voor hen die willen zien Ivan Grud, geboren in Rotterdam 18-11-1940,
de idealist, humorist, pessimist, atheïst, en niet te vergeten de waarnemer, die voor u waarnam van hetgeen er in de wereld afspeelt, en al waar hij een geheel eigenwijze kijk op heeft,
en dit zeker niet altijd op een fijnzinnige manier vertaald.
Zoals gezegd, geboren rotterdammer, en wel in het jaar 1940
Een jaar waarin hij waarschijnlijk al in de moederschoot tijdens het bombardement op de binnenstad van Rotterdam, besefte dat, wilde hij zijn kop boven water houden,
dit maar meteen waar moest maken, en hij liet zich dan ook in deze roerige tijd geboren laten worden.
Het fijt dat hij reeds op vijftien jarige leeftijd naar zee vertrok
was niet direct het gevolg van trek in avontuur,
als wel om een steentje bij te dragen in deze verschrikkelijk tijd van armoede, die deze na de oorlog mee zich mee bracht.
Ivan Grud heeft eigenlijk nooit echt binding gehad met welke natie dan ook, dan was hij weer in Nederland, of hij vertrok al weer naar elders.
Indonesië is het land waar hij het langs achtereen vertoefde, dat is ook het land, met de cultuur die hem het meest geïnspireerd heeft, en aangezet tot de dichtkunst.
Hij heeft een dichtvorm die soms als verwarrend en filosofisch beschreven wordt, maar dan toch al lezende,
het beoogde bij de lezer weet over te brengen, niet in de laatse plaats door zijn beeldende manier van dichten.
Ivan Grud wens u dan ook veel leesplezier.
Ivan Grud.
Rikus Kiers, de grote dichter wijde het volgende gedicht aan deze Rotterdamse schrijver.
Ivan de realist
Ivan de gevoelige voelspriet
Van grove misdaden
Bevechter van het kwaad
Die niets echt zitten laat
Zijn taal is zeer apart
De zinnen soms verward
De boodschap helder wit
Rozen in maatje kwart
Bloed gruwel wreedheid
Wilde de brave mijden
Zekerlijk niet meiden
Zijn preek gerechtigheid
Niet af te laten vreugde
Die alle droefheid doodt
De man die deugde
Verjaagt het avondrood
Ivan de bewogen realist
Die nooit zijn idealen mist
Heeft werkelijkheid bevroed
En is nog lang niet uitgewoed
Schrijver: Rikus Kiers, 19-10-2006
01-11-2007
Indonesië Baturaden part 4
IndonesiëBaturadenpart 4
Het hotel was net als de meeste hotels in Indonesië,
uitstekend. Men weet echter wel de prijs te vragen, zeker als men s-avonds laat aankomt en eigenlijk nergens meer terecht kan. Maar dat nam ik maar voor lief, blij als ik was heerlijk te kunnen douchen en een bed te hebben. De volgende ochtend besloot ik na het ontbijt, dat uiteraard uit nassigoreng met een spiegeleitje bestond, per taxie naar het schitterende
Batu Raden te gaan, een soort keuroord midden in de bergen.
Daar ik de chauffeur aansprak in het Indisch, lukte het mij, om een ritprijs overeen te komen, dus verwachte ik geen verassing achteraf.
De wagen had airconditie dus veel last van de warmte zou ik niet hebben, hij zat nog redelijk in de veren. Nu moet ik erkennen dat de broeierige warmte zoals in Jakarta (west Java), hier in het oosten, veel en veel verdraaglijker is.
Juist wilde wij wegrijden, toen er een lange kalende jongeman voor de wagen stapte van in de veertig, die vragend zijn hand op stak.
Ik vroeg de chauffeur te stoppen en opende mijn raam.
De man stelde zich keurig voor als Peter Nederlander, die net als ik in zijn eentje door Java trok, hij vroeg of ik soms naar Baturaden ging. En of hij dan mee mocht rijden, ik zei hem in te stappen. Na zijn rugzak in de kofferbak naast die van mij te hebben gedeponeerd, nam hij plaats op de achterbank.
