neen aan de hysterie
Een krant voor intellectuelen opende haar website en haar weekeindeditie voor een debat over de verboden anti-islambetoging in Brussel.
De waarde van een manifestatie kan je afleiden uit de ordewoorden.
'Neen aan de islam' is zo veralgemenend dat het beledigend en bedreigend wordt voor elke moslim in Europa. Ook voor de gematigden en die zijn, althans op ons continent, ruim in de meerderheid.
Professor Vermeersch verwijst in diezelfde krant naar de 'Cairo Declaration of Human Rights in Islam' van 1990 die de mensenrechten ondergeschikt verklaarde aan de sharia. Maar dat was een bijeenkomst van leiders.
Op analoge wijze zou men het Vatikaan kunnen aanklagen voor zijn mensvijandige seksuele moraal die vooral in de Derde Wereld - bijvoorbeeld op de Filippijnen -desastreuze gevolgen heeft. Maar niet iedere katholiek gaat met de stellingen van Rome akkoord, en niet iedere katholiek leeft ze na.
Sommigen werpen op dat gematigde moslims aan een manifestatie tegen de sharia zouden moeten deelnemen: dat zou hen meer krediet geven bij de publieke opinie.
Men kan inderdaad vaststellen dat tolerant Vlaanderen al heeft betoogd tegen de uitwassen van extreem nationalisme. Maar je kan ook het standpunt volgen van de Palestijnse cineast die vorige zondag in 'Zomergasten' (VPRO) aan het woord kwam: 'Waarom moeten wij, gematigde moslims, ons verantwoorden voor extremisten met wie wij niets te maken willen hebben?'
Moet iedere christen zich schuldig voelen telkens in naam van zijn God ergens bommen worden gedropt?
De vraag is wat nu in feite de doelstellingen zijn van de manifestanten en hun sympathisanten. Als je onder meer de reactie van Jurgen Verstrepen, die ten tijde van zijn tv-programma 'zwart-wit' zijn demagogische talenten afdoende heeft gedemonstreerd, leest: 'het verbod van burgemeester Thielemans is het zoveelste bewijs van het PS-fascisme' dan weet je het wel. Op de website van de krant kun je lezen dat de islam wordt ervaren als een volksvreemd fenomeen en dus beter uit Europa zou verdwijnen. De extremisten zien in andere extremisten hun spiegelbeeld. Vervang 'islam' door 'zwarte Afrikaan' en je herkent de mentaliteit.
Europa kan trots zijn op de verworvenheden van de Verlichting, maar het is niet bij extreem-rechts dat deze verworvenheden aan het licht komen.
Wat in Brussel in het geding is of was, lijkt me niet het recht op demonstreren en vrije meningsuiting, maar het recht op provocatie om een klimaat van angst en hysterie aan te wakkeren.
Onze samenleving wordt een explosieve cocktail wanneer de redelijkheid en de nuance worden verdrongen door een opgeklopt en monolitisch vijandbeeld.
'Neen aan de sharia', zeer zeker, maar net zo goed 'neen' aan elke vorm van massahysterie.