De seizoenen in hiërogliefenschrift, dit wordt een hele brok.
Eerst de oplossingen van vorige maal. De eerste naam was R.OE.B.R.T. gevolgd door het mannelijke persoonsdeterminatief en dus Robert. De volgende was OE.I.L.L.I.AM ( gelijk oewaarde landgenoten) dus William. De meisjesnamen werden gevolgd door het vrouwelijk determinatief: de eerste M.a.r.i.a. en de tweede C.l.oe.p.d.r.a. wat een authentieke schrijwijze was voor Cleopatra. De koningsnaam was CH.OE.F.OE, wat vergriekst werd tot Cheops. De oplossing van de numerieke vraag bij volgende aflevering.
Hieronder hebben we een naam afgebeeld van koning Djer. Het is niet zijn Horus naam maar zijn troonnaam zoals deze op de lijst van Abydos voorkomt. We veronderstellen dat het zijn nebti naam zal geweest zijn die door de samensteller van de lijst gebruikt werd als Sa Ra naam, omdat de Sa Ra- naam in de tijd van Djer nog niet bestond maar wel wanneer de lijst werd samengesteld. De nebti naam bestond reeds in de tijd van Djer.
-We lezen Sa Ra ( I.T.TI ) of de zoon van Ra "Iteti" wat door Manetho vergriekst werd tot "Athotis". We hebben een nieuw twee-letterteken leren kennen namelijk ti. In onderstaande figuur staat het als eerste van een reeks twee-lettertekens die we nog zullen nodig hebben. Het is de stamper van een vijzel. De klankwaarde is zoals gezegd ti.
-Het volgende teken stelt een vijver voor met lotusbloemen. Het kan op drie manieren gebruikt worden. 1/ Als IDEOGRAM dwz een teken dat de betekenis heeft van wat het zelf uitbeeldt. In theorie wordt het dan gevolgd door een verticale streep. In deze betekenis staat het voor "vijver met lotus bloemen".
2 /Als DETERMINATIEF: om de betekenis van een woord te duiden. Hier zal het dan staan bij woorden die iets te maken hebben met overstroming of een moeras.
3/ De derde mogelijkheid is dat het teken gebruikt wordt als twee-letterteken met de klankwaarde sj.a =sja of als drie-letterteken met de waarde "a.ch.t"=achet
-Het derde teken is het grondplan van eenvoudig huis en heeft de klankwaarde p.r = per
-Het vierde teken, bestaande uit drie onder elkaar geplaatste golven, heeft als twee-letterteken de klankwaarde m.oe = moe. We hebben reeds gezien dat om het meervoud te vormen een van de mogelijkheden is het voorwerp driemaal te herhalen. Alle golfjes bij elkaar vormen het water. Dus kan dit teken ook gebruikt met verticale streep erachter als ideogram voor water.
Nu de seizoenen : we beginnen achteraan. Bij het seizoen van de grootste hitte, als het ware de zomer. We lezen sj.moe = sjemoe (of chemoe in het Angelsaksisch). Het stelt een bassin (sj) voor met water (moe). Tijdens dit droge seizoen diende men de watervoorraden opgeslagen in bassins aan te spreken. Logisch toch !
In het midden lezer we Pr.r.t en determinatief voor de zon of Ra. Het determinatief van de zon wordt nog al eens gebruikt voor begrippen die iets te maken hebben met de tijd.
De eind "t" daarentegen is de uitgang voor een vrouwelijk woord. Zo weten we dat de eend "sa" zoon betekent. Dochter zal dan geschreven worden sa.t (eend + broodteken). Herinner u ook nb = neb = meester en nb.t = nebet = meesteres. Het vrouwelijk wordt in het Egyptisch gevormd door de uitgang "t" aan het stamwoord toe te voegen. Dit geldt ook voor bijvoeglijke naamwoorden die in geslacht overeenkomen met het naamwoord ( zoals ondermeer in het Frans .). Als nfr = nefer = mooi dan is in het Egyptisch een mooi seizoen van het uikomen pr.t nfr.t = peret neferet en de mooie meester en meesteres nb nfr nb.t nfr.t = neb nefer nebet neferet. Hierbij merken we op dat "en" niet vertaald wordt.
Lezen we dit woord dan als pereret ? Neen want nu komen we op de proppen met een BEGRIP dat we het "FONETISCH COMPLEMENT" noemen. Wat is dit ?
Wel wanneer een Oude-Egyptenaar één, twee- of drie-lettertekens gebruikt kan hij het woord aanvullen zowel vooraan als achteraan met letters die voorkomen in het/de teken/s zelf. Stellen we het teken pr voor als (PR). dan kan dit geschreven worden als (PR), p(PR), (PR)r of zelfs als p(PR)r. Dit allemaal afhankelijk van de stemming, maar vooral het esthetisch gevoel, van de schrijver . Deze tekens worden echter niet uitgesproken of gelezen en dienen alleen om de schrijfwijze van het woord te verduidelijken. Uiteindelijk lezen we dus pr.t . De tweede r = fonetischcomplemen en wordt niet gelezen. De t = vrouwelijke uitgang maar wordt wel gelezen. Het derminatief is de zon die staat voor iets dat met tijd te maken heeft en wordt evenmin gelezen. In klankwaarde dus pr.t (spreek uit peret). Maar waarom kozen de Egyptenaren nu juist deze naam voor dit seizoen. Wel het teken (pr), maar met determinatief wandelende beentjes is het werkwoord "pr" en dat betekent: gaan, uitkomen. Dus peret is het seizoen waarin het graan uitkomt. Logisch toch !!!
Het eerste seizoen dan. Hoe moeten we dit woord lezen. Veronderstellen we dat de lotusvijver voor "sja" staat. Dan lezen we A.sja.ch.t. Dit is een mogelijkheid maar als de lotusvijver voor "acht" staat dan lezen we a.(acht).ch.t. waarbij zowel a,ch en t als fonetisch complement dienen en dus niet uitgesproken en waarbij de "t" tevens dienst doet als vrouwelijke uitgang. De juiste lezing is dus achet. Daarbij dient men nog op te merken dat de lotusvijver, het gehele woord zelf dus, als een soort binnendeterminatief verwijst naar overstroming. Het seizoen van de overstroming. Zo ziet je maar dat men soms zonder de exacte klankwaarde te kennen men reeds uit het determinatief en de context waarin het woord voorkomt zijn betekenis kan gissen. Samenvatting:
|