Kledinginvloeden

Ons modebeeld wisselt onder invloed van tijdgeest en andere culturen

Iedere periode in de geschiedenis heeft zijn eigen modestijl. Deze stijl wordt beïnvloed door aspecten die te maken hebben met de sociaal maatschappelijke geschiedenis van die periode.

Ook de geografie is hierbij van belang. Ben je in een warm of koud land, een westers of oosters land, een traditioneel land of een land dat veel in aanraking komt met andere culturen? Voor de mode maakt het allemaal verschil. Door reizen, televisie, kranten en internet ligt de hele wereld binnen handbereik. Hierdoor is er een grote invloed van andere culturen op onze westerse cultuur.

Invloeden
Dit begon al met de eerste ontdekkingsreizen. In de 17e eeuw bewonderden de Europeanen de sitsen (katoenen stof) uit India en voerden het in grote hoeveelheden in. Later, in 1970, maakte de Europese modewereld in Parijs voor het eerst kennis met Japanse modeontwerpers, die daar hun collectie toonden. Zij werden toen veel gekopieerd. De 'legging' is uitgevonden door de Franse modeontwerper Alaïa die oorspronkelijk uit Tunesië kwam. De inspiratie voor de kleding van hippies uit de Flower Power kwam van de zigeuners, die oorspronkelijk uit India komen.

Invloeden van lichaamsversiering

Ook piercings, make-up, haardracht en tatoeages laten invloeden van andere culturen zien. In Nieuw-Guinea wordt de tatoeage gezien als het resultaat van de liefdesbeten van de voorouderkrokodil. De tatoeage wordt opgebouwd uit punten in de huid, alsof de krokodil daar zachtjes zijn tanden in heeft gezet. Op die manier neemt de persoon de identiteit van de voorouderkrokodil over.

.

.

Cultuur en natuur

Het bepaalt wie je bent

Elk mens is anders. Daar kijk je waarschijnlijk niet van op. Toch is het raar, want er zijn ontzettend veel mensen op aarde. Dan moeten er toch wel ergens een aantal dezelfde mensen zijn?

Stel je heet Jeroen. Dan ben je een van de velen. Waarschijnlijk heb je zelfs nog wel een Jeroen bij je in de familie . Maar toch ben je heel anders dan die Jeroen.

Natuur
Als je geboren wordt staat een aantal dingen vast. Denk maar aan je geslacht, de kleur van je ogen en je huidskleur. Hierdoor ontstaan er al een hoop verschillende mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld een blanke jongen zijn met bruine ogen, maar het is ook mogelijk dat je een getint meisje met groene ogen bent. Hoe je bent noem je natuur (of etniciteit). Dat draag je je hele leven mee. Je natuur bepaalt wat je bent.

Cultuur
Maar natuur is niet het enige dat jou echt jezelf maakt. Vanaf het moment dat je geboren wordt, krijg je van alles mee van je omgeving. Je ouders voeden je op en geven je te eten. Eten dat ze zelf ook gewend zijn te eten. Ze leren je de taal die ze zelf ook spreken. En het geloof dat ze zelf ook belijden. Op school leer je over van alles dat in jouw land gebruikelijk is. En dat neem je grotendeels over. Je manier van leven gaat lijken op dat van de mensen om je heen. Nu weet je wie je bent. Dat is je cultuur.

Mix
Hierdoor is niemand gelijk. Doordat elk mens een andere mix van natuur en cultuur gekregen heeft, is iedereen anders.

Sneakers

Van sportschoen tot fashion statement

De schoenen waar je vroeger mee sportte, kun je tegenwoordig gewoon overdag aan. Ze heten geen sportschoenen meer, je noemt ze nu sneakers.

Sportschoenen dragen is eigenlijk niets nieuws, het is ontstaan uit noodzaak. In arme en zwarte wijken was er vroeger weinig geld. Zo weinig, dat sportschoenen het enige was dat de mensen konden betalen. De sneaker had vroeger een armoedig imago.

Fashion
Toen in de jaren ’70 de hiphop opkwam, werd de sneaker ineens een fashionitem. Met behulp van populaire hiphopgroepen als Run DMC steeg de populariteit van de witte Adidas-gymp tot een ongekende hoogte. Adidas pikte dit succes op en ondertekende een sponsorcontract. Hierdoor ontstond het eerste samenwerkingsverband tussen een sneakermerk en de muziekwereld.

