|
VAN ‘DE KEIZER' TOT ‘AU PRE VERT’ TORKONJESTRAAT.
____________________________________________________
Het café ‘Au Pré Vert’ (vroeger ‘De Keizer) stond vóór de aanleg van de E17 (vóór oktober 1985 nog E3 genaamd) op de westelijke hoek van de Keizerstraat , langs de Torkonjestraat. Op 1 augustus 1910 ,bij het vastleggen van de nieuwe straatnamen, kreeg het gedeelte vanaf de Kalvariestraat tot de Torkonjestraat,de naam Keizerstraat naar het café ‘ De Keizer’.
Een woordje over het aanleggen van de E3:
In het jaar 1966 ging de Intercommunale Vereniging van de Autoweg E3 over tot de aankoop in der minne van delen grond gelegen te Marke. Door deze aankoop werd de definitieve grens vastgelegd tussen de E3 en de aangrenzende eigendommen. De Intercommunale Vereniging van de Autoweg E3 kreeg de concessie voor het aanleggen van de autoweg E3 bij K.B. van 10 juli 1963.
Door het aanleggen van de E3 stond café ‘Au Pré Vert’ totaal geïsoleerd langs de Torkonjestraat. In de Keizerstraat werden in totaal 9 eigenaars van huis en grond onteigend. (brief 14 maart 1966 van Intercommunale E3 , regionale dienst Kortrijk, aan gemeentebestuur Marke, plan goedgekeurd op 28 december 1965).
Het meetplan van bepaalde percelen was soms niet conform met de werkelijke toestand. De NV Saterco (Société de Terrassements et de Constructions) die, in opdracht van de Intercommunale E3 ,grondwerken uitvoerde , kocht in 1966 aan de ‘Tuileries du Pottelberg’ 7ha grond,die gelegen was ten westen van de Keizerstraat, tegen de aan te leggen autoweg.
De NV Saterco kreeg de toelating om gronden te vervoeren en op te stapelen op haar eigen percelen, maar mits enkele strenge voorwaarden, onder andere mocht geen schade aangebracht worden aan de wegen.
Meldenswaard is dat op het terrein de grenspalen van de te onteigenen eigendommen niet te vinden waren. Er was gebleken dat bij vorige onteigeningen geen P.V. van afpaling werd opgemaakt voor de eigendommen in kwestie.
In 1979 verkocht de NV Saterco de percelen bouw- en weiland , die in 1966 aangekocht werden.
En laat ons nu het eigenlijke onderwerp aansnijden.
Volgens een kadastrale legger van 1823 stond op die plaats ,langs de Torkonjestraat , waar café ‘De Keizer’ kwam te staan ,al een klein huisje van 67 ca groot met een stuk land erbij van 20a80ca. Het was eigendom van de familie Vercruysse in Kortrijk . Het was zowel ten noorden , als ten oosten en ten westen , omgeven met bos.
Jacobus Augustin Vercruysse ( Ieper 1756 + Kortrijk 1822 in de Leiestraat) brouwer en zijn vrouw Victoire Verhaeghe (1) ( Harelbeke 1768 + Kortrijk 1847) waren er eigenaars van. Victoire Verhaeghe was de dochter van Joseph en Victoire Deconinck . Jacobus Vercruysse, was weduwnaar van Marie-Thérèse Doornaert .Hij hertrouwde op 9 april 1799 te Harelbeke met Victoire Verhaeghe.
Bij het overlijden van Victoire ( als rentenierster) in 1847 in de Budastraat te Kortrijk deed Petrus (Pierre Jean) Nuyttens, brouwer en kennis, de aangifte.
Bij de verdeling in 1848 erfden de kinderen alle goederen.
Dochter Justine Vercruysse (2) (Kortrijk 1801 - 1854), getrouwd in 1827 met Eduard Bracq (Gent 1805) (3), zoon van Joseph René en Adelaïde Jacoba Bossaert eigenaars van een suikerraffinaderij en wonende in Kortrijk, kreeg in haar erfdeel het huisje (café)en het land toebedeeld. In 1857 werd het geheel verkocht door haar man Eduard Bracq aan de Kortrijkse brouwer Petrus (Pierre Jean) Nuyttens (Winkel St.Elooi 1796 – Kortrijk 1859) .
