Opname van het syndroom van Sjôgren op de lijst van E-pathologieën voor kinesitherapeutische zittingen. Het kinesitherapievoorschrift (met diagnose en beschrijving) moet door een reumatoloog worden afgeleverd.
Eerstelijns-kine voelt zich stiefmoederlijk behandeld
Het reageert daarmee op de opening van het revalidatiecentrum in ziekenhuis Maas en Kempen. ,,Kinesisten kunnen net zo goed een revaliderende patiënt behandelen. Alles is afhankelijk van de patiënt en de aard van de kwetsuur'', zegt voorzitter Luc Vermeeren.
,,We worden te vaak stiefmoederlijk behandeld. Revalidatieartsen laten vaak uitschijnen dat revalidatie beter in een revalidatiecentrum gebeurt dan bij kinesisten. Het komt over of we ons werk niet kunnen en dat stoot vele kinesitherapeuten tegen de borst'', zegt Vermeeren.
,,Een zelfstandig gevestigd kinesitherapeut is onderworpen aan de vestigingsnorm. Die houdt in dat een kinesist moet beschikken over apparatuur om aan het geneeskundig voorschrift te voldoen. We willen de noodzaak van een revalidatiecentrum niet betwisten, maar soms is behandeling door een kinesist efficiënter. Bij sommige patiënten is een individuele aanpak beter. Zwaar zieke patiënten zijn beter af bij een kinesist dat in een drukke revalidatiezaal.
Een arts zou een grotere rol kunnen spelen bij de juiste doorverwijzing van patiënten. Voor artsen verbonden aan een ziekenhuis met revalidatiecentrum is dit al moeilijker. Het centrum moet ook renderen natuurlijk'', beseft de voorzitter. Dokter Bobbaers, revalidatiearts van het ziekenhuis Maas en Kempen nuanceert zijn eerdere uitspraken. Volgens hem is de revalidatie bij een kinesitherapeut perfect mogelijk. ,,Maar voor onder andere de groep van patiënten met langdurige rugpijn die erg beperkt zijn in hun dagelijks en professioneel functioneren, is er een wetenschappelijk evidentie dat ze baat kunnen hebben bij een multidisciplinaire behandelingsstrategie'' (kvh) (Het Nieuwsblad - 19/04/2007)
De kinesitherapie websites van het Vlaams Kinesitherapeuten Verbond doen het uitstekend, zo blijkt uit de statistieken.
www. kinesitherapie.be de website voor patiënten en geïnteresseerden kreeg sinds 06-06-2004 reeds 64.439 unieke bezoekers. 83,4% hiervan waren inwoners uit België en 11,8% kwamen uit Nederland. Minder voor de hand liggende bezoekers werden geseind uit : Senegal, Egypte, Bahrein, Cambodja, Vietnam, Japan, China, Qatar, Rusland, Litouwen, India, Nieuw-Zeeland, ...
Het webblog van Kinesitherapie.be werd opgestart op 02-06-2005 en mocht op 691 dagen reeds 15.892 bezoekers ontvangen.
Tot slot vermelden we ook nog de website, bedoeld voor de VKV-leden en professionals, www.kinenet.be. Deze website werd onlangs ge-restyled en gemoderniseerd.
Kinderfysiotherapie bij babys vermindert de kans op scheefhoofdigheid. Dat blijkt uit het promotieonderzoek dat kinderfysiotherapeut Leo van Vlimmeren uitvoerde aan het UMC Utrecht. Hij volgde 400 babys vanaf de geboorte tot de leeftijd van een jaar. Op de leeftijd van zeven weken hadden 65 babys een voorkeurshouding, met daardoor een grotere kans op een scheef hoofd. De helft van deze babys kreeg kinderfysiotherapie en had op de leeftijd van zes en twaalf maanden een minder scheef hoofd dan de niet-behandelde babys.
Stoppen met werken is ook vaak stoppen met bewegen, voor de Nederlander
Leiden, 17 april. Wie met pensioen gaat, mist voortaan de lichaamsbeweging tijdens het dagelijkse woon-werkverkeer. En bij sommige mensen vervalt ook de lichaamsbeweging tijdens het werk. Dat verlies aan activiteit weten de gepensioneerden bij lange na niet te compenseren door meer te wandelen, fietsen, tuinieren en op de kleinkinderen te passen. De lichaamsbeweging bij het woon-werkverkeer nam gemiddeld met 70 procent af, terwijl de sportactiviteiten maar 10 procent stegen.
