|
Boogschieten op Liggende Wip :DE LEERZESCHUTTERS
_____________________________________________
Wie de woorden “liggende wip” of “liggende pers” hoort uitspreken denkt onmiddellijk aan boogschieten. Inderdaad naast het boogschieten op staande wip ontstond ook het boogschieten op liggende wip. Bij dat laatste konden de boogschutters bij gelijk welke weersomstandigheid hun sport binnenshuis beoefenen. Vooral tijdens de winter kon buiten, omwille van de kou of het onguur weer, niet “geschoten” worden. Er werden sporen gevonden van een boogschuttersvereniging op liggende wip in Marke met de naam “De Ware Vrienden” in het begin van de 20e eeuw ( zie afbeeldingen). Die vereniging moet met het uitbreken van de eerste wereldoorlog van de kaart zijn geveegd.(1)
Om na de oorlog op liggende wip te kunnen schieten moest men zich naar Lauwe of Moeskroen begeven. Men moest wachten tot 1931 ,toen 9 liefhebbers van het boogschieten , onder de leiding van Arthur Vandenberghe (1898-1983)(2) uit Marke ,de koppen bijeen staken om een schuttersvereniging op liggende wip op te richten.
Die werd “De Verenigde Vrienden” genoemd.
De negen mannen waren ook lid van de vereniging op de staande wip Sint-Sebastiaan in Marke:
Cyriel Ameye (+1949)
Theophiel Cagnie (+1949)
Julien Wyseur (+1967)
Emiel Robecyn
Georges Delcroix (+1986)
Jan Debuysere
Achiel Vandecasteele (+1943)
Gerard Brasseur (+1990)
Arthur Vandenberghe (+1983)
Ze legden de nodige centen uit om een liggende wip aan te kopen. Hierbij werd opdracht gegeven aan Despriet, een smid uit Bissegem ,en waarvoor 756,5OFr. werd betaald. De wip (een aantal ijzeren dwarsstangen met pinnen waarop de oppervogel, de zijvogels en de kallen werden gestoken) werd dan met de hoofdvogel en de zijvogels op 17m. afstand geplaatst. De koningsschieting was het hoogtepunt van het schuttersjaar.
“De Verenigde Vrienden” namen hun intrek in de Marktstraat in café “Het Hof van Commerce”, toen bewoond door Edmond Verhaege- Zulma Petit. In 1938 daagde een nieuwe lokaalhouder op: Georges Delcroix-Elisa Vanrobaeys. Hij doopte het lokaal om in “Het Schuttershof”, omdat ,volgens hem, “het beter paste” ,aangezien het hier ging om het oord van de karabijnschutters St. Barbara en van de boogschutters op de liggende wip. Na 1940 werden nog schietingen gehouden tot in 1943, want bij de bombardementen van 13 mei vernielde een bom het lokaal, dat niet meer werd herbouwd. De bogen werden ontspannen en geborgen.
In 1945, kort na de bevrijding werden pijlen en bogen weer bovengehaald en namen de schutters op de liggende wip, hun intrek bij Gerard Mulie –Antoinette Levecque, in café “In de Goude Leerze”, in de Kloosterstraat (3). De boogschutters konden hun wip plaatsen in de “bolletrog”, want dat “bolderssport” was aan het slabakken . Van dan af werd besloten een nieuwe naam te geven , “De Leerzeschutters” in vervanging van “De Verenigde Vrienden”. Het aantal leden groeide stelselmatig aan zodat het lokaal te klein werd en dat er moest uitgekeken worden naar een nieuwe locatie. Gerard Mulie en Antoinette verlieten het café in 1955 om plaats te maken voor Raphaël Goegebeur – Marie-Madeleine Dewildeman.
Van 1932 tot 1961 werden, noch kasboek, noch dagboek (verslagboek) bijgehouden, ofwel was alles zoek geraakt.
