersvest aan het nr 11 bevindt zich het geboortehuis van

FRANS FLORIS de Vriendt      

 Wist U dat ... ?

- hij steenhouwer en later kunstschilder was

- hij geboren werd te Antwerpen in 1519 of 1520 en aldaar stierf op 1.10.1570 

              Op onze stappen terugkerend gaan we via het Vrijdagmarktstraat de 

                                 op, waar we onmiddellijk het museum

PLANTIN en MORETUS aantreffen 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij definitief besluit van 25.3.1938 werd opgenomen in de lijst van de beschermde gebouwen en monumenten en dit besluit in het Belgisch Staatsblad van 27.4.1938 verscheen.  

-  dit een historisch museum is over de drukkersfamilie Plantin-Moretus

- de boekdrukkerij in de 16° eeuw gesticht werd door Christoffel Plantin

- het na diens dood werd overgenomen door zijn schoonzoon Jan I Moretus

- het gebouw en de volledige inboedel  in 1876 verkocht werd aan de stad Antwerpen en de Belgische Staat

- het in 1944 zwaar beschadigd werd door een Duits V2-raket en in 1951 heropend werd

- het in 2002 genomineerd werd als UNESCO werelderfgoed en effectief in 2005

             Juist naast het museum het

PRENTENKABINET

  Wist U dat ... ?

- dit prentenkabinet een rijke verzameling heeft van oude tekeningen en grafiek van Antwerpse meesters van de 16° tot de 18° eeuw            

                Midden op de markt staat het standbeeld van de

HEILIGE CATHARINA

Wist U dat ... ?

- zij de patrones was van de oude kleerkopers

- het beeld met een definitief besluit van 8.3.1940 werd beschermd, wat bevestigd wordt in het Belgische Staatsblad van 11.4.1940

- de XVIII-eeuwe sokkel en voormalig beeld van de hand is van J.B. Mareels

- het in 1945 gedeeltelijk en geheel door een bominslag vernield werd

- het huidige beeld dateert van 1961-62 en gebeeldhouwd werd door Mariette Coppens

- de reconstructie van het bovendeel van de sokkel voltoid werd in 1960

- het fraaie smeedwerk rond het standbeeld dateert van 1900

          Op het plein van de Vrijdagmarkt is een verjaardagssteen te vinden die aangebracht werd ter gelegenheid van de 450ste verjaardag van de aankoop van de nieuwe heerlijkheid door

ANTOON van STRALEN, burgemeester van Antwerpen

Wist U dat ... ?

- in het midden van de 16° eeuw enkele jaren burgemeester van Antwerpen was

- de straat aan het Koninklijk Atheneum te Antwerpen, de Van Stralenstraat, naar hem genoemd werd

- hij stierf op 24.9.1568 na tot de dood veroordeeld te zijn door het zwaard 

                      Via de    gaan we richting

Op de zijgevel van de Heilig Geeststraat en de Vrijdagmarkt bemerken we de gevelsteen met de volgende tekst             

Wist U dat ... ?

- deze steen verwijst naar de Duitse V2-raketinslag op 1949 

              Op de hoek met de Hoogstraat aan 

't HALF SOUKE deze tekst op de gevel van Wannes Van de Velde 

                Richting Sint-Pietersvliet, op de hoek met de Hoogstraat

Het GEBOUW met nr 76

              Aan het nr 70-72

HET SINT-JULIANUSGASTHUIS

Wist U dat ... ?

- dit de oudste liefdadigheidsinstelling is van Antwerpen

- het gesticht werd in 1303 door Ida Van der List en kannunik Jan Tuclant

- hier gedurende een aantal nachten onderdak werd verschaft aan arme vreemdelingen en aan personen op doorreis in Antwerpen

- hier een Pelgrimstafel was uit 16-17° eeuw

- deze aanvankelijk werd gehouden op Goede Vrijdag, en nu op Witte Donderdag, en er een maaltijd wordt voorgeschoteld aan 12 pelgrims of 12 armen                 

               In de Hoogstraat of "Alta Platea", letterlijk hoege straat, was eens de belangrijkste landweg voor iedereen die van het Kiel, Kronenburg, de St.-Michielsabdij of van de oude oever naar de nieuwe stad wilde komen.  In deze straat bevinden zich vele oude gebouwen, zoals "den Grooten Gulden Schilt" aan het nr 15 - Huis "Brantyser" (1579) aan het nr 65 - "den Houten Hon(d)t" aan het nr 5 - "Den Peerboom" aan het nr 62 - "De Gulden Ster" en "Sint-Aubert" aan het nr 61 en nog vele anderen.

               Het voornaamste is echter 

HET PARADIJS : aan het nr 13.  Hier bevindt zich een gedenkplaat dat luidt : "Geboortehuis van J. Jordaens, kunstschilder 1593-1678"                

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij definitief besluit van 2.9.1976 opgenomen werd in de lijst van de beschermde gebouwen.

- dit besluit op 21.9.1976 in het Belgisch Staatsblad verscheen 

              Aan het nr 3 van de Hoogstraat "Krieckboom" en "Gulden Cam" van 1585 met de tekst op de gevel :

""PSA (L) : 8 (I) (S) ALI (CH) IS DEN RICHTER D(IE) (D)EN G(E)RECHTEN R(ET)/PROV (:) II MAE(R° (VAL) SC (H° IS (T)ONG (H) E (DIE) HAEREN NA (E) S(T°EN (BE)DERF (T) 1578 "

Wist U dat ... ?

