Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Ik ben een man en woon in Schilde () en mijn beroep is Zoeken naar verwondering.
Ik ben geboren op 19/05/1938 en ben nu dus 86 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Zie link naar Natuurgidsen Schilde.
Natuur
en natuurbeleven
22-10-2011
Groene glibberzwam
De "Groene glibberzwam" (Leotia lubrica) komt men ook niet alle dagen tegen!Het is een saprofyt , leeft dus van dood materiaal! Het vruchtlichaam is gelatineus dus echt wel glibberig als men er aan voelt! Hij kan 6 cm. groot worden en het kopje is gelobd met een ingerolde rand. De kleur kan bestempeld worden als wat olijfgroenig...Gewoonlijk komt hij voor op naakte grond of op grazige plaatsen vooral langs bospaden! Een aparte verschijning!
Dit is wel een goed voorbeeld van hoe zwammen kunnen verkleuren. De "Verblekende russula"(Russula pulchella) is eerst waterig rood tot aalbessenrood of lichtrood maar gaat al vroeg vlekkerig verbleken en wordt uiteindelijk haast kleurloos met soms nog roodachtige resten aan de rand. De lamellen zijn ook eerst witachtig en later crème-geelachtig of botergeel en bij oude exemplaren met een grijze toon. De steel verkleurt ook: eerst soms roos aangelopen en op latere leeftijd vergrijzend. Van kleurveranderingen gesproken! De Geurs is zwak fruitig en de smaak eerst wat scherp en daarna zacht wordend. Ook hier dus een veandering! Komt vooral onder berk voor, het is een symbiont! Hier hebben we enkele exemplaren kunnen samenbrengen om de kleurverandering op te merken! Even op de foto klikken om te vergroten.
De "Plooivoetstuifzwam" (Calvatia exipulus) kan wel 15 cm hoog worden en is in de jeugd (zoals hier) witachtig of grijswit tot licht beige mestal duidelijk in een steel en een kop gescheiden. Het oppervlak is bedekt met korte, samengestelde stekels. Als hij ouder wordt heeft hij meestal plooien in de steel en dat wordt het nog duidelijker dat het een "Plooivoet" is. In "bijlage" nog een opname van twee Plooivoetstuifzwammen en ook de overblijfselen van twee oude Plooivoetstuifzwammen. Het zijn nog juist de "voeten" die overblijven. De kop met de sporen is helemaal weg!
Deze boleet is zeer appart en enig in zijn soort! De "Kostgangersboleet" (Boletus parasiticus) is een echte "kostganger", hij parasiteert op de "Gele aardappelbovist". De aardappelbovist ondervint hiervan grote schade door deze aantasting want hij wordt van binnen helemaal hol en vormt daardoor ook geen rijpe sporen meer. De Gele aardappelbovist is dan weer een zwam die in symbiose leeft met allerlei bomen. De "Kostgangersboleet is geelbruin tot olijfgeel. De buisjes onderaan (die we hier niet zien) zijn eerst citroen- of goudgeel en hebben vrij grote poriën. Hier ligt de Gele aardappelbovist in het midden en wordt maar eventjes door vier "Kostgangersboleten" omringd! (Even op klikken om te vergroten) In "Bijlage"(even op klikken) nog een opname van een andere situatie.
Nog een zeldzame aardster! De "Grote aardster" (Geastrum pectinatum)! De mondzone hiervan is gegroefd (een goed kenmerk)!. En de slippenkrans is van 3 tot 11 slippen groot. Het bolletje is donkergrijs tot zwartbruin bij rijpheid. Hier zien we een oud exemplaar. In "bijlage nog een opname van een jonger exemplaar. Verschijnt nogal laat in vooral naaldbosen.
