Werken aan je depressieve klachten met technieken uit de cognitieve gedragstherapie
10-02-2008
een zendieet, meer dan dieet?
Het dieet betreft niet zozeer het eten dan wel de geest waarmee we eten. Misschien zijn de volgende twee boeddhistische principes wel handig bij tal van zaken.
Het eerste principe is je aandacht houden bij het moment. Als je eet, dan eet je. geef het eten al je aandacht. Dus geen krant of televisie. Alle aandacht is voor het eten bestemd. Dwalen je gedachten af, breng ze terug naar datgene waar je mee bezig bent: eten. Eet met aandacht en kauw bedachtzaam. Laat de smaak van elk gerecht goed tot je doordringen. Door goed te kauwen verplicht je jezelf ook tot traag eten. Als je dit ter harte neemt zul je een aantal ervaringen opdoen die je misschien iets leren.
Heb waardering voor het voedsel. Waardering is eveneens een zeer belangrijk boeddhistisch principe. Bereid de maaltijd met zorg. Maak een aantrekkelijke creatie op je bord. Laat je gedachten steeds terugkeren naar de dingen die je goed bevallen. Denk na over wie er betrokken was om dit eten bij jou te krijgen. Als je daar bij stilstaat wat en wie er nodig was om het voedsel op je bord te krijgen, zul je snel merken dat het niet zo vanzelfsprekend is. Er zijn mensen die bvb zaden verkocht hebben aan kwekers die vervolgens zaaiden, verzorgden, oogsten en verkochten. Er komen mensen bij kijken die verpakken, transporteren. Groot- en detailhandelaren...
Uiteraard kun je deze houding ook toepassen op alle andere dingen die zo vanzelfsprekend lijken als je kleden, je verplaatsen, je werk...
Zenverhalen hebben vaak de enorme kracht dat ze in een klein verhaal de essentie van een grote boodschap kunnen vatten. Dit vond ik ook zo'n prachtig verhaal.
Het kleine golfje zei tegen de huizenhoge slaggolf, terwijl ze samen door de oceaan joegen: "Jij gaat straks een spetterende klapper maken en het enige wat ik kan doen is met een klein kletsje achter jou neerploffen." "Dat zie je verkeerd", zei de grote golf. "Nietwaar. Ik ben maar een miezerig klein golfje, niemand zal zelfs maar merken dat ik er ben." "Golfje, waar ben je van gemaakt?" "Van water" "En waar ben ik van gemaakt?" "Ook van water". "Dan zijn we in essentie toch gelijk. Als we straks geen golven meer zijn, dan zijn we weer van water".
uit Zen-fabels voor een moderne tijd. Richard McLean.BZZTôH. 's Gravenhage, 2000.
Een monnik woonde op een erg barre plek die regelmatig bedreigd werd door het kolkende water van de woeste rivier. In de tijd van de natte moesson werd zijn woonplaats echt wel gevaarlijk om te wonen. Eerst kwamen zijn buren langs om hem te overtuigen de plek te verlaten. "Ik heb God gezien in een droom die me beloofde dat hij me zou beschermen", antwoordde de buurman. Enkele dagen later kwam een politieman die probeerde om de monnik te overtuigen dat hij echt op een gevaarlijke plek woonde en dat hij zich beter in veiligheid zou brengen. Weer antwoordde de monnik dat God hem verschenen was in een droom en dat hij zich beschermd voelde. Nog enkele dagen, het water stond nu echt hoog, kwam een reddingsploeg langs. Ook nu weigerde de man mee in het bootje te stappen. Weer vertelde hij over God en dat die hem zou redden. Het water bleef stijgen en de monnik verdronk. De eerste die hij na zijn dood tegen kwam was God. "Wat doe jij hier?" vroeg God. De monnik antwoordde verontwaardigd: " Je had me toch in mijn droom gewaarschuwd dat je me zou redden". Waarop God repliceerde: "Jij oude dwaas. Driemaal heb ik mensen naar jou gestuurd"
kwam onlangs volgend citaat tegen dat aan de boeddha wordt toegeschreven: Het vasthouden aan boosheid is als het pakken van een gloeiende kool, met de bedoeling die naar iemand anders te gooien. Jij bent echter diegene die zich verbrandt"
Mark Williams, John Teasdale en Zindell Segal zijn drie autoriteiten op het gebied van onderzoek en behandeling van depressie. Zij hebben baanbrekend werk verricht door een behandeling te ontwerpen voor mensen die reeds verschillende keren depressief zijn geweest. Daardoor kon het aantal mensen dat herviel in een depressie met de helft verminderd worden.Hun behandeling bouwde daarbij voort op het werk van Jon Kabat-Zinn. De drie heren hebben er ook voor gezorgd dat de benadering van Jon Kabat-Zinn (Mindfulness) een nog ruimere bekendheid kreeg. Recent hebben deze auteurs de handen in elkaar geslagen om een zelfhulpboek te schrijven. Het werd een erg toegankelijk en vlot geschreven boek en een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in deze materie. Ik las de Engelse versie en daar zat een CD bij met oefeningen ingesproken door Jon Kabat-Zinn. Als ik goed geïnformeerd ben heeft de Nederlands uitgever gekozen om deze bestanden via downloads beschikbaar te maken. De auteurs vermelden wel herhaaldelijk dat dit boek niet geschikt is voor mensen die op dit moment in een ernstige depressie zitten. De bespreking van het boek zal later ook op dit blog verschijnen. Williams M, Teasdale J, SegalZ, Kabat-Zinn J (2007). Mindfulness en bevrijding van depressie, Uitgeverij Nieuwezijds.
