WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                                    over  -en in

                                                                 ANTWERPEN

DEEL 1 : langs de SCHELDE

              Na dat we praktisch alle standbeelden, gedenkplaten, graffiti op gevels, straatnaamborden allerlei, beschermde gebouwen en monumenten, enz... behandeld hebben, gaan we met deze rubriek trachten te achterhalen wat de "wetens -en bezienswaardigheden" zijn in onze koekestad.  We zullen trachten ze per stadsgedeelte te behandelen.

              De vermelde gegevens hebben we teruggevonden op de site van "Wikipedia" en de boeken "ANTWERPEN door het oog van de stadsgidsen" en "Gids voor Oud-Antwerpen" van George Van Cauwenbergh.

              Natuurlijk beginnen we met de rivier 

DE SCHELDE  :  Wist U dat ! 

              - ze een breedte heeft van 350 meter en bij lage tij een diepte van 8 meter.                                                                                                                                                                   

                - dat ze als een slagader door het hartje van Antwerpen loopt  en uit een legende blijkt dat                     de schippers aan de reus Antigoon tol moesten betalen om de stroom te mogen                                   oversteken en als zij dit niet deden, hun hand afgehakt werd en in de Schelde geworpen.  

               - dat misschien de naam Antwerpen is ontstaan uit de "hand" en "werpen".

               - dat volgens een andere versie de naam "Antwerpen" is afgeleid van "werp" wat pier                             betekent, die ongeveer ter hoogte van het Steen lag. 

               - dat de rivier ontspringt aan de bron Gouy-Le-Câtelet op het plateau Sint-Quentin, in het                     Noorden van Frankrijk en stroomt door Henegouwen en Vlaanderen via Gent en                               Antwerpen naar de Noordzee. 

               - dat de eerste benaming  "Scaldis" was, die teruggevonden werd uit een tekst van 1° eeuw                   voor Christus.  Een andere naam was "Scala".

              - dat de rivier een lengte heeft van 350 km en dat er 3 Scheldes zijn, nl.  de                                           "bovenschelde" tot in Gent, waar ze na 185 km samenvloeit met de Leie.  In Gent tot                       aan de Nederlandse grens wordt ze de "Zeeschelde" genoemd en voorbij de Belgisch-                     Nederlandse grens begint de brede zeearm van de "Westerschelde" om via Terneuzen-                       Breskens en Vlissingen uit te monden in de Noordzee.

               Langs de Scheldekaaien bevinden zich respectievelijk aan de Jordaenskaai 27 en de Ernest Van Dijckkaai  het Noorder -en Zuiderterras.  

Het NOORDERTERRAS 

              Wist U dat ?

              - het gebouw als architecturaal erfgoed werd beschermd in 1981 

             Ter hoogte van het noorderterras tegenover de trappen aan de Jordaenskaai ligt de

GULDENBERG    

             - Wist U dat eeuwen geleden  hier de officiële stadsbeul woonde en de baas was van de                          prostituées.

                                             De gerenoveerde Guldenberg 

               Tussen de twee wandelterrassen in bevindt zich het Steenplein                                                                                                

waar het oudste gebouw in Antwerpen nl

HET STEEN.  gelegen is.

               Wist U dat ,

                - het werd  gebouwd tussen 1200 en 1255 en de "De Burcht" werd genoemd.  

                - het dienst deed als verdedigingsmiddel.  Later als gevangenis.  

                - het in 1842 door de stad werd gekocht, waarna de kelders gebruikt werden als                                 opslagplaats voor vis, wegens de onmiddellijk bijgelegen vismarkt.

                - er op de binnenplaats 2 stenen zijn ingemetseld   die bepalen dat gevangenen regelmatig                         voedsel schenkingen kregen van Elisabeth van Wijneghem en Pieter Pot.

               - dat Pieter Pot  zelfs twee straten heeft die naar hem genoemd zijn, nl. de Kleine -en Grote                   Pieter Potstraat, waar in deze laatste straat aan het nr  9 zelfs een inscriptie vermeldt dat                     "vrouwe Terrebroodts het huis in 1442 bouwde.

              - dat er op de binnenplaats zich deze pomp uit 1670 bevindt met in het reliëf een schip en                        kapel                       

               Bij het verlaten van het Steen bemerken we op de boog aan de ingang van de burcht een ingemetselde beeltenis van een vervallen figuurtje, dat het zinnebeeld van levensoptimisme, vruchtbaarheid en ambachtelijke creativiteit moet voorgesteld hebben en zou de oudste burger van Antwerpen zijn. Zijn naam was

SEMINI   Wist U dat ?

               - deze een grote en lange fallus zou gehad hebben die door veel vrouwen vereerd werd bij                     vruchtbaarheidsproblemen

               - dit geslachtsdeel in de 17de eeuw zou zijn afgehakt door de Jezuïeten.   Sindsdien spreekt                   men ook in Antwerpen over "Godsjumenas" en "Semini's kinderen".

               - dat er sinds 1985 ieder jaar, op de eerste zaterdag van de                                                                   lente, "Seminikoeken" uitgedeeld worden aan de jonggehuwden bij het buitenkomen aan                   het Antwerps stadshuis.  

               - het een onderdeel is van de Seminiviering, een vrolijk Antwerps feest rond de nieuwe                          lente, nieuw leven en creativiteit. 

               Aan de helling om het Steen te betreden staat het standbeeld van

LANGE WAPPER de folkloristische waterduivel die zich ophield langs het water

               Wist U dat ?

                - het beeld in 1963 gemaakt werd door de beeldhouwer Albert Poels

                - hij de schrik was van de stoute kinderen en dronkelappen

                - hij 's nachts te voorschijn kwam en de dronkelappen achtervolgde

                - hij eerst een klein mannetje was, maar dat hij zich zelf groter en groter kon maken tot hij                       boven de huizen uitstak  

                - Lange Wapper naar binnen keek wanneer de dronkaard, hijgend en zwetend thuiskwam 

                - hij soms vermomd was als klein kind om moedermelk te drinken.

            Achter het beeld in het tuintje bevindt zich in de gevel van het Steen een gedenksteen van

Hans BARTSCH van SIGSFELD 

            Wist U dat    ?