Nog een meer zelzame aardster! De "Gewimperde aardster"(Geastrum fimbriatum). Kan een 5 cm worden met 5 tot 10 slippen die openspringen. Deze slippen zijn ook vaak omgerold. De opening bovenaan is franjeachtig gewimperd. Als de zwam nog onrijp is, zit hij half in de grond en lijkt dan wat op een ui! Ze kunnen het hele jaar gevonden worden maar daar moet men toch wat geluk mee hebben. (Even op "bijlage" klikken voor nog een tweede opname en op deze foto om te vergroten..)
Aardsterren zijn toch wel speciale vormen van buikzwammen! Hier de "Gekraagde aardster" (Geastrum triplex). Ze kunnen tot 10 cm breed worden en zijn beige tot roodbruinachtig. Er zijn van buiten 5 tot 7openspringende slippen die de zwam lijken omhoog te tillen. Daarboven zien we een kraag ontstaan omdat de wand niet elastisch genoeg is om de ombuigende slippen te volgen. En helemaal bovenaan is er een gewimperde opening waar bij rijpheid de sporen uitkomen. Komt voor in bossen maar ook in parken en tuinen. Zelfs in eigen tuin verschijnen ze reeds vele jaren! Prachtig!
Het "Oranje zandoogje" (Pyrona tithonius) lijkt een algemene vlinder te zijn. Het is wel wat kleiner dan het "Bruin zandoogje". Er is wel zeer speciaal een donkere vlek op de vleugels met twee lichtere "oogvlekjes"! (Even klikken om te vergroten.) Mooi om tegen te komen!
Het "Ruw vergeet-mij- nietje" (Myosotis ramosissima) heeft inderdaad een ruige beharing wat hier zeker opvalt (even op foto klikken).Andere "Vergeet-mij- nietjes" hebben dat ook wel. De bloemkroon is hemelsblauw en 1,5 tot 3 mm breed. Vruchtstelen 1-4 mm lang. Zo kan het al wat beter herkend worden want er zijn bij ons wel wat verschillende soorten. Deze soort bloeit echter ook als een van de eertse Vergeet-mij-nietjes in april tot juni. Vooral die "ruige beharing" is toch wel prachtig!
De "Plakker" (Lymantria dispar) heeft een speciale naam om een "Donsvlinder" te zijn. Hier hebben we de rups er van. Deze kunnen wel 7 cm langworden en zeer variabel zijn van kleur. Meestal hebben ze een grijzige grondkleur en een dunne geelachtige lijntekening. Op de eerste vijf segmenten zitten meestal twee roderugwratjes. De kop is licht geelbruin met op de voorzijde twee zwarte strepen wat hier wel te zien is. (Even op foto klikken om te vergroten). De vlinders vliegen jaarlijks in één generatie. Het vrouwtje legt de eieren op de boombast en bedekt dit legsel met een dikke laag geelbruine haren van haar achterlijf. Een "donsvlinder heeft nu eenmaal veel haar! In "bijlage" nog een opname van dichterbij! (Even op "bijlage " klikken)
Bladluizen heeft men ook met verschillende families maar zijn voor ons niet zo bekend. Hier hadden we een verzameling "Zwarte bladluizen" misschien wel de "Zwarte bonenluis" (Aphis fabae). Het is de meest bekende bladluis in tuinen met en zwart of olijfgroen lichaam. Het brengt de winter door op kardinaalsmuts als ei en enkele anders struiken. In de zomer zitten ze dan op andere kruidachtige planten om er sappen te zuigen. Ze scheiden dan een zoete wasachtige substantie af, als "honingdauw" benoemd, dat door mieren graag wordt afgenomen als voedsel. We troffen hier dan ook een mier in de buurt. (Even op foto klikken). In "bijlage" troffen we ook nog een andere soort bladluizen die bijna doorschijnend wit leken. (Even op "bijlage" klikken).
Dit wordt "Koekoeksschuim" genoemd en we zien ook de larve die er in verblijft. Ook hier lijken er veel soorten te zijn. Ze worden ook bij de "Schuimcicaden" ondergebracht en ook nog "spuugbeestjes" genoemd! (Zeker even klikken op de foto om te vergroten.) In bijlage nog een opname van dit aparte beestje!