Café ‘De Keizer’ zag hoogstwaarschijnlijk het levenslicht rond 1828 . Dat is de dichtst voor de hand liggende stelling .
Joseph Corsellis (Bellegem 20 Germinal jaar 8) , herbergier, trouwde in Rollegem in januari 1824 met Marie Agnes Bonnet (Ingooigem 1805). Bij de geboorte in Marke van hun zoon Joannes Franciscus in 1828 staat Joseph geboekstaafd als herbergier. Bij de geboorte en het overlijden van hun dochter Rosalia Corsellis ( Marke 1832- oktober 1841) en de geboorte van een andere dochter Octavia ( Marke 1840) staan de ouders genoteerd als herbergiers wonende gehucht Pauvre Leute, langs de kalsijde weg van Kortrijk op Rijsel.
Ik vond in een notarisakte van 1831 dat café 'De Keizer' uitgebaat werd door Joseph Corsellis. Ik veronderstel dat Petrus Blomme café-uitbater werd tussen 1842 en 1846.
Het café speelde een belangrijke rol in het sociaal leven en het was ook een goed communicatiecentrum. Het lag trouwens langs een belangrijke kasseiweg , naar Kortrijk en richting Frankrijk. Het zou kunnen dat Victoire Verhaeghe er al vroeger een café of herberg van maakte … wie zal het zeggen, misschien toen zonder logo (dan vóór 1828), want dat was ook niet ongewoon in die tijd. Victoire fungeerde na het overlijden van haar man Jacobus Vercruysse als bierbrouwster…en bij haar dood deed Petrus Nuyttens, een brouwer en goede kennis, de aangifte !
Brouwer Petrus Nuyttens (4) trouwde in 1839 met Marie-Louise Maieur (Veurne 1811) uit Oostvleteren . Zij was de dochter van Benoit Jacques en Jeanne Claire Cailliau renteniers in Oostvleteren. Benoit Jean Maieur, een broer van Marie-Louise, was apotheker in Kortrijk.
Door het overlijden van Petrus Nuyttens in 1859 (5), kwam de brouwerij in handen van zijn weduwe Marie-Louise Maieur, die vanaf toen als brouwer werd ingeschreven.
Het goed had toen nog altijd een oppervlakte van 21a47ca, waarvan 20a80ca land en 67ca bebouwd .
In 1860 hertrouwde Marie-Louise Maieur met Amand François Boecksoone (Veurne 1820 –Kortrijk 1867), een wijnhandelaar uit de Basse-ville in Kortrijk, die meteen brouwer werd. Getuige was hier brouwer Aimé Tack uit Kortrijk. Bij het overlijden van Amand ,was het zijn broer Jean-Baptiste Boecksoone, pastoor van Lissewege , die de aangifte deed.(6)
Amand en Jean-Baptiste Boecksoone waren de zonen van Ignatius (Oostvleteren 1760-Veurne 1823), slotenmaker en van Anne Thérèse Decorte, wonende in Veurne.
In 1868 werd op het stuk land een nieuw gebouw neergezet en het bestaand gebouw werd volledig afgebroken en weer heropgebouwd.
Een volgende cafébaas was Petrus Blomme (Moen 1797-Marke 1881) getrouwd in Bellegem in 1834 met Anna Catharina Vande Ghinste (Marke 1807-1884) (bevolkingsregister telling 1846 ).Hij overleed in zijn café ‘De Keizer (‘Kalsijde op Tourkonje nr.43’). Petrus en Anna Catharina woonden allebei in Bellegem toen ze trouwden. Petrus was de zoon van Petrus Franciscus Blomme (+ Moen 1816) en van Maria Catherina Plateuw, wonende in Moen. Anna Catharina was de dochter van Joannes Francis Vande Ghinste en Anna Josepha Dermaux (+Marke 1824).
Petrus Blomme en Anna Catharina Vande Ghinste hadden 4 kinderen, allen geboren in Marke: Carolus(1837), Constantinus(1840), Virginia (1842) en Gustaaf (1846). Bij de geboorte van zijn kinderen in 1837,1840 en 1842 stond Petrus Blomme ingeschreven als werkman. Bij de geboorte van Gustaaf in 1846 was hij herbergier . Bij de volkstelling van 1846 staat Petrus immers ingeschreven als herbergier op het adres in de Torkonjestraat. In het bevolkingsregister 1825-46 is op die plaats noch Petrus Blomme, noch herbergier te vinden.