- deze psalmtekst betrekking heeft op de familiegeschiedenis van de bouwheer

              Wij gaan nu op onze stappen terug tot aan de  nr 31-33 waar we deze 2 huizen met trapgevels aantreffen

Wist U dat ... ?

- deze dateren van 1579.

- deze bij definitief besluit van 24.6.1981 geklasseerd werden als beschermde monumenten (zie plaatje op de gevel)

- dit besluit op 16.9.1981 verscheen in het Belgisch Staatsblad 

               Even verder kunnen we deze "ingangstravee" bekijken van Jongensschool OLVrouw

Wist U dat ... ?

- hier de voormalige Sint-Salvatorkapel van het Pieter Potklooster was gevestigd.

              De eerstvolgende straat is de Grote Pieter Potstraat, die de verbinding maakt tussen de Suikerrui en de Vlasmarkt.  

Wist U dat ... ?

- de eerste benaming van deze straat "Monster" - of "Munsterstrate", misschien wel genoemd naar de stad Münster.

- zij in de 16° eeuw de naam ontving van Pieter Potstraat,

- naar de stichter van de priorij van Sint-Salvator. 

- deze Pieter Pot, geboren werd te Utrecht in 1375, en Egypte en Arabië bezocht

- zich vestigde te Antwerpen en in een korte tijd rijk werd

- hij in 1433 samen met zijn vrouw Maria Terrebroodt de ontwerpers waren om een aalmoezeniers of godshuis te stichten binnen hun woning. - hij brood liet bezorgen aan al de opgesloten gevangenen van het "Steen".

               Aan het nr 24 van de  bevindt zich

DEN HOPSACK 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert van 1642.

- het bij definitief besluit van 2.9.1976 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen

- het besluit op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad

               Schuin tegenover op de hoek met Kleine Pieter Potstraat bevindt zich de oude gevel van de Sint-Salvators -of Pieter Potpriorij en aan het nr 9, het huis van vrouwe

TERREBROODTS met het recent aangebracht opschrift:

                "t' Terrebroyke opgebouwd bij vrouwe Terrebroodts anno 1442" 

          In de Kleine Pieter Potstraat aan het nr 21, de huizen 

SINT-DOMINICUS en SINT-ERASMUS  

Wist U dat ... ?

- deze huizen werden opgericht door de lakenkoopman David Haecke

- er nu een architectenbureau van R. Steenmeijer en W. Vlaanderen is in ondergebracht

               Bij het verlaten van de Kleine Pieter Potstraat komen we terug in de Hoogstraat waar juist tegenover de straat deze poort zich bevindt.  Deze geeft toegang tot de 

met haar prachtige binnenplaats en gang                            

Wist U dat ... ?

- er ook een uitgang -of ingang is in de Pelgrimstraat en Oude Koornmarkt 16

- het steegje dateert van 1591

- het 11 achterhuisjes telt

- er twee versies zijn wat betreft de naam : 1ste : naar vlaaien -of wafelhuis hier in de gang van de schoenmakers en de klokkenluiders 2de : naar een rijstpelderij die gelegen was in de nabijgelegen Hoogstraat 15

- in 1969 de antiquair Axel Vervoordt het steegje van de ondergang redde door het te kopen en te herwaarderen als een typisch Antwerpse stadswijk

                We verlaten de Vlaaikensgang via de

en bewonderen de vele oude gevels met aan het nr 18-20

DEN GULDEN BOK

Wist U dat ... ?

- dit huis dateert van 1534

- het een beschermd gebouw is b ij definitief besluit van 2.9.1976 en op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Aan het nr 25 het

GRAND CAFE DEN ROODE HOED met op de achtergrond de mooie OLV-kathedraal

Wist U dat ... ?

- dit een zéér gekende instelling betreft gekend voor zijn vis -en mosselgerechten

               We verlaten nu de Oude Koornmarkt via de Pelgrimstraat en belanden in de Reyndersstraat waar onmiddellijk het gebouw van

DE WITTE AREND of "de groote witte Arend" is te bekijken

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij definitief besluit van 2.9.1976 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen.

- het op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- het van 1910 af in het bezit was van de kloostergemeenschap "Les Filles de la Charité de St.-Vincent de Paul"

- het nu een cultuurcentrum is.

- er naast de binnenplaats een kapel is met boven de ingangsdeur "Chapelle à la mémoire de Karel Ooms".

              Dat waren in grote lijnen de wetens -en bezienswaardigheden van en rond de Vrijdagmarkt in Antwerpen.  

              In Deel 6, dat zal handelen over het "Modekwartier", zal later volgen.   Veel kijk -en leesplezier.

                                                      -o-o-o-O-o-o-o-  

                                        WETENS -en BEZIENWAARDIGHEDEN

                                                 over -en in ANTWERPEN 

DEEL 6 : Het Modekwartier en de omgeving van het Mechelseplein

              In het vorige deel waren we aangeland in de Reyndersstraat, zodat we nu onze stappen richten naar het "Modekwartier".  Alvorens dit kwartier te betreden bezoeken we de  

waar het standbeeld van 

Theodoor VAN RIJSWIJCK kunnen terugvinden. Dit plein werd ca 1505 aangelegd op het zogenaamde "Plein van de Ijzerenwaag" modo "Ijzerenwaag". 

Wist U dat ... ?

- in 1884 de naam van de plaats, naar aanleiding van het overbrengen van het beeld ,veranderde in Theodoor Van Rijswijckplaats

- hij een Antwerps volksdichter, schrijver, publicist, flamingant en grootneerlandist was

- hij medeoprichter was van het Vlaams dagblad "Vlaemsch België"

- hij de oom was van de staatsman Jan Van Rijswijck

- het beeld ontworpen werd door Léonard Cuypers

- het onthuld werd in 1864 in het Stadspark en in 1884 verplaatst werd naar de huidige Theodoor Van Rijswijckplaats.

