DE NESOE-BITI OF TROONNAAM
Van de twee namen die in een cartouche voorkomen is de eerste de zogenaamde nesoe-biti of nisoet-biti naam. Voor deze naam staat het teken
gevolgd door de cartouche met de troonnaam.
De betekenis ervan is vrij eenvoudig "hij die behoort aan het riet en aan de bij". Waarbij het riet de heraldische plant is voor Opper-Egypte en de bij Neder-Egypte symboliseert. Dus terug wordt de nadruk gelegd op de dualiteit in het Egytisch koningschap
Grammaticaal is het echter een moeilijke brok en het heeft generaties aan Egyptologen gekost voor men de tekens correct kon lezen. We zullen daar nog op terugkomen. Hij die behoort aan het riet en de bij vrij vertaald zouden we zeggen: "de koning van Opper- en Neder-Egypte".
In elk geval was de troonnaam de voornaamste naam van de koning al is het niet steeds deze waaronder de farao's aan ons bekend zijn (dat is meestal de vijfde naam). Dat het een voorname naam was kan men afleiden uit de diplomatieke correspondentie van buitenlandse vorsten met de farao waarbij steeds de troonnaam gebruikt werd. Het was in feite de naam die de koning officiëel kreeg bij zijn troonsbestijging en die van dan af zowel voor kleine als voor zeer grote gebeurtenissen werd gebruikt.
De troonnaam werd vaak op monumenten en officiële documente gevolgd door een drietal titels : "neb ta.oei " was daarvan de eerste. Het betekent "heer van de twee landen". Het korfje "neb" = "meester" kennen we reeds van de twee meesteressen naam en de horizontale balk betekent "ta" of "land". Ta is echter tweemaal geschreven dus een tweevoud. De uitgang voor mannelijk tweevoudmet uitgang is "oei" en dus lezen we "ta-oei", de beide landen. Voor de zoveelste maal weer een bevestiging van de dualiteit van het koningschap. Ondertussen hebben we toch weer wat het hiërogliefenschrift opgestoken.
De tweede tittel "netjer nefer" betekent de volmaakte god waarbij de vlag en vlaggestok "god" betekenen met klankwaarde "netjer" en het andere teken de klankwaarde "nefer" en de betekenis "goed, mooi, volmaakt". heeft . Nefertite zal dus wel een mooie vrouw geweest zijn ! De vlaggenstok als symbool voor god is niet zo vreemd want immers bij de tempel gaf een wapperende vaan de aanwezigheid van de god aan; zowat als in de een katholieke kerk het branden van het tabernakellichtje de aanwezigheid van Christus aanduidt.
De laatste titel betekent "de heer die rituelen volbrengt". Dat het om een heer gaat weten want we herkennen het mandje met klankwaarde "neb". De titel wordt dan "neb iret chet" uitgesproken maar de ontleding ervan zou ons momenteel te ver leiden.
Zoals altijd geven we hier ook de troonnaam van Toet-anch-Amon. "Hij die behoort aan de bies en de bij: Neb-cheperoe-Re". Maar zult u opmerken het teken dat we kennen het mandje "neb" staat achteraan in de cartouche en in de lezing van de naam vooraan. Wel dit komt omdat het eerste teken de godheid Re voorstelt en uit eerbied tegenover een god wordt in het hiërogliefenschrift de beeltenis van een god steeds vooraan gezet. Zo simpel is dat ! Maar dan is het nog Cheperoe-neb-re zul je zeggen. Inderdaad maar ja in het hiërogliefenschrift bestaat geen spelling en men kan de tekens van plaats verwisselen om het geheel esthetischer te maken. Rare jongens die Egyptenaren.
Nu nog de betekenis. Neb weten we is heer , re is de god Re. Rest alleen nog de kever met de drie streepjes. Wel de kever is "cheper". Het meervoud daarvan kunnen we schrijven met drie kevers maar ook door achter het teken drie verticale streepjes te zetten wat hier het geval is. De uitgang voor mannelijk meervoud is oe ( oei was voor het tweevoud herinner je dit nog ?). Het geheel wordt dan "cheper-oe" wat "vorm, gedaante" betekent. Dus men schrijft hier een meervoud om de klank van een enkelvoud na te bootsen. Zeg Egyptenaren nu is het wel welletjes hoor. We komen echter op al deze dingen terug wanneer we de beginselen van het hiërogliefenschrift zullen beschrijven. Het is echt niet zo moeilijk als het nu lijkt. Terug naar de betekenis . "Heer -vorm- Re". De "heer in de gedaante van Re " zou een vertaling kunnen zijn. Ook hierop komen we nog terug. |