1110 Gentse woorden Gents dialect deel 16

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 15

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 14

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 13

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 12

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 11

Director: Leslie Verbeeck Camera: Bert Temmerman Music video by Sarah Ferri performing Were You There. (C) 2012 ARS Entertainment Belgium (A Division Of Universal Music Belgium)

ROMMELMARKT MET OPTREDEN 
FONTEINEPLEIN 9000 GENT

OP 15 APRIL VAN 08.00. UUR TOT 18.00 UUR OPENING 
RECEPTIE OP ZATERDAG

9 EN 10 JUNI 08.00 UUR TOT 18.00 UUR 
OPTREDEN VAN 19.00 UUR TOT 22.00 UUR 

7 EN 8 JULI 08.00 UUR TOT 18.00 UUR 
OPTREDEN 19.00 UUR TOT 22.00 UUR 

15 SEPTMBER 08.00 UUR TOT 18.00 UUR 
VOOR INSCHIJVING mail carretje003@hotmail.com
GSM 0492 577 380

Mijnheer en madam Bourgeois wonen in de Kortrijksepoortstraat in Gent,waar tram 4 passeert.
Op een morgen zegt madam Bourgeois : 'Ventze, 'k goa vandeveurnoene noar de Weba 
achter 'n nieuwe klierkasse, 't stoa iene in 't blaatse, azu van de diee da ge zelve moet tuupesteke'.

Zegt mijnheer Bourgeois; 'Wien goa da tuupesteke ?'
'Ah ikke,' zegt madam Bourgeois,
'Zei moar gerust, tegen vanovend oas ge thois komt van eu weirk, dasse tuupe zit!'

Wat later komt madam Bourgeois thuis met haar kleerkast en begint de
kast in elkaar te zetten volgens de handleiding.
Als de kast in elkaar zit kijkt madam Bourgeois met voldoening naar haar werk.
Maar tram 4 passeert en door het gedaver valt haar kleerkast uit elkaar.

Madam Bourgeois doet een tweede en een derde poging om de kast in
elkaar te zetten, maar telkens als tram 4 passeert valt de kast terug uiteen.

Ten einde raad telefoneert madam Bourgeois naar de Weba, ze legt het
probleem uit en bij de Weba zegt men haar dat ze Arsène, de technieker zullen langssturen.

Arsène belt aan: 'Est ier datter problemen zein mee u klierkasse? ', en wat later zet hij de kast in elkaar.
Als hij klaar is zegt hij met veel geste: 'Voila, madam, 't es in de sacoche! '
Maar tram 4 passeert en de kast zakt weer in elkaar.
''t Zal woarschaanlek iets mee 't binneweirk zein' zegt de man. 
'k Zal ze nog ne kier tuupesteke en der ne kier inkruipen om ne kier te kaake wat datter schilt'.

Kort daarna komt mijnheer Bourgeois thuis, hij gaat naar de slaapkamer en ziet de kast staan.
'Jawadde' zegt hij ' z' Hé eur kasse ol tuupe gekrege!'
Nieuwsgierig opent mijnheer Bourgeois de kast en ziet Arsène staan.
'Maine vriend !' zegt hij ' 'k hope veur eu da ge un goeie reden èt om hier in mein klierkasse te stoan'.
Waarop Arsène overtuigd zegt: 'Johjok, meniere, 'k stoa te wachten op tram viere'.