Mensen met een hoge opleiding hebben meer kans op een goed herstel na een beroerte dan lager opgeleiden. Dat blijkt uit een onderzoek van een team gezondheidswetenschappers van de vakgroep Medische Sociologie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
Twee Vlaamse proffen hebben een revolutionaire kunstknie ontwikkeld. De Journey, zoals hij heet, is de eerste prothese die de normale bewegingen van een gezonde knie imiteert. Hij zal door chirurgen in de hele wereld gebruikt worden om mensen met kapotte knieën weer een normaal leven te geven. De Britse multinational Smith & Nephew is zozeer onder de indruk van de Vlaamse knowhow dat ze in Haasrode haar Europese researchcentrum heeft ondergebracht.
Onderzoekers hebben voor het eerst bij mensen met RSI-klachten ontstekingsmediatoren in het bloed aangetoond. Daarmee is er uitzicht op een vroegere opsporing van de klachten en preventie. De studie is gepubliceerd in het maartnummer van Clinical Science.
Typisch voor RSI is dat mensen geen pijn voelen voor de schade aangericht is. Artsen hebben tot nu toe daarom ook alleen fysiek onderzoek als diagnostisch instrument voor RSI. Het doel van de de studie verricht door onderzoekers van Temple University was om al voor de daadwerkelijke schade optreedt, de problemen te kunnen signaleren.
Daarvoor hebben ze bij 22 patiënten met verschillende vormen van RSI zoals het carpaletunnelsyndroom, tendinitis en pols- en schouderaandoeningen, en van negen gezonde personen bloed afgenomen voor onderzoek op ontstekingsmediatoren. De bloedwaarden voor de ontstekingsfactoren zijn gekoppeld aan de mate van fysieke gezondheid.
Bij de RSI-patiënten waren verschillende typen ontstekingsmediatoren significant verhoogd. En hoe ernstiger de RSI-klachten waren, des te meer biomarkers er aantoonbaar waren. Kennelijk maakt het immuunsysteem de ontstekingsmediatoren actief aan wanneer het lichaam aangetast wordt door repetieve bewegingen. De onderzoekers noemen de biomarkers een waarschuwende rode vlag voor een onderliggende probleem.
Dit onderzoek bevestigde de resultaten van eerder onderzoek dat is verricht bij ratten.Een diagnostische test is er daarmee nog niet, want de biomarkers kunnen ook te maken hebben met andere weefselschade.
De universitaire kine-opleiding mag vijf jaar duren. Dat vindt de Vlaamse minister van Onderwijs, Frank Vandenbroucke (SP.A). Hij vindt dit, het is nog niet zo; de Vlaamse regering moet nog instemmen met zijn voorstel. De Vlaamse studenten kine protesteren omdat ,,de derdejaars nog altijd niet weten of ze nu nog één of nog twee jaar moeten studeren''.
Het was een ,,nog hangende kwestie'' in de omschakeling van het hoger onderwijs naar de Europese Bachelor-Master-structuur. Een normale academische opleiding duurt 4 jaar (3 bachelor-jaren en 1 master-jaar). De minister wees veel vragen voor verlenging naar 5 jaar af. Uitzonderingen (vijf jaar) stond hij wel toe aan de opleidingen ,,wetenschappen'' zoals biologie en chemie.
De academische kine-opleiding (Leuven, Gent en Brussel) duurde vroeger feitelijk al vijf jaar. Voor de minister blijft dat best zo, zo niet zouden de meeste studenten toch een vijfde jaar toevoegen; de meeste specialisaties moeten dan wel in die vijf jaar begrepen zijn.
Die beslissing wordt binnenkort voorgelegd aan de Vlaamse regering. Maar er zijn ook nog hogeschoolopleidingen; die leiden naar een ander diploma maar naar eenzelfde erkenning in de ziekteverzekering. Die duren vier jaar en dat blijft voorlopig zo, althans voor Antwerpen en Hasselt.
