WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                               over -en in ANTWERPEN

DEEL 35 :

                             """DE KAPELLEKES - CALVARIEBERGEN en BIDPLAATSEN"""

               Na de wetens -en bezienswaardigheden over de kerken en synagogen in Antwerpen, gaan we op vraag van enkele geïnteresseerden op zoek naar de kapellekes en aanverwanten in onze stad.

               We beginnen zoals altijd op het Zuid waar we in de Haantjeslei tussen de huizen met de nummers 16 en 18  het

O.-L.-VROUWEKAPELLETJE  terug vinden.

                                            De voorgevel van het O.L.V.-kapelletje

                                              Het binnenzicht van het kapelletje

              Alvorens we stadinwaarts trekken gaan we even langs de Hemelstraat waar we de 

 KAPEL van het ALLERHEILIGST SACRAMENT aantreffen

Wist U dat ... ?

- dit een 19e eeuwse neogotische kapel is die van 1890 - 1892 gebouwd werd door architect Ernest Stordiau.  

- er aan de gevel van de kapel  zich een beeld van de Maagd Maria met goddelijk Kind bevindt.

                Aan de Brialmontlei naast de Kerk Sint-Jozef aan de Brialmontlei

                Als we verder de stad intrekken via de Nationalestraat dan bevindt er zich aan het nr 109 de

 SINT-FRANCISCUSKAPEL 

Wist U dat ... ?

- achter de monumentale poort in neo-barokke stijl

– zo typisch voor na de aanleg van de Nationalestraat aan het einde van de negentiende eeuw

-  de Sint-Andriesparochie rond WO I haar sociaal centrum uitbouwde  met onder meer een school, een volksspaarkas en de parochiezaal ‘De Kring’.

- na de verkoop van dit complex aan het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACW) in de jaren 1980 de (oude in)gang met art-deco-wandbetegeling als sociale opslagplaats diende.

- na de sluiting van de naburige kloosterkapel van de zusters kapucinessen in de St.-Rochusstraat maakte de parochie er in 2003 een ‘zonnige’ kapel van, als een kleine oase van rust, bezinning en gebed. 

                In de Lange Gasthuisstraat bevindt zich in het Sint-Elisabethgasthuis de

ONZE-LIEVE-VROUWE KAPEL ELZENVELD.

Wist U dat ... ?

- deze oude Kapel dateert uit de 15de eeuw (1442).

 - er elk jaar hier nieuwjaars- en musicalconcerten met een kleine receptie achteraf worden gegeven..

               Enkele straten verder in de Kammenstraat aan het nr 51 de inkompoort van het voormalig KLOOSTER van de WITZUSTERS

Wist U dat ... ?

- dit klooster gesticht werd in 1312 en wettelijk erkend werd in 1353.

-  in 1483 het aanpalende huis z.g. "Den Winthaes" (nr. 53) aangekocht werd teneinde het klooster te vergroten.

- de kerk voltooid werd in 1491, de rest van de gebouwen ca. 1545.- het portaal aan de straatzijde dateert van 1652.

- in 1799 het openbaar verkocht en in 1846 aangekocht werd cdoor het St.-Vincentius Genootschap.

- een gedeelte van de kapel en de achtergebouwen  in 1914 vernield  en wederopgebouwd werden in 1920-21.

- het bij KB van 11.2.1986 een beschemd gebouw is.

              Aan de Reyndersstraat 18 vinden we het gebouw "de witte arend" of "de groote witte arend"

              Bij de installatiewerken in 1901 ontdekte men in één der kamers een merkwaardige reeks muurschilderingen die men tussen 1480 en 1510 dateert, drie sybillen voorstellende, benevens een tafereel met de verschijning van Maria aan Keizer Augustus. Gerestaureerd; het tafereel werd gekopieerd op doek dat voor de sterk beschadigde schildering geplaatst werd.

             De kamer werd ingericht als kapel

CHAPELLE ST.-CHARLES à la mémoire de KAREL OOMS, (aldus opschrift boven ingangsdeur) met belangrijk neogotisch mobilair. 