Alleen enkele losse kasnota’s (inkomsten en uitgaven) getuigen van het voortbestaan van de vereniging van 1932 tot 1940. In 1943 werden 3 missen opgedragen voor de zielsrust van 3 leden : Aloïs Vandenweghe (+1942) – twee oorlogsslachtoffers Achiel Vandecasteele (1943) en Arsène Delcour (+ 1943). Vanaf 1961 werd opnieuw een kas- en verslagboek bijgehouden.
Gelukkig konden aan de hand van de koningshalsband gemakkelijk de koningen weergevonden worden vanaf 1953 tot 196O, zijnde de start van het nieuw verslagboek (4). Volgens het boek, uitgegeven in 1981 ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan, zou het bestuur in 1955 er zo uitgezien hebben:
Erevoorzitter: Baron Jean de Bethune (+1981)
Voorzitter: Omer Vandermeersch (+ 1960)
Schrijver : Roger Mulie(+1970)
Bestuursleden: Gerard Bourgois (+1976)– Gerard Brasseur(+1990) – Georges Dermaux (+1992).
De koningen:
1953 : Albert Vancauwenberghe
1954 : Gerard Mulie
1955 : Gerard Mulie
1956 : Raphaël Goegebeur
1957 : Raphaël Goegebeur
1958 : Christophe Van Maris
1959 : Daniël Goegebeur
1960 : Gerard Bourgois
Op 22 april 1961 werd gezorgd voor een nieuw bestuur:
Erevoorzitter : Baron Jean de Bethune
Ere-Ondervoorzitter : Gerard Bourgois
Voorzitter : Dr. Roger Maes (+1996)
Ondervoorzitter : Albert Vancauwenberghe (+1992)
Secretaris : Michel Desmet (+1999)
Schatbewaarder : Raphaël Goegebeur (+1989)
Perscommissarissen: Robert (+2001)en Roger Dejaegher
Inmiddels werd het lidgeld verhoogd van 20Fr. naar 50Fr.
Het jaar 1962 werd gekenmerkt door de feestviering en een grote schieting ter gelegenheid van het diamanten schuttersjubileum van Gerard Bourgois, die overladen werd met bloemen en planten.
In 1963 werd Arthur Vandenberghe 65jaar en daar paste een huldeschieting bij. Deze traditie zou behouden blijven zo lang Arthur verjaarde.
Op 26 oktober werd een afstandsakte ondertekend waarbij de wip, die nog altijd toebehoorde aan Arthur Vandenberghe , eigendom werd van de “Leerzeschutters”.
Het vervolg van de lijst met de gekroonde schutters:
1961 : Michel Desmet
1962 : Aloïs Verhue
1963 : Aloïs Verhue
1964 : Aloïs Verhue: koning : werd de 1e keizer
Aangezien er een keizer was werd weer overgegaan tot een
koningsschieting met Roger Maes als koning.
Bij de huldeschieting van Aloïs Verhue als keizer telde men
127 schutters.
1965 : Karel Vandenberghe
1966 : Palmer Vandermeersch
1967 : Roger Decaluwé
1968 : Roger Decaluwé
1969 Roger Decaluwé : koning en keizer.
Johnny Verbrugge werd koning bij de nieuwe koningsschieting.
1970 : Willy Nolf
1971 : Willy Nolf
1972 : Willy Nolf: koning en keizer.
René Vandenbogaerde werd de nieuwe koning.
1973 : Achiel Coolsaet
1974 : Germain Vandekerckhove
1975 : Johnny Goegebeur
1976 : Georges Loncke
1977 : Germain Vandekerckhove
1978 : Robert Cagnie
1979 : Georges Loncke
1980 : Georges Loncke
1981: Georges Loncke koning en keizer
Gaston Geeraert werd de nieuwe koning.
1982 : Hans Vandenberghe
1983 : Roland Vercouter
1984 : Werner Vandenbulcke
1986: Laurent Degroote
1987: Werner Vandenbulcke
1988: Werner Vandenbulcke
Telkens werd aan de koning als aandenken een foto geschonken, die dan in de feestzaal van het lokaal prijkte.