Ik veronderstel dat Petrus Blomme café-uitbater werd tussen 1842 en 1846.
Virginia (Marke 1842- 1921),de enige dochter trouwde in 1870 met Charles Breye (Marke 1836 – 1889) en samen baatten ze café ‘De Kardinaal’ uit op de Pauvre Leute (oostelijke hoek van de Kalvariestraat met de Kardinaalstraat). Het koppel kreeg in Marke 6 kinderen: Marie Louise(1871)- Gustaaf (1873)– Irma(1876) – Remi (1878)– Elisa(1881)- en Achille(1885).
Zoon Gustaaf Blomme trouwde in 1882 met Philomène Wyseur(Marke 1843- 1916) en volgde zijn ouders op in café ‘De Keizer’. Gustaaf overleed in Marke in 1889 en zijn weduwe Philomène Wyseur hertrouwde in 1890 met Remi Derveaux (Deerlijk 1861- Marke 1949), een tabaksnijder. Remi Derveaux en zijn vrouw waren de nieuwe uitbaters.Na het overlijden van zijn vrouw hertrouwde Remi in 1918 met Maria Gunst (Zwevezele 1871) uit Kortrijk.
In december 1873 verkocht de weduwe Marie-Louise Maieur café ‘De Keizer’ aan Marcellin (Marke 1816-1875) ,Eduard (Marke 1819-1895) en Theresia Van Belleghem (Marke 1814-1894), landbouwers op de hoeve aan het huidig OC in de Hellestraat. Het café bleef, na verdeling in 1877, in handen van Eduard en Theresia .
In 1896 ,kort na het overlijden van Eduard Van Belleghem,kocht Cyriel De Brabandere (burgemeester van 1921 tot 1941) het café aan de erfgenamen Van Belleghem en Remi Derveaux (Deerlijk 1861-Marke 1949) bleef de uitbater. Bij dezelfde verkoop had Remi Derveaux 2 woonhuizen gekocht in de Halewainstraat. Toen noemde men die straat in de volksmond ‘Tabaksnijdersstraat’. De straat kreeg in 1956 officieel de naam van Halewainstraat.
Emma Breye (Marke 1888-Kortrijk 1985):”….men kweekte zelf tabak voor pijp en om te ‘pruimen’( dialect chiquen). Men droogde de tabak zelf en men ging dan naar Remi ‘van de Keizer’om de tabak te laten snijden.”
Conclusie: vanaf de start rond 1842-46 tot in 1907 stond altijd iemand van dezelfde familie achter de toog in café ‘De Keizer’ .
In 1907 betrokken Gustaaf Vanrobaeys (Marke 1873-Aalbeke 1940) en zijn vrouw Marie Mullie (Marke 1873-Aalbeke 1944) het café en moesten bier afnemen aan brouwer Cyriel De Brabandere. Ervoor woonde Vanrobaeys in de Halewainstraat in een huis van Remi Derveaux. Op zekere dag wilde Remi terug naar zijn huis en vroeg aan Vanrobaeys of hij het café niet wilde uitbaten [verteld door dochter Elisa Vanrobaeys (Marke 1902-Kortrijk 1984), echtgenote van Georges Delcroix ( Aalbeke 1895-Kortrijk 1986)]. Gustaaf hield er 27 jaar café tot in 1934.
Gustaaf Vanrobaeys had graag het café gekocht, maar het werd in 1934 vóór zijn neus verkocht aan (zie artikel ‘Châlet du Pottelberg’ in de dorpskrant en op mijn blog) Michel Vanden Bogaerde (7), die kort nadien het oud café ‘Châlet du Pottelberg’ ,gebouwd in 1932-33 ( gebombardeerd in 1942 en 1944), verkocht aan Henri Truffaut. Vanden Bogaerde baatte samen met zijn vrouw Germaine Segaert het café ‘De Keizer’ uit tot 1945-46. Hij kocht het café ‘Au Lion d’Or’met aanpalend huis, liet het met de grond gelijk maken en zette er in 1946-47 het nieuw café ‘Châlet du Pottelberg’ op ,dat hij zelf uitbaatte tot 1960. (nu restaurant ‘Het Vliegend Tapijt’).