               Hiermee zijn we even buiten het parcours getreden, en focussen we ons nu op het modekwartier, met eerst en vooral in de   

DE MODENATIE Waarom deze naam ? De naam Natie komt nogal veel voor in Antwerpen, denk maar aan Katoennatie, Hessennatie, enz... zodat het vlug gevonden is dat lossen, laden en opslaan van goederen bij deze naam passen.   Men zou hier bij de Modenatie kunnen spreken van bewaren en tentoonstellen.

Wist U dat ... ?

- het gebouw nu Flanders Fashion Institute, het ModeMuseum (MoMu) van de provincie Anthwerpen, de bibliotheek van het MoMu, Copyright Bookshop en de modeafdeling van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Artesis Hogeschool herbergt.

- het gebouw getekend werd door architect Ernest Dieltiens

- het midden de jaren '60 door EBES verkocht werd aan de stad Antwerpen

- de werkplaats en de kantoren van de Beschutte Werkplaats  en het Sociaal Instituut opgericht door de stad Antwerpen, daar ook werden ondergebracht.

- het gebouw bij de Antwerpenaren gekend was onder de naam "Den Ellektrik", en ook de radiodistributie en IMEA aldaar gevestigd waren.

- het op 21.9.2002 geopend werd onder de naam van ModeMuseum van de provincie Antwerpen. 

               Even verder in de Nationalestraat aan het nr 16 en op de hoek met de Kammenstraat het huis DRIES VAN NOTEN 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw van neobarokke stijl is uit de 19° eeuw

- de koepel en de pui dateert uit 1900

- Dries Van Noten een geboren Antwerpenaar (1958)is en een succesvol modeontwerper en over de hele wereld, van Parijs tot Hong Kong, boetieks heeft

- hij dit pand opgericht heeft als "Modepaleis". 

                We verlaten dit hoekpand en steken de Nationalestraat over en komen alzo in de
                                            

de straat "to be",de   Ze is de laatste jaren uitgegroeid tot een bruisende, toeristische trakpleister voor shoppers van hippe kleding, bij uitstek voor het jonge publiek.  Het is het mekka van de jongerenmode.  De straat waar Laundry day is ontstaan en nu uitgegroeid is tot één van de populairste  muziekfestivals.  De straat heeft eveneens een metamorfose ondergaan, van alternatieve jongerencultuur tot commerciële kledingzaken, zoals "Fish and ships", "Galanterie Boon", e.v.a. zoals "All Saints", waar nog oude naaimachines te bezichtigen zijn.

Wist U dat ... ?

- deze straat vroeger "Cammerstrate" en er tevens een "Cammerpoorte" was

- Cammer brouwer en camme brouwerij betekende

               In de Kammenstraat vlak tegenover de Ijzerenwaag de inkompoort van het voormalig

KLOOSTER van de WITZUSTERS 

Wist U dat ... ?

- dit klooster gebouwd werd in de 16° eeuw en het berouwvolle dochters opving

- de inkompoort herbouwd werd in 1652.

- zij Maria, Johannes en Kristus aan het kruis weergeeft.

- deze poort met calvarie een reconstructie is uit de jaren 1920-21, uitgevoerd door de zorgen van de "Conferentie van Sint-Vincentius in Paulo", nadat een brandbom in oktober 1914 alles in de as had gelegd.

               Verder in de Kammenstraat tegenover de Ijzerenwaag de 

SINT-AUGUSTINUSKERK            

Wist U dat ... ?

- deze kerk oorspronkelijk opgericht werd als kloosterkerk van de Augustijnen en toegewijd werd aan "Alle Heiligen" (1618)

- Weneslas Coeberger, de bouwmeester, van de Aartshertogen Albrecht en Isabella, de plannen tekende.

- in 2006 hier het AMUZ (Augustinus Muziekcentrum) werd geopend.

- dit een beschermd monument is dat omgebouwd werd tot een moderne concertzaal.

               De volgende straat die we links tegenkomen is de Oudaan waar aan het nr 5 het

ADMINISTRATIECENTRUM of POLITIETOREN zich bevindt  

                                  

Wist U dat ... ?

- de eerste steen werd gelegd op donderdag 9 oktober 1958 op last van College van Burgemeester & Schepenen van Antwerpen.

- dit een beschermd gebouw is bij een definitief besluit van 12.12.2002 dat op 19.2.2003 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- de ontwerpers van dit gebouw Renaat Braem - Jul De Roover en Maxime Wijnants waren.

               We blijven rechtdoor gaan tot aan de splitsing van de Bredestraat en het Vleminckveld,                  waar we de  in gaan, om het

HUIS HAPPAERT te bezichtigen

  Wist U dat ... ?

- dit gebouw gedurende eeuwen bewoond werd door burgemeesters, notabelen en professoren.

- Ridder Burgemeester Jan Happaert rond 1520 de eerste stenen liet stapelen.

- Antwerpen toen nog het centrum van de wereld was.            

               Op de hoek van de Happaertstraat en de Bredestraat dit huisje,met zijgevel in Happaertstraat, dat geklasseerd staat als beschermd.  

                                         zijgevel van het gebouw Bredestraat - Happaertstraat    

                Op het pleintje van de Klein Markt -  en het Vleminckveld  staat deze

POMPZUIL met MARIABEELDJE

Wist U dat ... ?

