*Te vlug een ander verhaal er tegenover zetten Mensen vergellen over de ziekte die ze hebben meegemaakt, over een operatie die ze moeten ondergaan, over de moeilijkheden met de kinderen. Zo'n gebeuren roept bij ons associaties op. We leggen willekeurig een verband met eigen ervaringen. We gaan spontaan denken aan datgene wat we zelf meegemaakt hebben. En we beginnen te vertellen dat we zo'n ziekte ook ooit gehad hebben, dat iemand uit onze eigen vriendenkring dezelfde operatie heeft ondergaan. Daardoor wordt er niet voldoende tijd genomen om het onherhaalbar unieke van het verhaal of de beleving van deze mens te beluisteren. Daarenboven heeft hij geen boodschap aan een vergelijking met wat een ander heeft meegemaakt. Hij is immers bezig met wat hem overkomen is. Wat we een gesprek - een dialoog - noemen, betekent dikwijls alleen maar dat twee monologen elkaar afwisselen. De één vertelt zijn verhaal of brengt zijn mening naar voren; de ander wacht tot zijn beurt gekomen is. Hij heeft een nog sterker verhaal in petto of hij weet nog beter hoe het eigenlijk zit of hoe het eigenlijk moet. We gaan dan niet in op wat onze gesprekspartner zegt. Hoeveel wordt er niet naast elkaar heen gepraat!
* Te vlug oplossingen aanbieden Wanneer iemand een moeilijke situatie of een probleem aan ons voorlegt, willen we graag helpen. Het gebeurt dan nogal eens dat we niet de tijd nemen om de situatie vanuit verschillende hoeken te bekijken. We gaan integendeel zo vlug mogelijk aan de ander duidelijk maken wat hij het best zou kunnen doen. "Als ik u was, zou ik..." Beter is het hem/haar de kans te geven zijn hart te luchten. Al pratend krijgt hij/zij de wellicht een ander zicht op zijn/haar eigen situatie.
De vierde valkuil die ons bij het 'luisteren' bedreigt: het 'te ver vooruit reageren'. Opdat vlak hebben we nogal wat tv's in huis, in de betekenis van 'té vlug'. Het eerste: * Te vlug goede raad geven "Ik versta dat je het moeilijk hebt op je werk... op school...met de kinderen...Ik versta dat je oude vader of moeder je zorgen baart. Maar je moet daar niet zo zwaar aan tillen." Het zijn goed bedoelde raadgevingen. Bij zulke uitspraken houden we halt bij het verstand, maar het belangrijkste blijft achterwege: we leven niet mee. Dan hebben we nog niet geluisterd naar wat de ander daarbij beleeft en wat dit voor hem of haar betekent. De weg tussen het verstand en het hart moet nog afgelegd worden.
Dit najaar verschijnt bij uitgeverij Halewijn Diakonaat in Vlaanderen, het verslagboek van een recent congres van de interdiocesane commissie voor het permanent diaconaat. Het bevat bijdragen van Marcel Gielis, Paul Zulehner, Kris De Poortere en Alphonse Borras.
"Soms denk ik wel eens: zou de wereld niet beter af zijn zonder religie? Om daar een idee van te krijgen, moet je kijken naar Lenin, Stalin, Mao Tse-tung en de nazi's."
Madeleine Albright in Tertio van 9 augustus 2006, p. 6 in een interview met Cees Veltman, p. 5 - 6. Interview naar aanleiding van publicatie van haar boek: De macht en de almacht. Over Amerika, God en de toestand van de wereld, Anthos-Manteau, Antwerpen.
Heeft een goed verstaander maar een half woord nodig?
Heeft een goed verstaander maar een half woord nodig?
Als mensen elkaar zeer goed kennen, zou dat wel kunnen. Maar er schuilt ook een gevaar ishet al te vlug denken dat we iets verstaan hebben. Ongeduld en impulsiviteit spelen ons vaak parten. We zijn vaak al 'uitgeluisterd' voor de ander 'uitgesproken' is. Vandaar een vierde valkuil die ons bedreigt: het 'te ver vooruit reageren'. Op dat vlak hebben we nogal wat tv's in huis, in de betekenis van 'té vlug'. Volgende keer noem ik er enkele.
Het is goed ons bewust tezijn vanveelgemaakte luisterfouten. We zetten hier een aantal valkuilen op een rijtje, zonder daarom volledig te zijn.
Opgeruimd staat netjes Om goed te luisteren dienen we in de eerste plaats los te komen van onself en in ons hart plaats vrij te maken voor de persoon van ander, voor zijn verhaal, voor zijn beleving.
