|
HET TONEELGEZELSCHAP " PALLIETER ".
_____________________________________
Een van de uitingen van volksvermaak is toneel. Al vele decennia heeft het volkstoneel honderden mensen bijeengebracht voor zowel ernstige als kluchtige voorstellingen. Bronnen over de verschillende toneelgroepen, die Marke gekend heeft, zijn soms schaars en eerder fragmentair,ik citeer :”Geen Rijker Kroon dan Eigen Schoon” ( Kristen Werkersverbond) , “Ontwakende Jeugd”(Middenstand), ”Vergeet Mij Nietje”( Katholieke Vlaamse Meisjesbond), “Voor Taal en Welzijn” (Liberaal), “Na Werk Vermaak”(Socialisten) en “ D’Oude Ratten” (Oudleerlingenbond ).(1) Het toneelgezelschap"Door Taal en Deugd naar Hooger Leven" , was door zijn kort bestaan als het ware een uitzondering. Wat de naoorlogse toneelgroep "Pallieter" betrof, had ik het voorrecht de volledige documentatie van Ghislain Theys (overleden in Antwerpen in 2003) door te nemen. Hij was immers samen met Filiep Callewaert de stichter.
In 1919 werd de schuur van Aloïs Ostyn in de Vagevuurstraat door de toenmalige geestelijkheid aangekocht , in een heuse feesttempel omgetoverd en gedoopt met de naam" Katholieke Kring". Van dan af leidden alle toneelwegen naar de nieuwe gelegenheid.(2)
Marke, die een tiental jaren terug over verscheidene groepen beschikte, had toen nood aan toneelaktiviteiten. Philippe Callewaert, gewapend met dokumenten van zijn vader Jerome (3),kwam vragen aan Ghislain Theys, of hij geen zin had om toneel te spelen. Beiden vroegen aan onderpastoor Louis Willemyns om de "Kring" (4) te mogen gebruiken voor de repitities en de voorstellingen, maar ze moesten natuurlijk nog wat jonge mannen kunnen warm maken. Ze lieten er geen gras over groeien en algauw werd een groep gevormd. Op 16 april 1967, beschouwd als de stichtingsdatum, waagde de groep zich aan het stuk “JACHT OP INBREKERS” van Piet Mossinkof ( alleen mannenrollen). Het ijs was gebroken en door de flinke belangstelling, die zij genoten , werd besloten verder regelmatig op de planken te verschijnen. Men zou zich vooral toeleggen op het genre van de blijspelen.
Regie: Maurits Holvoet
Grime: Germain Vandaele
Spelers: Filiep Cagnie Patrick Decruynaere
Filiep Callewaert Roger Faillie
Wilfried Decraene Jos Vandermeersch
Willy Decraene
Souffleur: Willy Devreese
De winst van 5500fr. werd geschonken aan de “Kring”.
Hetzelfde jaar nog op 5 november kwam een tweede opvoering: “FAMILIE ONDEREEN ” door Jan Hoogeveen. Een gemengde opvoering.
Regie: Marcel Dendooven
Grime: Germain Vandaele
Spelers: Linda Vandorpe Willy Decraene
Joseline Desmet Roger Faillie
Filiep Cagnie Ghislain Theys
Filiep Callewaert
Souffleur: Willy Devreese
Er werd gespeeld voor een overvolle zaal en het was opnieuw een daverend succes.
Met het derde blijspel “DE VIEZE APOTHEKER” van Henri Vandaele werd op 10 en 11 maart 1968 definitief overgegaan tot de oprichting van een toneelgroep , die de naam“PALLIETER” meekreeg. Baron Emmanuel de Bethune , peter, en Lydie Braekeveldt, meter (uitbaatster van café- lokaal “De Gilde”), schonken hun morele steun, terwijl men aansloot bij het Algemeen West-Vlaams Toneelverbond (A.W.T.) en het Nationaal Vlaams Kristelijk Toneelverbond (N.V.K.T.).