             - dit een gesneuvelde ballonvaarder was en die hier een gedenksteen kreeg (1902). 

              Langs heel het traject van de Scheldekaaien is een

WATERKERINGSMUUR aangebracht

                                   De waterkeringsmuur met over de ganse lengte een spreuk

               Wist U dat ?

              - om Antwerpen te beschermen tegen overstromingen men een waterkeringsmuur gebouwd                     heeft in 1978

              - dat dit een vaste, betonnen muur van 5,5 kilometer lang en 1,35 meter hoog is. 

              - dat er op  verschillende plaatsen zijn borden aangebracht met anecdotes zoals                   

                              
              Centraal op het Steenplein bevindt zich de 'bewaarde' kiosk van de ticketverkoop van de Falndriaboten.

KIOSK van FLANDRIA

               Wist U dat ?

                - daar sinds 1922 gezorgd werd voor de Flandria rondvaarten op de Schelde, die                                  vertrokken vanaf het ponton aan het Steen.

                - dat dit gebouw in 1948 geregistreerd werd

                - dat het standbeeld op de Ponton "Neptunus" voorstelt. Een figuur uit de Romeinse                              mythologie.  Oorspronkelijk de god van de golven en alle stromend water, meer bepaald                   "god van de zee".                     

              Bij verlaten van het Steenplein, bestijgen we de helling naar het

ZUIDERTERRAS     

Wist U dat ?

                - hier langs de kaaimuur onderaan het zuiderterras de "cruiseschepen" aanmeerden.                    

                - dat het zuiderterras bij een definitief besluit van 17.7.1981 beschermd werd als                                    "monument".  Besluit dat verscheen in het Staatsblad van 27.11.1981.

               Bij het verlaten van het zuiderterras kijken we vanaf de trappen op de Platinkaai, waar op de hoek met het Sint-Jansvliet het gebouw van

ENTREPOT du CONGO     zich bevindt              

          Wist U dat ?

           - dit een gebouw is van de 19° eeuw waar de Congoprodukten gestockeerd werden

           - dit gebouw verwijst naar de Congoboten die hier aan de kade, tegenover, kwamen lossen en                 laden 

           - dit gebouw momenteel 32 studio's en appartementen heeft

           - het ook vanaf 1965 "Maison Floris Jespers" werd genoemd, na diens overlijden aan TBC

                  Vooraan aan het Sint-Jansvliet, tussen de Ernest Van Dijckkaai en de Plantinkaai bevindt zich het gebouw van de

SINT-ANNATUNNEL 

              Wist U dat ?

               - dit de toegang is tot de Sint-Anna - of voetgangerstunnel is, die de verbinding is met de                       rechter naar de linkeroever

               - dat dit een beschermd monument is sedert 1997

               - het gebouwd werd van 28 juni 1931 tot 14 augustus 1933 

                    - het lengte profiel van de tunnel de volgende gegevens geeft 
              


                                                                -o-o-o-O-o-o-o-

                                                          over en in ANTWERPEN

DEEL1 - vervolg : langs de Scheldekaaien

               In ons eerste deel hebben we reeds een gedeelte langs de Scheldekaaien besproken.  In dit vervolg komen we er op terug en beginnen aan de 

Wist U dat ?

- deze vliet gemaakt werd ca 1250 om te dienen als omheiningsgracht aan de vergrote stad 

- haar naam voortkomt van een oude kapel die zich aldaar bevond

               Aan de Sint-Pietersvliet bevindt zich het

TOLHUIS 

Wist U dat ?

- de werken aan het gebouw van start gingen op 15.12.1894 naar een ontwerp van J. Schadde, leraar      aan het Academie voor Schone Kunsten

-  hij 2 weken voor de bouw overleed en het werk werd voortgezet door zijn collega Eugeen Geefs

- het oude gebouw gesloopt werd omdat het verzakte, gezien het op opgespoten grond stond

- het nieuwe gebouw dienst doet als douanegebouw

               Verder noordwaarts aan de Jordaenskaai aan de nummers 24 en 25 , 2 electische gebouwen, die het werk zijn van Joseph Hertogs (° Antwerpen 27.8.1861 en + Antwerpen 27.2.1930) en palend zijn aan de Jordaenskaai, Vleeshuisstraat en Palingbrug en die door een definitief besluit van 17.7.1981 erkend werden als "beschermd monument".

Aan het nr 25 het

               In de   kunnen we de zijkant van het gebouw

Aan het nr 25 het NATIËNHUIS het bordje van "beschermd monument"

                Vanaf het Natiënhuis hebben we nog een mooi zicht op de zijkant van

het STEEN langs de zijde van de Ernest Van Dijckkaai

Wist U dat ?

- het Steen bij definitief besluit van 6.2.1936 werd opgenomen in de lijst van "beschermde                 monumenten"  en op 22.2.1936 in het Belgisch Staatsblad verscheen.

- deze plaats achter de Steenpoort het " Steenstraatje" werd genoemd

- dat er een Christusbeeld staat waar de veroordeelden hun bekentenissen, vaak onder folderingen afdwongen, bevestigden of herroepen.

- dat het hieronder afgebeelde beeldje dit van "Semini" is, dat boven in de boog is geplaatst

               Verder op de  dit eigenaardige gebouw

               en vlak daarnaast aan de trapjes van de 

het standbeeld van WILLEM OGIER

Wist U dat ?

- Willem Ogier een zuid-Nederlandse schoolmeester, een XVII rederijker en toneelschrijver was

- hij ook Guilliam Ogier werd genoemd en gedoopt werd te Antwerpen op 17.7.1618 en hij aldaar   overleed op 22.2.1689.

- hij bekend werd door belangrijke toneelwerken, zoals bv. de seven-hooftsonden - de                   hoovaerdigheydt - de gramschap - de onkuysheydt - de haet en nijdt - de traegheydt en de           gierigheydt.

- zijn standbeeld onthult werd in 1890+

              Op de hoek van de Ernest Van Dijckaai en de Suikerrui bevindt zich het

HANSAHUIS met zijn robuste beelden van beeldhouwer Jef Lambeaux

Wist U dat ?

