doping, een resumé om het af te lerenxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Gisteren maakten we een heerlijke fietstocht door mijn geboortestreek in het gezelschap van onder meer een gewezen basketvedette. Het gesprek tijdens de après-vélo kwam uit op de makke Tour en uiteraard de doping. Een vriend stelde de vraag of het gebrek aan spektakel niet te maken had met de opgevoerde controles.
Ik refereerde aan het schitterend debat tussen de drie wielergoden van Steenbergen, van Looy en Merckx dat maandagavond werd heruitgezonden op Canvas plus. De oude van Steenbergen vertelde hoe het eraan toeging in zijn tijd. Ze kregen een doosje met drie pilletjes, het eerste namen ze op xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />60 km van de meet, het volgende op 40 km, en als ze inzagen dat ze niet meer konden winnen namen ze helemaal niets. Van Looy voegde eraan toe: zie ons hier eens alle drie zitten, wij mogen toch nog altijd gezien worden?
Beide heren van stand: Rik I en II zijn in blakende gezondheid oud geworden, wat zegt dit over hun dopinggebruik?
We moeten eerst een definitie proberen op te stellen om te weten waarover we eigenlijk bezig zijn: doping is voor mij een product dat tegelijk de prestatie verhoogt en schadelijk is voor de gezondheid beide aspecten moeten aanwezig zijn. En dan is het nog aan de wetenschappers om uit te maken vanaf welke dosis: wie bijvoorbeeld zelf al infiltraties met cortisone heeft gekregen die weet uit ondervinding dat je daar niet direct euforisch van wordt en dat je niet opeens in staat bent om over de kasseien te vliegen. Cortisone is een geneesmiddel, zeer efficiënt in de behandeling van peesontstekingen en pijn, en pas vanaf een bepaalde dosis heeft het de ongewenste effecten: alleen wetenschappers kunnen in hun onpartijdigheid vaststellen waar de grens ligt.
Ten tweede is er de repressie: topatleten moeten nu drie maanden van tevoren hun whereabouts meedelen en kunnen elke dag onverwacht gecontroleerd worden van 06 uur s morgens tot 22 uur s avonds. Laten we aannemen dat doping een vorm van fraude is: er zijn andere vormen van fraude die onze samenleving meer bedreigen, met name de fiscale fraude.
Kan iemand zich inbeelden dat boekhouders, accountants en bedrijfsleiders op een gelijkaardige manier zouden gecontroleerd worden? Of de werklozen of part-timers die potentiële zwartwerkers zijn?
Waarom vallen enkel de topatleten onder een systeem dat in mijn ogen puur fascisme is en een aanslag op de mensenrechten? Ik zie drie oorzaken: atleten zijn weinig georganiseerd en daardoor weinig weerbaar; de dopingschandalen zijn een onderdeel van de massahysterie die de topsport omgeeft; de bestuurders van onze samenlevingen kiezen de sport uit om de bevolking in de waan te brengen dat zij zuiverheid, eerlijkheid en deugdzaamheid ernstig nemen. De samenleving is door en door corrupt, maar de sport moet een toonbeeld van fair play zijn, ze heeft een symbolische waarde en omgekeerd kan je zeggen dat de atleten behandeld worden als zondebokken: in hun persoon wordt het kwaad uitgedreven dat in ons allemaal aanwezig is. Ieder dopingschandaal is daarom een ritueel van zuivering en hypnose: de bevolking neemt dezelfde houding aan als ten tijde van de heksenvervolging; de zondigheid is in iedereen aanwezig maar het is de enkeling die moet boeten.
Het valt niet te verwachten dat dit systeem ten gronde zal veranderen: het bezit een enorm commercieel potentieel, de kijk- en verkoopcijfers gaan de hoogte in telkens een nieuw schandaaltje uitbreekt. En de sportliefhebber is bijzonder tegenstrijdig: hij kankert en foetert op de foefelaars maar nog geen dag later zit hij alweer in spanning voor de buis zelfs de kermiskoersen trekken nog altijd behoorlijk wat volk. De moralisten verwijzen graag naar de Festinatour, maar wie nog geen Alzheimer heeft, zal zich herinneren dat ook dat jaar er miljoenen toeschouwers waren langs het parcours en thuis voor de buis. En na zijn dood werd de eerst verguisde Marco Pantani een volksheld in Italië, bijna met het statuut van een patroonheilige.
Kortom de dopingrepressie wordt beheerst door machtsmisbruik, willekeur en schijnheiligheid. En door massahysterie: in de benadering van het fenomeen doping keren we terug naar de Middeleeuwen, we staan ons te vergapen aan een brandstapel met een mengsel van afschuw en bewondering.
Wat ik ooit hoop mee te maken is een nuchtere wetenschappelijke benadering die gevaarlijk gedrag weet te voorkomen en oprecht begaan is met de gezondheid en met de mensenrechten van de atleten. Maar deze zakelijke aanpak zal minder spectaculair en minder commercieel exploitabel zijn dan de huidige hysterie, daarom vrees ik dat de dwaasheid het zal blijven halen.
de haan 15 juli 09
|