Peter was een gezellige reisgezel met veel interesse voor alles wat wij tegen kwamen, een stevige prater.
Hij vertelde mij dat hij al meer dan negen jaar in Indonesië woonde, verschillende vriendinnen heeft gehad, soms gehuwd. Zelfs met één slechts drie maanden getrouwd was geweest.
Ook vertelde hij mij gedurende de rit, hoe en waarom het een en ander niet lang had geduurd. Er waren verschillende oorzaken, maar de meest bizarre situatie, zo het mij voorkwam, was toch wel de Javaanse waar hij drie maanden mee getrouwd was geweest. Hij vertelde mij dat het aanvankelijk een innemende en lieve vrouw was geweest. Veel jonger dan hij zelf, maar toch, een schat van een meid.
Totdat hij eenmaal zijn intrek bij haar genomen had, en zij opmerkelijke keuren van vreselijke jaloezie naar voren bracht.
Deze aanvallen gingen zo ver, dat zij enkele malen een aanslag op zijn leven uitvoerde. Hij had het mee gemaakt dat zij zonder enige vorm van aanleiding, hen geprobeerd had door een groot slaapkamerraam te duwen en, wel zo onverhoeds van achter, dat hij zich ternauwernood staande wist te houden. Hierop zo ging hij verder kwam dan de gebruikelijke huilbui en dan werd alles weer met de mantel der liefde afgedekt, maar het ging door.
De tweede en zo u wilt ergere, gebeurde toen hij met familie in de trein zat naar midden Java voor een bezoek aan Yokjakarta.
Na wat gegeten te hebben in de restauratie wagen, waar de bediening uiteraard door een lieftallig meisje werd gedaan, die vriendelijk lachte toen hij haar om een biertje had gevraagd, barste inwendig de bom bij de Javaanse.
Peter zich van geen kwaad bewust, ging na verloop van tijd het toilet opzoeken.
Daar het druk was moest hij even op zijn beurt wachten.
Dat is waarschijnlijk zijn geluk geweest. In de sluis tussen de twee treinstellen bevonden zich de toiletten.
De deuren staan hier wijd open, om zoveel mogelijk frisse wind naar binnen te krijgen.
Hij had haar niet zien aankomen, maar voelde in zijn rug een harde duw, met de bedoeling hem uit de trein te werken.
Het scheelde maar weinig of hij was uit de trein gevallen,
de andere wachtende wisten dat echter te voor komen,
en hielden de hevig worstellende en gillende Javaanse stevig vast.
Die na verloop van tijd te kennen gaf zich weer zelf te zijn, en na het report van de conducteur te zijn opgemaakt, weer mocht gaan zitten met Peter, ook al omdat hij geen aanklacht wilde indienen.
De laatste keer deed de das om, hij vertelde mij, dat zij het uitgevogeld had om ineenkeer van hem af te zijn,
een elektrisch ongelukje.
Het was wel tevens de laatste poging, want hierna besloot hij haar te verlaten.
Het ging als volgt, hoe ze er opgekomen is tot op heden voor hem nog altijd een raadsel.
Het was vlak voor de kerstdagen. Daar Peter christen was besloot zij, hoe lief, om een kerstboom te kopen, om een beetje aan kerst te doen, het kon net wel, in het overwegend islamitische Indonesië, maar toch, heel attent van haar.
Nu had hij in Jakarta in huis tegels op de vloer, nep marmer maar mooi en goed schoon te houden.
Niet dat mevrouw dat zelf deed, nee daarvoor had zij een Bibi ( dienstmeisje) in huis, een leuk meisje van even achttien jaar, door haar zelf aangenomen nota bene.
Fout, want het dienstertje had de gewoonte om wel eens vriendelijk te lachen tegen Peter.
Nadat wij het station uitgerold waren reed de trein zeer traag door Jakarta. Wij stopten nog enige malen, waarom, ik zou het niet weten. Of het zou moeten zijn omdat het hele traject uit een enkelvoudig spoor bestaat.