- de bouwaanvraag werd aangevraagd door de Antwerpse architect Joseph Hertogs

- hij dit deed inb opdracht van de schatrijke Duitse bankier en groothandelaar Willem Arnold van     Mallinckrodt

- de voorgevel versierd werd met de beelden van de "de Rijn" - de "Schelde" - de "Wezer" en de      "Elbe".

- het beeld in de Kaasstraat de "Handel" voorstelt en dat van op de Ernest Van Dijckkaai de "Koophandel" 

    

    

            Verder vinden we op de Scheldekaaien nog vele bezienswaardige gebouwen zoals op de Cockerillkaai en de Ledeganckkaai.



      

              Op de Ledeganckkaai voorbij de Van der Sweepstraat, bevindt zich de

BANK van BREDA 

Wist U dat ?

- dit gebouw deel uitmaakte van het voormalig goederenstation

- dit gebouwd werd naar een ontwerp van architect en eerst aanwezend bouwmeester Franz           Seulen

- dit het enige gebouw is van het grote complex van het Zuidstation (1896-1898).

                                    WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                   over en in ANTWERPEN

DEEL 2 : langs de gedempte Zuiderdokken.

              De gedempte zuiderdokken bevinden zich tussen de Waalse -en Vlaamse kaai.  De voormalige werden gedempt in het jaar en bestonden uit het Kool - Schippers -en Steendok. Tevens was er nog een zuidersluis tussen de Ijzerenpoortkaai en deVisserskaai.  Sluis die de verbinding maakte met de Schelde.

              Bezijden de Vlaamse kaai bevindt zich aan de 

de WATERPOORT

Wist U dat ?

- deze poort ook de "Porta Regia" of "Coninckxpoort" wordt genoemd

- ze in 1624 werd opgericht als ereboog voor Koning Filips IV van Spanje.

- ze bij definitief besluit van 28.11.1985 werd opgenomen in de lijst   van "beschermde monumenten" en dit besluit op 11.2.1986 verscheen in het Blegisch Staatsblad.

- ze oorspronkelijk stond op de Vlasmarkt

- ze wegens werken aan de Scheldekaaien in  1883/84 verplaatst werd naar het St.-Jansvliet

- ze nogeens verplaatst werd in 1933 voor het ingangsgebouw van de Sint-Annavoetgangerstunnel

- ze voor een derde maal in 1936 verplaatst werd naar de Gillisplaats.

- ze de naam kreeg van "wandelende poort"

              Aan de overzijde aan de   bevindt zich het

FOTOMUSEUM

Wist U dat ?

- dit museum sinds 1986 werd ondergebracht in een pakhuis aan de Waalse Kaai

- het naar een ontwerp is van de Belgische architect Georges Baines, samen met architect Patrick     De Sterck, na de opwerpfase.

- het op 21.3.2004 feestelijk werd geopend na verbouwingswerken.

- het bezit beheert van een collectie van meer dan 750.000 fotoafdrukken en negatieven, 23.000         stuks fotoapparatuur en 32.00 fotoboeken (site Prov. A'pen).

               Op de plaats waar de zuidersluis sinds 1881 een onderdeel vormde met de in 1969 gedempte zuiderdokken bevindt zich 

HOF van BEROEP dat omsloten wordt door de Waalse kaai - de Cockerillkaai en de Visserskaai en de Ijzerenpoortkaai 

Wist U dat ?

- het gebouw naar een ontwerp uit 1973, van de architecten Marc Appel en Jan Weslau werd           gebouwd 

- in dit gebouw tegen de vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de rechtbank van             koophandel  hoger beroep worden behandeld. 

- zo'n uitspraak "arrest" wordt genoemd en de rechters "raadsheren" zijn.

- er in België 5 Hoven van Beroep zijn, nl. in Antwerpen - Bergen - Brussel - Gent en Luik

              Even verder op de Waalse kaai bevindt zich het

ZUIDERPERSHUIS dat volgens het hieronder afgebeelde bordje van "beschermd monument" bij definitief besluit van 20.2.1979 werd opgenomen in de lijst van beschermde monumenten, besluit dat op 21.6.1979 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

Wist U dat ?

- dit gebouw getekend werd door De Wit onder Gustave Royers.

- dit gebouwd werd in 1882 naar een ontwerp van onderingenieur van de stad Paul De Wit

- het tussen 1885 en 1975 fungeerde als hydraulisch station voor de aandrijving van ca 200               havenwerktuigen langs de Scheldekaaien, vooral walkranen en kaapstanders (= windas).

- de techniek er in bestond om door middel van onder druk gezet koud water energie over een           afstand te verdelen.

- deze techniek sinds 1865 in Antwerpen geïntroduceerd en toegepast werd in het Koninklijk             Pakhuis aan het Bonapartedok. 

               Niet verder er van op de hoek van de Waalse kaai en Wapenstraat het gracieuze gebouw 

GRAND CAFE MODESTE de officiële opvolger van "La Moule Parquée" 

Wist U dat ?

- dit neo-Vlaams renaissance gebouw, gebouwd werd ca 1881 in opdracht van C.G. Dielis naar een   ontwerp van architect van Charles Dens.

- de naam van bezieler en brouwer M. Van den Bogaert van de brouwerij De Koninck komt

               Het laatste gebouw langs de Waalse kaai is dat van het

M HKA (voorheen MUHKA) MUSEUM voor moderne en hedendaagse kunst  

Wist U dat ?

- dit museum werd ongebracht in een verbouwde en uitgebreide graansilo uit 1926

- het van 28.3.2009 tot 9.9.2009 verbouwd werd

- het internationale hedendaagse kunst herbergt vanaf 1970

                                                            -o-o-o-O-o-o-o- 

                                                      WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                    over -en in ANTWERPEN,

                                                     langs het "TRENDY ZUID"

DEEL 3  :langs het 'T ZUID

               We bevinden ons nu op de Bolivarplaats,  plaats gelegen tussen de Jan Van Gentstraat en de Brusselstraat en genoemd naar de Zuid-Amerikaanse vrijheidstrijder Simon Bolivar.  Hij werd "El Liberator" of "De Bevrijder'" genoemd en gehuldigd om zijn rol in de bevrijding van de Latijns Amerikaanse landen Venezuela, Columbië, Peru en Bolivië.

