Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Ik ben een man en woon in Schilde () en mijn beroep is Zoeken naar verwondering.
Ik ben geboren op 19/05/1938 en ben nu dus 86 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Zie link naar Natuurgidsen Schilde.
Natuur
en natuurbeleven
05-02-2009
Meniepokzwammetje
We gaan het nog wat kleiner zoeken! Dit "Meniepokzwammetje" groeit op een meniezwam dat reeds een parasiet is. Hierop komt nu nog een parasiet op: het "Meniepokzwammetje" , dat maximaal 0,2 mm groot is! Men moet hier echt met de loepe opzitten anders vind men het niet. Fascinerend! Op het middelste meniezwammetje kun je met de foto te vergroten een klein zwart bolletje vinden, dat is het!
Geen mos maar een korstmos of licheen. Zijn naam verwijst naar een schild, omdat het voluit, een wat de ronde vorm heeft van de "Griekse" schilden. Men vindt het op steen, zoals de naam het zegt, maar bij ons meer op hout (oude eiken). Te vermelden is ook dat het zeer zeldzaam is in Vlaanderen, dit exemplaar vond ik nog op de Kesselse hei dat nog als een "lichenenreservaat" kan gelden. Het ziet er bladvormig uit, grijzig en tegen de rand aan wat bruinig aangelopen. Typisch zijn wel de ronde uitsteeksels (isidiën) in het midden, die een bruinig totzwart topje hebben.
De Zwarte els is een echte waterplant. Met zijn voeten staat hij meestal onder water. Als men een wortel vind van deze boom zijn er dikwijls wortelknolletjes op. Hierin bevint zich de bacterie "Frankia alni" (geen Nederlandse naam) die de plant help in zijn stofwisselingproces onder water. De juiste relatie is nog niet helemaal opgeklaard maar het gaat wel over een samenlevingsvorm (symbiose)!!
Deze korstzwam is dun korstvormig en tot enkele cm in doorsnede. Bovenzijde is glad tot knobbelig,bleek of helderoranje tot zalmkleurigroze. We vinden hem nogal op loofhouttakken- en stammetjes. Hierop leken nu ook enkele goed gecamoufleerde diertjes te vertoeven (de gestreepte structuurtjes) die we verder niet konden op naam brengen...(Om goed te zien, steeds op de foto's klikken om te vergroten!)
Deze kogelzwam is in groepjes opgedeeld met kogelvormige vruchtlichamen (vandaar dat zij wat aan "kasseien" doen denken). Ze zijn papilvormig en hazelnootbruin tot zwart. Staat vooral op beuk. Nog jonge niet vruchtbare stadia zijn hierbij ook nog te zien in de lichtbruine vlekken. Alleen in de winterperiode lijken deze samen te vinden zijn. Toch altijd verrassend!
Toeval wil dat we ook het Kogelmeniezwammetje (0,4 mm) ook op een andere kernzwam aantreffen. Hier staat het op het Korstvormigschorsschijfje. Dit vormt een zwarte korst met daarin de vruchtlichenen die met een klein kegelvormig openingetje aan de oppervlakte komen. Men moet dit in de natuur met een loep bekijken en op foto zeker vergroten door er op te klikken om het te zien!
Dit is een zeer klein zwammetje max. 0,4 mm groot! Het is een klein vruchtlichaam dat glad is, doorschijnend en mooi orangerood tot rood. Het staat vooral op andere kernzwammeen, zoals hier op de Roestbruine kogelzwam. Het is dus een parasiet op een parasiet want ook de Roestbruine kogelzwam staat reeds op dood hout van een beuk (in dit geval).(Zeker op de foto klikken en te vergroten, om iets meer te zien van dit zwammetje.)
Deze wordt niet groot, maximaal 1,5 cm. Hij is vleeskleurig -roodachtig. De lamellen, waar we hier recht opzien, zijn ook vleeskleurig -roze en staan sterk verwijderd van elkaar! Het sporenpoeder is daarentegen wit!, daarom wordt hij dus ook een fopzwam genoemd! Men gaat er doorgaans van uit dat het sporenpoeder de kleur van de lamellen heeft en dat is dus niet zo! Men wordt dus "gefopt"! Verder is het de kleinste Europeese fopzwam, met de grootste sporen!
