WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                    over -en in. ANTWERPEN

DEEL 11 a : "Grote Markt noordkant"

               Tijdens ons deel 10 bevonden wij ons op de Handschoenmarkt en omgeving, zodat wij dicht bij het oude centrum van oude stad waren en waar het hart van Antwerpen klopt.  Het is niet verwonderlijk dat wij als echte Antwerpenaar en sinjoor zot zijn van onze stad.

                Alvorens met onze rondgang te beginnen, wil ik er op wijzen dat de meeste foto's uit ons eigen archief komen, met uitzondering voor de beeldjes op de daken, want die komen van mijn vriend Ludo De Groof.  Van deze gelegenheid maken wij gebruik om zijn blog http://blog.seniorennet.be/verstopte plekjes aan te raden om eens te bekijken.

                De Grote Markt is de meeste bezochte en gefotografeerde plaats van de stad en waar alle mogelijke feestelijkheden kunnen plaats vinden.

                Van de Handschoenmarkt via de Maalderijstraat naar de Grote Markt is een boogscheut, zodat wij bij het betreden van de plaats, geconfronteerd worden met het prachtige 

STADHUIS

Wist U dat ... ?

- dit gebouw gebouwd werd tussen 1561 en 1564, onder leiding van de Antwerpse bouwmeester Cornelis Floris De Vriendt

- het ingehuldigd werd op 27 februari 1565.

- het genoteerd staat op de lijst van  UNESCO als werelderfgoed.

- het stadhuis bij een definitief besluit van 6.2.1936 beschermd wordt, en op 22.2.1936 verscheen in het Belgisch Staatsblad.                                                                                                                                       

Wist U dat ...?

- er op het dak een adelaar staat die gericht is naar de stad Aken (DL) zetel van het Roomse Keizerrijk van de Duitse Natie waarvan Antwerpen vanaf 963 een grensbescherming, een markgraafschap, was.

- op de plaats waar nu in de nis het Madonnabeeld staat een beeld van Brabo was voorzien.

- het Lievevrouwe beeld van Philips de Vos is.

 - in de nissen beelden van Vrouwe Justitia en Prudentia staan.

- links de Brabantse Leeuw, wapen van het oude hertogdom van Antwerpen, staat en,

- in het midden het wapen van Filip II, de heersende vorst van dat ogenblik

- rechts, het wapen van het markgraafschap. 

              Vlak voor het Stadhuis het mooie beeld van de

BRABOFONTEIN

Wist U dat ... ?

- dit standbeeld bekostigd werd door een Antwerpenaar (Legaat Nottebohm).

- het van Jef Lambeaux is.

- de legende vertelt dat de Romein Silvius Brabo de reus Druwoen Antigoon versloeg, zijn hand afkapte en het in de Schelde wierp, waardoor het land tussen Rijn en Schijn vrij werd van tol.

- daardoor de stad de naam zou krijgen van "Hand" en "Werpen", dus Antwerpen.

- een andere verklaring van de naam  terug te vinden is in "Aanwerpen" (slib dat wordt aangeworpen).

- er nog 3 andere replica's van Brabo bestaan, nl op de Putkevie van Quinten Matsijs - op het dak van het Loodswezen en op een gebouw in de Cogelds Osylei te Berchem       .                 

               Buiten het stadhuis en de Brabofontein zijn ook de gilde -en ambachtshuizen, vooral aan de noordzijde, de moeite waard om te bekijken.  We beginnen met het huisnr 3, nl. :

DE WITTE ENGEL en DE GULDEN MOUW respectievelijk gelegen Grote Markt 3 en 5

met op de top respectievelijk een "engel" en de heilige "Sint-Matthias" 

                                                                Den Engel

Wist U dat ... ?

- dit één van de oudste bewaarde gebouwen waarvan het pand gaat tot de 14de eeuw.

- de datum op de gevel "1579" vermeld.

- het huis oorspronkelijk een rijhuis was naast het hoedkhuis "Tafelronde" dat in 1886-1889 afgebroken werd tijdens de verbredingswerken aan de Braderijstraat.

- Den Witten Engel werd heropgebouwd naar de plannen van E. Geefs.

- er zich op het gelijkvloers het café "Den Engel" is gevestigd dat geopend werd in 1903..

- daar een goed bolleke Koninck kan gedronken worden.

- het een café is waar bekende personen en schepenen van het Stadsbestuur, na de Gemeenteraad ,soms komen vertoeven. 

                                                 De Heilige Matthias patroonheilige van kuipers

Wist U dat ... ?

-  dit het voormalig ambachtshuis "de Mouwe", "de gulde Mouwe" of het "Cuypershuis kamer van de Kuipersambachten"was.

- dit gebouw door de Kuipers gekocht werd in 1427 en

- kuipers o.a. vleeskuipen voor de beenhouwers uit de buurt maakten (vgl. Vleeshuis - Kuipersstraat)  

- het gebouw aan het nr 5 het erf was van het Kuipersambacht tot in 1797.

- het werd hergebouwd in 1579 en versierd in 1628 met het beeld van de heilige Matthias.

-  het in de 19° eeuw het "Café du Télégraphe" genoemd werd.

- het in 1907 gerestaureerd naar een opdracht van L. Blomme.