Deze "cicade" lijkt veel op de "Cercopis vulnerata" geen Nederlandse naam. De larven van deze schuimcicade leven op wortels in groepen bijeen omgeven door een stevig geworden schuim. Er zijn veel op elkaar gelijkende soorten maar deze heeft de roodzwarte tekening op de vleugels die sterk op de vernoemde soort lijkt. Omwille van het rood worden ze dan ook "Bloedcicaden" genoemd. Het zijn toch wel speciale insecten in deze zeer uitgebreide wereld!
De rups van de "Donsvlinder" (Euproctis similis) kan wel 4,5 cm worden. De rups heeft een dubbele wat oranje rugstreep en daarnaast een rode zijlijn , tusen de twee een rij witte vlekjes die we hier goed kunnen zien. (Even op de foto klikken om te vergroten) De vlinder zelf is 's nachts actief en heeft maar één generatie. Het legsel wordt bedekt met haren van het achterlijf van het vrouwtje. Bij het uitkomen verspreiden de rupsen zich meteen. Het zijn de jonge rupsen die overwinteren in een ongeveer 5 mm groot spinsel aan een takje. Deze rups is wel minder erg dan de "Bastaardsatijnvlinder" waarvan de haren irriterend zijn en jeuk kunnen geven op de huid bij de mens. Zij behoren beide tot de familie van de "Donsvlinders". Maar dit zijn zeker nog geen "Eikenprocessierupsen" uit de familie van de "Tandvlinders".
"Bitterzoet" (Solanum dulcamare) is familie van de Aardappel (zie hiervoor 22/08). Het is ook een Nachtschadige.Aan de bloem kunnen wij het vermoeden. De stamper steekt hier in het midden ook weer uit de meeldraden die als een "gouden kroontje" een cirkel vormen rond de stamper. Daarrond de paarse kroonbladeren van de bloem. De plant klimt wat tussen andere struiken of grassen. Speciaal is dat men vroeger de bladeren gebruikte om er op te kauwen. Eerst was het wat een bittere smaak en daarna werd het zoet! De wetenschappelijke naam draait de smaken om: eerst "dulce" = zoet en "amarus" = bitter. Het was in tijd van nood een surrogaat voor de pruimtabak. Trouwens tabak is ook van de familie van de Nachtschadigen, die allen wat giffen bevatten. In "bijlage" de rode vruchten van het "Bitterzoet". (Ook even op klikken.)
De rups van de Dagpauwoog (Inachis io) ziet er niet zo mooi uit! De tamelijk goedgekende vlinder wel!(Een foto van de Dagpauwoog kun je vinden op 27/09/2010 samen met de Atalanta). De rups ziet er zwart uit, met witte punten en zwarte "doornen". (Even op de foto klikken om het goed te zien) Dank zij de Grote brandnetel kan de soort zich goed handhaven. Deze rupsen zaten trouwens op brandnetelbladeren. Als ze uitkomen zijn deze rupsen maar 3 mm groot. Zij komen uit en groen eitje dat maar 1 mm is. Dan begint hun aanval op de netelbladeren die ze helemaal kaal kunnen vreten. Ondertussen vervellen ze ook een viertal keer en als ze volgroeid zijn hebben ze de kleur van op de foto. Dan zoeken ze een plekje om te verpoppen. Daarna kan de vlinder te voorschijn komen en gaan vliegen als de aderen volgepompt zijn met bloed en de vleugels uitgehard zijn. Soms kan in één seizoen tot een derde generatie van deze vlinders verschijnen. In "bijlage" nog een opname van een verzameling "veelvraten" op de Brandnetel!
