De pannekoeken op lichtmis zouden te maken hebben met de verering van het licht, de zon. Daar zijn we niet zeker van. We weten wel dat het Joelfeest van de oude Belgen het feest was van het licht, de brandende boomstam die een tijdje op de markt lag te branden (kersttronk).
Veertig dagen na Kerstmis. Lichtmis veertig dagen na de niet zo nauwkeurige datum van de geboorte van Christus trokken zijn vader en moeder naar de tempel, zoals trouwens alle echte gelovige Joden in die tijd. De voorvaderen die werden bevrijd uit Egypte wilden hun vrijkoop vieren door tortels (voor meer begoede mensen grote dieren) in de tmpel te offeren. Bij die gelegenheid gaven Simon en Anna, de oudjes uit de tempel, een song ten beste waarbij ze in Jezus de Messias zagen... Het Nunc dimittis nu nog in de kloosters (in het Latijn) gezongen...
In de loop der tijden zijn er de katholieke franjes de zuivering en het offeren van kaarsen bij gekomen...
Het licht van de bevrijding uit tonkere tijden wordt nu zeer zinvole onderlijnd in de kommentaren rond het feest. Het kan zeer bevrijdend zijn zoals de Amerikaanse dichteres het formuleerde to see and to be.. we moeten het licht ZIEN en het het licht ZIJN
In de nevel van de tijden geloofden onze voorouders nog in spoken.
Onlangs nog werden door slimme mensen vermaand dat we toch niet zo dwaas zouden mogen zijn van in spagghetti monsters (FSM Flying spaggheti monster), in goden te geloven.
Het gevaar dat mensen in fake news geloven is niet denkbeeldig.
Het was ons verleden nacht nog duidelijk.
Als de leugen maar genoeg verteld wordt. Eens wordt hij waarheid. We hoorden het uit Tromp zijn mond nog. Niet geloofd worden is ook een vorm van aandacht.
Geloof situeert zich in die boven-wereld die appeleert en oproept en stuwt. Mensen zijn vatbaar voor geloof. We Zijn kwetsbaar en ergens verwittigt de bijbel ons ook dat we ons niet mogen laten vangen. Wees waakzaam.
Misleidde mensen zijn stoorzenders. Daarom hebben we altijd al een kristische geest nuttig gevonden.. Dat ene beeld trof ons in de bewuste nacht op het kapitool. De vlag die blijkbaar naar Jezus verwees werd meegesleurd om stormender hand de wettige vergaderingen te vertroebelen!
We zien er dezelfde beweging als Gott mit uns.
Waarheid, in geest en waarheid, .. hoe sterk geloven we nog, welke spookbeelden van ons geloof worden nog als waarheid verkondigd. O kon 2021 ons verlichten, liefst niet in een verlichting die predikt dat de rede alle Blijde Boodschap zal vervangen door redenering, scannen om alles wat naar genade en vrede, broederlijkheid en verbinding wijst onder spookbeelden te registreren.
Dit is een beeld uit de bestorming van het kapitool
De edile is bekend. Het gingle bells verhaal kan je op de straatstenen niet meer kwijt. Trouwens we hebben alllemaal een luxueuser cottage dan het Kerstekind…
Sneeuwitte toegedekte velden zullen er volgens de klimaatrapporten niet meer zo vaak bij horen.
Wat de nieuwsmaker niet vergeten heeft is dat Kerst een warme kerst moet worden…
Hartverwarmend in knuffel-milieu is hot item. En daar zit concentratieverhoging in de curve….
Kerst wordt in coronasnit duidelijk in de herwaardering van het psychisch welgevoelen gekaderd.
In die kontekst word expliciet de aandacht gevestigd op de aandacht voor de eenzame, de single. Terecht.
Er is – en daar is niets tegen – meer aandacht voor de contactarmoede, de vereenzaming. Jammer dat men in de rand van deze nood vaak het idee wekt dat deze nood mede geremedieerd wordt door wat exclusieve accent te leggen op lekker tafelen en drinken… het goede leven je weet wel!
De kersttronk die men pleegt te serveren wijst op de Germaanse boom die op de marktplaats brandde om de komst van het licht en de aangroei van het zonnelicht te vieren. Verchristelijk werd dan toch schuchter verwezen naar de Hoofdfiguur: Jezus in zijn schamel voederbak….
