Waar staat PAS voor?
PAS staat voor Programma Aanpak Stikstof. De Raad van State zette begin juni een streep door dit Nederlandse stikstofbeleid omdat het de natuur onvoldoende beschermt. Door deze uitspraak van de hoogste bestuursrechter staan duizenden projecten in deze regio op losse schroeven. Uit een inventarisatie van de Stentor onder provincies, gemeenten en waterschappen blijkt dat alleen al in Overijssel 1544 projecten gevaar lopen. Ook in Gelderland lopen grote projecten gevaar, zoals de uitbreiding van bedrijventerrein Ecofactorij in Apeldoorn. In Flevoland is in elk geval de realisatie van een industrieterrein bij de overslaghaven in Lelystad onzeker. Ook Lelystad Airport wordt getroffen door de stikstofuitspraak. Onlangs werd bovendien bekend dat de maximumsnelheid op de snelwegen A1 en A50 rond de Veluwe voorlopig terug gaat van 130 naar 120 km/u als gevolg van de uitspraak.
Wat is PFAS?
PFAS is een chemische stoffengroep, die in ons land maar ook in Europa verspreid in het milieu wordt aangetroffen. Volgens staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat gaat om zeer zorgwekkende stoffen. De afkorting staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Deze stoffen zitten al tientallen jaren in verf, cosmetica en kleding. Kenmerkend voor PFAS is dat zij nauwelijks biologisch afbreekbaar zijn. Bovendien is van verschillende PFAS-stoffen aangetoond dat ze toxisch zijn.
En wat is dan PFOS?
PFOS behoort samen met het stofje PFOA tot de stoffengroep PFAS. PFOS zijn chemische verbindingen die onverwoestbaar zijn en water, vet en vuil afstoten. Het zit bijvoorbeeld in pizzadozen, Tefalpannen en regenkleding. Hoge concentraties zitten in schuim van brandblussers. Op sommige bedrijfslocaties in Nederland, zoals op Schiphol, zijn enkele jaren geleden grote hoeveelheden blusschuim in de grond gezakt, nadat het bijvoorbeeld uit een hal is weggespoten met water. Via kanaaltjes en sloten verspreidt het zich verder. De verspreiding is ook ‘diffuus’. Het komt dan via fabriekspijpen de wereld in en kan daardoor inmiddels overal in de bodem zitten. Op de Noordpool is het al eens aangetroffen in de lever van een ijsbeer. Omdat het praktisch onverwoestbaar is, is het een probleem als het in het milieu terecht komt. Het breekt namelijk niet biologisch af. Je kunt het alleen verbranden bij heel hoge temperaturen, en ook chemisch is het stofje heel moeilijk onschadelijk te maken.
Hoe gevaarlijk is deze stofjes?
Dat is nu nog onduidelijk en wordt nader onderzocht door het RIVM. Staatssecretaris Van Veldhoven hoopt met de analyse een landelijk beeld te krijgen van het probleem. Daarom zijn er nu strenge normen voor opgesteld. PFAS valt ondanks het gebrek aan kennis erover wel onder ‘Zeer Zorgwekkende Stoffen’. Het wordt gezien als schadelijk en kankerverwekkend.