Sponsoring
Tegenwoordig is er geen ster die niet wordt gesponsord door een van de grote merken. Ook DJ Tiësto loopt op gesponsorde schoenen. Hij krijgt zijn gympies van Reebok. De band Korn loopt zelfs van top tot teen in het merk Adidas. Als ‘goedmakertje’ schreven ze een nummer met de naam A.D.I.D.A.S. Toch had het volgens de band niets met het sportmerk te maken. De betekenis van de titel was: All Day I Dream About Sex.

Sneakers en design
Pasvorm en gebruikscomfort zijn voor de schoenen van Nike en Adidas het belangrijkst. De modellen van Puma daarentegen zijn vooral modieus. Dat blijkt wel uit het feit dat Puma geen topsporter sponsort, maar de nationale voetbalploeg van Kameroen. Ook weet Puma als geen ander merk de grenzen tussen mode en sport te vervagen. De een na de andere talentvolle modeontwerper maakt een exclusieve collectie voor het sportmerk.

Sneakers in Nederland
Naast de wereldwijd bekende merken heeft Nederland ook een eigen merk sneakers: Quick. De voetbalschoenen van Quick uit Hengelo waren van 1930 tot 1980 wereldwijd een begrip. Johan Cruyff speelde de sterren van de hemel met deze schoenen. Maar rond 1992 leek het merk te verdwijnen door een faillissement. Twee jonge ondernemers dit doodzonde en gaven het merk een doorstart. Dit bleek een gouden zet, want het merk kon zo meeliften op de retrorevival die de grote merken in gang hadden gezet. Jonge ontwerpers met ervaring bij merken als Diesel en G-Star zorgden voor de ontwerpen. De Quicks werden een groot succes.

Sneakerfacts

.

• De échte hiphoppers dragen hun sneakers nog altijd zonder veters. Deze trend is ontstaan door ex-gedetineerden, die in de gevangenis hun veters moesten verwijderen voor de veiligheid. Een andere modetrend die hierdoor ontstond is de afzakkende, lage broek. Inderdaad, omdat riemen ook not done waren in de bak.
• Adidas en Puma zijn opgericht door twee Duitse broers: Adidas door de een en Puma door de andere. Oorspronkelijk wilden ze samen één bedrijf oprichten, maar toen ze ruzie kregen besloten ze met elkaar te gaan concurreren.
• Schoenenfabrikant Vans maakte vroeger nogal suffe bootschoenen. Ze waren namelijk uitgerust met antislipzolen voor op het dek van de boot. De skaters ontdekten dat ze ook erg geschikt waren voor een goede grip op je skateboard! De fabrikant speelde hier handig op in door het saaie uiterlijk van de schoen snel aan te passen aan de wensen van de nieuwe doelgroep. Nu zijn de Vans één van de populairste sneakers in Amerika en organiseert het bedrijf ook een enorm succesvol muziekfestival

.

Veelzijdige stukjes vlees!

Zo smullen mensen in Cambodja van gefrituurde vogelspinnen en in Mexico loopt bij mensen het water in de mond als sprinkhanen op het menu staan. Ook in India, Zuid-Amerika, Australië en Thailand zijn mensen gek op insecten. Daar staan mieren op het menu. Nederlandse onderzoekers verwachten dat in 2020 insecten ook in Nederland gegeten gaan worden.

Er zijn ongeveer 1400 soorten insecten die voor de mens eetbaar zijn. Het populairste eetbare insect is de sprinkhaan. Verder zijn er rupsen, kevers, bijen, wespen, wantsen, termieten, mieren en muggen die goed te eten zijn. Van al die eetbare insecten leeft slechts 2% in Europa. In Amerika en in Azië wonen 24% van de eetbare beestjes en in Afrika is dat zelfs 38%.

Gefrituurde sprinkhanen

Insecten eten is heel gezond. Insecten bevatten eiwitten, vetten en mineralen. Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen die je lichaam gebruikt om nieuwe cellen aan te maken. Insecten bestaan wel voor dertig tot 70% uit eiwitten. Andere voedingsmiddelen waarin eiwitten zitten zijn: kip, vis, vlees, yoghurt, kaas, pindakaas, eieren en insecten dus.