De Brugse en Oostendse hogescholen leveren na het tweede jaar rechtstreeks toe aan de universitaire opleiding in Leuven; die duurt dus ook vijf jaar.
In Gent werken universitaire en hogeschoolopleiding (UGent en Arteveldehogeschool) intens samen en duren alle opleidingen vijf jaar. De Antwerpse en Hasseltse hogescholen moeten ook gaan samenwerken met een universiteit zodat vijf jaar algemeen geldt.
België ontsnapt voorlopig aan privatisering gezondheidszorg
België slaagt er nog in om te ontsnappen aan de grote internationale tendens om de gezondheidszorgen gedeeltelijk te privatiseren. Maar op middenlange termijn, zou België die tendens volgen. Dat blijkt uit een studie van Ernst&Young over de privatisering van de gezondheidszorg in zeven Europese landen en de VS.
In de westerse landen doet de veroudering van de bevolking en de vooruitgang van de medische wetenschap de gezondheidszorg wegen op de overheidsfinanciën. Die tendens gaat samen met een gedeeltelijke privatisering, stelt Ernst&Young. ,,België is een van de weinige landen dat gekozen heeft voor een ander spoor.''
België blijft kiezen voor een publieke ziekteverzekering en probeert de consumptie van de gezondheiszorgen te limiteren, onder andere met een verhoging van het remgeld. In het buitenland zijn er al meer privé-verzekeringen. In de studie wordt geopperd dat België misschien ook moet denken aan een basispakket zorgen en gespecialiseerde dienstverlening moet overlaten aan privé-verzekeringen.
Volgens het onderzoek zou de fusie van een aantal ziekenhuizen in België en de professionalisering van hun structuren wijzen op een nakende privatisering.
Alweer een nieuwe term voor een groep kinderen die afwijkt van 'het normale'. Wie vroeger onhandig maar niet dom was, werd voor 'verstrooide professor' versleten. Later werd daar het label 'dyspraxie' opgeplakt. Kinesisten Hilde Van Waelvelde en Barbara De Mey noemen het nu liever DCD en zouden graag hebben dat die afkorting beter bekend raakt in Vlaanderen. Ze publiceren er een boek over ('Kinderen met Developmental Coördination Disorder') en organiseren samen met de oudervereniging vzw Dyspraxis op donderdag 8 maart een druk bijgewoonde studiedag aan de Universiteit Gent, waar ze allebei werken.
Welke kinderen passen in het vakje? De Mey: ,,De meesten hebben schrijfproblemen, maar je kunt niet veralgemenen. Van geen enkel kenmerk kan je zeggen dat ze het allemaal hebben. Meestal hebben ze ook last met opeenvolgende handelingen, zoals het dichtknopen van schoenveters, een vloeistof in een glas schenken of 's morgens hun kleren aantrekken. Soms leren ze laat stappen en/of fietsen. Sommigen zijn niet goed in het vangen van een bal. In een groepssport of een competitieclub voelen ze zich meestal niet goed, want daar moeten ze vaak op de bank zitten. Er zijn er ook die een slecht ruimtelijk inzicht hebben. Zo kennen we een meisje dat wiskunde studeert aan de universiteit, en haar studentenkamer dichtbij de leslokalen heeft. Anders zou ze verloren lopen.''
Is er altijd therapie nodig? Van Waelvelde: ,,Neen. We hebben kinderen ontmoet die nooit een diagnose hadden gekregen en nooit behandeld zijn, maar op wie toch echt de noemer DCD past. Een jongen bijvoorbeeld die in het derde leerjaar erg gepest werd omdat hij niet kon voetballen. Elke speeltijd was een marteling voor hem. Het pestprobleem werd aangepakt en de jongen mocht vanaf dan in de speeltijd schaken met de leerlingen van het middelbaar. Hij was ooit lid van de scouts, maar dat heeft hij snel opgegeven. Als je alle spelletjes verbrodt, omdat ze met jou in de ploeg altijd verliezen, dan is er niet veel aan. Maar zijn moeder is ook niet bepaald sportief, dus zij maakt daar geen punt van. En de jongen heeft andere talenten, waarmee hij later zeker gelukkig zal worden. Toch zijn er evengoed kinderen met dezelfde motorische tekorten die het wel als een probleem ervaren, en zij moeten geholpen worden.''