Ook was het zo dat de trein soms zo ver overhelde, dat ik het idee had hij ieder ogenblik om zou donderen, wonderbaarlijk genoeg gebeurde dat niet.
Daar ik bij het raam zat, kon ik alles goed overzien.
De onophoudelijke krottenwijken langs het spoor,
waar de ellende en armoede van afstraalt, liet eenonaantrekkelijk uitzicht zien, maar het ergste moest nog komen. Als wij aan de rand van de stad rijden, zie ik daar de wijk Kelincing liggen, een krottenwijk met duizenden bouwvallige huisjes met daken van golfplaten, plastiek en platen van hout. De wijk welke gebouwd is boven een moeras, is zo vreselijk armoedig dat ik geloofde mijn ogen niet. Later zou ik vernemen dat hier de meest vreselijke ziekten voortkomen, overgebracht door ratten die tyfus verspreiden, en een zeer dodelijke Jamuk (mug), herkenbaar aan een geelgestreept lijf. Kinderen en ouderen gestoken door dit afschuwelijke insect, zijn meestal niet meer te redden.
Maar we rolden verder, na een goed uur verlieten wij de stad, het begon al wat landelijker te worden.
De warmte in de trein nam ook gestaag toe, daar de Indonesiërs het niet zagen zitten om een raam open te draaien, vermoedelijk waren zij bang voor tocht. De ventilatoren, waarvan drie in totaal aan het plafond, gaven eerst nog wel wat verkoeling, maar omdat alles dicht zat, verspreide zij later nog enkel warme lucht. Ik vroeg mij af hoe of dat het verder zou gaan.
De man die naast mij zat, probeerde een gesprek in het Engels met mij aan te knopen, maar dat lukte niet.
Dat ik redelijk het Bahasa Indonesia, (Indonesische taal), machtig ben, had ik nu geen zin in om hem dat te vertellen, dus ging hij maar zitten slapen. Nu zult u zich afvragen, waarom dat?.
De vriendelijkheid van de Javanen, is mijn ervaring, gaat gepaard met een kinderlijk ongeremde nieuwsgierigheid.
Vragen als, bent u gehuwd, hoeveel kinderen, hoe oud is u vrouw, waar komt zij vandaan, was zij Kadis ( maagd), hoelang bent u getrouwd, kinderen van u zelf?.
Hebt u werk, hoe oud bent u, wat zijn u inkomsten, waar woont u, heeft u meer dan één vrouw, bent u moslim, nee, wat dan, geen geloof, óh, dan bent u communist.
En ondanks de vriendelijke glimlach die bij het bijna onbeschofte vragen vergezeld gaat, had ik daar nu even geen zin in.
Het uitzicht werd steeds aantrekkelijker, echter met weinig afwisseling, rijstvelden en nog eens rijstvelden, met af en toe een Kampung, (dorpje).
Maar het was allemaal nieuw voor mij, dus ik hield het wel vol.
Het had trouwens ook wel iets, de ploegende mannen met het typische grote rond gevlochten Javaanse hoofddeksels als beschutting in de brandende zon.
Zij liepen tot aan hun knieën in de drassige grond, achter die de door karbouwen getrokken ploeg, waarachter de witte reigers in vers getrokken vore naar insecten zochten.
Het landschap was oneindig uitgestrekt en vlak, ik begreep dat dit het noorden van Java was en dit waarschijnlijk zo blijven, tot de stad Ciribon.
Het is onbegrijpelijk hoe tolerant en verdraagzaam de mensen onderling zijn, ondanks het overvolle gangpad met ieder plekje bezet, geen ongetogen woord, noch duwen of trekken aan elkaar.
En als er al iemand naar het toilet moest, was het een amusant gezicht, om redenen daar deze zoveel capriolen uit moest halen en dat onder hoge nood.
Maar ook ik zou toch ook eens moeten.