Festival voor en over klein grut op 28 en 29 april 2012 Circa, De wereld van Kina: de Tuin en de Dienst Cultuurparticipatie presenteren in het kader van het Maeterlinckjaar het Insectenfestival, een festival voor kinderen tot en met 12 jaar. Het Insectenfestival vindt plaats op zaterdag 28 en zondag 29 april 2012. Tijdens het festival kunnen kinderen genieten van de wonderlijke insectenwereld aan de hand van tal van workshops, een luisterparcours met indrukwekkende Cocons gemaakt door vier verschillende kunstenaars, een theatervoorstelling, filmvoorstellingen, een dolkomisch weetjesparcours, tentoonstellingen en zoveel meer in het prachtige kader van De wereld van Kina: de Tuin. Maurice Maeterlinck Mensen zijn als een termietenhoop, aldus de Gentse Nobelprijswinnaar literatuur Maurice Maeterlinck. Maeterlinck pende in zijn essays heel wat neer over termieten, bijen, mieren, enz. Zijn fascinatie voor insecten was erg groot, waaruit de idee voor het ‘Insectenfestival’ is gegroeid. Alvast drie activiteiten die helemaal in functie van het ‘Insectenfestival’ werden ontwikkeld: cocons, kijkdozen en het dolkomisch weetjesparcours. Cocons De Dienst Cultuurparticipatie en Circa zijn gestart met een kunsteducatief voortraject voor het ‘Insectenfestival’: in de aanloop naar het festival ontwerpen de kunstenaars Jeroen Dreezen, Sara Dykmans, Nic Geeraert en Michelle Adriaense vier cocons. Samen met de kinderen van basisschool De Stadspoort, vzw Jong Blaisantvest-Rabot-Bloemekenswijk, Spelotheek Baloe, IBO Sleepken en met personen met een verstandelijke handicap onder begeleiding van vzw Kumen, werden van de ontwerpen vier heuse cocons gemaakt. De vier cocons zullen tijdens het Insectenfestival in De wereld van Kina: de Tuin opgesteld worden (staan, hangen, liggen) en dienen als luisterplek voor de kinderen. Isabelle Desegher (Vertelf) en Veerle Ernalsteen verzamelden bestaande verhalen over insecten en maakten nieuwe verhalen aan de hand van improvisatieoefeningen. In de cocon liggen of hangen hoofdkussentjes/luidsprekertjes waar de kinderen de fluisterverhalen kunnen beluisteren. Kijkdozen ‘Een dag uit het leven van Tjerieke: een kijkdozenparcours voor kleuters’ is een tweede activiteit op het festival. Geïnspireerd door Leo Hortus Thiery, de eerste conservator van het museum van De wereld van Kina: de Tuin, ontwikkelde Bougie vzw een figuurtje: Tjerieke. In de Tuin worden drie kijkdozen verstopt. Daarin ontdekken de kleuters fantasievolle insectenwereldjes en komt Tjerieke steeds te voorschijn. De kijkdozen bevatten waarheidsgetrouwe gegevens over het leven van insecten. Zo worden in de vlinderkijkdoos bijvoorbeeld afbeeldingen van brandnetels verwerkt. De kijkdozen worden ontwikkeld op basis van natuurgetrouwe kennis in combinatie met veel fantasie. Het dolkomische weetjesparcours De vzw Productions en zonen ontwikkelde speciaal voor het ‘Insectenfestival een verrassend en dolkomisch weetjesparcours met onder andere ‘De Versla-eens-een-insect-show: