WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                      over -en in ANTWERPEN

DEEL 25 : "Sint-Jansplein - Seefhoek en omgeving"

                  In onze vorige aflevering (deel 24) waren we geëindigd aan het Generaal Robertsplantsoen, aan de wandelweg naar de Mastvest.

Wandelweg langs de Mastvest met op de achtergrond één van de bruggen uit de Wereldtentoonstelling 1930

                 Om de wetens -en bezienswaardigheden  van deel 25 weer te geven begeven we ons naar het noorden van Antwerpen, waar zich het

SINT-JANSPLEIN bevindt

                                                
                                   
Wist U dat ... ?

- dit plein volgens ingewijden het gezelligste plein is van de stad.

- het aangelegd werd ca 1870 op een deel van de Dam, een uitwas van de Spaanse vesting.

- het in 1868 gedoopt werd tot Sint-Jansplein, naar de herberg "Den ouden Sint-Jan".

- het in 1999 volledig hernieuwd werd en eerst in 2001 af was zodat het kon ingehuldigd worden.

               Op de uiterste hoek van het plein ter hoogte van de Oude Steenweg en de Sint-Gummarusstraat het beeld

PEPTO BISMO 2003 of "Het vliegeniertje"

                      

 Wist U dat ... ?

- deze sculptuur van  Panamarenko, alias Henri Van Herreweghe (° Antwerpen 5.2.1940) is, die een buitengewoon en niet te classeren individu binnen de hedendaagse kunst is.

- hij als kunstenaar, ingenieur, fysicus, uitvinder en visionair een uitzonderlijk onderzoek gevoerd heeft naar begrippen als ruimte, beweging, vlucht, energie en gravitatie.

- zijn werk een combinatie is van artistiek en technologisch experiment, en verschillende vormen aanneemt zoals : vliegtuigen, duikboten, auto's, vliegende tapijten en vogels.

- zijn werken telkens spectaculaire constructies van vreemde schoonheid, tegelijk speels en indrukwekkend zijn.

- hij van 1970 tot 2003 gewoond heeft in de Biekorfstraat 2 te Antwerpen.  (zie foto bij "Panamarenkohuis").

              Wanneer we voor dit beeld staan nemen we, achter het beeld, de Oude Steenweg tot aan het punt met Oranje - Biekorf -en Trapstraat.  Ten einde van de Trapstraat komen we aan de

TRAPPEKES                             

Wist U dat ... ?

- er een spoorweg, vroeger de hoofdverbinding tussen de spoorweg en de dokken, het Dam-kwartier van het Stuivenberg scheidde.  

- de viaduct de enige verbinding is tot de 2 delen.

-  om te vermijden dat voetgangers en fietsers een omweg zouden moeten maken om de brug te kruisen, een trap werd gebouwd, en  haar naam gaf van de straat (Trapstraat).  

- de trap een mijlpaal werd in de omgeving en de bewoners.

- de blinde muur naast de trap beschilderd werd met een oude buurtscene.  .

-  het thema van de schilderij "Seefbier" ons doet denken aan de naam "Seef-hoek", de populaire naam van dit deel van de stad.  

- spijtig genoeg de verf  van de muur "bladdert" en er praktisch niets meer van te zien. is 

-men sinds 1900 in Antwerpen ,al een halve eeuw het "Seefbier" of kortweg Seef drinkt.

- de Antwerpse auteur Domien Sleeckx, die leefde van 1818 tot 1902, dat bier in D'Exter dronk, een buitenherberg in Deurne.  

- men er een wit bier tapte, dubbele Seef' geheten, dat schuimde als champagne.

- de Exter  nog zou bestaan maar dat het bier spijtig genoeg is verdwenen.

- het een troebel bier was, vergelijkbaar met het bier uit Hoegaerde. -

- het  in het begin van de eeuw een stille dood stierf, toen het werd verdrongen door Bockbier en pils.

            In  de Biekorfstraat aan het nr 2 het

PANAMARENKOHUIS

Wist U dat ... ?

- dit huis, daterend van 1880, één van de bekendste is in Antwerpen-Noord.

- de bouwaanvraag ingediend werd door B. Van Aerde in opdracht van A.Oom-Marselis, een Antwerpse koopman.            