Er zijn veel stempelaars Een andere valkuil is dat we dikwijls op voorhand al een beeld gevormd hebben van die ander die ons aanspreekt. Door onze vooroordelenen en eerste indrukken geven we hem geen kans om te zijn wij hij op dat ogenblijk echt is of om aan ons mee te delen hoe hij de dingen beleeft.
De filters doen hun werk Elk luisteren is onvermijdelijk selectief. Dat kan ook niet anders. We kunnen niet altijd voor alles openstaan. Onbewust selecteren we. We zijn altijd concreet gesitueerd op een bepaalde plaats, een bepaald tijdstip en in bepaalde levensomstandigheden. Ieder van ons heeft zijn eigen gevoeligheden, zijn eigen interessepunten en ook zijn eigen afkeer. De ene boodschap laten we gemakkelijk binnen. Voor andere onderwerpensluiten we ons eerder af.
Het is goed ons bewust te zijn van veelgemaakte luisterfouten. We zetten van af morgen hier een aantal valkuilen op een rijtje, zonder daarom volledig te willen zijn. Wij beginnen met: 'Opgeruimd staat netjes'!
Kinderen kunnen echte filosofische vragen stellen, waarbij volwassenen wel even met de mond vol tanden staan. Zo stelde een meisje aan haar moeder de vraag: "Mama, hoe komt het dat een mens twee oren heeft en maar één mond?" Even was moeder uit het lood geslagen, maar toen antwoordde ze: "Waarom we maar één mond en twee oren hebben? Omdat we misschien tweemaal zoveel tijd moeten besteden aan luisteren dan aan praten?" Een filosofisch antwoord op een filosofische vraag. Maar wel een kostbare raadgeving.
Er zijn heel wat vaardigheden die grondig aangeleerd worden op school. We hebben leren lezen en schrijven. We hebben zelfs leren zwijgen en spreken. Daar werd veel leertijd ingestoken. Maar er wordt weinig geïnvesteerd in het leren luisteren. Niet alleen de bereidheid, maar ook de bekwaamheid tot luisteren moet ontwikkeld worden, om er echte 'levenskunst' van te maken.
"We zeggensoms van iemand datwe goed met hem kunnen praten en we bedoelen daarmee dat hij goed kan luisteren."
Kunnen luisteren is een enorme levenskunst. Dat klinkt misschien vreemd in de oren. Want laat het duidelijk zijn: luisteren en luisteren is twee. Dat weten we allen uit ervaring. Hoe deugddoend zijn niet de momenten, waarop we ons eluisterd weten. Maar we kennen op dat vlak ook onze teleurstellingen en ontgoochelingen. We botsen op eigen of andermans tekortkomingen en blunders. Luisteren is immers een vaardigheid en die moet aangeleerd worden, zekerin onze lawaaierige cultuur waar het woord leeg geworden is. Gesprekken waarin goed geluisterd wordt , zijn zeer kostbaar. We zeggen soms van iemand dat we goed met kunnen praten en we bedoelen daarmee dat hij/zij goed kan luisteren.
Prachtig artikel van Maurits Gilissen in Mensen Onderweg november 2005, n°9, p. 2 - 6. Ik laat jullie, samen met mij, even in grasduinen!
BRUSSEL (KerkNet) - Welzijnszorg maakt zich zorgen, omdat de armoede steeds verder toeneemt. Steeds meer mensen doen een beroep op voedselpakketten en noodopvang en de kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter. I n landen als Duitsland, maar evenzeer in ons land besnoeit de overheid op terugbetalingen en uitkeringen, of men gaat pensioenen en uitkeringen privatiseren. "Uiteraard zijn de zwaksten in de samenleving hiervan het eerste slachtoffer". In de campagne voor dit jaar heeft Welzijnszorg gekozen voor het thema 'Samen armoede uitsluiten': "Armoede is meer dan een gebrek aan geld. Armoede veroorzaakt uitsluiting. Gezinnen in armoede ervaren dagelijks dat ze er niet bij horen. Hun kinderen worden niet uitgenodigd op verjaardagsfeestjes, reclame herhaalt steeds opnieuw wat ze niet kunnen krijgen, ze leven in slechte en ongezonde woningen, ze voelen zich nagestaard en onaangepast. Armoede en uitsluiting maken dat mensen zich soms letterlijk in hun woning opsluiten". Op eigen kracht uit de armoede geraken, is volgens Welzijnszorg een moeilijke opdracht. Daarom moeten we het samen doen. "Mensen samenbrengen is een eerste stap". Toch is armoede uitsluiten niet enkel een zorg van mensen die in armoede leven. Daarom doet welzijnszorg ook een beroep op politici om de kant van mensen in armoede te kiezen. "Zij zijn immers in staat met beleidsmaatregelen in te grijpen op de oorzaken van armoede". Het versterken van de sociale zekerheid staat hier voorop. Bovendien kan het toch niet langer zijn dat het inkomen van mensen in armoede onder de armoedegrens blijft. Met de nieuwe campagne wil men tevens de modale Vlaming zelf bewust maken van armoede. Zo wil men ertoe bijdragen dat ook zij zich engageren en mee de strijd tegen armoede aangaan.
