Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Ik ben een man en woon in Schilde () en mijn beroep is Zoeken naar verwondering.
Ik ben geboren op 19/05/1938 en ben nu dus 86 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Zie link naar Natuurgidsen Schilde.
Natuur
en natuurbeleven
16-12-2011
Rimpelende melkzwam
De "Rimpelende melkzwam" (Lactarius theogalus) wordt maar een 5 cm breed. Hij is vleeskleurig-oranje niet gezoneerd en dunvlezig. Soms heeft het midden een spits bultje en de hoedrand is kort doorschijnend geribd. De lamellen zijn bleek vleeskleurig. Het melksap is wit maar aan de lucht blootgesteld langzaam vergelend. De smaak is zacht maar met een bitterenasmaak. Meestal staat hij in symbiose met berken. Door het dunne vles van de hoed kan hij gemakkelijk gaan golven en vandaar een "rimpelig" uitzicht geven. (Even op de foto klikken om te vergroten).
Deze melkzwam de "Donzige melkzwam" (Lactarius pubescens) kan tot 12 cm breed worden en is witachtig tot bleekroze, effen en niet gezoneerd (zoals de Baardige melkzwam hieronder). Alleen bij vochtig weer kan hij wat gezoneerd zijn. De hoedrand is langharig-wollig bij jongeexemplaren als een "baard" overhangend. De steel is witachtig met een vleugje roze. In "bijlage" ziet u onderaan de melkzwam met een goot exemplaar (wat ouder) en een kleine met de "baardige" rand. (Even op "bijlage" klikken). Melksap is ook wit en niet verkleurend en de smaak ook weer scherp. Hij is ongenietbaar maar toch ook weer "bruikbaar" zoals de "Baardigemelkzwam"! Zie hieronder de bereiding!
Dit is nog een jonge "Baardige melkzwam" (Lactarius torminosus). Hij is vleeskleurig-roze, met een donkerdere concentrische zonering. De hoedhuid blijft lang ingerold (zoals hier). Als hij meer openkomt zijn er lang-wollige velumresten aan de rand. Het melksap is wit en niet verkleurend. De smaak is zeer scherp ook. De zwam bevat scherp smakende harsen, die zonder voorbereiding braken en diarree veroorzaken. Na voorafgaand, herhaaldelijkin water afkoken kan men de zwam inzouten of op kruidenazijninmaken. Deze bereiding duidt wel aan hoe mensen er toch altijd op een of andere wijze iets mee willen doen en de zwam tot konsumptieartkel willen verheffen. (Even op de foto klikken om te vergroten).
Nog even terug de "Roodgrijze melkzwam" (Lactarius vietus) zoals hieronder reeds met afbeelding besproken. Deze heeft nu een wat violette zweem over zich. Het geeft duidelijk aan hoe sommige zwammen heel wat kleurnuances kunnen hebben! Lees dus nog meer hieronder. In "bijlage" nog een andere Roodgrijze melkzwam" , even op bijlage klikken om te openen.
De "Kruidige melkzwam" (Lactarius camphoratus) heeft als hij nog vers is een zwakke "wantsachtige" geur ook wel een geur van "oude frituurolie" genoemd. Oude exemplaren hebben een geur naar lavas of maggi, ook tijdens het drogen heeft hij die geur. Vandaar zijn naam! De hoed kan tot 5 cm worden en is meer donker oranje tot roodbruin. Het centrum kan ook een kleine bult hebben. De steel is ook is ook wat roodbruin zoals we op de foto kunnen zien (even op foto klikken). Ook zien we een druppel melksap op de lamellen dat waterachtig witachtig is en dit verkleurt niet. De smaak is mild soms ook met een bittere nasmaak. Deze wordt als eetbaar bestempeld en wordt gedroogd en verpoederd als specerei bruikbaar. In "Bijlage" nog een opname van deze zwammen. (Even ook op "bijlage" klikken). Uitzicht, geur, smaak al dan niet verkleuring van de "melk" zijn allemaal kenmerken die tot determinatie kunnen leiden van deze melkzwammen...