Showpresentator’, ‘De bijna-slimste-mens-ter-wereld’ en de ‘Vliegend-Hert-Man’. Meer uitleg zou de verrassing tenietdoen, dus komen kijken is de oplossing. Praktisch Het uitgebreide programma staat op de website www.insectenfestival.be. Het Insectenfestival wordt opgedeeld in telkens twee dagdelen met eenzelfde programma: voormiddag (10 tot 14 uur) en namiddag (14 tot 19 uur). Op zaterdag kunnen kinderen tussen 8 en 12 jaar, vergezeld door een natuurgids, de tuin afsluiten bij zonsondergang: ‘het slapengaan van de tuin’. Zondagochtend bij het krieken van de dag kunnen ze samen met een natuurgids het ‘ontwaken van de tuin’ beleven. Zaterdag 28 april ‘Slapengaan van de tuin’: van 20.30 tot 22.30 uur (afzonderlijk inschrijven, de plaatsen zijn beperkt). De plaatsen voor de avondwandeling zijn enkel bedoeld voor kinderen, de ouders kunnen tijdens de wandeling genieten van een aperitiefje in het meetingpoint. Zondag 29 april ‘Ontwaken van de tuin’: van 6.20 tot 9 uur (afzonderlijk inschrijven, de plaatsen zijn beperkt). Voor de ochtendwandeling graag maximum één volwassene per kind of groep vriendjes. Zo krijgen zoveel mogelijk kinderen de kans om deel te nemen aan de wandeling. Reservaties Online tickets reserveren kan via de website www.insectenfestival.be. Telefonisch reserveren kan via Gentinfo, tel. 09 210 10 10 van maandag tot en met zaterdag van 8 tot 19 uur vanaf dinsdag 3 april 2012. Per dagdeel (voormiddag of namiddag) Kinderen -3 jaar: gratis (reserveren niet nodig) Kinderen van 3 tot en met 12 jaar: 8 euro Volwassenen: 10 euro In de tickets zijn alle activiteiten tijdens het festival inbegrepen. De workshops zijn enkel bedoeld voor kinderen. Het ontwaken en slapengaan van de tuin: Kinderen 8 euro Volwassenen: 10 euro De ontdekkingstocht met gids en ontbijt of aperitief inbegrepen. Meetingpoint Tijdens het festival kunnen ouders en kinderen doorlopend terecht in het Meetingpoint voor een hapje en een drankje. Bereikbaarheid openbaar vervoer Tram 4 (richting Rabot), halte Spaarstraat (Blaisantvest) Bus 5 (richting Blaisantvest of van Beverenplein) of 50 (richting Evergem), halte Tolhuislaan. Informatie: De wereld van Kina: de Tuin Berouw 55 9000 Gent Tel.: 09 225 05 42 Fax: 09 234 30 56 E-mail: kinatuin@gent.be Openingsuren: maandag van 9:00 tot 17:00 uur dinsdag van 9:00 tot 17:00 uur woensdag van 9:00 tot 17:00 uur donderdag van 9:00 tot 17:00 uur vrijdag van 9:00 tot 17:00 uur zondag van 14:00 tot 17:30 uur Ook open op feestdagen van 14 tot 17.30 uur maar gesloten op 25 en 26 december en op 1 en 2 januari. Tijdens de Gentse Feesten alle dagen open van 9 tot 17 uur. Rondleidingen op aanvraag. Verantwoordelijke: mevrouw Annemie Van Gijseghem Bevoegd: Rudy Coddens Schepen van Onderwijs en Opvoeding Sint-Baafsplein 2A 9000 Gent Tel.: 09 266 54 30 Fax: 09 266 54 49 E-mail: schepen.coddens@gent.be Lieven Decaluwe Schepen van Cultuur, Toerisme en Feesten Stadhuis Botermarkt 1 9000 Gent Tel.: 09 266 51 40 Fax: 09 266 51 59 E-mail: schepen.decaluwe@gent.be