Dan rolden wij het station van Ciribon binnen, met jawel weer honderden mensen op het perron, die allemaal werden meegenomen, hoe? Ik weet het echt niet, maar toen de trein weer vertrok was het perron op de verkopers na van, water en gedroogde bananen, sigaretten, de bekende kruidnagel saffies, (kretek) weet ik wat al niet meer, leeg.
Nu zou het spoor afbuigen naar het zuidoosten.
Ik verwachte een meer afwisselend landschap.
En inderdaad het begon na enige tijd toch aanzienlijk te veranderen, en reeds doemdein de verte eerste bergen op.
Een schitterend gezicht, ik vergat opslag de tragedie van het station in Jakarta, hier had ik voor geleden.
Hoe verder wij vorderde werd het landschap steeds mooier.
Het is werkelijk niet te omschrijven de pracht die men tegen komt. Schitterende terrassen met rijstbouw tegen de berghellingen, met in de dalen palmplantages.
Ook plantages met rubberbomen passeerden wij, bomen met een witte bast, waaruit door in de stam inkepingen te maken het latex in blikjes druppelde.
Ravijnen werden genomen over immens smalle bruggen, die zo hoog zijn dat de rivier in het dal slechts een glinsterend lint is. De kleur schakeringen in het groen, zijn als flonkerende smaragden, nu eerst begreep ik de uitdrukking,
De Gordel van Smaragd.
Dan komen wij aan in Purwokerto de eerste grote stad in het oosten van midden Java. Hiervandaan is het slechts een steenworp afstand, naar het prachtige midden in de bergen gelegen vakantieoord Batu Raden, (de koningssteen).
Ik besloot hier de trein te laten voor wat het was, daar het inmiddels al bij twaalven was, nam ik de eerste beste taxie naar een hotel.
Het centrum van de stad is als een moderne, met brede wegen
veel stoplichten en hoge flatgebouwen
Met toch ook weer hier en daar een krotenwijk, die men indien er voor de grond waar deze op gebouwd zijn, een andere bestemming heeft, met de regelmaat van de klok in brand gestoken worden, daders onbekend. De hotels, zijn zonder meer schitterend, met veel personeel en een aantree waar je stil van wordt. Soms speelt er een Gamalang orkestje met huilerig gezang, maar passende bij het geheel, je bent gelijk in Indonesië.
Bedienend personeel in traditioneel Java kledij, brengen na ingecheckt te zijn, glimlachend de koffers naar je schitterende kamer. Het eten is zoals je dat mag en kunt verwachten van de Indonesische keuken en indien men er van houd, een verrukking.
Ik had mij voorgenomen, om het allemaal zo intens mogelijk te beleven. Ik besloot dan ook, de volgende dag met de trein naar midden Java te gaan. Om een bezoek te brengen aan de beroemde Burubudur, in de buurt van Yogyakarta.
Het tempelcomplex ter ere van Budha in het jaar 1300 gebouwd, met zijn enorme klokvormige Stupas waarin een Budha gezeten.
De Stupas zijn voorzien van ruitvormige openingen, waardoor men dan naar binnen kunt rijken, indien men dan de daar zittende Budha kan aanraken, dit een waarborg zou zijn voor levenslang geluk. Nu dat geluk zou ik wel nodig hebben, zo zou later blijken. Na navraag te hebben gedaan in het hotel, aangaande de dienstregeling van het spoor, vertelde men mij dat het zoveel beter was om per touringcar naar het wereldwonder toe te gaan. Eigenwijs als ik was en ben, wist ik het beter, ook al omdat ik wat wilde wat zien en meemaken, nu dat zou ik. Ik deed dan ook maar niet moeilijk toen men mij vertelde dat het Ramadan was.
Men vertelde mij dat, in deze tijd van het jaar, zeermoeilijk is om te reizen per spoor, omdat hele families naar midden Java reizen.
Zodat er praktisch geen kaartje te krijgen is. Indien ik toch wilde gaan, dan moest ik s-nachts om twee uur op het station zijn, voor de trein van achtuur die zelfde ochtend.