Inderdaad is dit een bloem van de "Aardappel" (Solanum tuberosum). Deze plant behoort tot de "Nachtschadigen" die veelal giftig zijn, zo ook delen van de Aardappelplant. Alleen de knollen ("tuberosus"= knoldragend) niet. De stamper steekt er in het midden uit en wordt omgeven door een "kegeltje" van gele stuifmeelklompjes. Dit geeft wel een speciaal uitzicht aan de bloem. Het loond de moeite om deze bij gelegenheid eens van nabij te bewonderen. De bloemen zelf kunnen wit, lila of paars zijn afhankelijk van de soort. In "bijlage nog een opname van deze bloem. (Even op klikken)
De "Wilde kamperfoelie"(Lonicera periclymenum) heeft wel een bijzondere bloem! Vier van de vijf kroonslippen zijn vergroeid tot een vierlobbige bovenlip. De vijfde kroonslip is met de overige (de zesde) veel minder ver vergroeid en vormt de onderlip. De bijzonder lange stijl loopt uit in een knopvormige stempel. De bloeiwijzen zijn ook wat klierachtig behaard. 's Avonds gaan de bloemen open en verspreiden dan hun sterke geur om de insecten te lokken. Het zijn vooral de langtongige nachtvlinders die best geplaatst zijn om uit die lage buis de nectar op te halen. Het zijn vlinders die voor de bloem kunnen zweven zoals pijlstaarten en uilen. De tong van pijlstaarten is meer dan 2 cm. Die van de uilen is korter maar zij komen toch aan hun trekken omdat de nectar soms tot halweg de kroonbuis staat! De bessen die gevormd worden zijn glanzend dieprood maar giftig voor de mens! De naam "Kamperfoelie" is een verbastering van Caprifolium dat "geiteblad" betekent!(Zeker even klikken op de foto om te vergroten.)
Deze "Eikenbladrolkever"(Attelabus nitens) kwam zomaar op de rand van een boek aangevlogen. Hij leeft vooral op jonge eikebomen. Het vrouwtje rolt een eikenblad op en daar leeft de larve van deze kever van. Waarschijnlijk heeft hij zijn naam daar wel van overgehouden! In "bijlage" nog een tweede opnamen van de kever! (Even op "bijlage" klikken, ook op de foto hierbij om te vergroten)
Hier hebben we een vrouwtje (links) en een mannetje (rechts) van de " Sint-jansvlinder"(Zygaena filipendulae). Deze vlinder heeft op de voorvleugels zes rodevlekken en heeft zwarte antennes. De rupsen leven vooral op Gewone rolkleaver of Moerasrolklaver. Merkwaardig is dat de vrouwtjes hun eitjes niet op de bladeren van de waardplant van de rupsen leggen. De verpopping vind plaats in een kanovormige perkamentachtige coccon bovenzijde is geelachtig en onderzijde witachtig. In "bijlage" kunt u dergelijke cocon even bekijken. De vlinders hebben ook een zeer lange vliegtijd. Zij kunnen al in mei aangetroffen worden en vliegen vooral tussen eind julie en midden augustus!
Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Natuur
Dit is wel een goed voorbeeld van hoe zwammen kunnen verkleuren. De "Verblekende russula" (Russula pulchella) is eerst waterig rood tot aalbessenrood of lichtrood maar gaat al vroeg vlekkerig verbleken en wordt uiteindelijk haast kleurloos met soms nog roodachtige resten aan de rand. De lamellen zijn ook eerst witachtig en later crème-geelachtig of botergeel en bij oude exemplaren met een grijze toon. De steel verkleurt ook: eerst soms roos aangelopen en op latere leeftijd vergrijzend. Van kleurveranderingen gesproken! De Geurs is zwak fruitig en de smaak eerst wat scherp en daarna zacht wordend. Ook hier dus een veandering! Komt vooral onder berk voor, het is een symbiont! Hier hebben we enkele exemplaren kunnen samenbrengen om de kleurverandering op te merken! Even op de foto klikken om te vergroten.