Zoon Roger Vanden Bogaerde (Kortrijk 1928-2010) : “Café ‘De Keizer’ werd in 1934 opgefrist (geschilderd) door de gebroeders Germain,Urbain en Antoon Vandaele, uit Marke. Mijn moeder hoorde de naam ‘de Keizer’ niet graag, en vroeg aan Antoon welke naam zouden we geven? Antoon antwoordde:”u zit hier goed in het groen”, noem het ‘In de Groene Weide’ en zo werd het ‘Au Pré Vert’. Het café werd door een gerechtelijk sekwester in beslag genomen en achteraf verkocht aan de likeurstokerij Rademan , Gentsesteenweg in Kortrijk. Mijn vader werd gestraft en opgepakt om zonder vergunning zelf alkohol te stoken. Hij stookte voor de likeurstokerij Rademan en hij verkocht er voor ook .Zo moest hij een paar eigendommen prijsgeven.”
Café ‘De Keizer’ had een afspanning waar men paarden kon uitspannen en waar paardenbakken met voer stonden. De afspanningen verdwenen gedeeltelijk toen het vervoer gemotoriseerd werd.
Het bijgebouw links werd gezet in 1938 ( het jaar van de aardbeving) op initiatief van Michel Vanden Bogaerde, omdat volgens hem het café te klein werd.
In 1946-47 waren de nieuwe uitbaters van café ‘Au Pré Vert’ Emile Van Borre en Marie-José Delbeke. Op 6 januari 1949 brak brand uit, boven in de slaapkamer ,waarbij hun twee kinderen Michel (Kortrijk 1940) en Louis (Kortrijk 1942) om het leven kwamen. De slaapkamer bevond zich in het nieuw bijgebouw , dat Michel Vanden Bogaerde in 1938 had laten bouwen .
In de jaren ’50 was Simonne Schollaert ,met haar vader Gustaaf ,uitbaatster.
Mercédès Carlier, dochter van Marcel en Madeleine Van Houtte , afkomstig uit Moeskroen staat genoteerd als uitbaatster einde jaren ’50 tot in de jaren ’70. Zij verhuisden toen naar Moeskroen.
De laatste uitbaters zouden Fransen zijn geweest.
In 1966 bij de werken voor het aanleggen van de E3 was het café nog altijd eigendom van Rademan-Lefevere uit Kortrijk.
Daarna ging het bergaf met het café……dat achteraf ‘Pré Vert’ (dus ‘Au’ weggelaten) had als opschrift. Het droeg ook nog de naam ‘At The Dôme’.
Het café lag er in 1986 al verlaten bij.
In mei 2000 brandde het onbewoond café uit en het werd niet meer heropgebouwd.
Nu zien we op die plek een parking.
(1)Victoire Verhaeghe was een verre verwante van de stichter van de ‘Brasserie de Staceghem’
Auguste De Coninck. Verwantschap in de 5e graad. De moeder van Victoire Verhaeghe met
name Victoire Deconinck was een groottante van stichter Auguste. Victoire Verhaeghe heeft
feitelijk niets te maken met de brouwerij van Stacegem. Ze bezat het kasteel en heel wat
gronden in Deerlijk. Deze werden naderhand geërfd door Ferdinand ,broer van
Justine Vercruysse. (medegedeeld B.Almey, ‘Roede van Harelbeke’)
(2) Ferdinand Vercruysse (Kortrijk 1800) , de broer van Justine trouwde in 1833 met Lucie Bracq(Gent 1810), een zuster van Eduard. Ferdinand was net zoals zijn vader Jacobus Augustin brouwer . Hij was gemeenteraadslid en schepen in Kortrijk in de periode 1848-1854. Astère Vercruysse (Kortrijk 1834-Gent 1921), zoon van Ferdinand was volksvertegenwoordiger en senator en werd in de adelstand verheven. In 1866 trouwde Astère met Pauline Bracq, de dochter van Ferdinand en Mathilde De Deurwaerder, eigenaars van een suikerraffinaderij.
