Koffie heeft helende krachten. Britse onderzoekers hebben ontdekt dat koffie de spierpijn na het sporten kan verminderen. Twee kopjes zou de pijn halveren. Het onderzoek werd wel maar uitgevoerd bij negen vrouwen die niet vaak sportten én geen regelmatige koffieverbruiksters waren.
Lichaamsoefeningen en een snelle hervatting van de dagelijkse activiteiten zijn vaak de beste manier om van lage rugpijn af te geraken. Dat is de belangrijkste conclusie van een recente studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). In het rapport waarschuwt het KCE voor nutteloze behandelingen en onderstreept het de cruciale rol van de arbeids en verzekeringsgeneesheer.
Zeven op tien Belgen krijgt ooit te maken met lage rugpijn. Gelukkig verdwijnen die pijnen bij de meeste mensen spontaan binnen de 6 weken. Bij anderen daarentegen wordt de pijn permanent of komt hij regelmatig terug. Men spreekt dan van chronische lage rugpijn: een plaag voor de patiënt, een kopzorg voor de arts en een grote hap uit het budget van de ziekteverzekering. Het KCE heeft in samenwerking met de UCL, de ULG en het Ziekenhuis Oost Limburg de financiële en sociale gevolgen van deze aandoening onderzocht en zet de wetenschappelijke bewijzen over de werkzaamheid van allerhande testen en behandelingen op een rijtje.
De medische kosten van chronische lage rugpijn bedragen jaarlijks minstens 83,8 miljoen euro. Dat wordt vooral besteed aan vele testen, kinesitherapie, injecties en operaties. Die kosten zijn maar de top van de ijsberg want ze vertegenwoordigen naar schatting slechts 10 tot 30 % van het geheel. Het is vooral de werkgever die het grootste slachtoffer is: lage rugpijn is verantwoordelijk voor 10 % van de ziekteverzuimen die langer dan een maand duren. De klacht komt het meest voor bij mannelijke arbeiders in de schoonmaak-, de bouw en de voedingssector. Meer dan 6 % van de arbeidsongevallen hebben een chronische lage rugpijn en arbeidsongeschiktheid (in 75 % van de gevallen) als gevolg. De jaarlijkse maatschappelijke kost ligt tussen de 270 miljoen en 1,6 miljard euro. En dit is maar een voorzichtige schatting.
Zijn er medische oplossingen voor deze kwelduivel ? Het KCE rapport heeft de wetenschappelijke bewijskracht achter vele testen en behandelingen geanalyseerd. Het heeft meestal geen zin om de patiënt te onderwerpen aan een massa onderzoeken, zoals labotesten, radiografieën en scanners. Ze kunnen meer slecht dan goed doen. Alleen als een arts bepaalde symptomen vaststelt die kunnen wijzen op een onderliggende ernstige aandoening kunnen ze nuttig zijn.
Het KCE stelt vast dat injecties en operaties best worden vermeden. Hun nut is nog niet bewezen. Ze moeten worden voorbehouden voor zorgvuldig geselecteerde gevallen, waarbij geen enkele andere behandeling nog helpt. Er wordt nochtans vaak geopereerd in België.
Algemene conclusie is dat een juiste medische aanpak met oefeningen, een multidisciplinair programma en het zo snel mogelijk hernemen van de dagelijkse activiteiten - zelfs met nog enige pijn - het meest kans op slagen biedt. Eventueel moeten de werkomstandigheden tijdelijk aangepast. Het KCE rapport stelt dat patiënten met rugklachten meer kans maken om te evolueren naar chronische ruglijder als ze inactief blijven of niet van in het begin juist behandeld worden..
Volgens het KCE moeten de arbeids- en verzekeringsarts , in samenspraak met de behandelende arts, een veel actievere rol spelen bij het geven van informatie over en bij de preventie van lage rugpijn evenals bij de begeleiding van de werkhervatting van de afwezigen.
De Senaatscommissie Sociale Aangelegenheden heeft woensdag een wetsvoorstel goedgekeurd dat de Ordes voor Artsen en Apothekers hervormt en in de oprichting van een Deontolgische Orde voor de Gezondheidsberoepen voorziet. Ook een voorstel van commissievoorzitster Annemie Van de Casteele (VLD) en Christel Geerts (sp.a) voor de oprichting van een Orde van Kinesitherapeuten kreeg het fiat.