               Op de hoek met Oranjestraat het vroegere 

POLITIEBUREEL van de 11° WIJK nu een dokterspraktijk. 

                         
                                          
Wist U dat ... ?

- dit gebouw in de volksmond "den bureau van de Biekorfstraat" werd genoemd.

- het poltiebureel gesloten werd in 1971.

- er nu een dokterspraktijk in gevestigd is.

- er boven de monumentale, met ijzeren hek, het wapenschild van de stad Antwerpen, boven de tekst Politiebureel is aangebracht. 

              Op onze stappen terugkerend langs de Dambruggestraat, nemen we de eerste straat links, nl. de Van Kerckhovenstraat waar links van ons aan het nr 35 de

SINT-AMANDUSKERK gelegen is.

                       
  Wist U dat ... ?

-  deze kerk  een hoogte heeft van 68 meter.

- zij gebouwd werd van 1869 - 1974. door Lodewijk Baeckelmans, (° 1835 en overleden op 8.11.1871).

- bij zijn overlijden zijn oudere broer Frans (°1827 - + 1896) de werken verder zette.

- de uiteindelijke afwerking geschiedde door Jules Bilmeyer.

- de kerk ingezegend werd op zaterdag 5.12.1874 door Monseigneur Pierre-Joseph-François Sacré (1825-1895), pastoor-deken van de kathedraal.

- de kerk bij een definitief besluit van 1.2.1993 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen, besluit dat op 15.5.1993 verscheen in het Belgisch Staatsblad.  

                 De "Seefhoek" is een kwartier waar veel over te vertellen valt maar weinig te zien is.  De wijk wordt vooral bewoond door allochtonen en de vele winkels, die vroeger deel uitmaakten van de Handels -en Onderwijsstraat zijn verdwenen en ingenomen door vreemdelingen.                          
 
               Enkele honderden meters verder tussen de Gas -en  de Nijverheidsstraat de 

WONINGBLOKKEN van de SEEFHOEK

               
Wist U dat ... ?

- deze blokken dateren van het jaar 1960.                                        

          Even voorbij de Nijverheidsstraat, komen we op een groot plein, nl. 

HET STUIVENBERGPLEIN          

Wist U dat ... ? 

- men rond dit groot plein, een 19° eeuws schoolgebouw, sociale woningen en vele werkmanshuisjes vindt.  

- het eens een zandige duin buiten de stadsomwalling was, en later de hoofdbegraafplaats van de stad.

- deze begraafplaats er kwam in 1786 ter vervanging van het Groenkerkhof aan de Groenplaats.

- ze ui!tgebreid werd in 1863 en ze tot 1875 in gebruik bleef.

- ze in 1895 ontruimd werd ten voordele van het kerkhof 't Kiel.

- de vrijgekomen ruimte in 1906 "Stuivenbergplein" werd genoemd.

- aan het nr 49 volgens zijn geboorteakte Willy Vandersteen zou geboren zijn in dit huis en niet in het nr 48 zoals vele bronnen weergeven.

                Het werd dus een publiek plein in de 19° eeuw.  Vandaag trekt het plein jong en oud aan, en werden delen van het plein omgevormd tot picknick plaatsen, voetbal en basketbalvelden of race-trajecten voor montainbikes.

              Steken we nu dit plein, diagonaal, over tot in de rechterhoek, waar zich het gebouw van het overdekt 

STEDELIJK ZWEMDOK zich bevindt met als ingang Veldstraat nr 83

                                                  Foto van Carla Van den Wijngaert

Wist U dat ... ?

- dit het oudste bewaard openbaar stedelijk zwemdok is van Antwerpen, waarvan de ingang zich bevindt in de Veldstraat, en dateert van 1933. 

- "Een gezonde geest in een gezond lichaam" is wat de stad in gedachten had om dit gebouw te bouwen.  

- het tussen 2006 en 2009 werd omgebouwd tot een stoombadencomplex met toevoeging van : oosterse stoombaden, een gymzaal en een badenhuis.

- de Antwerpse stadsingenieur Daniël Joseph Algoet (1889-1951) de ontwerper was, samen mits medewerking van Alfred Roelandts.