In 1965 : een grote opluchting, want wat de leden al lang verlangden werd werkelijkheid, een nieuw ,beter en ruimer lokaal was in aantocht. Raphaël Goegebeur had de schrijnwerkerij van Jules Vandenberghe in de Markekerkstraat aangekocht en na veranderingswerken omgetoverd tot café “Het Schuttershof”.Meteen ging op 30 januari 1965 de openingsschieting door. Er kwamen 132 schutters van alle kanten. Het startsein werd gegeven door burgemeester Aimé Bekaert, die zich gelastte met de welkomstgroet en zelfs de 1e pijl loste.
Op 30 oktober 1966 werd voor het eerst een nieuw gildevaandel ingehuldigd. Mevr. Palmer Vandermeersch (Christiane Vanlanckeren) aanvaardde het meterschap en Baron Emmanuel de Bethune het peterschap. Vaandrig was Karel Vandenberghe. Alle gildeleden, 28 in totaal, verzamelden in het lokaal. Enkele vreemde schuttersdelegaties waren aanwezig. Ook de fanfare Sint-Jan was van de partij . Pastoor André Goderis (5)wijdde de vlag. Dr. Maes hield een toespraak (6). Alle leden werden van toen af uitgerust met een soldatenmuts, zoals uit de vooroorlogse soldatentijd. De waardigheden van het lid werden met sterren en strepen aangeduid op de muts. De keizer kreeg een grote keizerskroon als graad. Zodra een koning gekend was werd het kenteken op zijn gildemuts aangebracht. Bij de wedstrijden in het omliggende hadden onze Markse boogschutters met hun soldatenmuts , waar het “flosje” hun in de ogen hing, veel bekijks maar dat belette hen niet om de hoofdvogel te schieten.
Op 14 augustus 1967 werd het briljanten schuttersjubileum gevierd van Gerard Bourgois. Deze jubileumschieting op twee liggende wippen kende veel bijval , want bijna 15O schutters waren opgekomen.
In november 1967 nam Michel Desmet ontslag als secretaris, maar fungeerde verder als gewoon lid.
Hoe verliep nu een koningsschieting (7). We volgen die van 11 november 1967:
“ Om 16 uur, met een uur vertraging op het voorziene uurrooster werd met 28 leden gestart om de koningstitel 1967 te betwisten. Van meetaf werd een felle strijd gevoerd, want van in de eerste ronde reeds werd de sire vogel van zijn troon gehaald door vriend Germain Vandekerckhove, natuurlijk gevolgd door luid applaus. Zijn boezemvriend Roger Decaluwé volgde in de tweede ronde dit voorbeeld na en drie manschappen nadien werd dit voorbeeld opnieuw nagevolgd door ons nieuw lid Roland Demuynck, zodat we reeds met drie kandidaten koningen stonden. Luid applaus vergezelde natuurlijk deze mooie scheuten.
Er diende dan gewacht tot de vijfde ronde alvorens de koningsvogel voor de tweede maal werd neergehaald door Roger Decaluwé. Het werd langs de ene zijde stil en langs de andere kant werd er geweend door ons jongste lid Johnny Goegebeur, omdat hij niets kon lossen zoals hij wilde. Ontroerend was het op dit ogenblik met de kleine Johnny.
De zevende ronde kwam en vriend Urbain Santens kwam in actie en velde met een machtig schot de sire vogel neer. Dit kreeg navolging ,want allen kwamen volledig onder doom. Opnieuw kwam de beurt van Urbain Santens, die terug de koningsvogel voor de tweede maal neervelde, onder hevig gejuich. De spanning steeg en toen vriend Roger Decaluwé zijn negende schot loste was het muisstil maar plots een bonk en voor de derde maal stuikte hij de koningsvogel naar beneden. Kwam dan de eindbeurt en laatste kans om gelijk te stellen voor Santens en waarempel de flinke “Bain” gaf de koningsvogel een flinke klop dat hij opnieuw van zijn troon stuikte. Alle ogen werden dan gevestigd op de eindbeurt van Roger Decaluwé, maar ondertussen kwam de lokaalbaas nog eens de grote vogel neer te vellen. De beurt, Decaluwé stelde ongehoord, de pijl vertrok maar hij trof de nodige roos niet.