Mensen met korte telomeren (chromosoomuiteinden) in hun witte bloedcellen hebben bijna tweemaal zoveel kans op hartziekten als mensen met lange telomeren. Cholesterolverlagers verkleinen het risico. De kans op een hartaanval daalt bij het slikken van statinen (cholesterol verlagende pillen) bijna tot het niveau van de mensen met de lange telomeren. Mensen die een hartaanval krijgen, hebben bijna allemaal ook al korte telomeren.
Telomeren zijn de stukken DNA aan de beide uiteinden van het lange DNA-molecuul dat in ieder chromosoom ligt. Bij iedere celdeling wordt de telomeer iets korter en een cel met een te sterk ingekorte telomeer kan niet meer delen. Niet-delen betekent dat weefsels zich niet meer verjongen. Korte telomeren zijn daardoor een kenmerk van veroudering. Sommige kankercellen zijn in staat om hun telomeren op lengte te houden, waardoor ze bij deling niet verouderen. Sommige verouderingsonderzoekers kijken of ze de telomeerverkorting ook in gezonde cellen kunnen tegengaan.
Het verband tussen korte telomeren en de verhoogde kans op een hartaanval komt uit een onderzoek uit begin jaren negentig, onder bijna 6.600 Schotse mannen van middelbare leeftijd met een een matig verhoogd cholesterolgehalte.
De onderzoekers gebruikten de toen verzamelde onderzoeksgegevens om te achterhalen waarom de ene mens met een hoog risico op hartziekten nu wel een hartaanval krijgt, terwijl een ander met dezelfde tijdbom in zijn lijf gezond oud wordt. Ze keken daarbij onder meer naar de telomeerlengte van de witte bloedcellen (de afweercellen), omdat uit kleinere onderzoeken was gebleken dat die het risico op een hartaanval beïnvloeden.
Telomeerlengte is net zon belangrijke risico-indicator als veel andere, bekende risicofactoren voor hartziekten, schrijven de onderzoekers in hun publicatie in The Lancet van afgelopen vrijdag. Dat zijn bijvoorbeeld verhoogde bloeddruk en cholesterolgehalte, diabetes en flink overgewicht.
De vraag is alleen of de korte telomeren ook echt een veroorzaker van hartziekten zijn, of dat er een gemeenschappelijke andere oorzaak is die zowel de hartziekten als de korte telomeren veroorzaakt. De kortere telomeren in de witte bloedcellen kunnen het gevolg zijn van veel celdelingen, door een langdurig ontstekingsproces in de bloedvaten. Dat strookt met de hypothese dat bij hart-en vaatziekten altijd een ontstekingsproces gaande is. Telomeerlengte in de witte bloedcellen is tegenwoordig tamelijk makkelijk te meten na afname van wat bloed.
Mensen met korte telomeren (chromosoomuiteinden) in hun witte bloedcellen hebben bijna tweemaal zoveel kans op hartziekten als mensen met lange telomeren. Cholesterolverlagers verkleinen het risico. De kans op een hartaanval daalt bij het slikken van statinen (cholesterol verlagende pillen) bijna tot het niveau van de mensen met de lange telomeren. Mensen die een hartaanval krijgen, hebben bijna allemaal ook al korte telomeren.
Telomeren zijn de stukken DNA aan de beide uiteinden van het lange DNA-molecuul dat in ieder chromosoom ligt. Bij iedere celdeling wordt de telomeer iets korter en een cel met een te sterk ingekorte telomeer kan niet meer delen. Niet-delen betekent dat weefsels zich niet meer verjongen. Korte telomeren zijn daardoor een kenmerk van veroudering. Sommige kankercellen zijn in staat om hun telomeren op lengte te houden, waardoor ze bij deling niet verouderen. Sommige verouderingsonderzoekers kijken of ze de telomeerverkorting ook in gezonde cellen kunnen tegengaan.
Het verband tussen korte telomeren en de verhoogde kans op een hartaanval komt uit een onderzoek uit begin jaren negentig, onder bijna 6.600 Schotse mannen van middelbare leeftijd met een een matig verhoogd cholesterolgehalte.