Regie: Marcel Dendooven
Grime: Germain Vandaele
Spelers: Linda Vandorpe Willy Devreese
Joseline Desmet Willy Decraene
Annie Dutoit Roger Faillie
Filiep Cagnie Katrien Jacques
Filiep Callewaert Marleen Ferlin
De eerste drie opvoeringen waren een overgroot succes.
Het eerste optreden als officiële groep kwam er op 9 en 10 november 1968 met het toneelwerk “ HOOGHEID UW KAMEEL STAAT VOOR”. De toneelkring zocht naar versterking en maakte kennis met Daan Devlaminck die inzake regie heel wat in zijn mars had. Samen zouden Marcel Dendooven en Daan zorgen voor een puike prestatie. De opvoering gebeurde ten voordele van voetbalclub F.C. Marke. Met de komst van Daan werden ook toneel- en dictielessen gevolgd en men leerde ook improviseren , bewegen en evolueren op scène.
Regie: Marcel Dendooven en Daan Devlaminck.
Grime: Germain Vandaele
Spelers: Annie Dutoit Filiep Callewaert
Linda Vandorpe Roger Faillie
Jeannine Van Craeyenest Willy Devreese
Joseline Termote Willy Decraene
Filiep Cagnie
Souffleur: Ghislain Theys
Zoals elke debuterende toneelgroep overigens had ook “Pallieter” financiële zorgen. Een comité werd gesticht met als leidende figuren Ghislain Theys , Filiep Callewaert en André Vandenbroucke. Op 21 december 1968 werd in de zaal de”Kring” een “Pallieteravond” ingericht , opgeluisterd met het orkest “The Boemerangs”. Tijdens die avond werd een driedaagse reis naar de boorden van de Rijn geschonken door het agentschap Demuynck uit Bellegem. En het succes was ongehoord.
Op 28 februari 1969 werd de eenakter “DE BRIEVENBUS” van Jozef Van Hoeck gespeeld.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Spelers: Joseline Desmet Wilfried Decraene
Annie Dutoit Patrick Decruynaere
Filiep Callewaert Ghislain Theys
Het stuk werd opgevoerd op aanvraag door het gemeentebestuur in het kader van de A.B.N.-week, die doorging samen met debat-, voordracht- en filmavonden.
De stukken volgden elkaar in snel tempo op. Het stuk “JEUGD” van Claude A. Puget werd opgevoerd op 30 en 31 maart 1969.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Spelers: Joselyne Desmet Filiep Cagnie
Jeannine Van Craeyenest Filiep Callewaert
Linda Vandorpe Ghislain Theys
Souffleur: Wilfried Decraene
Ondanks de voorbereiding van slechts één maand , werd toch een goed en merkwaardig resultaat geboekt.
Het toneelgezelschap pakte op 5,6 en 7 juli 1969 uit met zijn eerste Pallieterfeesten. Bij de “Pallieteravond” in 1968 was de “Kring” veel te klein en daarom werd uitgezien om het feest te laten doorgaan in het park van Blommegem, in de Van Bellegemdreef. Een grote tent werd er opgesteld met 500 zitplaatsen. Men vroeg zich af :” Waarom zouden we geen “Miss Pallieter “kiezen, wat ze elders kunnen, dat kunnen wij ook.”Onmiddellijk werden de handen uit de mouwen gestoken. De kandidaten lieten niet lang op zich wachten: Joseline Desmet - Annie Dutoit – Frieda Hennin – Martine Hugelier – Annique Pattin – Linda Tandt – Jeannine Van Craeyenest – Rita Verfaille. De orkesten “Jacky et ses X13” en “The Riksons” verzorgden de muzikale omlijsting. Linda Tandt werd de eerste “Miss Pallieter “.
Op 19 september volgde al de heropvoering van de eenakter “DE BRIEVENBUS”voor de bond van de christelijke mutualiteiten van Marke , in het bijzonder voor de langdurige zieken. Regie , grime en de spelers identiek als bij de eerste opvoering.
Een derde opvoering greep plaats op 15 maart 1970 ten voordele van de Nederlandstalige Sint Lutgardisschool te Elsene op aanvraag van Baron Emmanuel de Bethune.