Teksten - Het dialect : EEN LESJE GENTSE COMPUTERTAAL

Save : Smijt da doar ieveranst da ge't nog keunt wérevinde 
Shut down : aawd ui muile (kleppe toe) 
Uitloggen : A schuppe afkoisen 
Username : Oe ietè gà manneke ? 
View : kier kaaken 
Delete : Smaat moar in de voailbàk 
Icoon : Prentsen 
Floppy disk : plakoatse dade der insteekt 
Hard disk : plakoat dat der al inzit 
CD-rom : plakoatse da blinkt 
Keyboard : Planke mé knopkes 
Options : Wa keunde der allemoal mé doen 
Replace all : Gruute kuis 
Format C: : Nog gruutere kuis 
Crash : Pataat, t'es noar de kl**te 
Click : Duiwe 
muisknop : vuile proat over de wijve 
Double click : Nog nekier duiwe 
Cut and paste : Een kollage moken 
Attachment : iet da ter an angt 
Backspace : en vette kont 
Laptop : Veur op uiwe schuut 
Microsoft : Serjeuzen bucht 
Windows 98 : Program veur ui machine noar de kluten 't elpen 
Windows ME : aawe wijn in nieuwe zàkke 
Browser : Kerjeuzeneuzemosterdpot (teirenteyn) 
Chatten : Kafféklets 
Dot : Puntse 
At : En A me en krullewietse 
Escape : Wegluupen 
Help : Legd-uit oe da ge 't zelf keunt doen 
Internet : Cafe dad-eigelijk nie echt bestoat 
Tab : Doar komme pintjes uit 
Home : Noar-uis 
Insert : iets tusse plàkken 
Print Screen : Op papier zettè wa-da-ter op uiwe tv stoat 
Ctrl-Alt-Del : Veur oas eu machine nie mier wil luistere 
motherboard : ne schunen balkon 
processor : nog slimmer dan iene van't unief (professor) 
RAM : e schoap mee kluute 
WWW : ne kleine die vrie oant bléten es 
paralelle poort : névest de Brugse puurte ( nie verre van de Muie) 

Teksten - Het dialect : SNELLESSEN GENTSE TAAL

Dag agent, waar vind ik de Korenmarkt?
Hee, voale fliek, woar es de Kuremort?

Dag juffrouw, mag ik een boterham met ham en eentje met hoofdvlees?
Ee loetse, geef ne kier nen botteram mee espe en ienen mee uuflakke

Ik vrees dat ik een beetje dronken ben
'k Geluuve da'k een stuk in mijn valieze hè

Waw, die dame heeft een wel indrukwekkende boezem
Jawadde, da wijf ee veel volk in de stoase

Let op makker, of ik geef u een pak rammel
Past op appeltsoeze, of 'k geef eu nen trok in euwe living dad al euw meubels schief stoan

U bent toch niet met mijn voeten aan het spelen, hé?
Eee moat, ge zijt er toch nie mee oan 't rammelen hé?

Mag ik eens dansen met uw vriendin?
Past op, ik goa eu lief ne kier tegen mijne zielee trekken

Jongedame, wat heeft u een mooi bh'tje aan
Jawadde, gij klein spuuk, es da ne schuune loezekabba diede gij an et

Is hier nog een stoel vrij voor mijn schoonmoeder
Es t er ier nog ne stoel leeg veur dienen verslunsten dahlia?

Ik heb geen centen meer
In mijne slekkestekker zit er gien ballen ne mier

Kijk eens wat een lange benen die schoonheid heeft
Ow zeker moatse, ge moet ne kier kijken doar, dienen eksternest hangt uuge in den buum zulle

Mijn buurvrouw is een echte klikspaan,
let op wattadde doet Oesje, mijn gebûurvrèwe es een echt commeerewijf, let op wa dadde uitspuukt

De politiemannen van Gent zijn ware toppers
Vodde mee biene, da zijn de flieken van Gent!

Stop uw krant maar in de brievenbus
Steekt eu gazetse moar in de boate

Let op, er moet een fotograaf voorbij komen
Trekt eu gat in, dienen portrettentrekker moe passeren.

