WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                   over -en in ANTWERPEN

DEEL 9 : Groenplaats - Schoenmarkt - Eiermarkt ern omgeving.

              Na het sluiten van Deel 8 b, op de Meir-Twaalfmaandenstraat, volgt Deel 9 dat als vertrekpunt de Groenplaats  heeft.

              De Groenplaats ligt in het hartje van de stad en het is er gezellig, de toeristen die hier rondkuieren, de terrasjesbezoekers die overvloedig aanwezig zijn, de jongelui die rond het standbeeld van P.P.Rubens rondhangen, de duiven die vrolijk rondhuppelen, enz...    Op sommige dagen kan men ook genieten van de muziekfanfares op de kiosk en vooral de Kerstmarkt lokt vele bezoekers.  In één woord "gezelligheid" is hier troef. (Bron : "Antwerpse standbeelden" tekst van Piet Schepens)

             De Groenplaats wordt omringd door de volgende straten : Nationalestraat - Pandstraat - Schoen -en Eiermarkt, Melkmarkt - Sint-Pietersstraat - Jan Blomstraat, Zwaluwstraat en Groenkerkhofstraat.     Vroeger was dit plein langs alle kanten omringd door een sluitingsmuur rond het aldaar gelegen O.L.V-kerkhof en heette "Groot kerkhof", later "Groen kerkhof" en in 1804 "Bonaparte Place".

              Centraal in het midden van het plein het standbeeld van Pieter Paulus Rubens,      de grootste Vlaamse kunstschilder aller tijden, maar het heeft lang geduurd dat voor hem een geschikte plaats werd gevonden. Eerst was er sprake van het Burchtplein, doch anderen wilden het ergens anders onthullen, maar de gieterijg bleek niet klaar en er werd dan maar beslist een plaasteren model te plaatsen.  Toen men met het bronzen standbeeld aankwam viel het van de wagen en brak in 1.000 stukken.

              Nu staat Rubens er op zijn huidige plaats sedert 1843.

              Wist U dat... ?

- het standbeeld van de hand is van beeldhouwer Willem Geefs.

- het in brons werd gegoten door J.G.Buckens.

- er op sokkel de tekst vermeld wordt, luidende : "Petri Paulo / Rubens / civi olim suo / S.P.Q.A. : sumptib.publ.et priv. / p/ MDCCCXXXX". 

               Over de Groenplaats hebben we de volgende wist-je-datjes en bezienswaardigheden te beginnen met het gebouw van de

KAREL DE GROTE HOGESCHOOL gelegen in het blok Nationalestraat - Lombardenvest - Pandstraat.

Wist U dat ... ?

- hier vroeger een grootwarenhuis met de naam "Vaxelair Claes" was gevestigd.

              Er vlak naast,  op de hoek van de Pandstraat en de Groenplaats, nr 43 het

POSTKANTOOR het hoofdkantoor van B.Post

Wist U dat ... ?

- dit een beschermd gebouw is bij een definitief besluit van 17.7.1981, besluit dat in het Belgisch Staatsblad verscheen op 27.11.1981.

- het voormalig huis "de (gulden) Roose" (1509) was.

- het tot 1679 gebruikt werd als Pastoraal College.

- het in 1795 e.v. een criminele rechtbank was.

- het onder Napoleon een hotel der douanen.

- in 1817 e.v. een Rechtbank van Eerste Aanleg.

- er op het dak 2 leeuwen en het wapenschild van België zijn afgebeeld. 

- het in 1878 heropgebouwd werd en in gebruik werd genomen door de Post.

               Naast het Postgebouw aan het nr 41/42 het voormalig huis van

GRAAF CHARLES DE POITIER, later van A. Van den Abeele, nu op het gelijkvloers ingenomen door de Europa apotheek en  ELVI             

              Op de hoek van de Geefsstraat en de Groenplaats 40 het voormalig

KANUNNIKENHUIS

Wist U dat ... ?

- het gebouw vanaf 1604 het Bisschoppelijk Seminarie was, en later van 1722 het gasthof "Sint-Antonius van Pauda", weder opgericht in 1840 als "Hotel Sint-Antoin".

- het bij definitief besluit van 31.8.1977 een beschermd gebouw is, besluit dat op 14.10.1977 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- het gelijkvloers werd ingenomen door de supermarkt Albert Hein.

               Ten Oosten van de Groenplaats aan het nr 33 het

KARBONKEL of DIAMANTHUIS

Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert van 1520  en eertijds in de volksmond genoemd werd als "Diamanthuis".

- het een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 12.11.1975, besluit dat op 6.2.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad en gewijzigd werd op 6.11.1985.

              Aan het nr 31 van de Groenplaats dit prachtig gebouw van het

HILTON HOTEL




Wist U dat ... ?

- in 1885 de Fransman Adolphe Kileman een grootwarenhuis begon, nl. de "Grand Bazar du Bon Marché"/

- in dit gebouw het vroegere warenhuis Grand Bazar huisde.

