Disclaimer
In verband met een recent dispuut omtrent plagiaat wil ik bendadrukken dat deze teksten uiteraard niet origineel zijn maar een condensatie van teksten die over dit onderwerp werden gepubliceerd. Ik kan de geschiedenis van Egypta niet heruitvinden en mijn persoonlijke bijdragen aan origineel onderzoek hierover zijn nihil. Ik tracht hier met zoveel mogelijk bronvermelding een samenvatting te geven over wat hedendaags bekend is.
Ronald Milo
Hierboven vind je een afbeelding van de god HAPI, de Nijlgod of beter gezegd de God van de Overstroming van de NIjl. De Egyptenaren maakten immers een onderscheid tussen de nijl als stroom, die ze "iteroe" noemden, en de welvaart brengende overstroming die ze personifiлerden in de god Hapi. Hij werd meestal voorgesteld met een hangbuikje en hangborsten (een teken van welvaart voor de oude Egyptenaren) en met een haartooi van waterplanten. Vaak wordt hij echter ook in de verschillende provincies ( nomen) afgebeeld met het embleem van de provincie op zijn hoofd. Dit is ook het geval in bovenstaande afbeelding. Hapi werd vooral vereerd te Assoean en Jebel el Silsila waar hij geacht werd rond te dwalen in de grotten bij de eerste stroomversnelling (cataract). In de Delta daarentgen geloofde men dat hij in grot nabij Memfis woonde. Om hem te vereren en gunstig te stemmen werden, meestal in de nabijheid van een nilometer, offergiften in de stroom gegooid.
Een herschikking van het blog is aan de gang om alle delen aanklikbaar te maken vanuit het centrale Inhoudsmenu. Enig geduld wordt op prijs gesteld. Ondertussen kan u nog steeds bij de artikels terecht via de inhoud in rechterkolom
e-mail van de auteur: ronald.milo@skynet.be
28-04-2007
Technische woorden van de Hongersnoodstéle.
Technische woorden niet die niet echt of minder correct vertaald werden door de vorige auteurs althans volgens Davidovits:
Het woord aa : Brugsch vertaalt het door "pyramide", Sethe en Barguet door " graven voor de koningen", voor hen is het een archaïsme uit het Oude Rijk. Lichtheim vertaalt het door paleizen voor de koningen . Al deze vertalingen komen zowat overeen dat het om een bouwwerk gaat opgedragen aan de koning en meest waarschijnlijk een graf of pyramide.
Het woord Ir(i)-kA.t. Het gaat hem om een werkwoord dat we drie maal tegenkomen: in kolom 13 en 19 is het geassociëerd aan mineralen en werd het vertaald als "werken met" ; in kolom 20 is het de God Chnoem die de mens "schept" of "modelleert" uit klei. Het eerste deel van het werkwoord is het werkwoord ir(i) [oog]. Het is algemeen bekend en heeft zeer uitgebreide betekenis in de zin van doen, maken, scheppen, vormen, modelleren, enz . In mathematische teksten kan het zelfs vermenigvuldigen betekenen. Het tweede deel kA.t en de afbeelding van de man (determinatief) zouden betekenen "door de mens" gemaakt.
Chesbedj irit (xsbD iryt) betekent inderdaad artifiële lapis lazuli 1. Volgens Davidovits zou de beste vertaling voor ir(i)-kA.t dan ook zijn behandelen, synthethiseren, fabriceren. Persoonlijk zou ik hier willen aan toevoegen dat "omzetten in " in het traditioneel Midden-Egyptisch eerder door "ir(i) m" wordt uitgedrukt. Maar als de tekst op een archaîsche tekst teruggaat natuurlijk blijft Davidovits interpretatie mogelijk.
rwD, roedj.t (leesrichting is hier van links naar rechts). De stam roedj betekent hard, stevig. Roedjet werd door Sethe elders vertaald als harde steen.2. In deze tekst komt het voor in kolom 11 in een context die handelt over materialen gebruikt bij de constructie van pyramiden (kol. 11 et 12). Barguet vertaalt het teken (dat in feite een boogpees voorstelt) zoals Sethe door harde steen. Roedj is door Harris (1961) ten gronde besproken. Wij citeren p.23 " in elk geval kan er weinig twijfel over bestaan dat Roedjet een term is om harde steen in het algemeen aan te duiden. Nochtans is het moeilijk om precies de categorie van deze stenen te bepalen vooral daar men ook albast aanduidt als rwD.t"
Over het algemeen slaat "rwD" op de Egyptische zandsteen (inr rwD.t) en meer precies de steen die men aantreft in de groeven van Zuid-Egypte, die werden gebruikt om de tempels uit het Nieuwe Rijk en de daaropvolgende periodes te Karnak, Loeksor, Edfoe, Esne, Denderah en Aboe-Simbel te bouwen. Deze Egyptische zandsteen is vrij zacht en kan gemakkelijk met een vingernagel bekrast worden e (Rozière, 1801). Het is in feite het tegenovergestelde van "hardsteen" en tweemaal zachter dan de kalksteen van Gizeh, viermaal dan marmer uit Carrare en achtmaal dan graniet van Assoean . Volgens Davidovits kan rwD dan ook geen echte hardsteen betekenen.
Anderzijds betekent het ideogram rwD ook kiemen, groeien en het oorzakelijk werkwoord s-rwD , hardmaken , sterk binden. Maar grind en keien bevatten ook het ideogram rwD. Tenslotte zandsteen, kwartsiet en vaak ook graniet en andere stenen die met rwD aangeduid worden zijn allemaal natuurlijke stenen ontstaan door een proces van geologische verharding van aggragaten zoals deeltjes kwarts of zand.
1. Faulkner R.O. 1962 "A concise dictionary of Middle Egyptian , p.25, 2. Idem p, 148