Op 15 en 16 november 1969 werd “SLISSE EN CESAR” van J. Verten en J. Gevers opgevoerd. Het werden twee overvolle zalen en een nooit gekend succes. Gekenmerkt door spontaan applaus midden de opvoering. Op en top geslaagd.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Kapsels en make-up: Claudine Termote
Spelers: Ghislain Theys Slisse
Filiep Callewaert Cesar
Linda Vandorpe Melanie
Filiep Cagnie Facteur
Wilfried Decraene Dr.Monchausson
Brigitte Vandermeersch Mad. Flour
Jeannine Van Craeyenest Tinneke
Patrick Decruynaere Joe
Willy Decraene Rik
Willy Devreese Jan
Ingrid Delcroix Valerie
Souffleur: Joseline Termote
Medewerking van Arthur Vandenberghe van het meubelhuis “De Arend” in Marke.
De komedie “EEN HUIS VOL VERRASSINGEN” van J. Blaaser op 25 en 26 april 1970 werd gespeeld in het kader van een testwedstrijd voor het A.W.T. De toneelgroep “Pallieter” behaalde onderscheiding met 72% en het diploma waarmee ze van 3e naar 2e categorie promoveerde.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Kapsels en make-up: Claudine Termote
Spelers: Wilfried Decraene Frederik Fijnman, notaris
Filiep Callewaert Theoduul Uytenbosch, jr.
Patrick Decruynaere Theoduul Uytenbosch, sr.
Linda Vandorpe Tante Clementine
Ingrid Delcroix Marja, haar nicht
Ghislain Theys Lucien, de man van Marja
Claudine Termote Fifi,huishoudster
Fr. van der Mensbrugghe Susy,dienstmeisje
Joseline Desmet Marie,werkster
Filiep Cagnie Rechercheur van politie
De technische ploeg: Willy Devreese – Carlos en Octaaf Verhelst
Souffleur : Joseline Termote
Meubilering: huis “De Arend”.
Op 27,28 en 29 juni 1970 werd het tweede Pallieterfeest ingericht in het park Van Blommegem. Twee orkesten zorgden voor de animatie: “The Cosy’s”en “The Ricksons”.De acht kandidaten voor de nieuwe “Miss Pallieter” waren : Frieda Hennin – Francine Devoldere – Martine Huyse – Josée Pinnoo – Magda Demuyzere – Jeannine Mollie – Christelle Decramer – en Jeannine Van Craeyenest ,die laureate werd. Ze zou trouwens de tweede en laatste “Miss Pallieter” zijn. Talrijke opkomst van het publiek, ondanks het slechte weer.
Op 28 en 29 november 1970 volgde het satirisch zedenblijspel in vier tafarelen “VLOOIEN IN UNIFORM” van Paul Marien.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Make-up: Claudine Termote
Spelers: Filiep Callewaert Théodore de la Barre
Filiep Cagnie Wardje Lafaert
Ghislain Theys Kommissaris
Wilfried Decraene Brigadier Janssens
Jean-Pierre Barbe Agent Kuypers
Roger Faillie Agent van Broekspypegem
Carlos Verhelst Klodts
Ingrid Delcroix Juffrouw Coppejans
Linda Vandorpe Miss Williams
Patrick Decruynaere Arthur Schevelinck
Jean-Pierre Barbe Tony Jonkers
Jeannine Van Craeyenest ‘n Kellnerin
Willy Decraene Dedman
Claudine Termote ‘n Juffrouw
Decor: Frans Vandenberghe
Pruiken: huis Delvoye Kortrijk
Meubelen: huis “De Arend”
Kostumen: huis Maes Tielt
Opvoering op 27 en 28 november 1971 van het blijspel “BLOOTSVOETS IN HET PARK” van Neil Simon, in het kader van het schiftingstornooi 1971/72/73 ingericht door het A.W.T. Met de opvoering van dit toneelwerk bekwam de groep 75% van de punten. Uit het verslag van de jury :”..de vertoningen van voorgaande jaren en zeker dit laatste optreden, bewijzen dat er zich heel wat talentvolle acteurs onder het gezelschap bevinden, die zich uitermate goed lenen voor blijspelen….ieder der acteurs is er ten volle in geslaagd een spiegelbeeld te vormen van zijn te vertolken figuur…"
Regie: Daan Devlaminck
Spelers: Ingrid Bortier Corrie Bratter
Wilfried Decraene P.T.T.-monteur
Patrick Decruynaere Besteller
Filiep Cagnie Paul Bratter
Marieke Callewaert Corrie’s moeder Mw. Ethel Banks
Filiep Callewaert Victor Velasco
Decor: meubelhuis “De Arend”
Souffleur: Joseline Termote
Technische realisatie : Willy Devreese – Linda Vandorpe – Joseline Termote – Noël Dusselier.