Er diende tussen Decaluwé, vol zenuwen, en Santens, kalm en bezadigd gekampt te worden. Ieder toeschouwend lid beleefde een poosje schuttersfestijn. Over vijf ronden werd er gekampt(8). Machtige scheuten werden door beide rivalen gelost, maar er diende gewacht te worden tot de vijfde ronde alvorens de sire vogel door de beide kampers naar beneden gehaald werd.
Er werd verder gekampt. Iedere ronde uit. Prachtige schoten werden gelost, tot eindelijk in de zestiende ronde der kamping onder overdonderend gejuich en met de beste wensen der gildeleden Roger Decaluwé de koningsvogel opnieuw van zijn troon deed daveren en zich de koningstitel 1967 toeëigende.”
Op 3 februari 1968 werd een nieuw bestuur gekozen:
Erevoorzitter: Dr. Roger Maes
Deken: Gerard Bourgois
Ondervoorzitter : Arthur Vandenberghe
Voorzitter : Albert Vancauwenberghe
Secretaris : Michel Desmet
Schatbewaarder : Raphaël Goegebeur
Perscommissarissen: Robert Dejaegher en Roger Decaluwé
Vaandrig : Karel Vandenberghe
Keizer : Aloïs Verhue
Koning : Roger Decaluwé
Om dat ambt te aanvaarden moest volgende eed afgelegd:
“Ik zweer bij het gildevaandel de maatschappij “De Leerzeschutters” getrouwheid en deze in alle oprechtheid en zonder winstbejag te zullen dienen.”
Op 16 juli 1969 moest het bestuur opnieuw naar de stembus:
Voorzitter: Albert Vancauwenberghe
Ondervorzitter : Arthur Vandenberghe
Secretaris : Michel Desmet
Schatbewaarder : Raphaël Goegebeur
Hulpsecretaris : Daniël Goegebeur
1e Perscommissaris : Roger Decaluwé
2e Perscommissaris : Willy Nolf
Op 31 augustus 1969 was er de viering van het 35 jarig bestaan van de maatschappij. Waarschijnlijk slecht ingelicht, stond er in een verslag te lezen dat de liggende wip gesticht werd in 1934. Voor de eerste maal in annalen van de Markse handbooggilde werd er aangedurfd met 3 liggende wippen te werken: 1 in het lokaal en de 2 andere in de magazijnen van medebestuurslid Willy Nolf, die bereidwillig het nodige materiaal tot de oprichting van de schutplaatsen voor de 2 wippen ter beschikking stelde. Men kon vaststellen dat 72 schutters uit 17 verschillende maatschappijen kwamen kampen voor het grote geldgewin.
In 1970 nam Michel Desmet zijn ontslag.
In 1973 werd een ledenlijst opgemaakt : 35 leden ,alfabetisch gerangschikt:
Blomme Willy Laperre Gilbert
Curt Blomme Madeleine Labeeuw
Gerard Bourgois Roger Maes
Gerard Brasseur Willy Nolf
Albert Cagnie Filip Pycarelle
Robert Cagnie Emmanuël Theys
Achiel Coolsaet Albert Vancauwenberghe
Roland Degroote Daniël Vanbelle
Robert Dejaegher Germain Vandekerkckhove
Roland Demuynck René Vandenbogaerde
Hubert Devolder Arthur Vandenberghe
Roland Dubois Karel Vandenberghe
Daniël Goegebeur Paul Vandenberghe
Raphaël Goegebeur Johnny Verbrugge
Johnny Goegebeur Germain Vereecke
Aloïs Verhue
In 1974 gaf voorzitter Albert Vancauwenberghe zijn ontslag, maar bleef in de gilde als gewoon lid. Arthur Vandenberghe nam zijn plaats in als voorzitter. Aloïs Verhue overleed in 1974.
