|
als religie in de hoek gedrongen wordt (bij een opstel van Luk Sanders, filosoof van de Theologische Faculteit van Leuven, in De Standaard van 18 december) ****
Men kan van allerlei zaken een hitparade samenstellen, maar niet van het lijden. Of de grootste gruwel nu bedreven is door goddeloze communisten of ontspoorde christenen doet voor de slachtoffers niet ter zake: het lijden van één concrete joodse familie wordt niet minder of groter door het feit dat er duizenden joodse families hetzelfde overkwam.
Ten tweede, Luk Sanders schrijft: ''Het is wel in culturen met een lange christelijke traditie dat de democratie het beste lukt.' Dit getuigt van een enge 'Atlantische' visie op de wereld: het is waar voor West-Europa en de VS (als men daar de rassensegregatie en massamoord op de indianen eventjes vergeet) maar niet voor de rechtse dictaturen van Latijns-Amerika en evenmin voor Afrika.
Ten derde: hoe kan men nu de democratische gezindheid aanprijzen van het christendom als de grootste christelijke kerk, die van Rome, noch inhoudelijk noch structureel democratisch is? Hebben vrouwen gelijke rechten binnen deze kerk, mogen de leden (de gelovigen) hun bestuurders kiezen? Noch inzake het programma (de dogmatiek) noch inzake de bestuursvorm kan men de kerk van Rome democratisch noemen.
Ten vierde, het is mijn vaste overtuiging dat de communistische revolutie van 1917 nooit had plaats gevonden mocht de orthodoxe kerk zich meer hebben afgezet tegen eeuwen van tsaristische dictatuur - terloops: de tsaren waren niet ongelovig - en uitbuiting, en dit geldt net zo goed voor alle landen waar zich revolutionaire bewegingen hebben voorgedaan: altijd kan men een pervers verbond vaststellen tussen de heersers en de officiële godsdienst. Dit is ook het geval voor de islam: het zogenaamde fundamentalisme met zijn gewelddadige ontaarding is niet los te denken van de maatschappelijke ellende in de landen van oorsprong.
Mochten de christenen, en dan vooral de christenen met macht en invloed, en de islamitische vorsten en geestelijke leiders, de sociale boodschap van hun basisteksten meer ter harte nemen, dan hadden de ergste excessen in de geschiedenis nooit een kans gehad. En deze wanverhouding tussen mooie boodschap en schandalige realiteit loopt door in onze eigen tijd. In plaats van filosofische disputen te houden en krampachtig het eigen gelijk te verdedigen, zou men beter kijken naar het eigen falen: de armoede zowel in eigen land als in een of ander buitenland is een permanente aanklacht tegen al wie zich een rechtzinnig gelovige noemt en even sterk tegen al wie zich als een oprecht socialist of humanist meent te mogen beschouwen.
Na de theorie mag het eindelijk eens de beurt zijn aan de praktijk.
****Deze twist tussen gelovigen en vrijzinnigen duurt nu al dagen: is het een blijvende mode om steeds naar de andere(n) te kijken en te wijzen met een beschuldigende vinger, en nooit eens naar zichzelf?
|
