ER IS PA EN MA, VADER EN MOEDER
De eerste van de tweeletterklanken hieronder is een sikkel. Het toestel werd gemaakt van hout maar aan de binnenzijde, zoals trouwens nog te zien in de oudste versies van de hiлroglief, werden scherpe vuurstenen tandjes aangebracht. Het was pas in de Grieks-Romeinse tijd dat deze vuurstenen werktuigen vervangen werden door metaaL. De klankwaarde is "mA". Van nu af zullen we de a-klank die afgebeeld wordt door gier met een hoofdletter schrijven en de a-klank die afgebeeld wordt door de arm met en kleine letter.
Oude vorm van het teken mA
Het teken daarnaast heeft de klankwaarde "pA" Het is een opvliegende eend. Het was eerst het ideogram pA voor vliegen en later de klankwaarde pA
Het derde teken is een afbeelding van een houten zuil (hier liggend afgebeeld maar kan ook staand), het heeft de klankwaarde "aA"
Het vierde en laatste teken is een lasso met de klankwaarde wA of oeA
Op de tweede lijn zijn een paar tekens afgebeeld waarvan we de klankwaarde en ideogram betekenis al kennen. Het is de jabiroevogel "bA", met als betekenis een onderdeel van de ziel. Het teken voor duizend , een lotusplantje op een t met als klankwaarde ch.A= cha. De eend met als klankwaarde sA en als betekenis zoon. Het overstroomd veld waar de lotus opkomt met als klankwaarde sj.A =sja en de speciale klankwaarde Acht in het teken voor het eerste der drie seizoenen dit van de overstroming. Het wordt ook gebruikt als determinatief bij zaken die wat te maken hebben met overstroming zoals moeras e.a. De ten hemel gerichte armen met als klankwaarde "kA" en als betekenis een ander aspect van de ziel dan de bA.
Het laatste teken echter kennen we nog niet. Het is een apparaatje om vuur te maken waarbij het stokje in de uitgeholde ruimte onderaan zo snel wordt gedraaid dat het gaat verhitten en zo gedroogd mos of vezels gaat aansteken. Het heeft de klankwaarde dj.A =dja.
We kennen nu de klanken pA en mA en andere. Maar op de laatste rij hierboven staan ook de woorden vader en moeder. Het eerste woord kunnen we lezen, vermits we alle tekens kennen "itef". Maar helaas is dit niet zo. Het woord voor vader is it en de gehoornde adder (letter f) staat hier als determinatief. Is dit een allusie op de legende waarin een slang de wereld schiep of is het eenvoudig omdat "f" ook het persoonlijk voornaamwoord "hij" betekent en ons vader toch de eerste onder alle hij's is die we leren kennen en voor ons zorgt dé "hij" dus.
Het woordje voor moeder lezen we als m.oe.t = moe.t. Dus moe met de vrouwelijke uitgang t. De gier is hier determinatief. Als dit voor ons een weinig sympathieke vogel lijkt zo niet voor de Oude Egyptenaren waarvoor het een vogel was die heel goed voor haar broedsel zorgde. Het determinatief kan op zich ook gelezen worden als moet en speelt hier naast de rol van determinatief ook deze van fonetisch complement. Moet was ook de naam van de grote godin van Karnak de echtgenote van Amon.
De bovenstaande tekens zijn vaste uitdrukkingen. Het eerste teken is een plant "de zegge" met klankwaarde "soe". Daarop volgt een t. Soet dus maar in deze context alleen echter wordt het gelezen als nesoe en betekent koning. Het derde teken is een offermatje met daarop een brood. Het is het drieletterteken "htp"= hetep en betekent een offer, gunst, vrede, tevredenheid. Het vierde teken is een kegelvormig brood en heeft de klankwaarde "di" en het heeft de betekenis van het werkwoord "geven". De ganse uitdrukking wordt gelezen als "hetep di nesou" en heeft de betekenis van "een offer(gunst) dat(die) de koning schenkt". Het is een standaarduitdrukking waarmee een soort gebed aanvangt dat de Oude Egyptenaren vaak op hun stele's, grafzerken en sarcofagen schreven.
Daarnaast staat een andere geijkte uitdrukking. Het eerste teken stelt de riemen van een sandaal voor, het heeft de klankwaarde "a.n.ch", de betekenis is "leven". Meestal wordt het geschreven met achteraan de fonetische complementen n en ch ( anch.n.ch) en minder frequent met de a (arm) vooraan. Maar hier staat het als eenvoudig drieletterteken.
Het volgende teken hebben we net leren kennen als tweeletterteken "dj.a" maar hier staat het als afkorting voor "wedja" wat welvaart betekent.
Het laatste teken kennen we als "s" maar in deze context staat het als afkorting voor het woor "seneb" wat gezondheid betekent.
Het geheel wordt dus gelezen als "anch, wedja, seneb" en betekent "leven, welvaart en gezondheid". Het was een geijkte formule die vaak achter de naam van de koning werd gezet en had dan de betekenis van " hij weze levend, welvarend en gezond."
Als we daar nog aan toevoegen dat de kever of scarabee een drieletterteken met klankwaarde "ch.p.r" (spreek uit cheper) is en het rechthoekje, met streepjes bovenop, een spelbord voorstelt en het tweeletterteken "mn" (spreek uit "men") aanduidt moet je in staat zijn de volzin te vertalen. Goede moed.