Mijn echtgenote heeft een veel te kort rokje aan
Mijn treeze luupt were mee giêl eur fuure bluut

Die oudere dame lijkt me flink verliefd te worden
Oas een èwe schure in brande schiet, es 't er gien blussen ne mier oan

Kom schat, we gaan naar huis voor een romantische nacht
Allez , treute, we zijme vuurt, ik zal eu thuis ne kier tuugen woar da 't Belfort echt stoat

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 10

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 9

1110 Gentse woorden Gents dialect deel 8

Zo denk ik meteen terug aan de geweldige avonden op het Blue Note festival - tegenwoordig noemen ze het gewoon Gent Jazz (dit jaar van 5-15 juli 2012)- in de Handelsbeurs (daar heb ik onder andere een uniek soloconcert van Bruce Hornsbey mogen aanschouwen), in de Vooruit… Van opera en ballet kan ik moeilijk claimen iets te weten, maar het schijnt dat het wat dat betreft ook een toplocatie is. Trouwens, er zijn ook opvallend veel bands die uit Gent afkomstig zijn (A Brand, Arid, Sioen, Absynthe Minded...), heel veel dj's (Le Petit Belge et le Cheval, Raving George, TLP, Grazhoppa...) en zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Hieronder een filmpje over muziekstad Gent, maar ontdek het vooral zelf tijdens een Gentse citytrip...

****

GENT - Raymond en Suzy Vanherberghen stoppen er mee. Zondag speelden ze met het Stroppentheater de laatste van acht voorstellingen van 't Vet es van de soepe'. Acht keer kregen ze bij het afscheidsgroeten aan het publiek tranen in de ogen. Zeven keer nagenoeg ongemerkt. Maar zondag, konden Raymond en Suzy hun emoties niet verbergen. En ze hoefden zich daar ook niet voor te schamen. Een mooier afscheid kon de ,oudste van de Beren van Romain Deconinck' zich niet dromen. Nog één keer danste hij met zijn Suzy op de planken.

 Regisseur en theaterschrijver Frans De Bruyckere, waarmee Raymond en Suzy al sinds 1999 samenwerken, zal het ons niet kwalijk nemen dat we het hier niet hebben over de inhoud van het laatste stuk waarin Raymond en Suzy meespeelden. De Bruyckere is met 't Vet es van de soepe overigens ook al aan zijn 75stuk toe dat hij de laatste 25 jaar schreef en regisseerde. Fotograaf Jan Vens maakte van het stuk overigens zodanig veel foto's dat u het in de fotoshow zowat volledig kan herbekijken.

 Maar terug naar Raymond en Suzy. Hij 90. Zij 85. Raymond, afkomstig van Tienen, waar zijn grootvader niet alleen voorzitter was van het Vlaams Toneelverbond maar in het zelfde toneelgezelschap speelde waar ook Toni Corsari in speelde. Raymond kwam nog voor de oorlog naar Gent, waar hij Henri Van Daele leerde kennen. 'Van hem leerde ik de eerste woorden Gents: J'oak, nie noak, joase...' grapt hij, thuis aan de eettafel in zijn appartement in de omgeving van de Watersportbaan.

'Ik heb altijd onder de naam van mijn man gespeeld', antwoordt Suzy, als we haar familienaam vragen. Hoe ze elkaar leerden kennen is ook een verhaal apart: Suzy was 'lochte danseuse' in de Minard, Raymond was er acteur. 'En ja, hoe gaat dat? Hij kwam al eens kijken, en hij probeerde. Hij probeerde mij te toezen, en ja, dat mocht hé. En van het een kwam het ander.'

Dat was dus 1952, het jaar waarin ze trouwden. Straks, in oktober, zijn ze zestig jaar getrouwd, en kunnen ze nog eens passeren bij schepen Catharina Segers die het koppel gisterenavond kwam feliciteren en interviewen namens het stadsbestuur.

 Raymond en Suzy hebben verhalen zat. Over de geboorte van hun zoon, Gino. '12 april 1959. Ik stond op de planken Zomer op het Ijs te spelen, terwijl mijn Suzy in de kliniek aan het bevallen was. Toen het nieuws van de geboorte de Minard bereikte, probeerde Romain De Coninck van achter de coulissen aan een collega acteur met gebaren wijs te maken dat er één jongen van 4 kilo geboren was, maar de gebarentaal werd verkeerd doorgegeven en Raymond dacht dat hij vier kindjes van één kilo gekregen had! En toch doorspelen.'