De Mey: ,,Kinesitherapie kan ook belangrijk zijn om het zelfbeeld en het welbevinden van die kinderen te verbeteren. Thuis en op school durven ze niets te ondernemen, omdat ze al vaak gevallen zijn. Wij geven hen niet alleen tips, maar bieden ook experimenteerruimte in een veilige omgeving.''
U wilt de term DCD graag breder bekendmaken. Waarom? Van Waelvelde: ,,De kinderen zijn aan de buitenkant normaal, waardoor ze niet zo snel begrip vinden voor hun probleem. Ze doen vaak hard hun best. Dan is het bijzonder frustrerend als de leerkracht een dikke rode streep over je huiswerk trekt en zegt dat je mag herbeginnen. Want ze hebben er dubbel zoveel moeite voor gedaan en het resultaat zal nooit zo goed zijn als dat van de anderen. Tegen een kind in een rolstoel zeg je toch ook niet: probeer nu maar zo lang tot je wél kunt stappen?''
,,Bovendien komt DCD geregeld voor in combinatie met andere stoornissen, zoals ADHD. Het is dus goed om ook aandacht te besteden aan de motorische problemen en niet alleen aan de aandachtsstoornis. Vooral voor kinderen met meer dan één ontwikkelingsprobleem, is de impact groot.''
Groeit het er uit? De Mey: ,,Helaas niet. Bij de meesten toch niet. Je moet ermee leren omgaan. Elk geval is anders, dus je moet telkens weer zoeken welke de specifieke noden zijn en welke oplossingen daarvoor kunnen dienen. Zo heb ik een jongen in behandeling die werkelijk erg onleesbaar schrijft. Met de juf is afgesproken dat Wouter bij een dictee alleen de kernwoorden moet opschrijven, want als hij minder moet schrijven, lukt het beter. Bij schoonschrift - dat geven ze daar nog - doet hij niets goed, maar hij wordt nu gequoteerd op het feit of hij onderscheid maakt tussen een 'l' en een 'e'. Dat is zijn werkpunt en daar kan hij wel punten op scoren. Op school moet Wouter schrijven, maar thuis maakt hij zijn huiswerk op de computer. Dat lukt veel beter. En zo zoeken we oplossingen op maat voor ieder kind.''
Er is dus niet één standaardbehandeling voor dit probleem? Van Waelvelde: ,,Daar geloven wij niet in. Standaardprocedures zijn voor doorsneekinderen zonder veel moeilijkheden. Wij zullen zeker ook niet beweren, zoals anderen doen, dat we kinderen 'genezen'. Er is iemand uit het Leuvense die beweert dat kine ervoor kan zorgen dat kinderen geen rilatine meer nodig hebben. Dat zul je ons niet horen zeggen. Wij geloven in een functionele aanpak: oefenen op die dingen die je niet kunt, trucs zoeken die je erbij kunnen helpen, en hopen dat er van al die oefeningen iets wordt overgedragen in de dagelijkse praktijk.''
De Mey: ,,Ouders bellen soms en vragen dan welke 'behandeling' je volgt. Ik gebruik in mijn praktijk van fysiotherapeute tips en trucs van allerlei behandelingen, naargelang ze mij geschikt lijken in de situatie.''
Zijn er ook leerkrachten die vinden dat elk kind zich moet conformeren aan de eisen en regels van de school? De Mey: ,,Om die reden ga ik het soms op scholen uitleggen. Leerkrachten schrikken terug bij het letterwoord: wat voor een beest is dat nu weer? Na onze uitleg groeit er meer begrip.''
Van Waelvelde: ,,Er zijn ook ouders die hun twijfels hebben. Een moeder van een kind dat nu op school met de computer mag werken, om zijn schrijfprobleem te omzeilen, vroeg ons vertwijfeld: zal hij dan nog wel leren schrijven? Moet hij niet wat moeite doen? Het komt er op aan het juiste evenwicht te vinden.''
De Mey: ,,Voor sommige kinderen is het een optie om nog te oefenen, maar anderen moeten daar zoveel energie in steken dat er geen energie meer overblijft voor wat ze wel goed kunnen. En dan zakken ze weg in een negatieve spiraal en worden ze mogelijk depressief. Voor ons staan het haalbare en het welbevinden van het kind voorop.''