Onze kleine meditatie brengt ons inderdaad de positieve connotatie Kerstmis moet de menselijke warmte naderbij brengen. In de hersenspinsels die me verder naar de kern brachten ontbrak naar mijn gevoel nog een associatie. We vinden voor het ogenblik minder de verwijzing die er vroeger vaker bij hoorde. Ze vonden geen plaats in de herberg.
Het zal voor de anti open grenzen-politiek geïnteresseerde als de te pas en te onpas binnengesmokkeld refreintje klinken. De vreemdeling… Maar beste eigen volk-eerst propagandist Jezus komt met Kerstmis met vrede voor alle mensen van goede wil en houdt ervan dat wij zingen: Nu zijt wellecome.
En het trof me als een beeld van wat de kerststal nu wel eens is…
er is geen plaats voor boodschappers van “vrede voor ALLE mensen van goede wil”
en soms is ons onthaal de kartonnen doos van ons consumptie excessen, zeg maar de plastiek waarmee we het opdrogende water dat al maar schaarser wordt vervuilen.
We trokken heel dikwils naar de Vlieberrgh-Sensie leergangen. Dat was dan onder de vakantie. Vervolmaken, ieder jaar om ons bij te werken en de nieuwigheden bijschaven. We voelden het aan als een luxe. Intens uren sessie volgen. Lastig, maar leutig.
Met Cor en ona hebben we bijna kosteloos professorale webinar in de luie zetel. Ja, twee dagen na mekaar KADOC en PARCUM, enz…. To the point religieus erfgoed en vandaag een Munchener proffesor over mythen.
CORONA heeft ook zijn ontdekkingen.
En wat hebben we bijgeleerd.
HEMELSBREED. De grote platformen gaan de subsidie fontein op de getrapte ambivalente toebedeling vernevelen. Positief is deverbredingwaar men de aandacht niet alleen bij de katholieke religie zal monitoren.
De seminar van vormingsplus had voor mij een veel belovende thema:mythen.
Immaterieel erfgoed dat al in vele kanalen toegankelijk is. De aanpak was qua formele en expliciete aanpak behoorlijk aansprekend gezien de gekozen mythes. Mijn voorkeur voor een bredere aanpak dan de Griekse mythen dreef me ertoe te willen dieper graven. Zijn grondstelling zette zich vast op het feit dat mythen expressies zijn van persoonlijke menselijke ervaringen… Persoonlijk ben ik er zeker mee eens het gaat om zijnsvragen. Al lokaliseerde zijn definitie zich wat te partieel. Hij koos als vertrekpunt de Griekse mythe.
Vanuit – ook een beperking – de religieuse invalshoek rond mythes gaat het volgens mij in mythes over het grensgebied tussen de voor – of bovenmetafysische vraag en de persoonlijke ervaring hic et nunc. M. a.w. het verwoorden van de articulatie van het “diesseits” en het “jenseits”.
Zo voel je het al hier is een gamma aan factoren, taalvormen, historische connotaties en culturen mee gemoeid. Erfgoed en tradities zijn doorweven van mythen of soortgelijke sproken en legenden. Het is verfrissend even een stortbad te laten over ons gaan om ons kritisch ontmythologisend bij te werken.
En we zouden nog dieper kunnen doortsoten de mythe kan zo inkleding krijgen met hedendaagse taalvormen.
Geplukte tekst. Sorry we willen de auteur honoreren, maar we zijn zijn naam kwijt.
Waarom gaat men vandaag de dag alles dubbelzinnig bekijken? Zal discriminatie verdwijnen omdat men Zwarte Piet, een folklore figuur, bant? Ik denk het niet. Men zou beter kijken naar het dieperliggend probleem. Ik ben geen socioloog en zal hier geen diepzinnige uitspraken doen of uitleg geven. Maar moest iedereen eens kijken wat hij als mens aan het probleem kan doen, zowel de blanke als de gekleurde medemens dan zou er “misschien” iets veranderen, niet door oude gebruiken en folklore verhalen te veroordelen of te bannen.
Een personage in de vorm van een zwarte man of duivelsgestalte bestond in de folklore al langer. Meestal heette hij Klaas, soms was er sprake van namen als Bullebak, Zwarte Man of Piet met de Pooten. Deze man was een vaak bontgeklede gestalte, voorzien van rammelende kettingen, het gezicht soms met roet zwart geschminkt of voorzien van een masker. Soms was hij verkleed als harlekijn en voorzien van belletjes. Hij gaf snoepgoed aan de kinderen, maar werd tevens opgevoerd als boeman om hen tot gehoorzaamheid te bewegen. De zwarte gezichtskleur werd tegelijkertijd in verband gebracht met de schoorsteen waardoor hij het snoepgoed naar beneden zou werpen. Het motief van Sinterklaas als boeman die stoute kinderen komt halen is onder andere te vinden in het gedicht Klaasje en Pietje van Hieronymus van Alphen uit 1778.