Met onze poll kunnen we geen wetenschappelijke ambities hebben natuurlijk, al was het maar omwille van het beperkt aantal ondervraagden en het feit dat de mensen die naar deze blog surfen niet de doorsnee bevolking uitmaken qua leeftijd en alle factoren die daar mee samen hangen. Als we naar de resultaten kijken kunnen we dus alleen uit een uitspraak doen over de groep mensen die naar deze blog surfte. Toch blijven de eerste analyses wel interessant: "Iets doen voor anderen" blijft aan de leiding sinds we deze poll startten. Ongeveer 20% van de mensen die de poll invulden, herkent zich in deze uitspraak. Het komt ook wat overeen met wat de positieve psychologie onderzocht. En we merken ook dat in verschillende religies deze waarde terugkomt als een belangrijke regel: doe goed voor de anderen. 13% van de antwoorden betreft religie en spiritualiteit. Ook dat wordt bevestigd door onderzoek. Het besef hebben deel uit te maken van iets wat groter is dan je eigen persoon maakt mensen gelukkig. En dan hebben we een aantal antwoorden die (per antwoordcategorie) ongeveer telkens door 7% van de mensen beantwoord worden: seksualiteit, gezondheid, hobbies, waardering in de job en verder de gewone dingen die ik hoor, ruik, voel, smaak, zie.
Wat merkwaardig: van de 72 mensen die tot op heden antwoordden, geven slecht 3 mensen aan dat partner, kinderen, ouders, familie en intieme vrienden voor hen het belangrijkste uitmaken in hun geluksgevoel.
Wat maakt jou gelukkig? Denk je er net zo over? Of is het voor jou net iets anders: vul de poll aan. Ik wil in ieder geval de 100 deelnemers halen.
Het is best mogelijk dat de positieve psychologie ook in Vlaanderen voet aan wal zal zetten. Tenminste als we dat mogen besluiten uit het feit dat een van de boegbeelden Lyubomirsky een uitgebreid interview kreeg in Humo. Zij vertelde ondermeer in dat interview dat iedereen een eigen basisniveau heeft waarop zijn geluksgevoel zich bevindt. We kunnen boven of onder dat basisniveau gaan door een aantal levensomstandigheden, maar uiteindelijk keert iedereen na verloop van tijd weer terug naar zijn oorspronkelijk niveau. Als je dus een gelukkige periode doormaakt, zul je na verloop van tijd terug zakken naar het basisniveau. Hetzelfde geldt voor als je een ongelukkige periode doormaakt: nadien keer je toch weer terug naar je oorspronkelijk niveau. Dat is tegelijkertijd goed en slecht nieuws, maar anderzijds in tegenspraak met het feit dat deze onderzoeker ook aangeeft dat je zeker wel invloed hebt op je eigen geluksgevoel. Het lijkt ook in tegenspraak met het feit dat we bij het ouder worden blijkbaar ons globaal toch gelukkiger voelen in vergelijking met de groep van bvb 35-45. Ook dat onderzoek wordt bevestigd door deze wetenschapper. Laten we er maar van uitgaan dat er nog veel niet geweten is rondom dit onderwerp.
"Worrying is like a rocking chair. It gives you something to do but get you nowhere." vrij vertaald: piekeren lijkt wat op een schommelstoel. Het geeft je wat om handen maar het brengt je nergens
met dank aan dr H Van den Abbeele voor het doorspelen van deze mooie quote
Een monnik woonde op een erg barre plek die regelmatig bedreigd werd door het kolkende water van de woeste rivier. In de tijd van de natte moesson werd zijn woonplaats echt wel gevaarlijk om te wonen. Eerst kwamen zijn buren langs om hem te overtuigen de plek te verlaten. "Ik heb God gezien in een droom die me beloofde dat hij me zou beschermen", antwoordde de buurman.
Mark Williams, John Teasdale en Zindell Segal zijn drie autoriteiten op het gebied van onderzoek en behandeling van depressie. Zij hebben baanbrekend werk verricht door een behandeling te ontwerpen voor mensen die reeds verschillende keren depressief zijn geweest. Daardoor kon het aantal mensen dat herviel in een depressie met de helft verminderd worden.Hun behandeling bouwde daarbij voort op het werk van Jon Kabat-Zinn. De drie heren hebben er ook voor gezorgd dat de benadering van Jon Kabat-Zinn (Mindfulness) een nog ruimere bekendheid kreeg.