Waarom eigenlijk DCD in plaats van dyspraxie? Van Waelvelde: ,,De term 'dyspraxie' is beladen met meer dan één inhoud. Meneer X zegt dat die lading eronder valt, en meneer Y voegt er andere criteria aan toe. Terwijl DCD de internationale term is en er slechts vier criteria zijn: dat er geen medische verklaring voor het motorische probleem is, en geen verminderde intelligentie, dat er wel degelijk een probleem is met de motoriek en dat het probleem zo groot is dat je er last van hebt in het dagelijkse leven. De diagnose wordt liefst gesteld door een multidisciplinair team, bijvoorbeeld in een centrum voor ontwikkelingsstoornissen.''
,,Het is een term die duidelijkheid schept. Ouders zinken soms weg in een moeras van mogelijke aandoeningen. Nu eens heeft hun kind dit en dan weer dat. Er doen allerlei modeaandoeningen de ronde, maar DCD is een beschrijvende diagnose, we spreken ons niet uit over de oorzaken, we stellen vast.''
Belgische clinici zijn er voor het eerst in geslaagd door middel van kraakbeentransplantaties bij een grote groep patiënten systematisch herstel van eigen kraakbeenweefsel te bekomen. Tot nu toe werden kraakbeenletsels als onherstelbaar beschouwd. Dat melden de Universitaire Ziekenhuizen Leuven.
Om de problemen van vrouwen tijdens de menopauze te ondervangen, is meer bewegen te verkiezen boven hormoontherapie. Dat stelt Luc Baeyens, VUB-hoogleraar gynaecologie, in het medisch blad Bodytalk.
Eén tot drie glazen alcohol per dag weert suikerziekte
Eén tot drie glazen alcoholische drank per dag vermindert de kans op ouderdomsdiabetes. Drank verhoogt de concentratie van het eiwit adiponectine in het bloed, wat het weefsel gevoeliger voor insuline kan maken. Dit stelt de Nederlandse Joline Beulens, die woensdag promoveerde aan de Wageningen Universiteit.
Koffie heeft helende krachten. Britse onderzoekers hebben ontdekt dat koffie de spierpijn na het sporten kan verminderen. Twee kopjes zou de pijn halveren. Het onderzoek werd wel maar uitgevoerd bij negen vrouwen die niet vaak sportten én geen regelmatige koffieverbruiksters waren.
Lichaamsoefeningen en een snelle hervatting van de dagelijkse activiteiten zijn vaak de beste manier om van lage rugpijn af te geraken. Dat is de belangrijkste conclusie van een recente studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). In het rapport waarschuwt het KCE voor nutteloze behandelingen en onderstreept het de cruciale rol van de arbeids en verzekeringsgeneesheer.
Zeven op tien Belgen krijgt ooit te maken met lage rugpijn. Gelukkig verdwijnen die pijnen bij de meeste mensen spontaan binnen de 6 weken. Bij anderen daarentegen wordt de pijn permanent of komt hij regelmatig terug. Men spreekt dan van chronische lage rugpijn: een plaag voor de patiënt, een kopzorg voor de arts en een grote hap uit het budget van de ziekteverzekering. Het KCE heeft in samenwerking met de UCL, de ULG en het Ziekenhuis Oost Limburg de financiële en sociale gevolgen van deze aandoening onderzocht en zet de wetenschappelijke bewijzen over de werkzaamheid van allerhande testen en behandelingen op een rijtje.
De medische kosten van chronische lage rugpijn bedragen jaarlijks minstens 83,8 miljoen euro. Dat wordt vooral besteed aan vele testen, kinesitherapie, injecties en operaties. Die kosten zijn maar de top van de ijsberg want ze vertegenwoordigen naar schatting slechts 10 tot 30 % van het geheel. Het is vooral de werkgever die het grootste slachtoffer is: lage rugpijn is verantwoordelijk voor 10 % van de ziekteverzuimen die langer dan een maand duren. De klacht komt het meest voor bij mannelijke arbeiders in de schoonmaak-, de bouw en de voedingssector. Meer dan 6 % van de arbeidsongevallen hebben een chronische lage rugpijn en arbeidsongeschiktheid (in 75 % van de gevallen) als gevolg. De jaarlijkse maatschappelijke kost ligt tussen de 270 miljoen en 1,6 miljard euro. En dit is maar een voorzichtige schatting.