Wist U dat ?

- de Bolivarplaats sinds 1931 naar hem genoemd werd en dat hij zijn standbeeld kreeg op de             Luchtbal aan de blokken van de Venezuelastraat.

              Aan de Bolivarplaats bevond zich vroeger het "Zuidstation"                                                                   dat plaats moest maken voor het prachtige 

GERECHTSGEBOUW van Antwerpen, ontworpen door architect Richard Rogers

Wist U dat ,

- dit gebouw 6 grote glazen vleugels op het dak heeft en uit 4 verdiepingen bestaat

- het herkend wordt door zijn 6 punthoeden, die in de volksmond 'frietzakskes" worden genoemd

- zijn bovenaanzicht lijkt op een "Vlinderpaleis" daar het doet denken aan de vleugels van een           vlinder

- onder het gebouw een tunnel loopt naar de autostrade en de naam kreeg van "Amamtunnel"

- deze naam niets te maken heeft met één of andere Arabische sjeik, maar gewoonweg betekent : "Aansluiting met Amerikalei" 

- op het plein het 3,30 meter hoog beeld van Jan DE LICHTE  staat van Roel D'Haes (1921-1996).

- het daar geplaatst werd op vraag van L.P. Boongenootschap als illustratie bij de roman "'de bende    van Jan De Lichte" (dS De Standaard)

- er op het beeld zich de leuze bevindt ""veur giene chanterie peur" wat betekent "voor geen           gendarme bang".

               Vlak tegenover dit beeld, op de hoek van de Emiel Banningstraat                                                           - en Gijzelaarstraat en Bolivarplaats bevindt zich het

HOTEL ZUIDKASTEEL

Wist U dat ?

- dit hoekcomplex ontworpen werd in 1882 door architect François Smet in opdracht van               aannemer Frederic Masson, die in de Brusselstraat nr 6 woonde.

- er toen nog geen sprake was van het "Zuidstation", gezien dit in 1896/1898 gebouwd werd.

- de naam van het kasteel vermeld wordt in een wapenschild op de gevel.

          Verderop bezijden de Amerikalei, bevindt zich de Baron Dhanislaan, het het standbeeld van

QUINTEN MATSIJS  of METSYS (° Leuven ca 1466 en + Antwerpen 1530)
                                    

               Wist U dat ?

- dit een Zuid-Nederlandse schilder was en de belangrijkste vertegenwoordiger van de Vlaamse         Primitieven.

- deze veelal religieuze werken maakte

- dit het werk is van beeldhouwer J. De Braekeleer van 1881

- op de sokkel de namen van L. en H. Blomme worden vermeld

- dit beeld vroeger aan de ingang van het Stadspark stond en op 14.8.1881 aldaar onthuld           werd

- er ook een straat of liever een lei, nl "Quinten Matsijslei", gelegen aan het Stadspark, naar hem           genoemd werd

               Verder noordwaarts op de Amerikalei, tussen Montignystraat en Belegstraat bevindt zich aan het nr 165 - 165A de  

SINT-MICHIEL en SINT-PIETERKERK                                                    

Wist U dat ?

- deze kerk gebouwd werd naar een ontwerp van F. Van Dijk op een geschonken terrein in 1882 of begin 1883

- de eerste steenlegging gebeurde op 1.8.1893 en de inwijding op 4.5.1897

- de parochie opgericht werd bij KB van 9.3.1886

- het een beschermd gebouw is met een definitief besluit van 7.12.1983 en een verschijnen in het Balgische Staatsblad van 18.9.1984.

- deze ook doorloopt tot in de Cuylitsstraat 24

           Nog verder noordwaarts tussen de Amerikalei en de Plaatsnijderstraat bevindt zich de Bouwmeesterstraat    waar de

SYNAGOOG "SHOMRE HADAS" is gelegen.

Wist U dat ?

- dit de eerste grootste synagoog was, ontworpen door Josep Hertogs en Ernst Stordiau

- deze ingewijd werd op 7.9.1893 aan de vooravond van Rosj Hasjana, het Joodse Nieuwjaar

- zij ook "Hollandse" synagoog wordt genoemd 

- de restauratie gebeurde in 1958 onder leiding van architect M. Mirkine na schade te hebben geleden tijdens WO II

- zij alleen nog wordt gebruikt op Rosj Hasjana, Jom Kipoer en huwelijken.

              Bij het verlaten van de Bouwmeesterstraat komen we in de Plaatsnijdersstraat
 straat gelegen tussen de Beeldhouwersstraat en de Schildersstraat

               In het plantsoen van het Museum voor Schone Kunsten, de standbeelden van

WILLEM van ORANJE en MARNIX van SINT-ALDEGONDE

Wist U dat ?

- de beelden in de tuin van het Museum voor Schone Kunsten staan sedert 2012 en van de hand van Jean-Paul Laenen zijn

- deze 3 maanden voor de onthulling overleed.

- de waaier van 17 zuilen rond deze beelden het symbool voorstellen van de 17 Provinciën

- Willem van Oranje prins was van Oranje en graaf van Nassau  

- hij "Willem de Zwijger" werd genoemd  

- zijn lijfspreuk "Je maintiendrai" (ik zal handhaven) was

- Marnix van Sint-Aldegonde een schrijver, diplomaat en geleerde was, en tevens assistent van Willem van Oranje

-  deze in 1583 benoemd werd tot "buitenburgemeester" van Antwerpen

               Op de hoek van de Plaatsnijdersstraat en de Schildersstraat bevindt zich deze opvallende vooruitstekende 

SCHEEPSBOEG  gekend als "Het BOOTJE"

Wist U dat ?

- dit bootje de 5 werelddelen voorstelt

- het gebouwd werd in 1901 door Frans-Smet-Verlas in opdracht van P. Poels

- deze P. Poels hoofd van een welvarend scheepsherstellingsbedrijf voor houten boten was.

          Vlak daartegenover in de Schildersstraat  aan nummer 41 het prachtige gebouw voor vertalers en tolken, nl. de voormalige

ARTESIS HOGESCHOOL of Hoger Handelsgesticht en sinds 1979 "Hoger Instituut voor Vertalers en Tolken"

Wist U dat ?