               Aan de Schoenmarkt aan het nr 8 vinden we de

KAPEL van O.L.VROUW GEBOORTE

Wist U dat ... ?

- deze kapel in de volksmond ook "Schoenmakerskapel" wordt genoemd.

- het Godshuis ("Onse Vrouwen Convent") gesticht werd in 1343 door Hendrik Suderman voor behoeftige vrouwen, werd ook "Aelmoesenhuys" genoemd.  

- het Godshuis opgeheven werd in 1887, de huisjes die er nog staan werden grotendeels verbouwd in XIX .

- de Gotische kapel dateert uit XV (jaartal 1477 op een recente gevelplaat).

- na de afschaffing van het godshuis de kapel onder het beheer van het kerkbestuur van de kathedraal kwam te staan.

- dit een beschermd gebouw is bij KB van 21.9.1976.

          In de Lange Nieuwstraat aan het nr 31 is er de 

KAPEL van BOURGONDIË

Wist U dat ... ?

- de kapel  al is ontstaan in 1497.

- de kapel vele Laatgotische schilderingen op de wanden wanden van de kapel heeft.

- de kapel gebouwd is door de raadsman van de Bourgondische hertog van Maximilaan, Jan van Immerseel.

- Jan van Immerseel ook schout en marktgraaf was. 

             In de Korte Nieuwstraat daarentegen bevindt zich de

SINT-ANNAKAPEL

Wist U dat ... ?

- het meest opvallende aan het gebouw is het XVII-barokportaaltje met rijk gesculpteerde rondboogdeur.

- het gebouw beschermd wordt bij KB 27.4.1938.

                In de Keizerstraat aan het nr 23 bevindt zich de

KEIZERKAPELof SINT-ANNA KAPEL

        

Wist U dat ... ?

- de Keizerskapel  voor velen nog een verborgen parel in de stad blijft .

- ze ook bekend staat als Sint-Annakapel of Droogscheerderskapel.

-  ze in 1513-14 als ambachtskapel en statussymbool gebouwd werd door de lakenbereiders of droogscheerders.

- het in 1670 werd geschonken door een dame die in het klooster ging en zich hier letterlijk en figuurlijk de hemel kocht.

- in de 18de eeuw de kapel een tijdlang werd gesloten onder het Franse Concordaat.

- ze in 1800 heropende werd voor de katholieke eredienst als hulpkapel van de naburige Sint-Carolus-Borromeuskerk.

- het een beschermd monument  is bij KB 22.2.1936.

                 In de Rodestraat, waar zich het Begijnhof bevindt, is er de Sint-Catharinakerk met kapel

ONZE-LIEVE-HEER op de KOUDE STEEN

                                                      Binnenzicht van de kerk

Wist U dat ... ?

- Het kapelletje de Franse bezetting heeft overleefd en waaraan de legende is verbonden van de ‘sprekende God’.  wanneer de Fransen in aantocht waren, hoort een begijn tijdens het bidden in de kapel het beeld van ‘Christus op de koude steen’ zeggen: ‘breng mij naar de kelder’. 

-wat ze zelf onmiddellijk doet, zonder hulp.  

- maar na de Franse bezetting blijken 3 sterke mannen van doen om het beeld terug op zijn plaats te zetten. 

- het Begijnhof een beschermd monument is bij KB van 9.9.1975. 

                Steken we de Schelde over dan vinden we op de Gloriantlaan het parochiekerkje 

SINT-ANNA-ter-SCHELDE
                     

                                                       Binnenzicht van de kapel

Wist U dat ... ?

-  dit uitgegroeid is uit de 3 parochies : St.-Anna - St.-Lucas en O.L.V.-ter-Schelde.

- in 1945 pater-pastoor Frans Janssens al een aanvraag had ingediend bij het Bisdom Gent om van het noordelijk deel van de Sint-Annaparochie een kapelarij "OLV-van-Vrede" te maken in aanloop naar een afzonderlijke parochie.

