Twee weken geleden maakte minister Carola Schouten van Landbouw de eerste tekenen van fraude bekend. Uit een eerste steekproef op bijna ruim 90 bedrijven bleek dat 45 boeren meer koeien op stal had staan die al eerder gekalfd hadden, terwijl ze in de administratie nog als vaars - een jonge koe die voor het eerst moet kalven - in het Identificatie- & Registratiesysteem (I&R) stonden. Dat deden de boeren door kalveren van de ene koe toe te schrijven aan een andere. Een koe die nog nooit heeft gekalfd telt voor de fosfaatuitstoot minder zwaar mee dan een rund dat wel een kalf heeft voortgebracht. Door met de geboortecijfers te sjoemelen is het voor boeren dan ook makkelijker om aan de regels voor fosfaatuitstoot te voldoen, zonder daarvoor runderen te hoeven wegdoen. 

Hun bedrijven werden geblokkeerd. De NVWA en de RVO kwamen de fraude op het spoor doordat er op 7.700 bedrijven op papier veel meer meerlingen geboren zouden zijn.

De onderzoeksinstanties hebben de registratiesystemen uitgeplozen. Ook deed de NVWA bij 150 bedrijven verspreid over het hele land geïnspecteerd op basis van een steekproef. Bij overtredingen wordt een proces-verbaal opgesteld. Behalve dat gekeken wordt naar naheffingen en kortingen op subsidies wordt met het OM overlegd of deze bedrijven ook strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. 

Schouten stelt in haar brief dat het registratiesysteem van cruciaal belang is. 'Als dit niet op orde is, dan is dat bij een dierziekte-uitbraak een risico voor de diergezondheid en volksgezondheid'. Pas als de bedrijven hun administratie op orde hebben, wordt de blokkade opgeheven. De NVWA en RVO gaan de komende tijd verder met hun analyses en inspecties. Schouten gaat vandaag weer in gesprek met de LTO en andere belangengroepen.