De onderzoekers gebruikten de toen verzamelde onderzoeksgegevens om te achterhalen waarom de ene mens met een hoog risico op hartziekten nu wel een hartaanval krijgt, terwijl een ander met dezelfde tijdbom in zijn lijf gezond oud wordt. Ze keken daarbij onder meer naar de telomeerlengte van de witte bloedcellen (de afweercellen), omdat uit kleinere onderzoeken was gebleken dat die het risico op een hartaanval beïnvloeden.
Telomeerlengte is net zon belangrijke risico-indicator als veel andere, bekende risicofactoren voor hartziekten, schrijven de onderzoekers in hun publicatie in The Lancet van afgelopen vrijdag. Dat zijn bijvoorbeeld verhoogde bloeddruk en cholesterolgehalte, diabetes en flink overgewicht.
De vraag is alleen of de korte telomeren ook echt een veroorzaker van hartziekten zijn, of dat er een gemeenschappelijke andere oorzaak is die zowel de hartziekten als de korte telomeren veroorzaakt. De kortere telomeren in de witte bloedcellen kunnen het gevolg zijn van veel celdelingen, door een langdurig ontstekingsproces in de bloedvaten. Dat strookt met de hypothese dat bij hart-en vaatziekten altijd een ontstekingsproces gaande is. Telomeerlengte in de witte bloedcellen is tegenwoordig tamelijk makkelijk te meten na afname van wat bloed.
Minister van Volksgezondheid Rudy Demotte (PS) heeft een onderzoek bevolen naar de praktijken van het centrum voor alternatieve geneeskunde Azaire, in het Waalse Vloesberg (Flobecq). Azaire Desmet (75) en zijn dochter Claudine (46) behandelen er mensen met allerlei «natuurproducten». Volgens gedupeerden vragen ze tot 5.000 euro voor een behandeling en ontraden ze onder meer kankerpatiënten de klassieke therapieën te volgen. Centrum Azaire heeft ook medewerkers in Gent en Izegem. «We verwachten volgende week het eerste proces-verbaal van onze inspectie», bevestigt Karim Ibourki, woordvoerder van minister Demotte. Ook het gerecht is een onderzoek gestart.
Het federale gezondheidsbeleid onder paars leidt tot minder goede effecten in Wallonië omdat er minder geresponsabiliseerd wordt. Wivina Demeester pleit voor een verregaande defederalisering. In Vlaanderen zijn we er reeds lang van overtuigd dat werken met gezondheidsdoelstellingen op basis van goede en gegronde gegevens een goed uitgangspunt is. Het rookgedrag, de kindersterfte, de borstkankerscreening, de hoge graad aan zelfdoding: het zijn allemaal gegevens die we nodig hebben om het beste gezondheidsbeleid voor de mensen in ons land uit te stippelen.
Wat zijn de symptomen van een Triggerfinger? Waar zit de pijn bij het Radiaal tunnelsyndroom? Is Oarsmans wrist hetzelfde als een roeierspols? Kan ik blijven werken met een Frozen shoulder? Het antwoord is nu te vinden op werkendlichaam.nl. Op de site is vanaf nu een duidelijke beschrijving te vinden van de 23 specifieke CANS aandoeningen. Nederlandse behandelaars hebben in 2004 afgesproken voortaan de terminolgie volgens het CANS-model te gebruiken in plaats van RSI. De reden hiervoor was de onduidelijkheid en negatieve associaties die met de term RSI samenhingen. CANS staat voor complaints of the arm, neck and/or shoulder, oftewel klachten van de arm, nek en/of schouder. CANS is een omschrijving van een klachtencomplex. Bekende specifieke aandoeningen zijn de tenniselleboog, het carpaal tunnel syndroom en het rotator cuff syndroom. Recent is de ontwikkeling van het CANS-model ook wetenschappelijk gepubliceerd (Huisstede et al. Journal of Occupational and Environmental Medicine).
Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie Gent maken werk van internationalisering
Een nieuwe stap in samenwerking en integratie binnen het hogeronderwijslandschap in Gent is gezet: de Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool hebben beslist om binnen hun gezamenlijke opleiding revalidatiewetenschappen en kinesitherapie ook de internationalisering gezamenlijk uit te werken. De Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool zijn op gebied van samenwerking niet aan hun proefstuk toe. Zo startte vorig academiejaar het unieke project om hun opleidingen revalidatiewetenschappen en kinesitherapie gezamenlijk te organiseren: één team van professoren en assistenten, één locatie, één curriculum, één onderzoeksbeleid, één instituut voor permanente vorming, enz. De opleidingen bestaan uit een academische bacheloropleiding, een masteropleiding en twee master-na-masteropleidingen. Met in totaal 650 studenten zijn ze marktleider voor deze opleiding in Vlaanderen. Het principe dat samenwerking leidt tot kwaliteitsverbetering en verhoogde output, heeft in Gent duidelijk tot een succesverhaal geleid.
Sport is gezond. Meer lichaamsbeweging leidt tot minder gebruik van de gezondheidszorg, minder arbeidsverzuim en een hogere productiviteit. In totaal heeft dit een economische winst van 725 miljoen euro per jaar tot gevolg, zo heeft het ministerie van VWS berekend. De keerzijde van meer sport is echter meer sportblessures. Over de omvang daarvan is nog slechts weinig bekend.
Er wordt steeds meer gesport in Nederland. Het aantal sportletsels zal dan ook naar verwachting toenemen. Vooral vrouwen van middelbare en oudere leeftijd gaan steeds meer sporten. Dit zal naar verwachting leiden tot meer letsels op latere leeftijd. Huisartsen zien de meeste sportletsels waarvoor medische behandeling nodig is. Op verzoek van de Stichting Consument en Veiligheid heeft het NIVEL dan ook in 50 huisartsenpraktijken uitgezocht hoeveel sportletselpatiënten huisartsen zien.
Mannen
De eerste conclusie van het NIVEL-onderzoek is dat mannen 2,5 maal zo vaak vanwege sportletsels naar de huisarts gaan als vrouwen (128 per 10.000 mannen per jaar versus 56 per 10.000 vrouwen per jaar). Op het platteland gaan mensen vaker met sportletsels naar de huisarts dan in de stad. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de afstand naar het dichtbijzijnde ziekenhuis, die op het platteland uiteraard groter is. Het aantal sportletsels is aanzienlijk lager in de zomer. Dit is logisch aangezien veel wedstrijdseizoenen en trainingen eindigen in mei.
Piek
Sportblessures komen op alle leeftijden voor, inclusief 85-plussers (18 per 10.000 mannen). De piek ligt bij meisjes in de leeftijd van 10-14 jaar (243 per 10.000) en bij jongens van 15-19 (435 per 10.000). Meer dan tweederde van alle sportletsels vindt plaats bij mensen jonger dan 30 jaar. Extrapolatie van de onderzoeksgegevens, die zijn gebaseerd op de Continue Morbiditeits Registratie (CMR) Peilstations van het NIVEL, leert dat huisartsen ongeveer 150.000 sportletsels per jaar behandelen.
CMR
De Continue Morbiditeits Registratie (CMR) Peilstations van het NIVEL vormen een representatieve groep van 66 Nederlandse huisartsen in 49 praktijken. Hun patiëntenpopulatie bestrijkt ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking en is verspreid naar regio en over stad en platteland. De peilstation-huisartsen rapporteren wekelijks (waardoor trends zeer snel zichtbaar worden) of op jaarbasis over het vóórkomen van een aantal ziekten, gebeurtenissen en verrichtingen, die in routine-registraties ontbreken en daarin niet gemakkelijk op te nemen zijn. De CMR-peilstations bestaan sinds 1970. Ook volgend jaar zullen de CMR-peilstations het aantal sportletsels registreren.
Boekenbeurs 2006 - Dag van de gezondheidszorg ( dinsdag 7 november)
Standaard Uitgeverij nodigt u uit op dinsdag 7 november op de 'Dag van de Gezondheidszorg' op de Boekenbeurs. U kunt deelnemen aan de workshop 'Mobilisaties en manipulaties van de wervelkolom', een lezing volgen over 'Zie wat je eet' of over 'Gezond ondernemen'. De dag van de gezondheidszorg vindt plaats in de zalen Artes, Themis en Agora op de 1ste en 2de verdieping van Antwerp Expo.