- het GB-warenhuis sinds 1885 weder opgebouwd werd en langs de Eiermarkt in 1909 door Hamaide en E.Van Opstal.

- het vernietigd werd bij een bombardement en uitbrandde in 1914.

- de gevel langs de Groenplaats volledig opnieuw werd opgebouwd door E. Van Opstal en E. Pelgrims.

- het in 1930-31 tenslotte vergroot werd naar een ontwerp van E. Van Opstal en E. Van Averbeke.

- op de gevel langs de Groenplaats een cartouche met "GB" en 2 zittende figuren staat.

- het beschermd wordt door een definitief besluit van 17.7.1981, besluit dat op 27.11.1981 verscheen in het Belgisch Staatsblad.  

              Op de scheidingslijn van de Sint-Pietersstraat en de Groenplaats aan de nummers 28-29 het beeldje

MADONNA  O.L.V.-TEN-HEMEL-OPGENOMEN 

                                    

Wist U dat ... ?

- het in juni 1918 van de gevel viel wegens broosheid  - 

- dit een beeldje was van Michiel Van der Voort (1667-1737)

- het 2 jaar later werd gekopiëerd door de beeldhouwer Petrus De Roeck (1862-1931).

- dit alhier geplaatst werd in 1920.

- het een beschermd monument is dat bij een definitief besluit van 2.9.1976 werd opgenomen in de lijst van beschermde monumenten, besluit dat op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad.  

              Langs de Noordkant van de Groenplaats deze gezellige huisjes, met hun terrasjes, die bij prachtig -en zomerweer door talrijke toeristen en Sinjoren worden ingenomen.  Tussen deze huisjes bevinden zich ook beschermde gebouwen zoals de nrs 21 en 20 van de Groenplaats.  Beiden beschermd met een definitief besluit van 2.9.1976, besluit dat op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad, nl.

HUIS LEONIDAS aan de Groenplaats nr 21

Wist U dat ... ?

- dit gebouw ontworpen werd door architect Schadde.

- het beeldje Madonna en Kind in 1982 tijdens een storm naar beneden viel.

- het in 2003 werd vervangen door een in natuursteen herkapte versie van Dirk Lenaerts.

- het origineel bewaard wordt in een depot.

HUIS COCKX aan de Groenplaats nr 20 

Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert van XIV  B eeuw (1582) en gekend is als huis Cockx.

               We begeven ons terug richting tram -en bushaltes, en nemen de draad op daar waar de Groenplaats overgaat in  .  Een straat die ook vroeger gekend was als de "Tien Gebodenstraat" , naam die zou komen van "Eerste Gebod", "Tweede Gebod", enz...   Een andere benaming was ook "Kerckhofstrate".

 Het eerste gebouw aan de rechterkant op de hoek met de Geefsstraat, aan het nr 2 van de Schoenmarkt, het

BISSCHOPPELIJK PALEIS één gebouw dat vele Antwerpenaren niet kennen.

Wist U dat ... ?

- hier in 1878 werd vergaderd door de Belgische Provinciegouverneurs en voor het eerst ook door de Provincieraad.

- in de vergaderzaal het Duits Krijgsgerecht tijdens WO I zetelde.

- thans de zetel is van het Provinciaal Bestuur.

- het van 1779 tot 1781 (zie gevelplaat) grondig herbouwd werd in Lodewijk XVI° stijl.

- in 1794 bij de opheffing van het bisdom in Antwerpen de zetel werd van het Frans Bestuur.

- het eveneens een beschermd gebouw is bijj definitief besluit van 2.9.1976, besluit dat op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatblad.

- er op de binnenplaats een standbeeldje staat, genaamd "De Familie" van Geo of Georg Vindevogel (° Gentbrugge, 23.4.1923 en + Deerle 3/1977).  

- Zijn vader Karel een gewaardeerd bronsgieter was.                                                                                                                                                                      binnenplaats van het Paleis    

                                                               "De Familie" op de binnenplaats van het Bisschoppelijk Paleis

                            Hetzelfde beeldje in de tuinen van het nu afgebroken Provinciehuis

Wist U dat ... ?

- dit beeldje eertijds in de vlakbij gelegen tuin van de oude ambtswoning van de gouverneur stond.

- het verhuisde samen met de gouverneur naar de tuinen van het voormalig Provinciehuis (thans afgebroken) aan de Koningin Elisabethlei.

               Aan de Schoenmarkt nr 6 het huis

MAC GREGOR

               Er juist naast aan het nr 8              

SCHOENMAKERSKAPELLEKE of KAPEL O.L.V.-GEBOORTE

Wist U dat ... ?

- bij de Antwerpenaren dit kapelleke is gekend onder de naam van het oudste ambacht, omdat de
beoefenaarsters hier kwamen mediteren.