- hier op deze plaats in 1495 een bornput was, vermeld als 's Gortersput, wat schuttersput betekende uit de 14° eeuw.

- in 1700 deze vervangen werd door een openbare wijkpomp.

- in 1703 het eerste Madonnabeeldje er op werd geplaatst en dit een masterproef was van Johannes Franciscus Van der Neer (1683-1717).

- er op de pijler een afbeelding is te zien van een kolvenier en andere vormen samen de "ANNO

1700".

- het originele beeld in de 19° eeuw werd behandeld door Rousseau en tenslotte de vervangen versie van Jos Mertens is uit 1888.

                   We gaan de ganse Happaertstraat uit tot aan de  en bijna aan de Aalmoezenierstraat ontdekken wij en parkje met de naam

LODE SEBREGTSparkje    

Wist U dat ... ?

- Lode Sebregts (1906 - 2002) een Antwerpse kunstschilder en leraar was

- hier vroeger aan het nr 58 de Politie Mobiele Brigade was.

               We gaan links de  in tot aan het nr  61 waar het huis van de

SINT-JOZEFSKRING is gelegen.

 Wist U dat ... ?

- dit het voormalig poortgebouw was van de Sint-Jozefskring                  

                    We gaan nu het  in waar we het café 

DE KULMINATOR  aantreffen 

Wist U dat ... ?

- dit café in 2007 - 2009 - 2011 en 2014, volgens "Ratebau" een jaar lang het beste café ter wereld werd genoemd.

- het nu de 5de beste bierbestemming is van de wereld, dank zij zijn vele verschillende bieren. 

            Ten einde van het Vleminckveld, slagen we rechts de  in.

Aan de linkerkant van de straat, achter het ijzeren hekken kunnen we de countouren van het

THERESIANEN -of CARMELKLOOSTER bemerken    

met even verder de inkompoort naar het klooster.

Wist U dat ... ?

- dit een streng slotklooster was, waar de zusters gesluierd en onzichtbaar bleven.

               We verlaten nu de Rosier via het Vleminckveld en komen alzo in de

                                 waar we aan het nr 18 het gebouw van de

SINT-LUTGARDISSCHOOL aantreffen

Wist U dat ... ?

- deze straat in 1833 "Gerardstraat" werd genoemd naar de Franse Maarschalk die in 1831 belast was met het sluiten van de Hollandse inval in België.

- hij in deze straat zijn hoofdkwartier had opgeslagen.

- de naam "Maarschalk" eerst in 1937 werd toegevoegd aan het straatnaambord.

- in het nr 18 een voormalig klooster was voor zusters.

                Op het pleintje tegenover de Kapucienessenstraat en Schermersstraat en de splitsing met Terinckstraat en Maarschalk Gerardstraat ontdekken we het beeld van

GERALD WALSCHAP

Wist U dat ... ?

- dit beeld gemaakt werd door Wilfried Pas, beeldhouwer en neo-expressionistisch tekenaar, etser en zeefdrukker.

- hij geboren werd te Londerzeel-St.-Jozef op 9.7.1898 en in 1928 zijn eerste roman "Waldo" verscheen, gevolgd door "Adelaïde" in 1929

- deze zijn opleiding genoot aan St.-Lucas te Brussel, de Academie van Antwerpen en het NHISKA, waar hij leraar werd.

- hij verschillende prijzen won zoals Berthe Art in 1966 en Eugène Baie in 1984.

               Schuin tegenover dit pleintje bevindt zich de  en de

              waar aan het nr 28 en 22 respectievelijk de

TERNINCKGANG .   Deze gang behoort in feite bij het Sint-Andrieskwartier dat wij in een vorig deel hebben besproken.

en DE FONDATIE TEIRNINCK  gelegen zijn.

Wist U dat ... ?

- de gang dateert van 1869 - 69 en vroeger Munsterstraat noemde

- in deze gang, op 16.4.1180 Frans Paul Jochems werd geboren uit een gezien van 8 kinderen, 4 meisjes en 4 jongens.

- zijn vader een paardenvoerman was aan de Antwerpse dokken en zijn moeder waswerkster

- Jochem een teken -en boetseertalent was 

- dit een godshuis was voor behoeftige meisjes

- het gesticht werd opgericht door Christiaan Terninck en Jean Hubert, in de Coppenolstraat.

- het sedert 1703 hier gevestigd is

- het in 1887 het oude gebouw kwam vervangen 

- het huidige in 1947 werd geronctrueerd door architect R. Speybrouck.

               We gaan nu langs de Schermerstraat, de eerste straat links in en belanden op het                                                          

waar vooraan in de straat aan het nr 24 de

PASTORIE van de Sint-JORISKERK zich bevindt

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij een definitief besluit van 18.6.1986 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen en dit besluit op 18.9.1986 in het Belgisch Staatsblad verscheen.

- het ca 1830 de residentie was van generaal Chassé, de Hollandse bevelvoerder van de Citadel, die de beschieting van de stad beval.

               Juist daarnaast bevindt zich de beschermde 

SINT-JORISKERK :            

Wist U dat ... ?

- de oude kerk op het einde van de 18° eeuw verwoest werd.

- in 1846 de grond en de nieuwe gebouwen gekocht werden door pastoor Van Cauwenbergh.

- deze nieuwe gebouwen afgebroken werden en onder leiding van de Amsterdamse architect Léon Suys, met de nieuwe kerk begonnen werd.

- deze architect ontslagen werd tijdens de werkzaamheden, praktisch als de bouw in 1853 gereed was, en ingewijd kon worden.