De "Roodgrijze melkzwam" (Lactarius vietus) is vooral vleeskleurig -grijs of -bruin. Dat "grijze" is niet zo te merken. Soms heeft hij nog een violette zweem. Het centrum is vaak aanvankelijk met een bultje (even op foto klikken om te vergroten, dan ziet men dit beter). Zijn melksap (melkzwammen scheiden een sap af ,vooral aan de lamellen als deze gekneusd worden) is wit en wordt bij drogen wel grijs of olijfgrijs. De smaak is dadelijk zeer scherp, vandaar dat hij zeker niet lekker is. Men vind ze onder berken vooral in loofbossen waar ze een symbiose aangaan met de bomen!
Een van de meest bekende consumptiepaddenstoelen is wel deze "Hanenkam" (Cantharellus cibarius). Ook wel 'cantarel' genoemd. Hij is citroen- tot dooiergeel en bij rijpheid wordt het centrum verdiept zoals hier goed te zien is. De lamellen worden goed zichtbaar (even klikken op de foto om te vergoten). De steel is geelachtig en massief vlezig. De geur is aangenaam fruitig en de smaak (rauw) na doorkauweniets scherp!. Hij komt voor in loof- en naaldbossen maar staat het meest bij den en spar waarmee hij ook in symbiose leeft! Een "mychorrhiza-zwam"!Plaatselijk kan hij massaal voorkomen maar hij zou de laatste jaren sterk achteruit zijn gegeaan. Heeft men er teveel van geplukt? Hij schijnt wel lekker te zijn maar toch ook zwaar verteerbaar!
De "Kale aardappelbovist" (Scleroderma bovista) is natuurlijk van de famillie van de meer voorkomende "Gele aardappelbovist". Deze (de Kale-) heeft wel een gladdere tot fijnvlokkig beschubde buitenwand. Hij is rond knolvormig en zit meestal steelloos op de grond. De kleur is greis-beige of okerkleurig tot oranjegeelachtig of zelfs roodbruin, dus er zit wat kleurnuance in! Hij komt voor in loof-en naaldbossen en leeft dus ook in symbiose met deze bomen. Hij is ook wel giftig zoals de "Gele aardappelbovist". Na het eten van een grote hoeveelheid wordt men misselijk en heeft men braakneigingen en valt men soms ook flauw...na een half tot 3 uur. In "Bijlage" (even op klikken) nog een opname van deze zwammetjes.
Het "Geel hoorntje" (Calocera cornuta) behoort tot dezelfde famillie als het "Spatelhoorntje" hieronder. Het is echter helemaal cilindrisch tot priemvormig en praktisch niet gevorkt. De kleur is ook sterker dooier- tot oranjegeel. Het is ook te vinden op dood naaldhout waarvan het leeft (saprofyt). Het is wel door zijn kleur een mooie verschijning en goed te herkennen , al is het ook weer niet zo groot (Het wordt maximum 2 cm!). Op de foto ook even klikken om te vergroten. In "Bijlage" (even op klikken) nog een opname van dit prachtig zwammetje!
Het "Spatelhoorntje" (Calocera pallidosphatula) wordt maar 1 cm hoog en is wat spatelvormig zoals ook de latijnse naam "-sphatulata" aangeeft. Verder is de wetenschappelijke nam "Calocera" ook wel interessant ( Griekse) "kalos" =mooi en Griekse "cera" = hoorn. Het duidt op een "mooi hoorntje" en dat is het ook. Het leeft op dood naaldhout het is dus een saprofyt. De kleur is wat lichtgeel. Het heeft een klein steeltje en dan is er een verbreding in een spatelvormige kop.(Even op de foto klikken om te vergroten). In "bijlage" nog een opname van een "Spatelhoorntje".