Net als in veel andere landen zijn we in Nederland gewend veel vlees te eten. Maar voor al die miljarden vleeseters is er in de toekomst waarschijnlijk niet genoeg vlees meer. Daarom zijn we op zoek naar vleesvervangers. Insecten zijn goede vleesvervangers. Ze zijn rijk aan eiwitten, vet en vitamines. Een kilo sprinkhanen heeft evenveel calorieën als 5 hamburgers, 6 pizza's of 11 hotdogs. En sprinkhanen vind je overal. Daar komt nog bij dat een sprinkhaan maar 1 keer zijn gewicht aan voedsel nodig heeft om uit te groeien tot een volwassen dier. Een koe heeft wel 10 keer zijn eigen gewicht nodig aan voedsel.

In veel koek en snoep zijn insecten verwerkt.

Je denkt misschien dat je nog nooit een insect hebt gegeten, maar weet je dat wel zeker? In kant-en-klaar voedsel, zoals tomatensoep, pindakaas en appelmoes zitten soms insecten verwerkt . De Voedsel en Warenautoriteit bepaalt hoeveel insectendelen er maximaal in de producten mogen. Insecten worden gebruikt als kleurstof om bijvoorbeeld snoep en koek de rode of roze kleur te geven. Naar schatting eet je al zo’n 500 gram insecten per jaar zonder dat je het doorhebt.

In een aantal restaurants in Nederland worden insecten geserveerd. Ook de leerlingen van kokopleidingen leren hoe ze insecten moeten koken, bakken en wokken. Zo zijn ze voorbereid op de toekomst. De Minister van Landbouw zorgt er voor dat er insecten op de menukaart van de kantine van het ministerie staan. Ook trekt zij 1 miljoen euro uit om te laten onderzoeken op welke manieren insecten als voedsel kunnen dienen. Zullen insecten dan toch echt over een paar jaar gewoon in de supermarkt liggen?

.

Een prachtige brief


De ballpoint
De vulpen
Het potlood
Ik heb het met alles geprobeerd
Steeds weer
Ging een vel papier de prullenbak in
Een zin
Heb ik zo vaak veranderd


Het leek wel een spannend kinderboek
Zo vaak las ik je brief
Die ik zelf had geschreven
Ik schaam me zo!
Vernederend is het om je te schrijven


Eindelijk is de brief geschreven!
"Als we geen vader en dochter kunnen zijn",
kan vriendschap dan wel?
Zo luidde mijn laatste zin
En echt dat is ten minste wat ik wil


Daar sta ik dan in de rij bij het postkantoor
Verdrietig nam ik een besluit
Mijn prachtige brief zal ik niet versturen
Want papa jij schrijft nooit terug

.

Mengsel X
(Over computers in de klas)

Stel: je hebt kippen.

Iemand (de kippenexpert) raadt je aan om ze 'Mengsel X' te geven. Voor grotere en stevigere eieren. Je twijfelt, want Mengsel X is behoorlijk duur en de opbrengst onzeker. Je probeert het een week. Een maand. Twee maanden. Je kippen leggen minder dan tevoren en ze zien er niet gezond uit. Wat doe je? Meer Mengsel X geven, of een ander mengsel proberen? Een eenvoudige opgave, nietwaar? Je sodemietert mengsel X weg en geeft je kippen een mengsel waarin een rijkheid van zaden zit die hun gezondheid ten goede zal komen. Vervang de kippenren nu door een school en de kippen door kinderen. Bent u nog mee?

Scholen hebben geen kippen. Zij hebben kinderen. Nee, de kinderen leggen geen eieren. Maar ook zij moeten op een bepaalde manier gevoed worden. Met leerstof, inzichten, vaardigheden en dergelijke. Stel dat iemand (de computerexpert) je verzekert dat een computer in de klas de didactische 'opbrengst' significant zal vergroten. Het kost veel, maar het brengt veel op. Je twijfelt. Een computer in elke klas betekent een fameuze hap uit het schoolbudget. Je hapt ten slotte toe. Experten zullen het wel beter weten denk je. Er gaan maanden, jaren voorbij. Je merkt dat er heel wat veranderd is in je school. De kinderen zitten inderdaad veel voor de computer. Cijferen, surfen en chatten. En ze werken met hele dure software in een netwerk. Maar ze schilderen minder. En ze zingen minder.Want de leerkracht moet de kinderen klaarstomen voor de eenentwintigste eeuw. En er is geen budget meer voor de aanleg van een nieuwe speelplaats. De computers slokken het allemaal op. En de leerresultaten van de kinderen gaan er eerder op achteruit. Is het dit allemaal wel waard geweest? denk je. Maar de computerexpert stelt je gerust. Je moet gewoon meer van alles hebben. Meer computers. Meer software. Liefst van in de kleuterschool. En dan komt het wel in orde. Wat doe je?