- het stedelijk zwembad een prachtig Art Deco architecteur heeft ontworpen door Emiel Van Averbeke (1876-1946)

- het gebouw beschermd is door een  definitief besluit van 30.7.1998, besluit dat op 14.10.1998 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

          Wij blijven echter rechtdoor gaan en lopen recht op het "oude washuis" (1923) dat werd omgevormd tot een lokaal cultureel centrum

HET OUDE BADHUIS.               
Wist U dat ... ?

- badhuis Stuivenbergplein 38 als postadres heeft.

- het een ontmoetingscentrum is waar feesten - tentoonstellingen en allerhande activiteiten gehouden worden.                                

          Achter dit badhuis, bevindt zich aan de Meloenstraat een speelpleintje en nieuwe "blokken".

               
                                         

          We gaan onder de blokken door en belanden in de

 Wist U dat ... ?

- de voormalige spoorweggronden veranderd werden in het park Spoor-Noord voor het aanleggen van een park.  

-  de bewoners  graag gezien hadden dat de spoorweggronden veranderd zouden worden in een park, en hebben zo gezien hun slag thuis gehaald.

 
                                           de voormalige spoorweggronden.

           Op de hoek van de eerste straat links, de Viséstraat, een knap art-deco gebouw, waar vroeger de BRANDWEERKAZERNE was
                    
                         
Wist U dat ... ?

- dit gebouw duidelijk de tekens van de Glasgowschool en Amsterdam's Berlage (1913 - architect Van Averbeke) draagt en als uithangbord dient voor de omgeving en een deel van de skyline van Antwerpen vormt.  

- de kazerne buiten gebruik werd gesteld sedert 1947.

          We keren op onze stappen terug en verlaten het pleintje via de Pompoenstraat, steken de Veldstraat over, en lopen rechtdoor in de Familiestraat, waar we de torens van de 

SINT-ELIGIUSKERK (1890) opmerken.               
   

Wist U dat ... ?

- deze kerk als ingang Van Helmontstraat 83 heeft.

- zij dateert van 1903-1905 en in Sint-Lucasneogotiek gebouwd werd naar een ontwerp van architect Jules Coomans.

- zij met een definitief besluit van 6.7.2009 werd opgenomen in de lijst van beschermde gebouwen, besluit dat op 7.9.2009 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

             We wandelen links, deze straat in, en komen alzo in de Pothoekstraat, waar we naar rechts gaan en voorbij het

STUIVENBERGZIEKENHUIS komen,waarvan de ingang zich bevindt in de Lange Beeldekensstraat.

Wist U dat ... ?

-  dit ziekenhuis in 1884 ingehuldigd werd als "gasthuis voor armen".

- dit ziekenhuis deel uitmaakt van ZNA-groep (ziekenhuisnetwerp Antwerpen).

- het ontworpen werd door architect Frans Baeckelmans

- er in dit ziekenhuis een afdeling psychiatrie, een secundaire verpleegschool en een gerenommeerd brandwondencentrum is gevestigd.

               In de tuin langs de zijde van de Pesthofstraat het standbeeld

DE WACHTTIJD                  
          

Wist U dat ... ? - dit standbeeld van de hand van beeldhouwster Francine van Mieghem (Oostende 1930) is.

                  In de voortuin aan de hoofdingang het standbeeld

HET HUWELIJK
            
Wist U dat ... ?

- dit van de hand is van beeldhouwer Frans Van den Brande (Mechelen 1935).

               Ook in de tuin voor de hoofdingang, dit praktisch verscholen, tussen de hoog opgroeiende planten dit 'houten gedrocht', genaamd

DE WACHTER

Wist U dat ... ?

- dit beeld van Rik Vroman is (° Antwerpen-Deurne 1964).

          We wandelen verder, in de Lange Beeldekensstraat, voorbij het ziekenhuis en komen aan de 5° straat rechts, nl. de Perenstraat, om aan het einde, de Duinstraat, in te gaan.   Even verder aan de linkerzijde bevindt zich de 

NEEFSTEEG

Wist U dat ... ? 