- in 1871 de muurschilderingen van Godfried Guffens en Jan Swerts werden ingewijd door kardinaal Dechamps.

- op dezelfde tijd de 2 torens werden voorzien van spitsen.

               Voorbij de splitsing Sint-Jorispoort-Mechelseplein en Maarschalk Gerardstraart bevindt zich het bruincafé 

DEN BOER van TIENEN

 Wist U dat ... ?

- dit een bruin volkscafé is.

- het één van de oudste café's van 't stad is              

            Even verder aan de linkerzijde van het plein het eetcafé

ZEPPOS 

              Op het plein zelf, zit 

WILLEM ELSSCHOT rustig alles te bekijken

Wist U dat ... ?

- Willem Elsschot een Vlaams schrijver was en geboren werd te Antwerpen op 7.5.1882 als Alfons De Ridder.

- hij de zoon was van een bakker aan de De Keyserlei.

- in 1913zijn eerste roman "Villa des Roses" gevolgd door "Een ontgoocheling" in 1921 uitkwam.  

- Hij stierf te Antwerpen op 3.5.1960.

               Vlak tegenover het standbeeld aan de  aan het nr 45 de ingang van het 

SINT-ELISABETHGASTHUIS met aansluitend het ELZENVELD

Wist U dat ... ?

- dit een beschermd monument is bij definitief besluit van 25.3.1938 dat op 27.4.1938 verscheen in het Belgisch Staatsblad en het oudste ziekenhuis van Antwerpen  is.

- het ontstond in 1226 en opgericht werd door de Gasthuiszusters van Antwerpen.

- het sinds 1796 eigendom is van het OCMW.

- sinds 1988 het Socio Cultureel en Congrescentum "Elzenveld" is gelegen.

                  Vlak daarnaast ligt het

MARNIXHUIS eveneens een beschermd monument
       

Wist U dat ... ?

- dit gebouw genaamd en bewoond werd door Filip van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, burgemeester van Antwerpen. 

               Naast het Marnixhuis bevindt zich het

MAAGDENHUIS nog een beschermd gebouw

Wist U dat... ?

- dit eveneens beschermd gebouw is bij een definitief besluit van 28.11.1985 dat op 11.2.1986 verscheen in het Belgisch Staatdsblad..

- het Maagdenhuis de tegenhanger is van het Knechtjeshuis dat gelegen is aan de Paardenmarkt (zal later in het ander deel nog besproken worden) en oorspronkelijk een oude-vrouwenhuis was.

- het opgericht werd door de stichting van de Antwerpse koopman J van der Meere.

- het later een verblijf voor weesmeisjes was (1551-1882).

- de betekenis van weesmeisjes "maagdekens" was.

- op de binnenkoer het beeldje van "Houten Klara" staat.

- dit gemaakt is uit eikenhout en een 17° eeuws beeldje van een meisje in uniform voorstelt.

- het beeld geïnspireerd werd door Hendrik Conscience tot het schrijven van de novelle "Houten Clara".

- de typische Antwerpse uitdrukking : "stoa doar ni als een houten clara"  er van voortkomt.

- er in de inkomhall een gedenkplaat 'in memoriam' hangt' waarop mijn naam Alfons Van Camp op voorkomt als overleden personeelslid van COO.   Wat vroeg vinden jullie dat niet ?

     

              Over deze 3 gebouwen op de hoek met de Boogkeers en de Lange Gasthuisstraat het gebouw de

BOOGKEERS

                           



Wist U dat... ?

- dit gebouw gebouwd werd in 1713 in opdracht van Jusua Castaho.

- het bewoond werd door de bekende baron E. Osy van Zegwaert, die van 1889 tot 1900 gouverneur was van Antwerpen. 

               Verder stadsinwaarts komen we aan de hoek met  waar het DISTRICTHUIS van de stad Antwerpen is gelegen.

Wist U dat ... ?

- dit gebouw het "Hof van Arenberg" was (modo Hof van Sevenbergen, modo Hof van Luik).                                           Verder in de straat het zéér bekende

ECHT ANTWAARPS STADSTHEATER

Wist U dat ... ?

- dit toneelgezelschap opgericht werd in 1981 door Ruud De Ridder en Guy Coremans, Gerda Verhelst, Jane Peter en Ivo Pauwels.

- Ruud De Ridder in zijn eigen theater van de stad alleen over bleef.

- sinds 2000 Ruud met zijn echtgenote Nicole een echt en hecht duo vormen.

              Naast het districtshuis bevindt zich het 

MUSEUM MAYER van den BERGH

Wist U dat ... ?

- dit museum tot stand kwam door moeder Henriette Mayer van den Bergh die de passie voor kunst van haar zoon Fritz steunde.

- diezelfde Fritz overleed in 1901.

- zij het museum liet bouwen (1901 - 1904) om het levenswerk van haar overleden zoon te bewaren.

- Fritz meer dan 3.000 kunstvoorwerpen naliet, waaronder schilderijen, beeldhouwwerken, wandtapijten, glasramen, die hij op de veilingen in Europa kocht.

             We gaan nu de Lange Gasthuisstraat uit en komen op de Korte Gasthuisstraat waar we onmiddellijk het beeldje van 

DEN DEUGNIET kunnen bewonderen.   Een bronzen beeldje dat een jongetje voorstelt die zijn blote kont aan de voorbijgangers toont.

Wist U dat ... ?

- het beeldje hier geplaatst werd in 1970.

- het reeds 9 maal ontvoerd werd.

- het sedert april 2008 terug op zijn plaats staat.

- het de woorden van vele Sinjoren verantwoordt : """Mê iel Antwaarpen, moar ni mê mij".