Op 18 augustus 1978 gaf Raphaël Goegebeur ontslag als schatbewaarder. Germain Vandekerckhove werd zijn vervanger. Gedurende het jaar 1978 tekende men ook nog wat onaangenaamheden : nl. jongeren die zich lieten horen, de maatschappij was niet meer zoals ze vroeger was, de jeugd wenste een afvaardiging in het bestuur, enz….Maar in de vergadering van 17 september werd alles eens kordaat aangepakt en …de “Leerzeschutters” boerden voort.
Beschrijving van de koningsschieting van 8 november 1980 :
“Om 15 uur waren 24 schutters opgekomen om aan de koningsschieting deel te nemen. De voorgaande koning Georges Loncke had 3 scheuten (schuttersjargon) vooraf. Bij zijn derde schot velde hij de hoofdvogel.Daarna werd de eerste ronde aangevat en daar viel de hoofdvogel voor de 2e maal dit door Gaston Geeraert. In de 2e ronde viel hij geen enkele maal. In de 3e ronde werd hij geschoten door Laurent Degroote. In de 4e ronde geen enkele maal. In de 5e ronde viel hij voor de 2e maal door de voorgaande koning Georges Loncke. In de 6e ronde viel hij door Germain Vandekerckhove. In de 7e ronde voor de 2e maal door Germain Vandekerckhove en voor de 2e maal door Gaston Geeraert. In de 8e ronde viel hij voor de 3e maal door Georges Loncke. In de 9e ronde voor de 2e maal door Laurent Degroote. De 10e ronde was beslissend: voor de 3e maal door Germain Vandekerckhove, maar voor de 4e maal door Georges Loncke.
Georges Loncke is dus koning en dat voor de 2e maal.” Het jaar nadien werd Georges Loncke keizer( voor de 3e maal koning).
In 1980 werd een schieting gehouden ter gelegenheid van de komst van de nieuwe lokaalhouders Johnny en Marleen Goegebeur (Johnny was de zoon van Raphaël) : 2 toppen van 500
2 zijden van 250
40 vogels van 100
En dit zowel voor wip 2 als voor wip 1.
Georges Loncke werd in 1981 koning en keizer. Hij zou de laatste keizer zijn in het bestaan van de “Leerzeschutters.”
Werner Vandenbulcke schoot zich in 1984 tot laatste koning en vestigde zich als lokaalhouder. De “Leerzeschutters” hielden het voor gezien en de boog bleef achter.
Werner Vandenbulcke wilde het over een andere boeg gooien: nl. het doelschieten. Maar het doelschieten kwam zo goed als niet van de grond.
(1)Het zou wel eens kunnen dat Arthur Vandenberghe weet had van een vereniging genaamd “De ….. Vrienden”. In 1902 werd in café “Au Faison Doré” (geboortehuis van Arthur) op de liggende wip geschoten, met als hoofdprijs een “vet konijn”. Hetzelfde jaar werd een schieting gehouden in café “De Vlasboot”en in 1908 in café “In de Wagenmakerij”. Gustaaf Dermaux (vader van Georges Dermaux) was toen koning. Constant Vandorpe, Richard Verscheure en Gaston Moreels werden als leden vermeld (zie afbeeldingen).
(2)Jules Vandenberghe, de vader van Arthur, was geboren in café “De Kroon”in de Rekkemsestraat. Bij zijn huwelijk ging Jules café “Au Faisan Doré” ,op de hoek van de Hemelrijkstraat en de Rekkemsestraat, uitbaten. Arthur is er geboren in 1898 en zijn broer Paul in 1901. Jules , aannemer van timmerwerken zette in de Markekerkstraat het gebouw dat nu café “Het Schuttershof” is.