Met “HET HUIS OP DE ROTS” van George Batson waagde men zich op 22 en 23 april 1972 aan een thriller in 6 taferelen. Het gegeven speelde zich af op een flat op de bovenste verdieping van een oud huurhuis in de East 48th Street, New York City.
Regie: Daan Devlaminck
Grime: Daan Devlaminck
Spelers : Rose Devlaminck Joyce
Ghislain Theys Simon Antrobus
Jeannine Van Craeyenest Kitty Collier
Wilfried Decraene Peter Collier
Ingrid Bortier Jane Palmer
Daan Devlaminck Inspector Hale
Filiep Cagnie Steve Taylor
Decorontwerp: Daan Devlaminck
Decorbouw: technische ploeg van het toneelgezelschap onder leiding van Noël Dusselier.
Meubilering: meubelhuis “De Arend”.
Op 20 juli 1972 werd bij de algemene vergadering overgegaan tot de verkiezing van een nieuw bestuur. Wilfried Decraene werd de nieuwe voorzitter, Ghislain Theys werd secretaris en Filiep Callewaert en Linda Vandorpe fungeerden als bestuursleden.
Op 6 mei 1973 stond een innovatie op het programma: “Café Theater”. Er kwamen twee eenakters aan bod: “DE STOEL” en “PATRICIA” van Pieter de Prins, onder de regie van Daan Devlaminck. Het geheel werd opgeluisterd door de bekende kleinkunstenaar Gerard Vermeersch.(5)
Het eerste toneelstuk, dat gespeeld werd op 5 en 7 april 1974 in het nagelnieuwe ontmoetingscentrum in de Hellestraat, was “NANA”, een komedie in drie bedrijven van Staf Knop, in een regie van Daan Devlaminck. Nu kon men zich uitleven betreffende plaats, gebruik en ruimte.
Grime: Daan Devlaminck
Meubels: meubelhuis “De Arend”.
Mia Desmet speelde de rol van Nana.
Ghislain Theys was dokter André.
Wilfried Decraene speelde als Philip.
Filiep Callewaert kroop in de huid van Oscar.
De decorbouwers onder de leiding van Noël Dusselier verdienden ook een pluim. Willy Devreese zorgde voor de klank en Germain Vanoverberghe voor het licht.
Daan Devlaminck kreeg net zoals de spelers niets anders dan lofwoorden.
Op 2 maart 1975, werd voor het laatst opgetreden met de voorstelling van de eenakter “HUWELIJKSAANZOEK” van Tsjechov. Het was het eerste en ook het laatste stuk dat geregisseerd werd door Bert Dewildeman.(6) De toneelkring bracht hier met Filiep Callewaert, Ghislain Theys en Lieve Vanheste drie topacteurs op de planken.
Ghislain Theys was hier de Russische landeigenaar Tsoeboekow,Stepan Stepanowitsj en Filiep Callewaert , Lanow,Iwan Wasiljewitsj, buurman maar zeer achterdochtige landeigenaar .
Lieve Vanheste was Natalja Stepanowna, 25 jaar, dochter van Tsoeboekow.
Er werd nog een jaar samengewerkt met theater “Antigone” uit Kortrijk. “Antigone” gaf de voorstelling en toneelgroep “Pallieter” organiseerde. Later nam het Davidsfonds, na het verdwijnen van “Pallieter” de organisatie van de voorstellingen van “Antigone” over.
In april 1977 legde “Pallieter” na 10 jaar het bijltje erbij neer.