- dit dateert van 1893-97 naar een ontwerp van F. Sel en F. Truyman

- dit gebouw bij definitief besluit van 8.6.1988 beschermd werd, besluit dat op 24.12.1988 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- in de nis van het gebouw de beeldengroep "de 4 werelddelen" is aangebracht

- op de voorgevel 2 beelden van J. Anthone staan die het "Onderwijs" uitbeelden

- het gebouw achtergevels heeft in de De Vrièrestraat (met een opschrift "SPQA = Senatus Populusque Romanus wat betekent : De Senaat en het Volk van Rome), en in de Coquilhatstraat waar het "Handelsmuseum" is gevestigd.

          In de tuin naast het Museum voor Schone Kunsten, langs de zijde van de Schildersstraat, staat een kunstwerk, genaamd :

QUAND le CIEL BAS et LOURD

Wist U dat ?

- dit kunstwerk van 1987-1991 van David Lamelas (Buenos-Aires, Argentinië 1946) is

- het een stel is van 3 maal 8 bomen met bovenaan een stalen plaat van 2000 x 750 - het aldaar geplaatst werd naar aanleding van "America-Bruid van de Zon" (1992)

- Bron : Antwerpse stadsbeelden Anno 2001 van Antoon van Ruyssevelt.

              Voor de hoofdingang van het Museum voor Schone Kunsten, juist voor de trappen de

WATERPARTIJ               

Wist U dat ?

- dit naar een ontwerp van Cristina Iglesias werd gemaakt

- het ebbe en vloed uitbeelt

               Vlak daarnaast, aan de zijde van de Beeldhouwersstraat de

ZITBANK

Wist U dat ?

- deze zitbank de vorm van een hoefijzer heeft

- zij een idee is van modeontwerpster Ann Demeulemeester

- zij werd "ingezeten" op 22.12.1999

           Via de Karel Rogiersstraat vinden we op de Marnixplaats het

MONUMENT "SCHELDE VRIJ"

Wist U dat ?

- dit een herdenkingsmonument is voor de vrijmaking van de Schelde in 1863

- dit monument beschermd wordt door een defenitief besluit van 8.6.1988, dat op 24.12.1988 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- het 20 meter hoog is en een realisatie is van Jean-Jacques Winders

- deze Winders samenwerkte met de beeldhouwer Louis Dupuis, die de leeuwen en het medaillon maakte, met Jaak De Braekeleer voor Neptunus en Mercurius en Frans Floris voor het schrijvend figuurtje. 

- de Neptunusfiguur 7 meter hoog is

                                                          -o-o-o-O-o-o-o-

                                           WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                    over - en in ANTWERPEN

DEEL 3 - vervolg :

                Op de  plaats gelegen tussen de Emiel Banning -en Leopold de Waelstraat, bevindt zich het alom gekende standbeeld van

François Auguste baron LAMBERMONT (° Limelette 25.3.1819 en + Brussel 7.3.1905)

Wist U dat ?

- hij een Belgisch topambtenaar, secretaris-generaal van Buitenlandse Zaken, diplomaat en minister van Staat was

- zijn grootste verwezelijking in 1863 was, toen hij een cruciale rol speelde in de onderhandelingen om de Scheldetol van Nederland af te kopen

- na ondertekening van de overeenkomst op 15 juli van hetzelfde jaar hij de baronstitel kreeg van Koning Leopold I

- gans het monumentele beeldhouwwerk het werk is van Léandre Gransmoulin en architect F. Van Holder.

- het ter ere van Lambermont werd opgericht en de symboliek voorstelt van de Schelde en het vrijkopen van de tol, vandaar de boeg van het van het schip en de onderwerpen daarrrond. 

- het ingehuldigd werd op 14.8.1912 door Koning Albert en Koningin Elisabeth.

- het standbeeld en de fontein door een definitief besluit van 8.6.1988 werd opgenomen in de lijst van beschermde monumenten.  Besluit dat op 24.12.1988 verscheen in het Belgisch Staatsblad.    

               Verder stadsinwaarts bevindt zich aan de Leopold de Waelplaats, 

KONINKLIJK MUSEUM voor SCHONE KUNSTEN of KMSKA

Wist U dat ?

- het gebouwd werd tussen 1884 en 1890 in opdracht van het stadsbestuur met de financiële steun van de Staat.

- het van de hand is van de architecten Jan Jacob Winders en Frans Van Dijk

- het 7 jaar later op 11.8.1890 het zijn deuren opende

- dit een beschermd monument dat bij definitief besluit van 8.6.1988 werd opgenomen in de lijst van de beschermde monumenten, besluit dat op 24.12.1988 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- er op het dak boven de ingang 2 Romeinse spannen staan, die van de hand van de Belgische beeldhouwer Baron Thomas Jules Vinçotte (° Borgerhout 1850 - + Schaarbeek 1925) zijn.

- deze vooral bekend is voor het maken van 'bustes' 

- er voor het museum verschillende sokkels met koppen, gebeeldhouwd door de Franse beeldhouwer Auguste Rodin staan opgesteld

- deze koppen "Nijverheid" "Handel" "Scheepvaart" en "Schone Kunsten" voorstellen.

- deze afkomstig zijn van het standbeeld van Jan Frans Loos, gebeeldhouwd door Jules Pecher, dat in 1876 onthuld werd op de Loosplaats en in 1960 werd gesloopt.

- tegenover het museum vroeger de HIPPODROOM was gelegen, doch dienst deed als theater, circus, enz. tot in de jaren 1970 en afgebroken werd in 1973 voor een modern complex. 

                        


           Via de Karel Rogiersstraat en Marnixplaats komen we in de


waar we bijna aan de Amerikalei, dit mooie neo-Vlaamsrenaissance gebouw 

DE PASSER  kunnen bewonderen

Wist U dat ?

- dit de eigen woning was van Jean-Jacques Winders (1849-1936), waarvan de bouwaanvraag werd ingediend op 27.4.1882 en opgericht werd in 1882-1883

- "Dit huis De Passer" wordt genoemd en hiermede aangetoond wilde worden dat dit de ideale bouwstijl is in België

- het bij definitief besluit van 6.11.1981 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen, besluit dat op 5.2.1982 verscheen in het Belgische Staatsblad. 