Vreemd toch. Er is geen enkele onafhankelijke wetenschappelijke studie die aantoont dat computers op de basisschool een tastbare meerwaarde opleveren. En zelfs zonder die studies hoeven we alleen maar rond te kijken om te zien dat al die dure investeringen slechts povertjes renderen. En toch blijven we halsstarrig geloven in de wondermachine. Tegen beter weten in. Dat optimisme is terug te voeren op de magie van nieuwe technologieën. Zo verkondigden onderwijskundigen in de twintiger jaren van vorige eeuw dat films spoedig schoolboeken zouden vervangen. Wat niet gebeurd is. Datzelfde blinde geloof richten we nu op de computer. Weg met de boeken, ram die schijf maar in de lader en laat de pixels je geest in vervoering brengen.

Er is niks mis met de aanwezigheid van computers op school. Maar ICT op de basisschool krijgt voor het ogenblik veel te veel belang. Niemand weet wat het effect op langere termijn zal zijn. We zouden voorzichtiger moeten zijn. Onze verwachtingen wat matigen. En vooral: een meer gedifferentieerd mengsel aanbieden. Want of onze eieren in omvang, smaak en stevigheid zullen verbeteren, dat valt nog af te wachten. Ik denk alvast van niet.

Jules Grandgagnage

.

.

De Inca's

Afstammelingen van de zon

 Van de 13e tot en met de 16de eeuw leefden er Inca’s in Peru. Inca’s waren heel slim. Ze bouwden hele ingewikkelde gebouwen en wisten veel van politiek, religie, sterrenkunde en kunst.

Kenmerken van de Inca's

Belangrijke kenmerken van de Incacultuur zijn haar eigen taal (Quechua) en het aanbidden van Moeder Aarde (‘Pachamama’ in het Quechua) en andere natuurgoden, zoals bergen, rivieren en de zon, maan en sterren. Een van de belangrijke goden die door de Inca’s wordt vereerd is de Zonnegod Inti.

Schrift van de Inca's

 De Inca’s hadden geen schrift zoals wij dat nu kennen. Om de boekhouding bij te houden gebruikten ze de quipu's. Een quipu was een horizontaal stuk touw waaraan verschillende verticale strengen van verschillende kleuren hingen, die op regelmatige afstanden waren geknoopt.

De conquistadores

In 1532 kwam de Spaanse ontdekker Francisco Pizarro met een leger naar Peru. Hij wilde er goud vandaan halen en de mensen bekeren tot het Katholicisme. De Spanjaarden vermoordden heel veel Inca´s. Ook brachten ze ziektes mee, waardoor veel mensen stierven. De Spanjaarden bleven lang aan de macht. Pas in 1821 werd Peru onafhankelijk.

Machu Picchu

.

 Machu Picchu was een belangrijke stad van de Inca's. De Spanjaarden hebben Machu Picchu nooit gevonden en daardoor is het niet vernietigd. Waarom de Inca´s Machu Picchu gebouwd hebben is niet bekend. Maar wetenschappers denken dat er belangrijke mensen hebben gewoond, zoals priesters of koningen. Waarschijnlijk hebben er tussen de 750 en 1000 mensen gewoond. In de stad is een woonzone met middenin een groot plein, een militaire zone en een godsdienstige zone. In de godsdienstige zone staan tempels voor de zonnegodin en de maangodin. Ook staat daar een zonnewijzer. De Inca´s wisten door de stand van de zon welke maand, dag en tijd het was. Pas in 1911 werd het ontdekt door de Amerikaan Hiram Bingham. In 2007 werd Machu Picchu tot een van de "zeven nieuwe wereldwonderen" gekozen

.

Samen dingen doen

zonder na te denken.

En als de ander het nodig heeft

wat extra aandacht schenken.

Samen op de fiets

of een eindje lopen.

Als het zo uitkomt

even naar de winkel.

Samen kleren kopen.

We staan er niet zo bij stil

maar het is een groot gemis.

Als dat "samen" uit je leven

onverwachts verdwenen is.

.

Conserveren

Hierdoor blijft voedsel goed

Het produceren van voedsel kan net zo goed tot techniek gerekend worden als het produceren van walkmans, bruggen of meubels. Naast het produceren, is het goedhouden ervan een kunst op zich.

Het bewaren van voedsel is eigenlijk niets nieuws. Aan het eind van de negentiende eeuw werden veel huishoudens gedwongen voedsel langer te bewaren. Dit kwam omdat er geen geld was om telkens nieuw eten te kopen.

