Vandaag schrikkeldag 2012 is André Demedts de held van de dag bij Erfgoeddag. We publiceren hier de bijdrage in erfgoeddag.
Wij kunnen geen armoe verdragen, ons volk
niet zien verloren gaan en we hopen dat er een eeuwigheid bestaat, waar we
gelukkig kunnen zijn. Met zon granieten uitspraken heb je hem ten voeten uit:
André Demedts (19061992), een oer-Vlaamse auteur en culturele spilfiguur. En
eentje die zeker niet onopgemerkt is voorbijgegaan. 2012 is uitgeroepen tot het
André Demetsjaar.
André wordt geboren
op de ouderlijke hoeve De Elsbos, in Sint-Baafs-Vijve aan de Leie. Zelf boer
worden is niet meteen zijn ambitie. Van jongs af grasduint hij in de
bibliotheek van zijn vader en grootvader. Hij verslindt het werk van
Conscience, Verne, Tolstoj, Shakespeare en De Negerhut van Oom Tom.
Hij probeert het
ook zelf: op het college schrijft hij gedichten en toneelstukjes. Maar de dood
van grootvader zorgt voor een belangrijke verandering. Nu er een paar helpende
handen is weggevallen moet André aan de slag op de boerderij.
Geen man overboord,
denkt hij. Maar het blijft niet bij denken alleen. Boeken, een eigen
bibliotheek, tijdschriften van alle soort en slag, én schrijven: hij is ervan
bezeten. Als achttienjarige publiceert hij zijn eerste gedicht. Vijf jaar later
volgt zijn eerste bundel. 31 is hij wanneer hij in Waregem na zestien jaar boer
selfmade leraar Nederlands wordt.
Culturele allesbrander
Nu krijgt André pas
echt snelheid. Met de gedrevenheid die veel van zijn provinciegenoten kenmerkt,
kleurt hij literaire en culturele bijeenkomsten. De KAJ, de sociale actie, het
Vlaamse verenigingsleven worden zijn biotoop. In beklijvende voordrachten
ijvert de leraar-causeur enthousiast voor de ontvoogding van zijn volk. En voor
de culturele integratie van Vlamingen en Nederlanders. Hij geeft meer dan 3.000
voordrachten. Dat is één voordracht per week gedurende meer dan 50 jaar.
Ons Erfdeel en volksverheffing
bij de BRT
Ook
Frans-Vlaanderen en Zuid- Afrika liggen deze Groot-Nederlander na aan het hart.
Met Luc Verbeke richt Demedts in Waregem de Frans-Vlaamse cultuurdagen in en
spoort hij Jozef Deleu aan om Ons Erfdeel uit te geven. Waar André
verschijnt, inspireert en bezielt hij. Op vraag van Jan Boon wordt Demedts in
1949 directeur van de BRT, Omroep West- Vlaanderen. Niet om zachtjes uit te
bollen, ik wil tonen dat iemand die gedichten schrijft niet alleen goed is om
fantasieën te beleven, maar ook om verantwoordelijkheid te dragen.
Onder het
pseudoniem Koen Lisarde schrijft hij populaire jeugdboeken. En op latere
leeftijd bekronen diverse literaire prijzen zijn oeuvre.
"Een beetje gelukkig
zijn"
André Demedts kreeg
in zijn geboortedorp Sint-Baafs-Vijve een huis dat naar hem genoemd werd. Het
André Demedtshuis, aan de boorden van de oude Leie, is anno 2012 een actief
cultuur- en kunstencentrum. Of zoals Demedts het zelf verwoordde: Ik hoop dat
dit huis dat mijn naam draagt, een centrum wordt en blijft waarin jonge mensen
elkaar ontmoeten, maar waar ook bejaarden komen die mogen spreken en die zeker
zullen luisteren. Dat het een symbool moge zijn voor alle mensen, die over alle
verschillen heen, toch één en hetzelfde verlangen hebben: een beetje gelukkig
zijn.
Het André
Demedtsmuseum werd vorig jaar door vier jonge vrijwilligers volledig vernieuwd
en ook interactiever en frisser gemaakt. Op 4 november 2012 - de twintigste
overlijdensdag van André Demedts - wordt een nieuwe fase officieel voorgesteld,
waarbij een audiovisueel luik met flink wat radio- en tv-fragmenten aan het
museum wordt toegevoegd.
2012: Demedtsjaar
Dit jaar is het 20
jaar geleden dat Demedts stierf. In dat kader heeft de Werkgroep André
Demedtsmuseum dit jaar uitgeroepen tot het André Demedtsjaar. In
Sint-Baafs-Vijve, Waregem, Kortrijk, maar ook in Harelbeke en Nieuwpoort staat
activiteiten en publicaties op het programma. Dit herdenkingsjaar strekt zich
uit van het najaar 2012 tot en met het voorjaar van 2013.
De
cultuurpromotor-schrijver Demedts zal op een open, frisse en verrassend moderne
manier via een mix van initiatieven onder de aandacht worden gebracht. Het
programma en de laatste nieuwtjes vind je via de website, via Twitter (#demedts
en #demedtsjaar2012) en via Facebook.
Suggesties voor en
aankondigingen van activiteiten zijn welkom bij coördinator Bert De Smet.
Kennismaken met André Demedts doe je via deze website. Meer info over 'Ons
Erfdeel' vind je op hun website.
http://erfgoeddag.faronet.be/nieuws/andre-demedtsjaar-van-de-leie-tot-zuid-afrika
Bekijk hieronder
een BRT-documentaire uit 1965, met Ernest Claes en André Demedts. Je kan dit
ook via deze link bekijken. http://www.cobra.be/cm/cobra/cobra-mediaplayer/boek/1.680140
29-02-2012 om 16:06
geschreven door bernard
|