Rond 1800 verschijnt bij de Erven de Weduwe Jacobus van Egmont te Amsterdam een prentje met de titel De nieuwe Sint-Nicolaas-prent waarop volgens het begeleidende rijmpje naast een Sint-Nicolaas te paard diens knecht te voet is afgebeeld in deftige kleding (als een kaptein), aan wie de Sint opdracht geeft "te zoeken waar zoete of stoute kinderen zijn, die hij dan komt bezoeken". De afbeelding is geen specifieke beeltenis van de Sint, maar een ruiter te paard en een dresseur met zweep, overgenomen van de gravure L'Épaule en Dedans uit het paardrijschoolboek École de cavalerie, contenant la connoissance, l'instruction et la conservation du cheval uit 1733.
In 1836 schrijft de archivaris Laurens Philippe Charles van den Bergh voor het eerst over den zwarten knecht van St. Nikolaas. In al deze gevallen gaat het om literaire of artistieke verbeelding. Vanaf welk moment de personages van Sinterklaas en zijn zwarte knecht daadwerkelijk werden geënsceneerd, is onduidelijk. Verder is er ook de gelijkenis met de Noord-Duitse traditie van de "kerstman" op een wit paard (soms vergezeld door een helper), die op verschillende plaatsen in gezelschap was van "feeën". Dit waren mannen verkleed als oude vrouwen met zwarte gezichten.
De katholieke Amsterdamse schrijver en dichter Joseph Alberdingk Thijm (1820-1889) herinnerde zich in 1884 dat hij als 8-jarige bij een 'strooiavond' was geweest bij een Italiaans familielid van zijn moeder. De goedheiligman werd daar begeleid door Pieter-mê-knecht, een 'kroesharige neger' die cadeautjes uit zijn korf uitdeelde.
In deze fake news contekst en terwijl Haloween nadert hebben we uitgekiend hoe wein beperkte kring even in de anderhalve meter opstelling kunnen in gesprek gaan.
Het wordt een onderonsje. Dat is niet eens zo slecht. Het thema leent er zich toe om diep en rustig door te denken... Bubbels kunnen maar voorzover we ernaar toe gaan en zorgen voor elkaar bouwen we de solidaire sfeer op die er nodig is.
ONDER VOORBEHOUD uiteraard!
Bijgeloof verzamelt een diversiteit aan onzekerheden. Geloof is een overtuiging. Het zijn allemaal woorden waar we verwachten dat iedereen in vrijheid er zijn mening kan, mag en liefst persoonlijk gefundeerd over heeft....
4/11/2020 in De Bres Veurnestraat 15, Poperinge vooraf inschrijven.
We hielden ons bezig met kerken en kapellen in eigen stad te promoten.
Dat zijn er heel wat
Vooral de gevelkapelletjes verdwijnen zienderogen, maar niet alleùaam.
Op erfgoed: devotionalia en op de igen facebooks van de fusiedorpen staan nu meerdere kapelletjes als uitnodiging.
Poperingenaars en westhoekers.... now is the time! Sory we zijn ook al besmet. We moeten meer ons sappig westvlaams gebruiken.
We zouden toeristisch onze streek promoten, maar taalkundig Trumpvolgelingen worden of de foert van Engelsman omhelzen..
Bluuf dichte bie joen kot - er is zovele schoins te zien -an joen deure -in de stoppevelden - de wilde bloemen en hier en daar à kapelletje - met een beeldje of.. een ander kapelletje ùet een tafel en een mens van vlees en bloem om een goe pinte nieuw bloed op te doen met een mondje van 't leven te vertellen zowel an dien mens of aan dat beeld.....
Bij Histories lazen een nota over eenvervloekingsplaatjeuit de Romeinentijd in Tongeren. Hiermee waren we uiteraard geprikkeld om ook eens dit fenomeen uit te spitten.
Zoals de auteur beweert waren dergelijke loden plaatjes te zoeken in de vanzelfsprekende godsdienstige streaming van de toenmalige tijd. Het Midden oosten is de wieg van de stromingen - Grieken en Romeinen hadden hun eigen visie maar Egypte met zijn dodenboeken had ook zijn visie op de onderwereld.