- het hoorde bij het godshuis "Onser vrouwen convent" of "Aelmoesenhuys" dat zijn ontstaan
te danken heeft aan Hendrik Suderman, de milde gever, ditmaal om arme jonge maagden,
weduwen en eerbare vrouwen te huisvesten (1343).

- wanneer het godshuis verdween, de kapel bloeiender is dan ooit.

- dit gebouw dateert uit de 15° eeuw (1477), wordt vermeld op de gevelplaat                                                                           

- deze kapel ook de "hoerenkapel" werd genoemd, omdat de hoeren hier kwamen bidden.

- het in de volksmond "Schoenmakerskapel" wordt genoemd.

- het een beschermd gebouw is, (zie blauw bordje op de gevel ).

               Aan het nr 10 de

STADSWONING met CLASSISTISCHE PUI               

               Aan het nr 14 deze mooie woning

              Op de Schoenmarkt aan het nr 3 de

BOERENTOREN of KBC-TOREN

Wist U dat ... ?

- dit gebouw gebouwd werd in 1928-31 door Jan Vanhoenacker in opdracht van de Algemene Bankvereeniging, opgericht in 1921, met medewerking van E. Van Averbeke en J. Smolderen..

- de eerste wolkenkrabber in Europa was, met een hoogte van 87 meter. en tot 1950 het hoogste gebouw bleef.

- de eerste schetsen gemaakt werden door Emiel Van Averbeke, hoofdbouwer van Antwerpen.

- het gebouw oorspronkelijk eigendom was van de "Boerenbond", en het moest hebben van landbouwers.

- het vandaar door de Sinjoren de naam kreeg van "Boerentoren".

- in 1944 getroffen werd door een V-bom.

- in 1970-76 een nieuwe vleugel werd aangebracht onder leiding van L. Stijnen en P. De Meyer.  

- het een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 17.7.1991, besluit dat op 27.11.1981 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- er op de voorgevel van het Bankgebouw standbeelden van Kariatiden zijn aangebracht, voorstellende de Handel - Kunst - Wetenschappen - Voorspoed - Landbouw - techniek - Architectuur en Scheepvaart.

- deze beelden van Arthur Pierre zijn (° Antwerpen 30.7.1866 en + 2.9.1938).

- kariatiden, vrouwenbeelden zijn die gebruikt worden als pilaren of pilasters.

- het woord van het Grieks komt en letterlijk betekent "vrouw uit Karyae".

- er tevens een groot Modanna-beeld  is aangebracht.

               We begeven ons nu links de  in en op de hoek van de Sudermansstraat het Madonnabeeldje

O.L.V.-beeld met KIND 

Wist U dat ... ?

- het beeld dateert uit XVIII  B, en in 1797 van de gevel werd weggenomen.

- het in 1814 terug werd  geplaatst.

               Op dezelfde hoek, aan de nrs 27-29, deze 2 huizen 

Wist U dat ... ?

- deze gebouwen beschermd zijn door een definitief besluit van 2.9.1976, besluit dat op 21.9.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- er op het gelijkvloers de fotowinkel Grobet is gevestigd.

               Even verder aan het nr 19 van de Eiermarkt het

GEBOUW uit 1854 (vermeld in gevelsteen)

             Op dezelfde kant van de Eiermarkt

Den CLEYNEN en GROOTEN BIECORFF

Wist U dat ... ?  

- op het dak deze 2 vrouwen, die een toorts in de hoogte houden, staan.

- er een mooie binnenplaats is, met een oase van stilte.                     

              Aan de overzijde van de straat, op de hoek met de Beddenstraat, aan de gevel van het GB-shopping Center

TEUN DE EIERBOER of TEUN KOEKELOER                                                                             

Wist U dat ... ?

- dit een beeld is van de Antwerpse beeldhouwer Peeter Scheemaeckers.

- het beeldje een volkse figuur uitbeeldt.

- in 1909 het college een copie liet maken van de hand van J. Kerckx.

- het in 1938 geklasseerd werd als beschermd monument door een definitief besluit van 25.3.1938, besluit dat op 27.4.1938 verscheen in het Belgisch Staatsblad, met een wijziging op 6.7.1977.  

- het een medaillon weergeeft met 3 eieren tussen de wijze woorden : """Ik ben Teun de Eierboer, ook genaamd Teun Koekeloer, alle grieven van het volk kozen mij als goede tolk.  ANNO 1667."""

              Nu we toch langs de zijde van het GB-shopping Center zijn, kunnen we evengoed eens een kijkje nemen in het center zelf, waarvan deze hieronder afgebeelde foto. 

               Op de hoek met de Melkmarkt en Eiermarkt dit mooie gebouw

              Voorbij de Melkmarkt richting Groenplaats dit gebouw daterend uit

1891

             Voilà, dat was ons Deel 9.    Het Deel 10 zal handelen "op en rond" de Handschoenmarkt -

de Grote Markt en omgeving.

                                                                 -o-o-o-O-o-o-o-