Concurrenten voelen priester en diaken zich als zij naar elkaar kijken!
Priesters en diakens moeten samen leren kijken naar de Heer en de vraag stellen: "Heer, wat wilt gij dat ik doen?" En wij moeten onze ogen openen voor de noden van de mensen. Elke mens heeft recht om in contact te komen met de zorg van de Heer die zijn leven heeft gegeven voor alleen ( : De zorg van de Goede Herder tegenwoordig stellen en representeren!). Pastoraal heeft immers twee polen: enerzijds Christus, zijn heilsboodschap, zijn evangelie en anderzijds de concreet gesitueerde mens.
"Maar zij hebben een ervaring meegemaakt. Zoals bij de eerste christenen is hun iets overkomen. Zij hebben opnieuw geprobeerd te worden zoals Christus het hun geleerd heeft, en ze hebben gezien wat er er van terecht konden brengen. En op een bepaald ogenblik is vaak plotseling en onverwacht hun, 'hun frank gevallen'. Zij hebben, niet uit geleerde beschouwingen, maar door levende ervaring, ontdekt wat ook het geloof van de eerste christenen ontdekte: de wijze waarop déze mens Jezus geleefd heeft, gesproken, bemind en zijn leven heeft weggeschonken, de wijze waarop hij een 'nieuwe mens' heeft 'uitgevonden', overschrijdt ergens de grenzen van het menselijke. Zo mens-zijn kan alleen God zelf. In dit schijnbaar zo gewone mensenbestaan is inderdaad en letterlijk God 'gebeurd'. Déze mens, en deze mens alleen, heeft danook de sleutel van mijn leven. Hij wijst de weg; Hij is de Weg. Hij brengt mij niet slechts tot de waarheid; Hij is de Waarheid. Niet ik heb in Hem de zin van mijn leven gevonden, maar Hij heeft mij gevonden en Hij alleen kan mij tot het echte leven wekken, want Hij is het Leven.'
Louis Monden in Collationes 1973 n°1, maart. Overgenomen in agenda van 19 maart 1974.
Dikwijls wordt de vraag gesteld, Wat is eigenlijk een diaken? maar in feite is de bedoeling van te vragen, Wat kan een diaken eigenlijk doen? Drie diaconaatsmodellen suggereren een bepaald antwoord: het machtsmodel, het historisch model, en het kenotisch model. Elk model als wijze van antwoord is belangrijk, maar alleen het derde verschaft de theologische basis voor het diaconaat.
Het machtsmodel antwoordt van uit de rollen en functies die een diaken in de kerk van vandaag mag en kan uitoefenen. Het historisch model antwoordt van uit de geschiedenis van het diaconaat in de kerk, vooral gedurende de eerste vijf of zes eeuwen. Het komt met het machtsmodel daarin overeen dat het zich interesseert aan de beschrijving van de rollen en functies dat het diaconaat uitoefende in het verleden, in de vroege geschiedenis van de kerk. Kenosis is het Griekse woord voor ontlediging, en het kenotisch model geeft aan dat de betekenis van het diaconaat te vinden is in de zelfontledigende dienst van Christus-in-de-kerk, een dienst die geworteld en gefundeerd is in de Heer Jezus zelf.
1) representant (gezant : ambassadeur: cfr. 2 Kor 5, 20) van Christus; de werken die hij verricht en de woorden die hij spreekt tijdens de uitoefening van zijn ambt (ministerie, dienst) worden verricht en gezegd in de naam van de Heer;
2) animator: de heiligen toe te rusten voor het werk der bediening, tot opbouw van het lichaam van Christus: cfr. Ef. 4, 12;
Met haar vingertoppen strijkt ze een kruisje op ons voorhoofd! Dat doet ze altijd voor het slapengaan. Ze prijst het kruisje met een nachtzoen. Altijd, sinds opa stierf.
Het kruisje moet ons beschermen tegen ziekte, pijn en verdriet. Ze dekt ons onder en vraagt tien keer: 'Liggen jullie goed?'
Dan verlaat ze de kamer, legt zich in het grote, lege en koude bed. En dat kruisje, van wie krijgt zij haar kruisje? wie moet oma beschermen tegen ziekte, pijn of verdriet?
Alleen een gemeenschap die de diaconie beleeft is in de mogelijkheid authentieke roepingen voor het diaconaat te wekken, zoals ook alleen een diaconaat dat uit een dienende gemeenschap ontstaan is, zijn identiteit en ambtelijke eigenheid bewaart.