Bewerkingen

Een scala aan bewerkingen kan worden gebruikt om voedsel te conserveren: drogen, roken, zouten, bewaren onder vet, zoeten, bewerken met zuur en met zwavel. Die methoden zijn al heel oud. Later werden de mogelijkheden nog uitgebreid (wecken, diepvriezen, steriliseren, bestralen). Zelfs binnen één methode zijn nog weer varianten ontwikkeld (drogen kan bijvoorbeeld met lucht, met vriezen, met vacuüm, met sproeien

KLUSSEN

"Wat? Een computer kopen? Kant en klaar? Ben je gek?"

Mijn vriend bekijkt me alsof ik van een andere planeet kom. Hij is een van die wise guys die warm lopen voor naakte moederborden en losse onderdelen. Wat je zelf doet, doe je beter is zijn motto.
"Kom even naar mijn kelder, dan toon ik het je wel."
Hij noemt het zijn ‘atelier’. Twee schragen tegen een beschimmelde muur. Daarop een kast van een computer. Allerlei onderdelen.
"Kijk, zo flikker ik de boel in mekaar!" zegt hij. "Alles wat je nodig hebt, is een goede schroevendraaier." Hij gaat enthousiast aan het werk. Ik trek nieuwsgierig een stoel bij. Als er geflikkerd wordt, wil ik op de eerste rij zitten. Ik plof neer. Iets hard en stekelig boort zich in mijn billen. Ik onderdruk een schreeuw en gooi het ding op de vloer.
Hij blijft een tijdje ingespannen in de kast prutsen.
"Geef me de processor eens aan", zegt hij plots. Ik sta recht en scharrel wat rond op de schraag. Er knarst iets onder mijn schoen. Het bloed schiet naar mijn hoofd. Stel, dat…
"Is dat… is dat duur, zo’n processor?" vraag ik langs mijn neus weg.
"En of! Dat is een zeshonderd megahertz jongen, Intel Pentium III! Vijftienduizend baarden!" "Hoe... hoe ziet het er uit?"
"Het is vierkant en er zitten pinnetjes aan", zegt hij, een beetje ongeduldig. Ik betast stiekem mijn schoenzool. Pinnetjes!
"Ik wil wel blijven mee zoeken, maar… " Ik bereid mijn aftocht voor. Vijftienduizend frank. Ik moet nog paaseieren kopen. En mijn dochter wordt achttien jaar. Wat moet ik haar zeggen: Sorry, maar je bromfiets hangt aan mijn schoenzool? Als ik uit deze kelder kom, dan zal ik alles verloren hebben. Mijn eer, mijn zelfrespect, mijn blanco strafregister. Maar mijn portefeuille zal gered zijn.
"Ik heb hem kapot getrapt."
Ik schrik van mijn eigen stem. Mijn vriend ook. Hij slaat bleek uit.
"Je meent het niet", zegt hij. Hij komt op me af, met zijn schroevendraaier in de hand. Ik trek het ding van mijn schoenzool. Leg het op de schraag.
"Hier is het."
Mijn vriend begint te lachen. Is hij krankzinnig geworden?
"Je komt er goedkoop vanaf!" zegt hij. "Het is maar een schakelaar. Dertig frank en zand erover!"
Ik krijg de slappe lach en zoek steun op zijn schraag.
"Pas op dat het er niet afflikkert!" schreeuwt mijn vriend. Maar het flikkert er toch af. De kast: gedeukt. Het moederbord: gekreukt. De voeding: naar de vaantjes. Op de schraag ligt het enige nog ongeschonden stuk te glanzen. Ik schraap mijn keel.
"Ach, het had erger kunnen zijn. Die Pentium, die heb je tenminste nog!"
Mijn vriend komt vlak voor me staan. Hij heeft een zenuwtrekje aan zijn oog. En hij kijkt alsof ik zijn moeder heb vermoord.
"Weet jij wel, hoe lang ik aan dat ding heb gewerkt? Tweehonderd uur! Tweehonderd uur in een schimmelkelder, schroeven en zweten!" Hij bonst met zijn vuist op de schraag. De Pentium wipt omhoog en klettert op de grond. Terwijl mijn vriend zich bukt, ren ik de trappen op. Zijn schroevendraaier mist me op een haar. Ik werp hem mijn portefeuille toe. Dat kalmeert hem wat. Bij mijn dochter zal ik er niet zo gemakkelijk van af komen.



©Jules Grandgagnage