-  ze geopend werd op gronden van De Neef in het laatste kwartier van de 19° eeuw.          
                                           

en verder rechts voorbij de Perenstraat, de 

 DUINSTEEG              
Wist U dat ... ? - De "Duinsteeg" en "Neefsteeg" werden bebouwd met werkmanswoningen die men overal in het Stuivenbergkwartier vindt.  Vele van hen zijn met grote zorg gerenoveerd.  Op zeker ogenblik waren de bewoners verplicht hun woningen te ontruimen maar een sociaal woningcomplex kocht ze bijtijds op.  De huizen zijn nu gemoderniseerd zo dat families met een laag inkomen met 3 of meer kinderen kunnen leven in een veilige straat

               met recht daartegenover de 

GEELHANDPLAATS                

 Wist U dat ... ?

- de "Geelhandplaats" zich situeert achter een ijzeren poort in de Duinstraat. 

- de atmosfeer ons doet denken aan de film "Una Giornata Particolare" met Sopha Loren en Mastriani.  

- het sociaal huizencomplex dateert van 1935 (architect Francken) en een knap voorbeeld is van de socialistische traditie in sociale woningen met de nadruk op gemeenschap en hygiëne.

- de doorgevoerde renovatie in 1986 vergrootte de appartementen en vezorgde ze met centrale verwarming, badkamers en liften. 

               We bevinden ons nu in heatje van de De "Seefhoek",een kwartier waar veel over te vertellen valt maar weinig te zien is.  De wijk wordt vooral bewoond door allochtonen en de vele winkels, die vroeger deel uitmaakten van de Handels -en Onderwijsstraat zijn verdwenen en ingenomen door vreemdelingen.  

              We volgen verder de Duinstraat en gaan de links de schuin gelegen straat, de Lange Ypermanstraat in, waar we verder de   vinden.

Wist U dat ... ?

- de Joannasteeg genoemd werd naar Johannea(weduwe Meyers), de bedovergrootmoeder van Barbara Verdonck's moeder. - we dit te weten zijn gekomen door een reactie van Barbara op ons blog, waarvoor dank !

                De eerste straat links, is de Korte Ypermanstraat  zodat wij op het 

SCHOOLPLAK met METROSTATION aankomen


Wist U dat ... ?

- hier werd een in -en uitgang voor de metro !s, waar tram 6, richting Luchtbal, ondergronds de halte "Handelsstraat" aandoet.

- en.. U de terugrit rechtstreeks brengt  naar het Centraal Station of Groenplaats.

          We verlaten het Schoolplak en begeven ons links in de Handelsstraat, waar zich langs de rechterzijde de 

HANDELSSTEEG  bevindt.
               
                                       

                Wandel hier in tot aan de overwelving, die toegang verleent tot het 

WILLY VANDERSTEENPLEIN striptekenaar 1913-1990",
                     
               
                                         
waarvan verschillende tekeningen van de stripfiguren op de muren versieren. 

          We begeven ons terug in de richting waarvan we gekomen zijn en vervolgen onze weg in de Handelsstraat en aan de 2° doodlopende straat links, nl. het steegje 

BURGERWELZIJN       
                                                            




Wist U dat ... ?

- er op zaterdag 20 november 1999 een 52-meter lange muurschildering van Suske en Wiske werd onthuld.

- de afbeelding bestond uit 43 beschilderde panelen waarop fragmenten te zien zijn uit het verhaal, "De 7 Schaken". 

- de op hout geschilderde panelen werden geschilderd door leerlingen van het Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten uit Antwerpen.

- deze schildering nu verdwenen is en was  een eerbetoon aan Willy Vandersteen, de geestelijke vader van Suske en Wiske, die in de wijk geboren werd en er opgroeide. 

          Eens het Burgerwelzijn bezocht te hebben, begeven we ons terug in de Handelsstraat, waar we links afslaan tot aan de Diepestraat.  Hier steken we de straat over en lopen rechts op de Sint-Elisabethstraat met het

STEDELIJK INSTITUUT voor technisch onderwijs nr 2

               
 Wist U dat ... ?

- deze school gelegen is op het pleintje van de Elisabethstraat nr 38, tussen de Grein -en de Delinstraat. - ze geopend werd op 11.11.1867.