- op het gelijkvloers zich het café "Den Bengel" bevindt, de tegenhanger van café "Den Engel".

               Aan het huisnr 7 :

de OUDE VOETBOOG  "Thuys van Spaenghen metten Pande".  

                                                     St. Joris verslaat de draak.

Wist U dat ... ?

-  het Pand van Spanje stamt uit 1580/1582.

- dit beeld van Sint-Joris van Jef Lambeaux is dat terug te vinden is op de top van het gebouw Grote Markt 7 (Huis van Spanjen)

- het de weergave is van St. Joris terwijl hij op het punt staat om de omhoogklimmende draak te doorboren.

- het bewoond werd door de Oude Voetboog of Sint-Jorisgilde, een burgerwacht met politiebevoegdheden, de voorloper van de Gard-Civic.

- het pand herbouwd werd vanaf 1585 en zo bleef tot in 1794

- het pand gerestaureerd werd op 8.11.1893.

- er ten huidige dage op het gelijkvloers het café "Den Bengel" is gevestigd, de tegenhanger van zijn buur "Den Engel".

               Aan het huisnr 9

DE SPIEGEL (eertijds Kamer van de JONGE HANGBOOG of GHEBROKENE PESE) 

                                  

                              Ventje met een pijl in de linkerbovenarm en linkerbil.

Wist U dat ... ?

- dit beeldje terug te vinden is op het gebouw van de Grote Markt nr 9 en is gewijd aan Sint-Sebastiaan is de beschermheilige van onder andere de (boog-)schutters (veel schutterijen dragen zijn naam), soldaten, jagers, steenhouwers, tuiniers, kleermakers en brandweerlieden. Verder was hij één van de zes pestheiligen, kinderen kregen zijn naam om onder andere pest, lepra, zweren en andere ziektes af te weren.

- het ventje voorgesteld wordt met een pijl in de linkerbovenarm en linkerbil. 

- het huis "De Spiegel" in 1620 eigendom werd van een andere gewapende gilde :"De Jonge Handboog of Ghebrokene Pese.

- het herbouwd werd na opdracht van architect F. Van Dijk 

          Aan het nr11 :

DE ZWARTE AREND

Wist U dat ... ?

- hier sinds 1520 de Meerseniers geherbergierd werden.

- Meerseniers een volkje was van kruideniers, hoedenmakers, handschoenmakers, tinnenpotmakers, loodgieters, in één woord wat nu de middenstand vertegenwoordigt.                  

Aan het huisnr 13 :

DE PAUW/DE VOS met op de top het beeld van een vos.

Wist U dat ... ?

- dit huis reeds vermeld werd in 1387

- hier vanaf 1514 de Schermers, bijzonder strijdlustige heren, huisden. - 

Op de hoek van de Grote Markt en de Wisselstraat nr 14

DEN BONTE MANTEL .

Wist U dat ... ?

- het gebouw in 1947 herbouwd werd door de firma Kreglinger naar een ontwerp van architect H. Van Dijk, nadat het voor de verbreding van de Wisselsstraat (1877) afgebroken werd.

               Aan de overzijde van het gebouw het 

O.L.V.beeld met KIND
                          

Wist U dat ... ?

- dit beeld van Madonna en Kind, "OLV Medeverlosser" wordt genoemd.

Aan het huisnr 15 :

DE GROTE LUYPAERT

Aan het huis nr 17 :

DE REGENBOGE met op de top een heraut

Wist U dat ... ? - een heraut iemand was die een bericht aan de koning bracht.

- hij ook iemand was die aankondigingen deed of wapendeskundige.

Aan het huisnr 19 :

DE MEERSMAN met op de top een ridder in groot ornaat

Aan het huis nr 21 :

DEN BEER   

                     - Foto van Vandevorst, Kris - inventaris bouwkundig erfgoed - 1.1.2006 -

Aan het huis nr 23 :

 DE SCHEMINKEL met op de top een ventje "Manneke Pis"

Aan het huis nr 25 : HET WAPENSCHILD met in de nis een ridder 

Wist U dat ... ?

 - dit gebouw de voormalige herberg "De Gulden Boom" was, waarvan sprake in "Mariken van Nieumeghen (1518)".

- het nu de zetel van het Gemeentekrediet is

Aan het huisnr 27 :

DE KEMEL 

                   - Foto van Vandevorst, Kris - bij inventaris bouwkundig erfgoed - 1.1.2006 -

Wist U dat ... ?

- Dit een gebouw naar een ontwerp is van Alexis Van Mechelen.

- dit een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 2.9.1976, besluit  dat op 21.9.1976 in het Belgische Staatsblad verscheen.

Op de hoek van de Grote Markt nr 35 en de Schoenmakersstraat

DE WITTE HELM

Wist U dat ... ?

- dit in opdracht van bouwmmester L. Hamaide gebouwd werd (zie naam op gevel) 
                                                   

- het gebouw beschermd is door een definitief besluit van 17.7.1981, dat op 27.11.1981 verscheen in het Belgisch Staatsblad.             

               Hier stoppen we onze rondgang op de noordkant van de Grote Markt en zullen bij onze volgende DEEL 11 b de zuidkant en de bezienswaardigheden in de omgeving bespreken.

                                                            -o-o-o-O-o-o-o-