 Zowel Raymond als Suzy begonnen hun carrière in de Minard als ,,invaller''. 'Ik in 1952, in een stuk dat een parodie was op de Lustige Weduwe. Er was iemand ziek, ik had al wat rollekes gespeeld bij Henri Van Daele, en Romain vroeg mij of ik niet één keer wou meedoen. Die ene keer is 40 jaar geworden. Goed voor 120 stukken en 5.125 voorstellingen, in de Minard alleen al.'

Ook Suzy begon als invaller. Na de kinderen was ik gestopt met dansen, maar toen er eens iemand ziek was vroeg Romain aan Raymond of zijn vrouw die rol niet kon overnemen. 'ook voor één keer, maar ook zij is blijven spelen.'

Suzy: ,Romain, dat was ne correcte mens. Wel streng. Repeteren om 7 uur was repeteren om 7 uur, en niet om twee minuten na 7 uur. Hij heeft me geleerd wat toneelspelen is. Dat ik mij moest keren naar de mensen tegen wie ik sprak, en niet naar het publiek  Ik weet dat ge nen schonen buik hebt, maar ge moet hem niet aan 't publiek tonen, ge moet u richten naar de acteur waar ge tegen spreekt. Romain was bereid van energie in u te steken, maar hij moest resultaat zien.'

Talloze rollen hebben ze samen gespeeld. 'Ik speelde heel vaak de rol van meid', vertelt Suzy, en ze wrijft zonder complexen over haar mollige buik: ,Met mijn postuur moest ik geen amoureuze rollen spelen hé!'

Niet alleen in de Minard, en later bij het Stroppentheater, maar ook in films en televisie speelden ze. Suzy speelde in tal van televishows van Gaston en Leo mee, en ze komen ook voor in Aanrijding in Moscou, in Vidange Perdu, Pauline en Paulette. 

 Samen op de planken, maar thuis repeteerden ze niet samen. 'We hebben nooit elkaars rol opgevraagd' klinkt het. 'En ons rol instuderen, dat deden we op de wc! De teksten instuderen en onthouden is overigens nu nog altijd geen probleem. Maar een mens moet één keer stoppen. En het werd toch wat veel: drie stukken per jaar, aan drie repetities per week.

Hun zoon Gino kreeg het nieuws als eerste te horen. Met een krop in de keel vertelde hij het zondagavond tijdens de huldiging op het podium van het stroppentheater: ,Zegt dat nog ne keer?' was mijn reactie toenh jullie mij zegden dat jullie er zouden mee stoppen. Zegt dat nog ne keer..'

Maar ze bleven bij hun beslissing. En ze zijn er zeker van. 'We gaan niet doen zoals zoveel andere: afscheid nemen en volgend jaar herbeginnen. Nee, gedaan is gedaan. Natuurlijk gaan we dat missen. Die repetities, het contact met het publiek. De dankbaarheid van het publiek. Na de laatste afgelopen reeks voorstellingen kwamen er elke avond mensen bij ons die ons bedankten ,voor al de mooie avonden die we hen bezorgd hebbben.' Dat doet iets met een mens. Alle avonden hebben we bij de afscheidsgroet aan het publiek tranen in de ogen gehad.'

Die tranen konden ze zondagavond niet langer verbergen. De zakdoek moest herhaaldelijk bovengehaald worden. Want zoon Gino wou het afscheid niet ongemerkt laten voorbijgaan. 'Ik ben bij schepen Catharina Segers geweest, en die beloofde er een mooi afscheid van te maken. En dat heeft ze ook gedaan.'