- beide portretreliëfs deze zijn van Vredeman de Vries en Cornelis Floris, renaissance grootmeesters van de Vlaamse renaissance.

                Wij zijn nu aanbeland op de Amerikalei, en in de verlengenis van deze lei, naar het noorden toe bevindt zich de   met het imposante gebouw aan het nr 55, het

JUSTITIEPALEIS    

Wist U dat ?

- dit gebouw door de volksmond ook "de omgekeerde biljart" wordt genoemd

- het gebouwd werd van 1871 tot 1874, oorspronkelijk onder leiding van L. Baeckelmans

- het na zijn dood werd voltooid door F. Baeckelmans

- het een monumentale hoofdingang heeft met trappen en portiek

- er 4 meters hoge bronzen vrouwenfiguren in 1886 werden geplaatst, voorstellend "De Wet" voor J.F. Deckers en "Rechtvaardigheid"

- de 2 liggende figuren van J.F.Deckers "De Kracht" en "De Voorzichtigheid" voorstellen met daarboven de tekst "Voorzichtigheid en krachtvol heerschen recht en wet". 

             Terugkerend op onze stappen, gaan we nu de  in en aan aan de rechterzijde, juist voorbij de Tabaksvest dit prachtige gebouw 

Wist U dat ?

- dit dateert van 1886 en gebouwd werd door De La Persoons, naar een ontwerp van J. A. der Gucht

 - in 1901 aanwijzingen werden aangebracht door architect Louis De Vooght

- en door Ch. De Keyser in 1920.  

 Verderop in de straat het

SINT-LIEVENSCOLLEGE :

Wist U dat ?

- dit gebouw werd opgericht in 1930 naar inzicht en door inzet van Lieven Gevaert

                De Kasteelpleinstraat verlatend via de Begijnenstraat komen we aan het nr 42 de

CELGEVANGENIS  

Wist U dat ?

- dit gebouw in 1885 in gebruik werd genomen

- het grotendeeld dienst doet als arresthuis en beschikt over een vrouwenafdeling en psychische afdeling

         In de straat tussen de Begijnenstraat en de Sint-Rochusstraat   vinden we aan het nr 45 het voormalig

KLOOSTER van de KAPUCINESSEN



                                       

Wist U dat ?

- de nieuwe eigenaar van het gebouw het Prins Leopold Instituut voor Tropische Geneeskunde is

- en dit toen vanaf 2001 toen de laatste 2 zusters op rust gingen.

              Zo komen we in de  waar op de hoek met de Kronenburgstraat zich het

INSTITUUT voor TROPISCHE GENEESKUNDE of ITG of Prins Leopold Instituut voor Geneeskunde

                      

Wist U dat ?

- dit een onderzoekinstelling is in Antwerpen, gespecialiseerd in het onderzoek, onderwijs en dienstverlening in de tropische geneeskunde

- tevens in de organisatoie van de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden werkzaam is

- dit vermaard is i.v.m. malaria , TBC en "verwaarsloosde tropziche ziekten"

               Vlak over het kruispunt met Kronenburgstraat en Geuzenstraat, bevindt zich de

                                         waar het V olkshuis

HELP U ZELVE zich bevindt

Wist U dat ?

- dit door een definitief besluit van 23.4.1974 werd opgenomen in de lijst van beschermende gebouwen en op 18.12.1974 verscheen in het Belgische Staatsblad.  

- dit opgericht werd naar een ontwerp van Jan Van Asperen Emiel Van Averbeke (1901) - sinds 1990 de Steinerschool aldaar gevestigd is

- het in 1894 gekocht werd door de liberale bond, aannemer was Max Hargot.

- de officiële opening gebeurde op 4.8.1901.

- het in 1904 verwoest werd door een brand

- de beeldhouwwerken "Pelikaan" (symbool van "solidariteit en zelfopoffering" en gehurkte mannenfiguur ("krachtig en arbeid") op de gevel van Alfons Stijnen zijn

- de 4 beroepen : zaaiende boer - scheepswerken - steenhouwer en ijzerbewerker zijn

              Juist tegenover dit gebouw aan het nr 41, de

SINT-WALBURGISKERK

    de achtergevel van de Sint-Walburgiskerk in de Karel Rogierstraat 12           

Wist U dat ?

- dit een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 3.4.1995, dat op 8.6.1995 verscheen in het Belgisch Staatsblad

- deze parochiekerk eerst voltooid werd in 1936 naar een ontwerp van architect F. Van Reeth

               Terug kerend op onze passen naar de 

DE HARINGROKERIJ



Wist U dat ?

- deze haringrokerij werd opgericht in 1894 door de gebroeders Henri en Eduard Van de Bemden

- de ontwerper van dit gebouw Henri Thielens was.

- het een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 16.1.1987 dat op 25.3.1987 in het Belgisch Staatsnblad verscheen 

                                               -o-o-o-O-o-o-o-

                                              WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                       over -en in ANTWERPEN

DEEL 4 : Sint-Andrieskwartier

               Bij het vervolg op Deel 3 waren we in de Kronenburgstraat om het gebouw van de Haringrokerij te bekijken.

              Nu gaan we onze stappen richten op het Sint-Andrieskwartier, onze geliefkoosde plaats in Antwerpen, omdat de bewoners van het Sint-Andries steeds een speciale band gehad hebben, surtout met de Schelde.  Sint-Andries is al van de 14° eeuw een echte woonbuurt met veel karakter, en werd voor niets de "Parochie van Miserie" genoemd

Wist U dat... ?

- ze ook "Luizenmarkt - Kakhoek - Zottegang  en Strontgang" werd genoemd

              Daarom richten wij onze stappen naar de 

Wist U dat ... ?

- er tussen de huisnummers 179-181,een plaats was, genoemd 

 - dit een steegje was dat  ontstond in 1574 nadat Mattheus Melyn 16 huisjes had laten bouwen, waarvan nu niets meer te bespeuren valt, dan een stort

- Mattheus Melyn een verkoper was van niet of minimaal gebruikt hout.