- dit beeldje gemaakt werd door Luc Verlée.

- Den Deugnit van John Lundstörm is,  met zijn tekst van het liedje in het Antwerps, op de sokkel.

              Ten einde van de Korte Gasthuisstraat aan met pleintje met de splitsing naar Schrijnwerkerstraat de beelden van  de

CALVARIE

Wist U dat ... ?

- dit een beschermd monument is bij definitief besluit van 8.3.1940 dat op 11.4.1940 in het Belgisch Staatsblad verscheen.

- het opgericht werd in 1710.

- het onder Franse bezetting verdween.

- het in 1814 en 1859 terug kwam na hersteld te zijn door beeldhouwer J. Peeters.

               Dit waren dus enkele wetens -en bezienswaardigheden in de omgeving van het Modekwartier.  

               De volgende aflevering Deel 7 zal handelen over de omgeving van het "Quartier Latin" en het "Theaterplein".

                                                                -o-o-o-O-o-o-o-

                                                 WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                           over -en in ANTWERPEN

DEEL 7 : "omgeving Quartier Latin en Vogelmarkt".

              In deel 6 waren we geëindigd in de "Wilde Zee".   Met deel 7 beginnen we aan de Frankrijklei, meer bepaald aan de

NATIONALE BANK van BELGIË :  Dit gebouw is gelegen op de driehoek Frankrijklei - Bourlastraat en Mechelsesteenweg, maar heeft als adres Leopoldplaats 8 en Frankrijklei 164-166.

                                          Zicht op de gevel van de Nationale Bank
                                                  Voorgevel van de Nationale Bank

                 Dit beeld is de noordertoren van de Nationale Bank, kant 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw ontworpen werd door Hendrik Beyaert en in gebruik genomen werd in 1879.

- het vanaf 3.4.2014 deel uitmaakt in de lijst "beschermde gebouwen"' en op 18.6.2014 in het Belgisch Staatsblad verscheen.

- de oprichting van een Nationale Bank gebeurde in 1850, op initiatief van de minister van Financiën Frère Orban, na het herstel van vertrouwen in het bankwezen van 1848.

- de beeldhouwwerken op het gebouw, nl. "De Vrede" van Jules Pecher (1830-1899)

- "Handel en Nijverheid" van Jacob De Braekeleer (1823-1905) en "Dag enNacht" (aan de inkom op de Leopoldplaats) van J.B. Van Winst (1829-1906) zijn.                                                                                                                                                                                                                                               

         
                De beelden op de voorgevel en het dak van de Nationale Bank, kant Frankrijklei              

               Via de Bourlastraat komen we op de , aan de inkom van de Nationale Bank van België en het

                     Inkom van de Nationale Bank kant Mechelsesteenweg - Leopoldplaats

                Op de Leopoldplaats het

RUITERSTANDBEELD van KONING LEOPLD I   :

                             Beeld van alleen de sokkel, gezien het ruiterstandbeeld

                           zich bevond in de herstelweide van het Middelheimmuseum 

     
          Leopold I                                         Het beeld op de herstelweide
      

                         Het standbeeld na zijn herstelling op de Leopoldplaats

Wist U dat ... ?

- dit plein in 1868 Sint-Jorisplein genoemd werd naar de in dat jaar afgebroken Sint-Jorispoort.

- in 1873 het Leopoldplein werd en ca 1900 de Leopoldplaats.

- het ruiterstandbeeld van Koning Leopold I een ontwerp is van W. Geefs.

- de onthulling gebeurde op een particulier terrein bij de Mechelseteenweg op 1.8.1868.

- het sinds 1873 op zijn huidige plaats staat.  

- het lange tijd op de herstelweide van het Middelheimmuseum gelegen heeft voor herstelling wegens betonrot aan de sokkel.

- het nu terug op zijn huidige plaats staat.

- de koning met zijn voornamen Leopold Joris Christiaan Frederik heette.

- hij geboren werd te Coburg op 16.12.1790 en overleed te Laken op 10.10.1865.

- hij Prins van Saksen-Coburg-Saalfeld, en hertog van Saksen was.

-  Hij vanaf 1831 tot na zijn dood onze eerste koning was. 

               Via de Lopoldplaats en de Tabaksvest belanden wij op het

Wist U dat ... ?

- dit plein genoemd werd naar een middeleeuwse toren uit de 15° eeuw.

- hij verschillende functies had, zoals arsenaal - sluizencomplex - dissectieruimte - kruit -en poedermagazijn en uiteindelijk als opslagplaats voor hout en puin.

- de toren zijn naam te danken heeft door de blauwe leistenen op het dak.
   
                                                     Afbeeldingen van de "Blauwe Toren".

               We verlaten het Blauwtorenplein en via de  gaan we links de Henri Van Heurckstraat in waar we recht op de ingang van de

KRUIDTUIN of PLANTENTUIN lopen,, die gelegen in aan de   nr 24

Wist U dat ... ?

- de Oude Vaartplaats genoemd werd naar de 1811 overwelfde rui.

- deze getrokken werd in 1490 tussen de Meir en Blauwtorenplein om het zoetwater van de Herenthalse vaart naar de binnenstad te brengen.

- deze sedert XVI niet meer in gebruikt was en "Vuylruy" werd genoemd. 

                                       Inkompoort van de Kruidtuin aan de Leopoldstraat

Wist U dat ... ?

- deze tuin bij een definitief besluit van 17.1.1950 werd opgenomen in de lijst van beschermde monumenten    en dat dit besluit op 3.3.1950 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- de tuin in 1826 werd aangelegd op de moes -en fruithof van het Sint-Elisabethziekenhuis voor de geneeskundige school die er toen was gevestigd.