(3)In allerijl wendde Arthur Vandenberghe zich tot Gerard Mulie “In de Goude Leerze”, doch de “bolletrogspelers” waren niet akkoord, onder andere ,Jerome Ostyn, Achiel Ostyn en René Vandaele. De “bolletrog” was immers een ideale locatie. Men trok ook met die vraag naar café “Au Jardin Botanique” bij Remi Duhem, maar daar was geen plaats.
Gerard Mulie en Antoinette Levecque trouwden in 1929. Ze volgden Henri Mulie (+1934), vader van Gerard op. Het café was eigendom van brouwer August Tack van Kortrijk. Gerard was in 1930-31 stichter van de duivenmaatschappij “De Leieduif”, met als eerste bestuursleden Alfons Decock, Albert Van West, Omer en Theophiel Herreman en Cyriel Pauwels.
(4)Op 22 november 1971 werd in de bestuursvergadering eenparig beslist 100 pijlen en een ketting aan te kopen met de medailles , waar de namen van de koningen en de keizers op gegraveerd werden. Dat alles werd besteld aan Erwin Braekeveldt.
(5)André Goderis, geboren te Harelbeke in 1904, was pastoor in Marke van 1959 tot 1972. Hij overleed te Kortrijk in 1979.
(6)Tijdens de toespraak van voorzitter Dr. Roger Maes vernamen we “….het nadien elders ondergebrachte lokaal , café De Leerze, Kloosterstraat, hetgeen hij een krot noemde maar waar de gilde, alhoewel ze het er heel moeilijk had wegens kleine gelagzaal en onmogelijke schietplaats, waar zelfs balken zijn moeten uitgezaagd worden om de schutters hun boog te kunnen aanspannen tot schieten en bij hevige regen de schietplaats overstroomde, haar begin van bloei heeft gekend”. De spreker bracht ook hulde aan de huidige lokaalhouders Raphaël Goegebeur en zijn vrouw.
Georges Dermaux, de voorzitter van de zustermaatschappij Sint-Sebastiaan richtte een woord van dank aan alle “Leerzeschutters” om hun prestaties die ze leverden bij de schietingen op de staande wip. Telkens waren ze talrijk aanwezig.
(7) Bij een koningsschieting mocht ieder lid of schutter beurtelings volgens lottrekking 10 “scheuten” ( 1 “scheut” per lid) leveren. De schutter die het meest in zijn 10 “scheuten” de hoofdvogel afschoot was koning. Telkens de hoofdvogel werd afgeschoten plaatste men er een nieuwe op.
Indien nog geen koning gekroond werd na de tien beurten dan werd verder geschoten, tot een winnaar gekend was.
Hij die het jaar ervoor koning was mocht dat jaar 3 “voorscheuten” hebben. Mocht hij tijdens die 3 “voorscheuten” 1 maal de hoofdvogel afschieten dan was hij koning.
Iemand die 3 maal koning na elkaar was werd gekroond tot keizer. Maar datzelfde jaar werd ook een nieuwe koningsschieting gehouden.
(8) De laatste jaren werd na een gelijke stand in de 10 ronden, een extrabeurt van 3 scheuten onder de kampers gespeeld. Indien in die 3 ronden de stand nog gelijk was, dan schoot ieder van hen elk op beurt.De eerste die de hoofdvogel neerhaalde was koning.
FOTO van 1966 : met soldatenmuts: v.l.n.r. Karel Vandenberghe,Paul Vandenberghe en Arthur
Vandenberghe. Uiterst rechts André Vandenberghe, onderwijzer in Marke.
FOTO koningshalsband.
FOTO nieuwe vlag in 1966: v.l.n.r. Albert Vancauwenberghe,Arthur Vandenberghe,Karel Vandenberghe,meter Mw. Palmer Vandermeersch (Christiane Vanlanckeren),Dr.Roger Maes,peter Baron Emmanuel de Bethune en Michel Desmet.
|