Programma
11.30 uur: Workshop: 'Mobilisaties en manipulaties van de wervelkolom'
zaal: Artes sprekers: Axel Beernaert, Barbara Cagnie, Bart Vanthillo
Deze workshop biedt een duidelijk overzicht van de verschillende mobilisatie- en manipulatietechnieken die toegepast kunnen worden in de klinische praktijk. Naast de specifieke mobilisatietechnieken worden ook een aantal harmonische technieken besproken.
13.30 uur: Lezing 'Zie wat je eet'
zaal: Themis
sprekers: Annemie Van de Sompel, inleiding door Prof. dr. L. Van Gaal (onder voorbehoud)
Overgewicht is een alsmaar groter probleem voor onze gezondheid. Om overgewicht te voorkomen of te bestrijden moeten we ons eet- en leefpatroon wijzigen. Daarvoor is er nood aan goede en wetenschappelijk juiste informatie.
Deze lezing richt zich naar iedereen die met gezondheid bezig is, zowel professioneel als persoonlijk. De informatie kan gebruikt worden als gewichtsvermindering nodig is, maar ze geeft eveneens aan hoe overgewicht voorkomen kan worden. Kom ontdekken waar de addertjes onder het gras zitten in uw eetpatroon!
16.00 uur: Lezing 'Gezond ondernemen'
zaal: Agora
spreker: Luc Lambrecht
Iedere onderneming wordt gedragen door ondernemers en medewerkers, bij voorkeur in goede gezondheid. Zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid van elke betrokkene is essentieel voor het slagen van de bedrijfsstrategie op korte, middellange en lange termijn.
Zeer praktijkgericht wordt een medische check-up met resultaten gekoppeld aan wetenschappelijke studieresultaten.
Verder bent u meer dan welkom om onze boeken te komen inkijken. U vindt de stand van Standaard Uitgeverij in hal 4.
'Diabetes onbekend - miskend - bekend' luidt het motto van het diabetessymposium dat op 7 en 8 november 2006 doorgaat te Gent. De organisatie is in handen van de Arteveldehogeschool Gent in samenwerking met de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
Indrukwekkend programma
Op 7 november wordt gefocust op de zogenaamde drievoudige epidemie :obesitas, diabetes en hart-en vaatziekten. Prof. Em. Dr. R. Rottiers, endocrinoloog en Mevr. M. De Pover modereren het debat in de voormiddag met sprekers als Prof. De Backer, Prof. E.Muls, Prof. Van Gaal en Dr. De Raedt. In de namiddag gaan er interactieve sessies door. Dr. Jan Van Emelen, Directeur Strategische Studies en Communicatie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen geeft een lezing met als thema 'Obesitas en diabetes : de Onafhankelijke Ziekenfondsen hebben een strategie'.
Het dagprogramma van 8 november richt zich op de beeldvorming, de kwetsbaarheid en de zorgorganisatie inzake diabetes.
In de namiddag is er een speciaal programma rond de aanpak van diabetes in het onderwijs.
Het avondcolloquium rond het thema 'Cardiovasculaire problemen en de toekomstige zorgpaden' is een organisatie van de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Gent en de Vereniging der Geneesheren. Dr. J. Ruige endocrinoloog bespreekt de cardiovasculaire complicaties van diabetes terwijl Dr. H. De Ridder, Directeur-Generaal van het RIZIV zich afvraagt of een integrale aanpak van diabetes en de Belgische ziekteverzekering een haalbare kaart is.
360 kinesisten ondergaan selectieproef zonder morren
In Brussel hebben zaterdag 364 afgestudeerde kinesisten deelgenomen aan het zogenaamde uitgangsexamen. Alleen de 270 beste kandidaten zullen een RIZIV-nummer krijgen waarmee ze als zelfstandig kinesist aan de slag kunnen.
BAPRA is hoopvol dat Minister Demotte's voorstel om de bevoegdheden van vroedvrouwen uit te breiden wordt aangepast in overleg met de kinesitherapeuten en artsen
De koepelvereniging van kinesitherapeuten met specifieke interesse in de bekkenbodemreëducatie en de perinatale kinesitherapie (BAPRA) - is het niet eens met de uitbreiding van het takenpakket van de vroedvrouwen naar bekkenbodemreëducatie, zoals de gezondheidswet van Minister R. Demotte voorziet. Zij betreurt dat, op dat vlak, deze gezondheidswet zonder overleg met hen noch met de Nationale Raad voor de Kinesitherapie goedgekeurd werd in de Kamer. In de Senaat is momenteel een rechtzetting mogelijk om via amendementen het wetsvoorstel te wijzigen of aan te passen. BAPRA hoopt dan ook stellig dat alle betrokken politici zich grondig zouden informeren bij het opmaken van amendementen. BAPRA pleit er voor dat ALLE betrokken sectoren geraadpleegd worden en blijft bereikbaar voor verder overleg.