- hij georganiseerd werd in 1878 door botanicus Henri Van Heurck

- er in 1884 een nieuwe orangerie opgericht werd onder leiding van architect E. Dieltiens voor les -en tentoonstellingslokalen.

- er vanaf 1909 door de stedelijke plantsoendienst wordt verzorgd. 

- Peeter Van Coudenberghe (1525-1594)  - zie foto -

- een Antwerpse apotheker en plantkundige was.

- hij de uitvinder was van de oranjerie, daar hij sommige planten liet overwinteren in ondergrondse bewaarplaatsen.

- hij een verzamelaar was van exotische planten die in 1571 een 600tal bedroegen.  

                                                   Peeter Van Coudenberghe

                                                       Oranjerie in de Kruidtuin

                                                           "Greenings"

Wist U dat ... ?

- deze eigenaardige beelden waarvan de hoofden en de bustes uit de grond rijzen "Greenings" worden genoemd.

- deze beelden sedert 2009 in de tuin staan.

- dit het werk is van de kunstenares Monique Donckers,die plastische kunsten studeerde in Antwerpen.

- zij met haar werken verschillende prijzen verwierf.

               Wij verlaten "den Botanieken hof", zoals hij door de Antwerpenaren wordt genoemd en begeven in de eerste straat rechts nl. De Arenbergstraat, waar we aan het nr 17 het

HUIS DEN BOCK   aantreffen 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij definitief besluit van 10.7.1984 werd opgenomen in de lijst van beschermde monumenten en dat dit besluit op 18.12.1984 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- de oudste vermelding van het voormalige huis "Den Bock" terug te vinden is in 1578.

- het in 1619 in bezit kwam van Jan Breughel, die hier tot na zijn dood zou verbleven hebben (zie gevelsteenop het gebouw).

-  dit thans een kantoorgebouw is.

               Verder in de straat aan het nr 21, samen op de hoek met de Sint-Maartenstraat het monumentale gebouw van NV BUNGE 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw in  1908-1910 werd opgericht onder leiding van Em. Vereecken.

- dit een geheel vormt met het gedeeltedat zich in de Sint-Maartenstraat en de Graanmarkt bevindt 

               Aan het nr 23 van de Arenbergstraat bevindt zich het eertijds, zogenaamd gebouw

DE HALF MAAN 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw in 1551 gebouwd werd door Gilbert Van Schoonbeke.

- het in 1729 en 1763 grondig verbouwd werd.

- het lange tijd een voorname patriciërswoning was en nu een kantoogebouw is.

               Terugkerend op onze stappen nemen we de Sint-Maartenstraat en belanden op de                                                                    

waar we het standbeeld van VICTOR DRIESSENS kunnen bekijken

Wist U dat ... ?

- hij geboren werd te Rijsel op 6.5.1820 uit Vlaamse ouders.

- hij in het leger moest bij loting en daar een amateurstoneelgroep vormde.

- hij in 1850 een eigen gezelschap oprichtte, nl. "De Dageraad".

- dit gezelschap optrad in het "Théâtre des Variétés" in de Maarschalk Gerardstraat.

- hij in 1852 het Nationaal Toneel, de voorganger van de KNS, nu Tonbeelhuis oprichtte.

- hij eerste acteur en regisseur was bij het Toneelgezelschap in Den Haag .

- hij in 1873 directeur was van het Nationaal Toneel, dat in 1874 verhuisde naar de Vlaamse Schouwburg aan de Kipdorpbrug (thans niet meer bestaande).

- hij in 1885 overleed. 

- hij een straat kreeg op het zuid, die naar hem genoemd werd, nl 

               Op de Graanmarkt aan de hoek met de Arme Duivelstraat, bevinden er drie Huisjes, die de namen dragen van het Huis

" De GROOTEN HOEKSTEEN" - het "SARAZIJNSHOOFT" en huis"COPERHUYS"  

Wist U dat ... ?

- de beide eerstgenoemde huisjes bij definitief besluit van 10.7.1984 werden opgenomen in de lijst van beschermde gebouwden, welk besluit op 18.12.1984 verscheen in het Belgische Staatsblad.

- hetzelfde geldt voor het huis Coperhuys, dat bij definitief besluit van 18.6.1986 werd opgenomen en op 18.9.1986 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- in dit zelfde huis nu het cafe "De Duifkens" is ondergebracht, dat een lange voorgeschiedenis heeft, gezien er op deze plaats al groot vertier was en nog niet gesproken werd over Rubens.

- er zich in het stadsarchief documenten bevinden van 1561 waarin men spreekt van deze 3 huisjes. 

                                                      Café "De Duifkens"

               Als we verder op de Graanmarkt in de hoogte kijken, zien op de achterzijde van het gebouw NV Bunge,dat gelegen is op de hoek Arenberg - St.-Maartenstraat, de countouren van enkele beeldjes.

              Op de Graanmarkt aan het nr 15, op de hoek van de Maria Pijpelinckxstraat en de stadsschouwburg, het restaurant

HOUTEN CLARA

Wist U dat ... ?

- dit genoemd werd naar een buitenechtelijk kind van een erg rijke vrouw en haar minaar.

- en dat het zodra het geboren werd, werd ondergebracht in het Maagdenhuis (zie deel 6), met een som geld en een speelkaart.

- de moeder deze speelkaart in twee scheurde, en één helft in Clara's zoom van haar jurk naaide en de andere bijhield als bewijs.