In onze middeleeuwse formulering van de geboden is het tweede gebod zweer niet ijdel aansluitend op bovenal bemin God. Dat is de omzetting van de tweede zin van de decaloog. Er is maar één God en vereer enkel Hem. Als je de andere weg neemt dan ben je verdoemd, vervloekt, dan verkoop je je ziel aan de Satan.
Vervloekingsplaatjes brengen ons in de wereld van het oerwoud, fetisjen en amuletten. Op die God die kan verdoemen doen die vloekplaatjes beroep.
Hoe verlicht zijn we wel
De verlichting redt ons van het Vliegend-Spagghetimonster. We zijn dan vlug geneigd te denken op de ontvoogding. We zijn rationeler geworden. Corona heeft ons wel even doen nadenken.
Het probleem is hiermee gesitueerd, maar nog niet door en door bestudeerd. Daar zijn we wel mee bezig. We linken de studie aan de bezweringen. En daar waren er de vorige eeuw nog heel wat ijveraars voor. We duiken in de prentjes van Antonius van Padua, de medailles van Benedictus, het gebed tot de aartsengel Michaël en het exorcisme.
Onze eerste invalshoek was het decoderen, contextueel ontqluiten van de devotionalia.
Het is altijd een frustratie geweest dat de toevallige bezoeker of geïnteresseerde toeschouwer naar de bijklank van onze naamgeving onze site en onze werking plaatste bij de rommelmarkt fans.
Ja, Onzen Heertje is bij de huidige jongere generatie teveel ingevuld bij de ondoordachte verzamelaar. Omdat het oud is heeft het dan inderdaad in marktperspectief geldwaarde. Het historisch aspect is dan intermediair finantieel interesssant. Hoe dikwijls werden we gevraagd en hoeveel zou je daarvoor krijgen. Als de context ter sprake kwam dan was dat heel vaak om er bij te vertellen, dus bijkomstig, liefst met een portie sensatie... Neen het kapelletje van Onzen Heeres Boompje is niet onze kathedraal. Maar we weten wel dat de gemeente onder het kruis misschien daar hun tempel hadden. Dat verhaal komt dan wel eens aan bod.
Herijken
Daarom even herijken.
Onzen Heertje is de koosnaam die men voor de Heer gebruikte bij onze voorouders.
En wat wij zouden willen bijbrengen is Adonai, de Heer, JAHWE, dat is de onze rots van vertrouwen, het Licht dat voorgaat als pelgrimmerende opstandelingen naar de bevrijding....de vreugde va de Thora. Waar hebben we dat onlangs aangevoeld?
We zouden hier al onmiddellijk enkele psalmen moeten bijhalen.
Inderdaad daar zijn we mee eens er is nog een hele weg af te leggen. Met de statutenwijziging van de vzw leggen we de eerste steen.
De kerk is gesloten. Jammer. Je kunt altijd even navragen. Het is zeker de moeite. Er zijn enkele mooie schilderijen. O.a. een klein oud schilderijtje van het kasteel. Er zijn meerdere obiit en grazerken met duidelijke verwijzing naar de notabelen Bulteel, Deconinck, Cuvelier en De Ghelcke.
De patroonheilige Vedastus tooit een brandraam met de leeuw die hij temde. Saint Gaston, Sint Vaast...
Ook Sint Sebastiaan heeft er zijn eerbetoon.
De kapelletjes zijn in Reningelst zeker op alle manieren aanwezig. staakkapelletjes, gevel- en schouwkapel, veldkapel en statige H. Ritakapel. En weet je het kapelltje van Antonius abt staan?
* In het vorige bericht pakten we uit met de Mariaprentjes uit onze collectie. Een behoorlijke lijst. Uiteraard lunnen we niet tippen aan de 6000 die op internet te vinden zijn. https://udayton.edu/imri/mary/t/titles-of-our-lady.php
Op boekenbestellen.nl
* Op boekenbestellen.nl kun je vier van de vijfdeelgemeenten van Poperinge vinden met een e-book van de kapelletjes in die locaties. Het is de inhoud van de CD die vroeger 2005-2009 werd gepubliceerd.
* We plannen verder kwartaalschriften en zullen die ook allemaal bereikbaar maken via deze e-book formule.
In het klassiek Rooms Katholieke Vlaanderen is de meimaand Mariamaand.
We houden er ons dan later wel eens mee bezig waarom de Katholieke kerk zo sterk de Mariamaand countert.