De huldiging na de laatste voorstelling zondagavond was sober, maar intens. Een heleboel acteurs waar ze ooit nog mee samengespeeld hadden waren er: Luc De Paepe , die dank zij Raymond acteur geworden was, kondigde de gasten aan: Lily Castel, met wie Suzy nog samen de Andrew Sisters gedaan had op het Laurentplein, tijdens de Gentse Feesten, Sabijn, die het koppel in de Minard leerde kennen dank zij haar meme en pepe, maar er ook nog mee samen speelde, Carmen, Willy Verbeke, waar ze ook nog jaren bij speelden, Rudy Suwijns, Fred Geirnaert en mevrouw Vander Velpen.En Frans De Bruyckere natuurlijk, de theaterschrijver en regisseur  waarmee ze tijdens de afgelopen 13 jaar bijna 40 stukken speelden: 'Het is spijtig voor het Stroppentheater, het is spijtig voor het publiek, maar hoe een 90 en 85-jarige nog op die manier hun tekst kunnen acteren, dat verdient alleen maar bewondering. Ik hoop dat ik dat zelf ook zal kunnen, zo eindigen in schoonheid.' En hij schonk het koppel een kristallen vaas.

.En toen dansten ze nog één keer op het podium, en waren ze niet de enigen die hun

zakdoek moesten bovenhalen

Nieuwsblad'Gent'

Druk op de link en wordt onmiddelijk doorgestuurd naar de link 

26 Jaar 't Stroppenteater

http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BLJVE_20120401_001

 Kopieer de link 165 foto's. Voor vele mensen een aandenken

De Vrijdagsmarkt in 1666, ter gelegenheid van de inhuldiging van Karel II. In het midden van het plein stond toen nog een standbeeld van Keizer Karel

Geschiedenis

Bij het volgen van het graafwerk voor de ondergrondse parkeergarage, in het najaar van 1999 en in het voorjaar van 2000, werd over de gehele oppervlakte een bewonerslaag teruggevonden. Afvalkuilen, paalgaten, greppels, stookplaatsen, mestvaalten en zware natuurstenen muren wijzen naar een intense bewoning, vóór het een plein werd. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat het plein ontstond door eenstedebouwkundige ingreep tijdens de 13e eeuw^[1]. Het werd een min of meer rechthoekig plein, genivelleerd en achteraf met een dikke, turfachtige laag bedekt.

De “wekelijkse” markt wordt sinds 1199 op vrijdagmorgen gehouden. Hier speelde zich het grootste deel van het openbare leven af, zowel op politiek als sociaal vlak. De gewone bestemming van de Vrijdagsmarkt bleef door de eeuwen heen voorbehouden aan de markten allerhande. De Vrijdagsmarkt was hét plein bij uitstek voor grote volksverzamelingen en feestelijkheden en vormde het decor voor officiële ontvangsten vanvorsten en andere hoogwaardigheidsbekleders, waarvoor de markt moest plaats maken.^[2]

In de middeleeuwen deden de graven van Vlaanderen hier hun talrijke Blijde Inkomsten en zwoeren daarbij de voorrechten van de stad te respecteren (wat ze nooit deden, tenzij onder dwang). "Blijde" omdat ze plaats hadden in vredestijd en omdat de aldus feestelijk binnengehaalde vorsten (meestal) met goede bedoelingen kwamen. Hier werden zowel de feestelijkheden georganiseerd, als het uitvechten van bloedige vetes tussen de gilden waar nog veel oude gildehuizen rond het plein van overeind staan. Zulks een strijd werd geleverd op 2 mei 1345 tussen de gilden van de wevers en devolders over een loonconflict. Deze dag bleef in de geschiedenis bekend als Kwade Maendag, omdat toen 500 volders samen met hun deken sneuvelden.

De Vrijdagmarkt was ook het toneel van talrijke terechtstellingen. De laatste onthoofding, van een zekere Van Butsel, voor vadermoord veroordeeld, gebeurde in 1822. Eerst werd hem de rechterhand afgehakt, daarna stierf hij onder het mes van de guillotine.

*

Vrijdagmarkt (Gent)