Eerder hebben ook organisaties van artsen (BVAS), van verpleegkundigen (NVKVV) en van zelfstandige zorgverstrekkers (FVIB) negatief gereageerd en de Minister opgeroepen vooraf overleg te plegen. Vooral de Belgian Abdominal and Pelvic Reeducation Association (BAPRA), samen met de Nationale Raad voor de Kinesitherapie, wijzen op de belangrijke meerwaarde van hun vier- tot vijf-jarige opleiding. Deze laat toe dat zij reeds jarenlang de voorbereiding op de bevalling, de reëducatie nadien en de dikwijls daaraan verbonden bekkenbodemreëducatie verantwoord en kwaliteitsvol kunnen opvangen.
Bapra en de Nationale Raad voor de Kinesitherapie pleiten er voor dat eerder in samenwerking met de vroedvrouwen dient gewerkt te worden dan identieke bevoegdheden te verspreiden onder diverse zorgbeoefenaars.
BAPRA vzw/asbl verwacht dan ook dat de bekkenbodemreëducatie en perinatale kinesitherapie tot het domein van de kinesitherapeuten blijven behoren.
Steeds tot uw dienst voor verdere informatie : Els Bakker, voorzitster BAPRA vzw/asbl - (Belgian Abdominal-Pelvic Reeducation Association), 0477.487.420, bapra@kynet.be
Kinesitherapie voor hartoperatie voorkomt longontsteking
Twee weken kinesitherapie voor een hartoperatie vermindert de kans op een longontsteking met 60 procent. Dat concludeert fysiotherapeut/ inspanningsfysioloog Erik Hulzebos van het UMC Utrecht in een onderzoek bij 276 patiënten die een bypassoperatie ondergingen. De resultaten verschijnen 18 oktober in het tijdschrift JAMA.
Terugbetaling van kinesitherapie aangepast per patiënt lukt niet
Het aantal sessies kinesitherapie aanpassen en terugbetalen in functie van de 'functionele toestand' van de individuele patiënt: een theoretisch interessante, maar in de praktijk onhaalbare opdracht. Dat is het besluit van een onderzoeksproject van het Federaal Kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) samen met de afdeling Revalidatiewetenschappen en fysische geneeskunde van de UCL.
Bron : Persbericht Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
WILRIJK/MECHELEN - Ouders van kinderen met ADHD krijgen veel te weinig ondersteuning. Ook de begeleiding op school laat te wensen over. Dat blijkt uit een onderzoek van het Wilrijkse ADHD-Centrum ZitStil. ,,ADHD wordt nog te vaak beschouwd als het gevolg van een slechte opvoeding'', zegt Hermien De Backer. Zaterdag organiseert het centrum een ADHD-dag in Mechelen.
Twee derde van de Vlaamse huisartsen (66 pct) is voorstander van een splitsing van de gezondheidszorg in België. In Wallonië daarentegen zou de overgrote meerderheid van de huisartsen de huidige situatie liefst behouden zien. Dat blijkt uit een enquête bij 1.257 Belgische huisartsen, die uitgevoerd werd door de medische weekbladen De Huisarts en Le Généraliste.
Bijna de helft van mensen met MS gaan een jaar lang door de medische molen alvorens de diagnose MS definitief duidelijk is. Een diagnostisch traject van twee tot drie jaar is geen uitzondering. Dit onderzoek van TNS-NIPO in opdracht van het Nationaal MS Fonds wordt morgen tijdens het internationale MS-congres gepresenteerd.
OOSTENDE - In vakantiedomein Ravelingen in Oostende is gisteren Rekanto, de eerste Belgische sportclub voor mensen met kanker, voorgesteld. Het project moet in heel Vlaanderen een aangepast sport- en bewegingsprogramma aanbieden. In West-Vlaanderen lopen sinds april al verschillende proefprojecten met (ex-)kankerpatiënten.