Even een natuurbeeld inlassen van een eerste wandeling na de winterprik in Schildehof. De ruïne van het kasteel is hier langs de achterzijde te zien met nog wat ijs op de vijver. De fundatie van de ruïne doet nu dienst aan verschillende soorten vledermuizen, die er nu hun winterslaap houden. Het wordt beheerd door Natuurpunt. (Steeds op de fotos klikken om te vergroten!)
Hier zien we dan duidelijk de concentrische cirkels . Afwisselend zilverig glanzend en zwart. Komt algemeen voor op dode takken en stammen van loofbomen in parken en bossen. Uiteraard en saprofyt die het dode hout opruimt.
De buitenzijde is glad , met onduidelijke papillen, roodbruin tot zwart. Nogal grote knotsjes, 2 tot 6 x 1 tot 3 cm! Als men ze vertikaal doorsnijd ziet men concentrische cirkels. Afwisselend zilverig glanzend en zwart! Op een volgende foto zal dit te zien zijn...
Van de meniezwammetjes zijn er wel wat soorten. Dit is het Bloedrood meniezwammetje. De vruchtlichamen zijn zeer klein 0,2 tot 0,3 mm! Verder zijn ze glad en scharlakenrood met een donkere papil (hier moeilijk te zien). We vinden ze op schors van loofbomen , hier was het een dode beuk. Prachtige kleur! (Op foto klikken om te vergroten!)
Deze zwam kan meerdere jaren op dood hout staan en aangroeien. De bovenzijde (hier rechts) is knobbelig golvend, viltig, licht- tot grijsbruin met een scherpe rand. Vooral de plaatjes (hier links) zijn opvallend doolhofachtig van structuur. Hier heeft hij natuurlijk ook zijn naam aan te danken! De plaatjes hebben een beige tot roze tint. Staat regelmatig op stammen of dode delen van eiken. Zijn wetenschappelijke naam verwijst trouwens naar de Eik (Daedalea quercina) "Quercus" = Eik.
Behoort tot de kernzwammen. Het zijn alle peritheciën (kogelvormige vruchtlichamen met een opening bovenaan in het midden). Langs de opening zullen de sporen van de zwam zich verspreiden. De peritheciën zijn bruin tot zwartzeer klein (1-2mm) en staan dicht opeen op een bruine, dichte hyfenmat (ondergrond). Best op de foto klikken om te vergroten! Te vinden op dode loofhouttakken.
De Knolhoningzwam verscheen hier al op 30/11/07 en de Sombere honingzwam op 29/11/07.(Zie aldaar). De Echte honigzwam is bovenaan meer geelachtig en minder geschubd dan de Sombere honingzwam. De lamellen zijn haast zuiver wit en de ring die we hier goed zien is van onder wat geelachtig en dat is wel het meest doorslaggevend onderscheid! De Echte honigzwam is echter wel minder algemeen, wonderlijk genoeg!
Hierbij een beeld van een oudeParelstuifzwam hiervoor (op 30-12-08) hadden wij een jonge vorm! Hier zijn de stekels grotendeels afgevallen en laten een netvormig patroon zien! Ook bovenaan zien we de grote opening waar het bruine sporenpoeder ontsnapt. Na deze fase zal een vlug verder verval van de stuifzwam optreden...
De kleur van het Zwavelgeel schijfzwammetje met het Geel schijfzwammetje heeft een subtiel verschil! Dit is bleek zwavelgeel. Het is doorgaans ook iets kleiner (tot 1,5 mm) maar ook weer te vinden op dood naakt hout.De buitenzijde is fijnviltig maar dan moet men met een loepe zeer goed kijken. Het staat ook dikwijls in de nabijheid van korsten met kernzwammen.
Dit schijfzwammetje is in de winterperiode wel op naakt hout te vinden. Het is vlak beker- tot schotelvormig tot 3 mm groot en citroen tot goudgeel de buitenste rand som iets donkerder. Een schijfje dat mooi uitkomt tegen een houtige bodem!
Hij lijkt wat op de Parelstuifzwam maar heeft, als hij ouder wordt, wel wat plooien in zijn voetstuk. In zijn jeugd (zoals hier) is hij witachtig of wat grijswit tot licht beige. De oppervlakte is bedekt met korte samengestelde stekels. Ook weer eetbaar zolang de inhoud nog wit is. (Steeds op de foto's klikken om te vergroten!)
Met deze wens ik mijn bezoekers voor volgend jaar, als het even kan, elke dag wat verrassing, verbazing of verwondering in het leven op ons aardklootje!!
Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Natuur