              Verder stadinwaarts, aan de huisnummers 155-157, het hoekpand met Willem Lepelstraat

 HET HEILIG HUISKEN 

                                   zijkant van het "Heilig Huisken" kant Willem Lepelstraat.

                                           Zicht op de voorgevel van het "Heilig Huisken"

Wist U dat ...?

- dit vroeger "Sinte Gheertruyden" (nr 155) en "Ghulden Boom" (nr 157) genoemd werrd

- het in 1974-75 gerestaureerd werd onder leiding van Carl De Ridder

- het beeldje op de hoek met Willem Lepelstraat " O.L.V. van Peis"  uit de XVII° eeuw is

             De  één der beruchtste straten was van het Sint-Andrieskwartier, gekend voor haar bordelen, dieven, melaatsen en gehandicapten.

Wist U dat ... ?

- deze straat dateert van 1305 en naar Wilhelmus dictus (gezegd) Lepel genoemd werd, die hier in de 14° eeuw de gronden bezat

- er een spotdicht was dat  luidde : "Leuven zich met drank verblijdt, Mechelen veel sotten slijt, Brussel voert een grote staet, Antwerpen heeft de Lepelstraat"

- in de straat een Leprozenziekenhuis was, ontstaan in 1231 door testament van Nikolaas van Wijneghem, 

- dit ziekenhuis gesloten werd door Jozef II en afgebroken werd in 1798

- aan de huisnummers 14-12 dit pittoreske gangetje is, genaamd de

PAARDEKENSGANG of  PEERDENGANG

               

Wist U dat ...?

- dit gangetje uit de XVI° eeuw is met binnenin arbeidshuisjes

- het poortje achteraan de foto toegang verleende aan de Makelarenplaats

               Tussen het sociale woningcomplex, gelegen tussen Klooster - Prekers - Willem Lepel -en Van Craesbeeckstraat, vinden wij deze pleinen, die een osae van rust uitstralen 

                       Wanneer men vanaf de Willem Lepelstraat naar het "blokken" complex kijkt, kunt u deze betonnen

COMMANDOBUNKER    zien            

Wist U dat ... ?

- deze kort na de WO II, in 1948, gebouwd werd door het korps van de Civiele Bescherming van de provincie Antwerpen

- deze diende ter bescherming van nucleaire - bacteriologische en chemische aanvallen 

               Op de zijgevel van een pand in de 

deze tekening "Habbekrats" te bezien valt. Toch ook een bezienswaardigheid !

              Als we nu onze stappen richten naar de Nationalestraat dan bemerken we op het pleintje aan de Nationalestraat, een klein poppekastje met daarin de pop van 

DE NEUS 

Wist U dat ...?

- dit beeldje van de hand van Ine Peetermans was.

- dit een folkloristische figuur was in het Sint-Andrieskwartier

- er nog andere folkloristische figuren rondliepen in de "parochie van miserie", zoals                                             

                 Zotte RIK                            Mie CITROEN                      't is weer LAGUERRE                                                                                                                                                                                  

                      de GILLES                        Stien MATTOT               Janneke-de-ZOLDERZEIKER    

                                Blinde MUS                                    Zatte NEL       

- dit beeldje een tijdje uit het straattoneel was verwijderd voor herstellingswerken

- dit nu een terug op het pleintje staat, maar enkele meters in de verlengenis van de Prekersstraat

- het pleintje aan de Nationalestraat "Geuzenpleintje" wordt genoemd.

            Via de Lange Vlierstraat komen we op het Sint-Andriesplaats,

Wist U dat ... ?

- hier, vroeger, in het midden van het plein een put werd geboord van 200 meter diep, voor het ophalen van water

- deze put slechts een 10tal liter water per minuut gaf en en dus niet produktief was

              Aan de hoek van de Pachtstraat, bemerken we een gebouw, waar het voormalige politiebureau van de 4° wijk was gevestigd, om later een filiaal te worden van de

STADSBIBLIOTHEEK

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij defnitief besluit van 7.4.1955 werd opgenomen in de lijst met beschermde gebouwen.

- het op 8.6.1955 verscheen in het Belgisch Staatsblad

           Bij het verlaten van de Sint-Andriesplaats komen we in de  waar we het gebouw van de voormalige

RIJKSWACHTKAZERNE kunnen bekijken.

Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert van 1875

- dit gebouw overtollig werd sinds de politiehervorming en nu staat te verkommeren

- tegenover dit gebouw, aan het nr 5, het "Multatulitheater" is gelegen  

              Ten einde van de Lange Vlierstraat komen we aan de Kloosterstraat en zetten onze stappen terug richting zuid, waar we tegenover het pleintje aan de Riemstraat, op de hoek van de Kloosterstraat, deze muurtekening kunnen bekijken als eerbetoon aan Marc Sleen (91 jaar).  Het betreft de

TIENDE STRIPMUUR in Antwerpen

Wist U dat ....?

- deze muur werd ingehuldigd op 5 juli 2014

- ze ook een eerbetoon zijn aan Marc Sleen's stripfiguren Nero, Petoetje en Petatje en kapitein Oliepul.

               Op het pleintje bevindt zich het statisch standbeeld van

Peter DE GROTE

 Wist U dat ... ?

- deze van 1682 tot zijn overlijden in 1725, tsaar was van Rusland

- hij op deze plaats een standbeeld kreeg, wegens zijn verblijf in de Sint-Michielsabdij, die toen gelegen was in de Kloosterstraat.

- dit beeld een geschenk is van de Russische beeldhouwer Georgi Frangoeljan, met als pseudoniem Pjotr Michailov. 

              Op onze stappen terugkerend vonden we deze prachtige versierde gevel, dat toch ook een bezienswaardigheid is, niet ?

              Wij begeven ons nu verder in de Kloosterstraat, tot aan de 

waar de aan het nummer 4 dit mooie huis, met poort, van

SINT-JAN kunnen bewonderen

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij definitief besluit van 21.1.1987 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen

- dat dit besluit op 25.3.1987 verscheen in het Belgisch Staatsblad

              Verder in de straat, aan de nummers 8 en 10 de respectievelijke gebouwen, genoemd

"DEN DONCKEREN NACHT " en "HET VOSKEN"

Wist U dat ...?