- St.Anna de patrones is van de huismoeders, weduwen, dienstmeisjes en naaisters.

                In de Zwartzusterstraat aan het nr 25 bevindt zich de kapel van de

SINT-AUGUSTINUSORDE  

Wist U dat ... ?

- De kapel met haar Z.-zijde aan de Zwartzustersstraat paalt.

- men ze bereikt via de W.-ingang langs een doorgang die naar de kloostergebouwen en naar de binnenplaats leidt.

- het een beschermd monument is bij KB van 12.5.1976

              Aan de Beukenlaan nr 20, bijna schuin tegenover de Middelheimlaan, bevindt zich het kapelleke 

HEILIGE MAAGD MARIA MIDDELARES VAN ALLE GENADEN
                        

Wist U dat ... ?

- deze Kapel in neogotische stijl gewijd is aan de Heilige Maagd Maria Middelares van alle Genaden, naar een ontwerp door de architecten Vincent Cols en Jules De Roeck uit 1932, volgens de gevelsteen opgetrokken in 1933.

- de initiatiefnemers de erfgenamen van René-Jacques della Faille de Waerloos waren.

              En... tot slot in de Abdijstraat, in het gebouw van de Sint-Bernarduskerk de

SINT-BERNARDUSKAPEL

                                                Binnenzicht van de kapel

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

CALVARIEBERGEN

Wist U dat ... ?

- dit de oorspronkelijk buiten Jeruzalem gelegen heuvel is waar Jezus gekruisigd werd.

- de naam komt van het Lat. calvaris dat schedel betekent (Golgotha is de Griekse vertaling van schedel uit het Aramees).

- de heuvel werd geacht de plaats te zijn waar Adam begraven was en stond derhalve bekend als de `plaats van de schedel`.

                 Wij vonden de hierna afgebeelde calvariebergen :

                 - In de Sint-Pauluskerk, die gelegen is aan de Veemarkt, bevindt zich deze prachtige calvarieberg met langs weerszijden van het wandelpad prachtige heilige beelden tot aan de grot.

            

Wist U dat ... ?

-  deze calvarieberg tussen 1699 en 1747 naast de Sint-Pauluskerk werd opgericht als "levend theater", in een tuin versierd met talrijke beelden op sokkels langs een pad dat tot de heuvel leidt waar hetkruis is geplaatst. .

               - aan de Wilde Zee ter hoogte van  het pleintje aan de Schrijnwerkersstraat deze

               - aan de Korte Nieuwstraat

               - en aan de Drie Hespenstraat, nl de

BLOEDBERG

              Een mooie bidplaats vonden wij terug in de tuin van de Sint-Pauluskerk aan de Sint-Pieter en Paulusstraat, gekend als de

GROT van LOURDES.

              Tevens zou er een identieke grot zijn in de tuin van het rusthuis gelegen aan de Waarlooshofstraat.

              Tot slot willen we de hieronder afgebeelde groep niet voorbijgaan, die zich bevindt op de hoek van de Lange Nieuwstraat en Sint-Jacobsmarkt en de naam draagt van

HEILIGE DRIE-EENHEID, ENGEL en TWEE SLAVEN.

Wist U dat ... ?  -Hij was eertijds het 'uithangbord' van het 'Aartsbroederschap van de Heilige Drievuldigheid tot verlossing der Christene Slaven' die in de naburige Sint-Jacobskerk in 1643 werd opgericht. Naast de Triniteit (God de Vader, Zijn Zoon Jezus en de H. Geest) vormde het 'Visioen van de H. Johannes van Matha' (een engel tussen geketende slaven) het visuele programma van dit broederschap. 

Bronnen :  

- eigen foto's uitgezonderd "De groote witte Arend" - kapel aan de Brialmontlei en grot in de tuin van het rusthuis aan de Waarlooshofstraat, die komen van het internet

- Wikipedia

- inventaris bouwkundig erfgoed

                                                                 -o-o-o-O-o-o-o-