Zijn er medische oplossingen voor deze kwelduivel ? Het KCE rapport heeft de wetenschappelijke bewijskracht achter vele testen en behandelingen geanalyseerd. Het heeft meestal geen zin om de patiënt te onderwerpen aan een massa onderzoeken, zoals labotesten, radiografieën en scanners. Ze kunnen meer slecht dan goed doen. Alleen als een arts bepaalde symptomen vaststelt die kunnen wijzen op een onderliggende ernstige aandoening kunnen ze nuttig zijn.
Het KCE stelt vast dat injecties en operaties best worden vermeden. Hun nut is nog niet bewezen. Ze moeten worden voorbehouden voor zorgvuldig geselecteerde gevallen, waarbij geen enkele andere behandeling nog helpt. Er wordt nochtans vaak geopereerd in België.
Algemene conclusie is dat een juiste medische aanpak met oefeningen, een multidisciplinair programma en het zo snel mogelijk hernemen van de dagelijkse activiteiten - zelfs met nog enige pijn - het meest kans op slagen biedt. Eventueel moeten de werkomstandigheden tijdelijk aangepast. Het KCE rapport stelt dat patiënten met rugklachten meer kans maken om te evolueren naar chronische ruglijder als ze inactief blijven of niet van in het begin juist behandeld worden..
Volgens het KCE moeten de arbeids- en verzekeringsarts , in samenspraak met de behandelende arts, een veel actievere rol spelen bij het geven van informatie over en bij de preventie van lage rugpijn evenals bij de begeleiding van de werkhervatting van de afwezigen.
De Senaatscommissie Sociale Aangelegenheden heeft woensdag een wetsvoorstel goedgekeurd dat de Ordes voor Artsen en Apothekers hervormt en in de oprichting van een Deontolgische Orde voor de Gezondheidsberoepen voorziet. Ook een voorstel van commissievoorzitster Annemie Van de Casteele (VLD) en Christel Geerts (sp.a) voor de oprichting van een Orde van Kinesitherapeuten kreeg het fiat.
Mensen met korte telomeren (chromosoomuiteinden) in hun witte bloedcellen hebben bijna tweemaal zoveel kans op hartziekten als mensen met lange telomeren. Cholesterolverlagers verkleinen het risico. De kans op een hartaanval daalt bij het slikken van statinen (cholesterol verlagende pillen) bijna tot het niveau van de mensen met de lange telomeren. Mensen die een hartaanval krijgen, hebben bijna allemaal ook al korte telomeren.
Telomeren zijn de stukken DNA aan de beide uiteinden van het lange DNA-molecuul dat in ieder chromosoom ligt. Bij iedere celdeling wordt de telomeer iets korter en een cel met een te sterk ingekorte telomeer kan niet meer delen. Niet-delen betekent dat weefsels zich niet meer verjongen. Korte telomeren zijn daardoor een kenmerk van veroudering. Sommige kankercellen zijn in staat om hun telomeren op lengte te houden, waardoor ze bij deling niet verouderen. Sommige verouderingsonderzoekers kijken of ze de telomeerverkorting ook in gezonde cellen kunnen tegengaan.
Het verband tussen korte telomeren en de verhoogde kans op een hartaanval komt uit een onderzoek uit begin jaren negentig, onder bijna 6.600 Schotse mannen van middelbare leeftijd met een een matig verhoogd cholesterolgehalte.
De onderzoekers gebruikten de toen verzamelde onderzoeksgegevens om te achterhalen waarom de ene mens met een hoog risico op hartziekten nu wel een hartaanval krijgt, terwijl een ander met dezelfde tijdbom in zijn lijf gezond oud wordt. Ze keken daarbij onder meer naar de telomeerlengte van de witte bloedcellen (de afweercellen), omdat uit kleinere onderzoeken was gebleken dat die het risico op een hartaanval beïnvloeden.
Telomeerlengte is net zon belangrijke risico-indicator als veel andere, bekende risicofactoren voor hartziekten, schrijven de onderzoekers in hun publicatie in The Lancet van afgelopen vrijdag. Dat zijn bijvoorbeeld verhoogde bloeddruk en cholesterolgehalte, diabetes en flink overgewicht.