- Clara wanneer zij 18 jaar werd, de moeder haar terug kwam opeisen, met haar halve speelkaart.  

- het beeldje van Clara zich bevindt op de binnenkoer van het Maagdenhuis aan de Lange Gasthuisstr.

               Op het Theaterplein vinden we de

STADSCHOUWBURG                        

Wist U dat ... ?

- er voor dit gebouw de straten Bonte Mantelstraat en Kanonstraat moesten verdwijnen.

- er op 28.10.1944 een V1-bom viel op de Bonte Mantelstraat en er 71 doden en 80 gewonden vielen.

- in dit gebouw concerten, evenementen en uitvoeringen worden gehouden.

- dit het grootste theaterpodium heeft en de zaal 2.000 plaatsen biedt.

- er in deze zaal stukken als "Mama Mia" - "Les Misérables" - The Sound of Music" - en "Notre Dame de Paris" werden gespeeld.

- naast de Stadsschouwburg tussen de Meistraat en de Lange Gang het

ligt, dat enkel toegankelijk is voor voetgangers en fietsers.

- dit veld dikwijls verward wordt met de Lammekensstraat in Borgerhout.

- men eerst gedacht had dit veld "Kanonstraat" te noemen, gezien deze in de buurt lag en verdween.

- dit veld in 1999 deze benaming kreeg gezien in de 16de eeuw er lakens, stof of houtem ramen werden gedroogd.

               We verlaten nu de Meistraat richting Hopland en gaan links tot aan de Wapper, waar we het standbeeld VREDE terugvinden 

Wist U dat ... ?

- dit beeld van de hand van kunstenares Hilde Van Sumere is.

- dit ingehuldigd werd op 27.9.1988 op de zijbaan van de hoek Frankrijklei en Teniersplaats.

- het ingehuldigd werd door de toenmalige vice-premier Hugo Schiltz en burgemeester Hubert Cools

- het nadien op 15.4.1993 werd verplaatst naar de Wapper.

- het een monument is ter nagedachtenis van de slachtoffers van de V-bommen in het jaar 1944 - begin 1945.

- het hulde brengt aan de vrijwilligers voor hun belangloze inzet ten bate van hun evenmens.

                We wandelen nut tot aan de Kelderstraat, gaan deze links in en komen op de                                                                     

waar we pal voor den BOURLA komen te staan dat gelegen is aan het nr 18.           

Wist U dat ... ?

- dit vroeger "Grand Théâtre" of  "Théâtre Royal Français" werd genoemd en thans Koninklijke Nederlandse Schouwburg.

- dit ontworpen werd door P. Bourla                                                                                                                              

- op het dak van het gebouw 9 muzen staan, wetende dat ERATO, de muze van de hymne, lied en lyriek is - dat EUTERPE de muze van het fluitspel is - CLIO, de muze van de geschiedschriijverij - KALLIOPE, de muze van het fluitspel - MELPOMENE, de muze van de tragedie - POLYHYMNIA, de muze van de retoriek en de gewijde liederen - TERPSICHORE, de muze van de dans en de lyrische poëzie - THALEIA, de muze van de komedie en URANIA, de muze van de sterrenkunde .

- onder deze muzen op de gevel 13 borsbeelden van bekende componisten en toneelschrijvers, zoals Gluck (Duits componist) - Eschyle (Grieks dichter) - V. Vondel (Nederlands dichter en toneelschrijver) - Mehul (Frans componist) - Schiller (Duits toneelschrijver) - P. Corneille (Frans toneeldichter) - Gretry (Frans componist) - Molière (Frans toneeldichter) - Mozart (componist) - Racine (toneelschrijver) - Lopez de Vega ( toneelschrijver en dichter) - Terence (blijspeldichter) en Shakespeare (toneelschrijver).  

- er langs de zijkanten, vb aan de Kelderstraat het borstbeeld van Goldoni (Italiaans toneelschrijver) staat.  Langs de kant Graanmarkt : Eurepide (Grieks tragediedichter), Sophocle en Spontini (Italiaans operacomponist) staan.

                Op de Komedieplaats aan het nr 13-15 kunnen we op het dak van dit gebouw 2 countouren van spoken zien.

             Beelden op het dak Komedieplaats 13-15                      Beelden in de tuin van het Elzenveld                              

                                               Beelden in het Middelheimmuseum

Wist U dat ... ?

- deze beelden in polyester zijn gemaakt door de Belgische schilder, beeldhouwer en assemblagekunstenaar Albert Szukalski, van Duitse afkomst.

- hij geboren werd te Furth im Wald op 4.4.1945 en te Antwerpen overleed op 25.1.1900.

- hij vooral bekend is om zijn drapages en spookachtige gestalten.

- hij in de Amerikaanse woestijn bij de Death Valley een beeldenpark aanlegde, waaronder zijn werk "Het Laatste Avondmaal" waar Jezus en 12 apostelen worden voorgesteld als spoken.

- hij aan keelkanker overleed  in het Middelheimziekenhuis waar hij zijn laatste werk op de palliatieve zorgen mocht maken mits toelating van de directie samen met Fred Bervoets.

- hij dit werk afmaakte enkele dagen voor zijn dood.

               In de richting van de Huidevettersstraat aan de nrs 7-9-11 het eertijds genaamde

"DE COKER HUYSE" daterend uit drievierde van de 16° eeuw.                               

               Hier eindigt ons 7de deel.

               Ons  8ste zal handelen over de belangrijkste straat van Antwerpen, nl. de Meir en omgeving.  

                                                                 -o-o-o-O-o-o-o-