Of het nu een frustratie is van de mannenwereld en de katholieke masculine beheerszucht. Of Efese en de moeder godin moest onttroond worden. Of als de theologie van het oude Verbond exegetisch vrouwwijandig werd gestreamed en men dus wat sturing kan gebruiken.
Het zijn allemaal niet stevig onderbouwde stellingen.
Het is wel zo dat het Gods Volk exegetisch het ype MAria en haar Magnificat een aangezicht gegegeven heeft.
We zijn op facevook de uitdaging aangegaan. Kan 100 Maria's opspueren verbonden aan een stad of verboonden aan een titel onderhouden door een kathedraal of gebedshuis. Enkele niet zo directe bekende voorbeelden....
Onze Lieve Vrouw van Foy, Onze Lieve Vrouw van La Salette en Maria ten hemel opgenomen....
BEnieuwd schakel dan in op fv erfgoed: devotionalia
Je kon op onze website heel wat linken leggen. Ook in de Bijbelsite die er nu in geïntegreerd is waren er heel nuttige sites in verwerkt, maar.. de liken waren al wat aftands, verouderd, verdwenen .. en er waren er tot onze schaamte wel heel veel. We hebben de stapel uitgedund van 120 naar 80 dat is een behoorlijke hoeveelheid.
En echt paaskarwei dat we pas na beloken Pasen hebben kunenn bewerkstelligen.
Ondertussen waren we de gebruikelijke reguliere werkzaamheden op ons kot aan het uitrollen..
We informeerden de vraagstemmer over de kruisdagen. Hoe ze door de H. Mamertus werden ingesteld tegen de stadsbrand, een ramp, een coronasituatie, toen bewongen met processie. Natuurrampen aan God voorgelegd. Misschien even aan de huidge politiekers voorleggen... De kruisdagen waren een beroep op God.... Voor wie er iets meer wil over lezen zie fb Bible facebook
Op facebook Bible Questions.
Op de website dus de links voor Bible Questions op de linkse menu balk.
Jansenius en Bernadette Soubirous zijn de figuren die we in ons kwartaalschrift behandelen. Je kunt ze als e-book laden
We ontdekken weer de solidariteit dat is de goeie kant van de medaille.
Er is heel wat empathie. Mensen die snappen dat het eenzaam moet zijn voor een oude weduwe, een single een alleen gelaten gehandicapte.... We snappen het allemaal wel een beetje we hebben aanspraak nodig. We roepen of .. doen beroep op de Schepper....
In de geschiedenis van het bidden tot God zijn er oudere mensen die jongeren proberen de oude streekmantra ter hand te doen.
Zo zijn we eraan toe om een van die outility's onder de loupe te nemen. Daar hebben we een e-book van op onze meer genoemde blz http://boekenbestellen.nl nl. over het bidsnoer: de paternoster.
Dat is helemaal geen "pater noster". Al is de volksmond er nog niet achter gekomen dat het een bidsnoer is waar "ave Maria's" of "wees gegroetjes" gelezen worden. Trouwens in ons westvlaams lezen we - we verzamelen - we zanten gebedsmomentjes. De priester las de mis... Soms was en is dat sterk gelijkend op de meditatie van de hindoe en de bezinning van de mantra....
Dat het tenslotte de functie van een gebed had daar vallen we niet over. Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is. Ook de moslim heeft zijn gebedsnoer.
Waarom dit devotie artikel een paterrnoster noemt dat is de vraag die ons opviel en waar zo weinig aanwezigen de achtergrond van wisten. Het gaat om de 150 (3 x 50 of drie keer de gehele kralen reeks) "weesgegroetjes" die oorsprnkelijk "onze vaders" waren = pater noster. In de klosters zingen de paters in hun getijden de 150 psalmen, de broeders niet pristers, die geen Latijn kenden lazen 150 Pater Nosters.
Trouwens het klassieke model is 50 + 1 + 2 + 1. Het Lourdes bidsnoer (misschen ook met een andere naam verbonden) heeeft er 63 dat steunt op het apocrief verhaal dat Maria 63 jaar zou geworden zijn. Er bestaan ook tientjes, de paternoster van Sint Michiel, van de negen koren der engelen, de fiatpaternoster, de paternoster van de zeven smarten van Maria, de paternoster van de wonden van Christus, enz...
Sommige kruisjes waren gevuld met relieken, aarde van Israël, water van Lourdes. De meest specifieke vorm was het bidsnoer in geextrudeerde folie (polymeer), waar je per kraaltje een plastiekje kon platdrukken (011005019 in onze erfgoed inventaris)....