De taxichauffeur keek mij hoogst verbaasd aan, toen ik hem vroeg mij naar het station te brengen, het kurang bagus,
(niet goed), werd door mij uiteraard niet verstaan, nog begrepen, om dat ik het niet wilde begrijpen.
Dat loste zich vanzelf op bij aankomst van het station.
Ik stond, of liever gezegd zat perplex, bij aankomst
in de taxi. Honderden, ja zelfs misschien wel ettelijke duizenden mensen, waren alle drukdoende voor het station.
De Badjays en Bedjaks, (fietstaxie) waren met honderden op het plein aanwezig, later zou ik horen dat tussen dit gewoel, de dieven en rippers hun slag wisten te slaan.
De chauffeur welke ik van een goede fooi voorzag, regelde eerst een oppas voor zijn taxie, hij liep daarna met mij mee het station in. Het lukte hem om met wat extra geld, onjuist maar zeer westers uiteraard, om voor mij een kaartje te kopen. Ik bedankte de man, die ijlings naar zijn wagen terug keerde in de hoop deze nog in goede staat terug te vinden.
Dan ging ik voor de ticketcontrole in de rij. Wat voor een rij. meer dan twee uren zou het duren voordat ik naar binnen kon en het perron op.
Het was inmiddels al bij vieren geworden,
Dus het schoot aardig op, dacht ik dus, de trein zou immers om acht uur vertrekken. Ik maakte het mij zo comfortabel mogelijk, door op de betonnen grond te gaan zitten met mijn rugtas tussen de benen geklemd, met de rug tegen de muur van een gebouwtje wat er stond.
Ik had eigenlijk ook geen andere keus.
Het werd een nachtmerrie, het gebouwtje was het enige toilet van het hele perron.
De lucht was verschrikkelijk, als of men direct zijn behoefte op mij losliet. Ik moest daar weg, maar waar ik ook keek , nergens was er plaats, overal lagen of zaten mensen in groepjes bij elkaar. Soms waren zij aan het eten, en leek het perron dan ook op een betonnen park, alwaar men vrolijk keuvelend de picknick hield. Dit moest ik nog vier uur vol houden begreep ik.
Nu ook dat was mis gerekend.
Ik begreep het al niet, dat de mensen niet onrustig werden.
Zij begonnen zo langzamerhand hun picknickspullen op te ruimen, daar de klok toch al aangaf dat het half acht was.
Ook rolde er nog steeds geen trein het station binnen.
Dat werd dus tien uur, leeg? Niet op zijn minst.
Ik begreep het niet, moesten al deze mensen in die halfvolle trein?. Gewapend met een paar honderd Rupia en mijn kaartje in mijn hand, ging ook ik maar de strijd aan.
Ik worstelde mij naar een, naar ik aannam conducteur,
gaf hem mijn kaartje met de Rupias, wat wel resulteerde in een vrijbaan, vraag niet hoe, maar in tien minuten zat ik in de trein. En, op de het kaartje vermelde plaats.
Immens blij verlost te zijn van de lucht van enkele honderden uitwerpselen, was ik even gelukkig, maar dan ook maar even, wel te verstaan. De trein stroomde vol tot overvol, overal zaten, stonden, lagen mensen. Op het dak, zou ik later zien, in de passage tussen de treinstellen, geiten, kippen zaten op schoot, alle ruimte was bezet.
De Indonesische mensen zijn rustig, gelaten, zonder agressie.
Maar wel in hun eenvoud ook, voor ons westerlingen, ongemanierd. Zo schromen zij niet in de trein op de grond te spuwen, het zich zo comfortabel mogelijk te maken.
Of dit nu ten koste van de mede reizigers gaat, wordt niet gezien als dusdanig, nee, het is allemaal gewoon.
Ik vroeg mij af wat mij nog allemaal te wachten was,
elf uur, we stonden nog steeds in Jakarta.
Maar dan, daar klonk het fluitje van vertrek, we gingen, onvoorstelbaar, het geheel zette zich in beweging.