- deze beide huizen bij defenitief besluit van 13.1.1978 werden opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen 

- dat dit besluit op 1.3.1978 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

               Juist tegenover deze gebouwen, aan het nr 7, een mooi beschilderde voetgangersuitgang van de Hogeschool om de hoek, nl.

DE GAZETTESTEEG  

Aan het nummer 31 in de Kloosterstraat, het gebouw

de HELLE 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw bij een definitief besluit van 28.11.1985 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen

- en dit besluit op 11.2.1986 werd opgenomen in het Belgische Staatsblad.

                 Aan de nummers 11-13-15-17 bevindt zich het

MERCATOR-ORTELIUSHUIS 

Wist U dat... ?

- Gerardus Mercator de grootste geograaf van zijn tijd was en de uitvinder van de atlas

- Abraham Ortelius, een Antwerpse aardrijkskundige, cartograaf en geograaf was

- Ortelius zou gewoond hebben in het nr 33-35 van de Kloosterstraat en dus niet in het museum zelf

- het gebouw eveneens door een definitief besluit van 8.2.1946 beschermd is en dat dit besluit op 5.4.1946 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

                We zijn aan het einde gekomen van de Kloosterstraat, die in de verlengenis over gaat in den "Oever"  waar we aan het nummer 21

DE GROOTE POORT aantreffen          

Wist U dat ... ?

- dit gebouw beschermd wordt door een definitef besluit van 8.6.1988 dat op 24.12.1988 verscheen in het Belgisch Staatsblad

                Op den Oever staat het standbeeld van

JACOB JORDAENS

Wist U dat ... ?

- Jacob Jordaens geboren werd te Antwerpen, in de Hoogstraat 13 en op 85 jarige ouderdom stierf aan de "zweetziekte" (=cholera, TBC en malaria)

- het beeld is van de hand van Jules Pecher

- het in 1886 plechtig onthuld werd in de Van Breestraat te Antwerpen, en 15 jaar later verplaatst werd naar de Geuzen Hofkes (Fr. Rooseveltplaats)

- het 25 jaar later, na verbleven te hebben in Rijkevorsel, nog eens in 1986 verplaatst werd naar de Oever, waar het zijn huidige standplaats heeft gekregen. 

                Op de Oever bijna aan het standbeeld van Jacobs Jordaens dit stukje geveltekenwerk  

               Wij zijn nu wel aanbeland op den Oever, maar het was moeilijk om een gepaste wegwijzer in te lassen, daarom gaan we terug in de richting van de Kloosterstraat en nemen nu de eerste straat links en belanden in de Munststraat waar zich het

MUNTHOF zich bevindt

Wist U dat...?

- hier vroeger munten werden gemaakt en geslagen

- deze plaats diende als parkeerplaats voor de politievoertuigen van de Politie Mobiele Brigade, gelegen in de nabije Bogaerdestraat.

- dit nu een plaats is met een "oase" van rust en dat daar vele mooie graffiti-tekeingen zijn aangebracht aan de gevels.

- het werkelijk een plaats is om even te vertoeven

              We zitten nu in de Muntstraat en de verlengenis hiervan is de Augustijnenstraat.waar we de toren van de

SINT-ANDRIESKERK  kunnen aanschouwen

Wist U dat ... ?

- Pieter Paulus Rubens hier op 13.10.1609 in het huwelijk trad met Isabella Brant  

- Petrus de pastoor hier de mis leidde van 1843 tot 1861

- het plein voor de kerk naar hem genoemd werd, nl

HET PASTOOR VISSCHERSPLEIN 

Wist U dat ... ?

- op dit plein het beeld "Meditatie" staat van beeldhouwer Raymond Martin, dat een naakte vrouwenfiguur voorstelt op rotsen.

               Via de  komen we in de Sint-Andrieskerk waar we in de voortuin van de Sint-Andrieskerk het beeldje van

NETJE kunnen bekijken

Wist U dat ... ?

- dit de hoofdfiguur was uit de roman van Lode Zielens "Moeder waarom leven wij ?" (1931)

- dit beeld van Leopold Van Esbroeck hier staat sinds 1975

- het eerste stond naast de spoorwegbaan in de Simonsstraat, waar het onthuld werd op 24.6.1951, vlak bij de plaats waar Lode Zielens, op 28.11?1944, het slachtoffer werd van een V-bom.

- het beeldje in 1962 naar het Archief van het Vlaams Cultuurleven in de Minderbroeder werd ovcergebracht

- het zijn huidige plaats te danken heeft gezien Lode Zielens in de nabijheid, nl Pompstraat 17 geboren werd op 13.6.1901 en er tot zijn 8ste jaar verbleef.

                Via de Waaistraat, straatnaam die te danken is uit het feit dat het daar erg waait, komen we op de binnenplaats van de     waar het eveneens een oase van rust is en waar men een prachtig zicht heeft op de O.L.V.-Kathedraal

              Via één der uitgangen komen we in de Korte Riddersstraat waar we onmiddelijk de prachtig tekening van Suske en Wiske kunnen aanschouwen uit het boek "Het eiland Amoras"'"                                                                                                                              

               We gaan terug richting Sint-Andriesplaats omdat we in de Lange Riddersstraat de beide hieronder beschermde kleine huisjes over het hoofd hadden gezien

               Verderop aan het nr 79  

het huis de WITTE GRIFFOEN met CALLOÏSGANG

Wist U dat ...?

- dit gebouw dateert van 1515

- het via een smalle deur toegang verschaft tot de Calloïsgang

- de schilder Karel Verlat (1824-1890- in de Lange Ridderstraat zijn atelier had

- Mie Citroen, leurster Maria Theresia Geley, door hem gekozen werd als centrale figuur in volk "Het volk van Antwerpen vernielt het beeld van Alva"

- Mie Citroen een onwettig kind had, nl "Rik" die op 10 jarige ouderdom erkend werd door Henricus van Aken, waarmee zij getrouwd was, en van toen af "Rik van Aken" of "Zotte Rik" (zie bij folkloristische figuren) werd genoemd.

P.S. : het volgende Deel 5 zal handelen over het gedeelte vanaf de Steenhouwersvest, Vrijdagmarkt en modekwartier.

                                                          -o-o-o-O-o-o-o-