De "Rode zwavelkop" (Hypholoma sublaterium) kan tot 10 cm breed worden maar deze zijn nog jong. Zij hebben echter al de steenrode kleur bovenaan. Hun smaak is ook zeer bitter, die zich door afkoken niet laat verwijderen. Daarbij zijn ze ook giftig en veroorzaken diarree en braken (fasciculol verbindingen) zoals de Gewone zwavelkop! Zij komen veel voor op stronken van loofbomen. De kleuren zijn echter wel prachtig. Even klikken op de foto om te vergroten. Zie ook even op "bijlage" (ook even op klikken) waar nog kleine Rode zwavelkopjes te zien zijn.
De "Duivelsbroodrussula" (Russula sardonia) heeft ook een niet te miskennen naam gekregen.Alle russula's zijn eetbaar, alleen zijn er verschillende waaronder deze, die zeerscherpsmaakt! Ook heeft hij zijn kleur niet mee, niet alleen de hoed is paarsrood tot wijnrood maar ook de steel is lilarood of roodviolet aangelopen. Een sterke naamgeving was dus op zijn plaats. De geur is anders wel aangenaam fruitig. Een groot contrast wel met zijn smaak! Het is een late verschijning en vooral dan in naaldbossen waar zij in symbiose leven met de bomen. Een nuttige zwam in het bos om als uitbreiding van het wortelstel van de naaldbomen te functioneren. Zij krijgen wel voedsel van de boom , maar geven anderszijds meer mineralen en water aan de boom!
"Goudschimmel" (Apiocrea chrysosperma) is een saprofyt op Boleten, Krulzomen en Aardappelbovisten. Het is dus een zwam die oudere paddenstoelen aantast. De ene eet eigenlijk de andere op. Omdat ze veel op "boleten" groeien wordt hij ook "Boletenrot" genoemd. De "gouden kleur" verraadt hier wel zijn aanwezigheid. Waarschijnlijk was het hier ook en oude boleet die aangetast werd. De Goudschimmel verspreidt zich met geslachtelijke voortplanting maar ook nog eens door kloonvorming (ongeslachtelijke voortplanting). Een gevarieerd systeem dus!
Bij de "Bitterzoete melkzwam" (Lactarius sundulcis) vonden we wel en speciaal verschijnsel. Op de hoed kwam er opnieuw een kleinere hoedvorm uitgegroeid. Het lijkt tot de merkwaardigevervormingen te horen die in de natuur nog voorkomen. Bij de zwammen wordt dit "teratologie" genoemd. De vervormingen kunnen van allerlei aard zijn. Op de website van de Nederlandse mycologen is daar nog meer informatie en foto's te vinden over dit merkwaardig verschijnsel. www.mycologen.nl ga daar naar "Galerij" en daar naar "Teratologie" eens kijken. De melkzwam zelf proeft eerst wat bitter en daarna zoet na wat doorproeven! Ook een goed kenmerk!
We blijven even nog bij de amanieten! Hier de "Porfieramaniet" (Amanita porphyra). De hoed wordt tot 8 cm breed en is "porfierbruin" (ik weet eigenlijk niet wat ik me hierbij juist moet voorstellen, maar ja!) De beursresten zijn plaatvormig en zouden wat violetbruin moeten zijn.De geur is wel speciaal hij ruikt naar aardappelspruiten. Hij is te vinden in naaldbossen onder sparren en dennen. Tenslotte zijn alle amanietensymbiose-vormende zwammen met allerlei bomen. Zij zorgen dus voor een extra aanvoer van water en voedsel (mineralen) voor de boom en krijgen op hun beurt suikers van de boom om van te leven!Hij is ook wat zwak giftig door "bufotenine" een paddengif (zie hiervoor ook bij de "Gele knolamaniet" op 3-11-2011)! In "bijlage" nog een zijzicht op de zwam! (Even op "bijlage klikken om te vergroten. Ook op deze foto klikken om te vergroten!)