Melanie (Kortrijk 1806), de zuster van Ferdinand en Justine, trouwde met Louis Bossaert (Bailleul 1808), die brouwer was in Bergues (Frans-Vlaanderen ,arr. Duinkerke).
Een andere zuster, namelijk Marie Victoire (Kortrijk 1802), overleed in 1810.
(3)De gronden waarop de school O.L.Vr. Ter Engelen (’T Fort) in Kortrijk in 1853 werd gebouwd
behoorden toe aan de familie Bracq.
De ouders van Mgr. Henri Frans Bracq (Gent 1804-1888), de 22e bisschop van het bisdom Gent (1865-1888) bezaten ook een suikerraffinaderij in Gent.
(4)Petrus Nuyttens was katholiek schepen van Kortrijk van 30 september 1848 tot 31 december 1851. Hij was katholiek gemeenteraadslid van 20 januari 1852 tot 31 december 1857.
(5)In september 1859, na het overlijden van Petrus Nuyttens werden volgende cafés verkocht: in Kortrijk ‘De Katte’, ‘De Goude Peer’, ‘Den Witten Leeuw’’Den Belle Vue’; in Aalbeke ‘Den Belle Vue’; In Moorsele ‘Den Herder’; in Winkel Sint-Elooi ‘De Oude Smisse’; in Rollegem ‘De Lante’(De Lampe’) ; in Wevelgem ‘Sint Jooris’; in Harelbeke ‘De Kantine’; in Zwevegem ‘Den Kappaert’; in Lendelede ‘De Kroone’en ‘Sint Eloy’. In totaal waren 35 loten te koop, waarvan het 12e lot in Marke , 67a76ca land rechtover café ‘De Lante’(‘De Lampe’) .
(6)Jean-Baptiste Boecksoone (Veurne 1816-Kachtem 1881) was leraar aan het college van Kortrijk in 1839. Aalmoezenier aan de gevangenis van Kortrijk . In 1861 werd hij pastoor benoemd in Nieuwmunster, in 1865 in Lissewege en in 1870 in Kachtem waar hij overleed.
(7)Michel Vanden Bogaerde- Germaine Segaert kochten in 1927 de oude ‘De Kroon’ op de Pottelberg in Kortrijk en hielden er café tot 1931. Gaston ,broer van Michel hield nog in 1938 ‘De Kroon’ open. Roger, zoon van Michel is er geboren in 1928. Waar de nieuwe ‘De Kroon’ kwam was vroeger de bakkerij Foulon.Toen ging Michel het café ‘Au Damier’ op de Grote Markt in Moeskroen uitbaten tot hij de oude ‘Châlet du Pottelberg’ in 1932-33 liet bouwen . De oude ‘De Kroon’ lag , Kortrijkwaarts’ (vage grond) naast de nieuwe ‘De Kroon’.
Foto’s:
1/ De familie Gustaaf Vanrobaeys-Mulie aan de voordeur van café ‘De Keizer’:
Boven: Elisa Vanrobaeys – Jules Vanrobaeys- Zulma Vanrobaeys
Onder: Gustaaf Vanrobaeys - Marie Mulie
2/Op het terras van café ‘Au Pré Vert’ in 1935:
V.l.n.r. X Madeleine Marguerite Germaine Gerard Georges Michel
Coussement Ghiesmans Segaert Nuytens Ryckoort Vanden Bogaerde Michel Rogé
(meid)
3/ In 1935 ‘Au Pré Vert’:
V.l.n.r.: Michel Michel Marguerite Georges Germaine Madeleine
Vanden Bogaerde Rogé Ghiesmans Ryckoort Segaert Coussement
4/ ‘Au Pré Vert’ bij de brand in 1949.
5/ Afbraak van 3 huizen rechts van café ‘Au Pré Vert’ in 1966. Voorbereidingen voor de aanleg van de autoweg E3.
6/ Café ‘Pré Vert’ in juni 1980.
7/ Café ‘At the Dôme’ (café ‘Pré Vert’) na de brand in mei 2000.
De rouwprentjes van de kinderen Van Borre, omgekomen bij de brand in 1949.
23-05-2019, 00:00 geschreven door Michel Markenaar
|