Ghislain Theys wist te vertellen dat alle stukken – en dat getuigden ook de dagbladen – succesvol waren. Alleen het stuk “Jeugd” kende minder succes.
(1)De “Ontwakende Jeugd” werd gesticht uit de middenstandsbond in 1929, als tegenhanger van “Geen Rijker Kroon dan Eigen Schoon”. Maurice Lefever was de eerste leider, gevolgd door een onderwijzer uit Zwevegem, Gilbert Libbrecht. Firmin Clement, onderwijzer in Marke en regisseur van een toneelgroep in Lauwe, was de laatste leider .De toneelgroep stopte rond 1939.
“Vergeet Mij Nietje” werd gesticht in 1920-21 en ging toch een 15-tal jaren mee.
“Voor Taal en Welzijn” ontstond rond 1907 en ging maar een tijdje mee.
“Geen Rijker Kroon dan Eigen Schoon” werd gesticht in de schoot van het Kristen Werkersverbond en zou het toch nog uithouden tot rond 1952. Het gezelschap telde menig speler in zijn rangen die deel had uitgemaakt van “Door Taal en Deugd naar Hooger Leven”.
“D’Oude Ratten” waren oud-leerlingen van de broeders Van Dale in Marke. Die groep was in zekere mate de voortzetting van “Geen Rijker Kroon dan Eigen Schoon”.Ze speelden nog in 1962 “Weg met de Vrouwen”.
“Na Werk Vermaak” werd gesticht in 1927 en begaf het nog vóór de tweede wereldoorlog.
(2)De “Katholieke Kring”.De schuur en het woonhuis op de hoek van de Preshoekstraat en Vagevuurstraat werd in 1919 aangekocht aan Aloïs Ostyn en consoorten, door pastoor Evarist Wittouck, onderpastoor Louis Socquet, E.Heren Achiel Vander Heeren en Achiel Declercq. In 1924 werd die overgedragen aan de “Parochiale Werken der Dekenij Kortrijk” , die ze in 1930 overdroeg aan de”Parochiale Werken van Marke”.
(3) Jerome Callewaert ( Kuurne 1904-Marke 1963) regisseerde de toneelgroep “Geen Rijker Kroon dan Eigen Schoon”.Hij was tevens (bestuurs)lid van de turngilde “Voor Outer en Heerd” en leidde er ook de afdeling van de “half-groten”. Hij maakte deel uit van de harmonie “Hoger Op” vanaf haar ontstaan in 1921.
(4)De “Kring”. In 1959-60 werd de “Katholieke Kring” afgebroken onder de leiding van onderpastoor Louis Willemyns. In december 1961 werd een gans nieuw complex onder de naam “Kring” ingehuldigd. Louis Willemyns werd in 1973 benoemd tot pastoor van Westkerke.
(5) Gerard Vermeersch (Ieper 1923-Ieper 1974) studeerde aan het Koninklijk conservatorium te Gent. Hij werd er met succes laureaat in de voordrachtklas en behaalde in 1958 het hoger diploma en de regeringsmedaille. Sinds 1971 werd hij door de minister van cultuur aan het hoger genoemd conservatorium tot leraar aangesteld. Hij was verder vast verbonden aan het dramatisch gezelschap van de B.R.T. als acteur voor luisterspelen en televisieproducties. Eén van zijn populaire sketches was de Avelgem-conférence.
(6)Bert Dewildeman (Kortrijk 1919- Kortrijk 2014) was een van de stichters en bezielers van het Kortrijkse theater “Antigone”.
1/ Groepsfoto in 1968 ter gelegenheid van het stuk “De Vieze Apotheker”
l.n.r. Jozef – Filiep - Wilfried - Roger – Filiep- Willy – Marcel- Germain
Brasseur - Callewaert- Decraene- Faillie- Cagnie- Devreese- Dendooven- Vandaele
_____
Katrien Jacques – Marleen Ferlin- Linda Vandorpe- Joseline Desmet- Annie Dutoit
2/ Een scène uit “Jacht op Inbrekers”:
Filiep Callewaert -- Patrick Decruynaere - Roger Faillie
12-12-2015, 00:00 geschreven door Michel Markenaar
|