De vraag is alleen of de korte telomeren ook echt een veroorzaker van hartziekten zijn, of dat er een gemeenschappelijke andere oorzaak is die zowel de hartziekten als de korte telomeren veroorzaakt. De kortere telomeren in de witte bloedcellen kunnen het gevolg zijn van veel celdelingen, door een langdurig ontstekingsproces in de bloedvaten. Dat strookt met de hypothese dat bij hart-en vaatziekten altijd een ontstekingsproces gaande is. Telomeerlengte in de witte bloedcellen is tegenwoordig tamelijk makkelijk te meten na afname van wat bloed.
Mensen met korte telomeren (chromosoomuiteinden) in hun witte bloedcellen hebben bijna tweemaal zoveel kans op hartziekten als mensen met lange telomeren. Cholesterolverlagers verkleinen het risico. De kans op een hartaanval daalt bij het slikken van statinen (cholesterol verlagende pillen) bijna tot het niveau van de mensen met de lange telomeren. Mensen die een hartaanval krijgen, hebben bijna allemaal ook al korte telomeren.
Telomeren zijn de stukken DNA aan de beide uiteinden van het lange DNA-molecuul dat in ieder chromosoom ligt. Bij iedere celdeling wordt de telomeer iets korter en een cel met een te sterk ingekorte telomeer kan niet meer delen. Niet-delen betekent dat weefsels zich niet meer verjongen. Korte telomeren zijn daardoor een kenmerk van veroudering. Sommige kankercellen zijn in staat om hun telomeren op lengte te houden, waardoor ze bij deling niet verouderen. Sommige verouderingsonderzoekers kijken of ze de telomeerverkorting ook in gezonde cellen kunnen tegengaan.
Het verband tussen korte telomeren en de verhoogde kans op een hartaanval komt uit een onderzoek uit begin jaren negentig, onder bijna 6.600 Schotse mannen van middelbare leeftijd met een een matig verhoogd cholesterolgehalte.
De onderzoekers gebruikten de toen verzamelde onderzoeksgegevens om te achterhalen waarom de ene mens met een hoog risico op hartziekten nu wel een hartaanval krijgt, terwijl een ander met dezelfde tijdbom in zijn lijf gezond oud wordt. Ze keken daarbij onder meer naar de telomeerlengte van de witte bloedcellen (de afweercellen), omdat uit kleinere onderzoeken was gebleken dat die het risico op een hartaanval beïnvloeden.
Telomeerlengte is net zon belangrijke risico-indicator als veel andere, bekende risicofactoren voor hartziekten, schrijven de onderzoekers in hun publicatie in The Lancet van afgelopen vrijdag. Dat zijn bijvoorbeeld verhoogde bloeddruk en cholesterolgehalte, diabetes en flink overgewicht.
De vraag is alleen of de korte telomeren ook echt een veroorzaker van hartziekten zijn, of dat er een gemeenschappelijke andere oorzaak is die zowel de hartziekten als de korte telomeren veroorzaakt. De kortere telomeren in de witte bloedcellen kunnen het gevolg zijn van veel celdelingen, door een langdurig ontstekingsproces in de bloedvaten. Dat strookt met de hypothese dat bij hart-en vaatziekten altijd een ontstekingsproces gaande is. Telomeerlengte in de witte bloedcellen is tegenwoordig tamelijk makkelijk te meten na afname van wat bloed.
Minister van Volksgezondheid Rudy Demotte (PS) heeft een onderzoek bevolen naar de praktijken van het centrum voor alternatieve geneeskunde Azaire, in het Waalse Vloesberg (Flobecq). Azaire Desmet (75) en zijn dochter Claudine (46) behandelen er mensen met allerlei «natuurproducten». Volgens gedupeerden vragen ze tot 5.000 euro voor een behandeling en ontraden ze onder meer kankerpatiënten de klassieke therapieën te volgen. Centrum Azaire heeft ook medewerkers in Gent en Izegem. «We verwachten volgende week het eerste proces-verbaal van onze inspectie», bevestigt Karim Ibourki, woordvoerder van minister Demotte. Ook het gerecht is een onderzoek gestart.