Nog een amaniet de "Parelamaniet" (Amanita rubescens) die dicht aanleunt bij de Panteramaniet (zie hieronder). Deze heeft een hoed die licht tot vrij donker vleeskleurig bruin is Soms zelfs gelig vleeskleurig met onregelmatig plaatvormige vuilwitte of vleeskleurigebeursresten. Bij de Panteramaniet zijn ze spierwit! Bij kwetsen of oud worden kan de hoed rood verkleuren en de steel ook. Vandaar de naam "rubescens"= "rood wordend"! Deze zou nu wel eetbaar zijn maar eerst na goed verhitten! Hij is ook vaak wormstekig en het vlees bederft snel! Het is daarom ook beter van zijn uitzicht te genieten dan wel een risicovolle maaltijd te nemen met deze paddenstoel!
Een veel voorkomende amaniet is de "Panteramaniet" (Amanita pantherina). De hoed is licht- tot donkerbruin zelden wit. Bovenaan zijn de typisch onregelmatig plaatvormige wat zuiver wittebeursresten , die aan een "pantervelletje" kunnen doen denken. De steel is wit en heeft ook een ring en de knol heeft ook nog de beursresten waar de gehele paddenstoel in gehuld was bij het uitkomen. In "bijlage" nog een zijdelingse oname van deze zwam. (Even op "bijlage" klikken). De "Panteramaniet" is ook zeer giftig, hij bevat dezelfde zenuwgiffen als de Vliegenzwam (zie hiervoor 24/ 10/ 2011 en ook 23 en 25/12/2007!) maar nog in hogere mate daardoor komen hier sterfgevallen ook vaker voor.
De "Groene knolamaniet" (Amanita phalloides) is wel de meest dodelijke amaniet. Een middelgroot exemplaar is voldoende om een mens te doden. De gifstoffen zijn: amatoxine en phallotoxine. Zij tasten vooral de lever aan. De eerste symptomen (koliekachtige buikpijnen, braken en aanhoudende diarree) treden meestal na 4 tot 16 uur na het eten van de zwam op. In 30% van de gevallen loopt zo'n vergiftiging dodelijk af!De hoed kan tot 15 cm uitgroeien maar blijft meestal beneden de 12 cm. De kleur is eigenlijk licht tot donker olijf- of geelgroen en hij is ook wat vezelig en meestal kaal, zoals hier. (Even op foto klikken om te vergroten). De steel is wit tot ook wat groenachtig en er is ook een knol onderaan de steel. De geur, vooral op het einde, wordt mierzoet. Dit mag zeker geen aanleiding zijn om te denken dat hij ook "lekker" is!
De "Gele knolamaniet" (Amanita citrina) verschilt met de Witte knolamaniet door de gelige kleur van de hoed die soms wel erg bleek is en soms ook geelgroen. (Even op foto klikken om te vergroten). De hoed wordt ook tot een 10 cm. De geur is wat muf en eigenaardig. Wordt ook bestempeld als wat geurend naar spruiten! Hij is wat zwakker giftig door het paddengif "bufotenine" dat het hartritme versneld. De gifwerking zou wel verdwijnen door verhitting. Maar "mico- fagen" = "paddenstoelen-eters" wordt aangeraden deze "amanieten" te vermijden!
De "Witte knolamaniet" (Amaninta phalloides) behoort tot de dodelijk giftige knolamanieten.De hoed is meestal kaal maar deze heeft nog wat velumresten (resten van het omhullend vlies van de zwam als hij uitkomt) op de hoed, zoals bij veel van de amanieten. De hoed wordt tot een 10 cm breed en de lamellen zijn wit dit is een onderscheid met de Champignons die lamellen hebben die roze tot bruin-zwarte lamellen hebben. Deze trekt ook veel op de Groene- en Gele knolamaniet. We zien hier ook nog de ring op de steel en de knol onderaan de steel van deze paddenstoel. (Even op foto klikken om te vergroten). De naam "amaniet" verwijst naar het "Amanos-gebergte" in Italië.
Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Natuur
Nog even terug de "Roodgrijze melkzwam" (Lactarius vietus) zoals hieronder reeds met afbeelding besproken. Deze heeft nu een wat violette zweem over zich. Het geeft duidelijk aan hoe sommige zwammen heel wat kleurnuances kunnen hebben! Lees dus nog meer hieronder. In "bijlage" nog een andere Roodgrijze melkzwam" , even op bijlage klikken om te openen.