- zij gebouwd werd naar een ontwerp van stadsarchitect Pieter Jan August Dens en de vergroting van de zijvleugels gebeurde on de leiding van Gustave Royers 1891-92.                                        

                Dit plein is omringd met kastanjebomen en bevat de 

METROHALTE SINT-ELISABETH
               
                                       
Wist U dat ... ?

- deze halte U eveneens brengt, ondergronds met tramlijn 6, terug naar het Centraal Station ofwel naar de Groenplaats.

- het plein  gedomineerd wordt door het oude schoolgebouw, waar de voormaige lagere school was ondergebracht . -
- - - - - 
               Tijdens onze rondgang ontdekten wij in de omgeving, namelijk in de Walenstraat aan het nr 25, het 

HOF VAN CAMP en de VAN CAMPSTRAAT

  
                                      
  

Wist U dat ... ?

- het "Hof VAN CAMP" een binnenplaats is, omgeven door 7 arbeidershuizen, die te bereiken zijn via een smalle gang tussen de nummers 9 en 15 van de Walenstraat (Seefhoek).

- dit hof werd vermoedelijk geopend in 1861 op de gronden van tuinier Michiel Van Camp.

- de auteur van het blog een "Van Camp" is, en dit even terzijde wil vermelden.  

- - - - -
          We keren op onze stappen terug naar de Diepestraat, waar we rechts afslaan richting Lange Beeldekensstraat.   Aan de 3° straat rechts, de Klappeistraat, waar vroeger op de hoek het Politiebureel van de 5° wijk was gelegen, gaan we in en lopen tot het einde aan de Kerkstraat. 

          Enkele meter voor de Klappeistraat, waar nu het groot gebouw werd opgericht, bevond zich cinema " Het Vlooienbakske", naam die gegeven werd door de Seefhoekenaar aan de aldaar vroeger gelegen cinema "Prins Albert", wegens het teveel volk en te kleine ruimte.  

         Links van ons een mooi zicht op de 

SINT-WILLIBRORDUSKERK
                                                                                                                                                                     

Wist U dat ... ?

- deze neogotische kruisbasiliek van 1886-91 naar een ontwerp van Léonard Blomme werd gebouwd.

- de eerste steenlegging gebeurde op 30.5.1887 en ingewijd op 23.9.1891.

- het een beschermd gebouw is bij definitief besluit van 31.3.1976, besluit dat op 12.5.1976 verscheen in het Belgisch Staatsblad.

- in de kerk er een werk van Rubens zou te zien zijn, nl. :" De heilige Willibrordus in aanbidding van Maria".

                Voor de kerk dit onderstaand plein waarvan de vloer van het basketbalveld uitgevoerd werd in mozïeksteentjes.

                             Het plein voor de St.-Willibrorduskerk met het basketbalveld.

               Naast de kerk aan de kant van de Sint-Willibrordusstraat het 

STANDBEELD van JULIEN SCHOENAERTS

Wist U dat ... ?

- Julien Schoenaerts geboren werd te Eigenbilzen op 30.8.1925 en op 81jarige ouderdom stierf te Antwerpen op 7.9.2006.

- hij één van grootste naoorlogse acteurs was in Vlaanderen

- hij de vader is van de huidige succesvolle filmacteur Matthias Schoenaerts.

              De straat links van het standbeeld is de Klappeistraat waar aan het nr 12 het voormalig politiebureel van de 5° wijk was gevestigd.

POLITIEBUREEL 5° WIJK 

                                    Foto van Internet : Kris Vandevorst (Vlaamse Gemeenschap)

Wist U dat ... ?

- dit gebouw dateert uit 1875 en in 1916 verbouwd werd onder leiding van Alexis Van Mechelen.  

             We wandelen de Klappeistraat uit tot aan de Lange Beeldekensstraat, slaan links af tot aan de  waar we deze gedenkplaat ter ere

LODE CRAEYBECKX aantreffen

                                           

                 Hier eindigt deel 25 om ons de focussen op deel 26 dat zal handelen over het Damplein de Luchtbal en omgeving.

                                                           -o-o-o-O-o-o-o-