WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                             over -en in ANTWERPEN

DEEL 38  A :

                                      """DE STRAATNAAMBORDEN met PLAATSEN"""

               Wegens interesse van enkele bezoekers aan ons blog en Facebook, gaan we in dit deel, dat gesplitst zal worden in verschillende afleveringen, wegens de omvang, de plaatsen opzoeken die een plaatsnaam hebben gekregen.  In het verleden werden er in dit blog reeds straten besproken, doch door omstandigheden buiten mijn wil om, zijn vele foto's hiervan door seniorennet verwijderd.  De reden hiervoor is te vinden omdat free Imageshack ze verwijderd heeft  en nu er geld voor vraagt.

                Tot nu toe vonden wij 38 plaatsen, die wij in verschillende delen A - B en- C zullen behandelen.

                Alvorens wij hier mee beginnen willen wij de lezer er op wijzen dat een

plaats : een open bestrate ruimte is tussen gebouwen, daarentegen een

plein : een bepaalde ruimte heeft, t.t.z. een door bebouwing omgeven ruimte

                We gaan trachten er een chronologische wandelweg van te maken en vertrekken met onze zoektocht op het Zuid.  De eerste plaats die we kunnen noteren is de

FRANSENPLAATS     

Wist U dat ... ?

- deze plaats gelegen is op het Zuid, in de vroegere 8ste wijk en zich bevindt tussen
de Moonsstraat / Pyckestraat / Markgravelei / Oudekerkstraat en Hof ter Bekestraat.

- de naam vermoedelijk komt van een kerkhof waar Fransen (uit de tijd van Napoleon of van de Belgische onafhankelijkheid) begraven werden.

- dit kerkhof gelegen was op de huidige Fransenplaats en Oudekerkstraat.

- inzake deze plaats wij de volgende informatie in verbande met geschiedenis vonden :na de geslaagde Belgische opstand van september 1830 en de hieropvolgende onafhankelijheidsverklaring van de zuidelijke gewesten, viel het Hollands leger op 2 augustus 1831 opnieuw België binnen. Een eerste gewapende tussenkomst van Frankrijk stelde toeneen eind aan een tiendaagse veldtocht. Holland wenste zich echter niet te schikken naar hetvredesverdrag van 15 novmeber d.a.v..Daarop kwamen Frankrijk en Engeland overeen om voor Holland de Schelde te blokkeren. Toen deze maatregel onvoldoende resultaat opleverdekreeg Frankrijk van England de toelating om een tweede maal de Belgische grens over te trekken. Dit gebeurde op 15 november 1832, nadat tussen België en Frankrijk was overeengekomen dat het Belgisch leger niet aan de strijd zou deelnemen. De Fransen hadden het voornamelijk gemunt op de zuidercitadel, die de Hollanders nog steeds in hun bezit hadden. De beschieting volgde op 4 december. Op 23 december gaf generaal Chassé zich met zijn garnizoen aan de Fransen over. Deze laatsten, aangevoerd door maarschalk Gérard, verloren hier 93 man. De meesten werden begraven op het kerkhof van de oude St.- Laurentiuskerk. Op een gedeelte van het kerkhof heet het nu Fransenplaats CB van 4 april 1905.(Bron : Robert Vandeweghe, 'geschiedenis van de Antwerpse straten'). 

              We zijn dus vertrokken zodat we verder de Moons  -en Minderbroederstraat  uitwandelen tot aan de

TROONPLAATS    

                                  

BOLIVARPLAATS  

    
          

Wist U dat ...?

-het monument van Simon Bolivar  zich hier bevond op deze plaats, waar het ingehuldigd werd op 28 juni 1931. - na de afbraak van het Zuidstation dit monument werd ondergebracht in het stadsmagazijn gelegen op de d'Herbouvillekaai, om pas 15 jaar later (oktober 1980) een standplaats te krijgen op de Luchtbal ter hoogte van de Venezuelastraat.



- er zich rechts naast de trappen naar het gerechtshof het standbeeld van "Jan De Lichte" staat, een werk van de kunstenaar Roel d'Haese, dat tot stand kwam op verzoek van het Louis Paul  Boongenootschap, als illustratie van de roman die de auteur aan de figuur had gewijd (nota : de volledige beschrijving vindt men terug in dit blog onder de titel "Antwerpse standbeelden : Jan De Lichte").

- men onder de trappen, naar de ingang van het "Vlinderpaleis", men een station voor de trams van de lijnen 4 en 12  heeft aangelegd, zodat men onmiddellijk via de Emiel Banningstraat en de leien, respectievelijk naar de Groenplaats of het centrum van de stad kan geraken.
                              
  
-  men vanaf de Amerikalei kan men via de Amamtunnel (Aansluiting met Amerikalei), die onder het Nieuw Gerechtshof of "Vlinderpaleis"ligt, de Ring oprijden.

GENTPLAATS  
                                                  

Wist U dat ...?

 
                                                 

                              

 Wist U dat ...?

LAMBERMONTPLAATS   

       

    

Wist U dat ... ?

- deze plaats genoemd werd naar de Baron Lambermont (1819-1905) die jarenlang de spil was van het Belgisch buitenlands beleid en vertrouwensman van Koning Leopold II.

- dit een mooie plaats is  omgeven door de Leopold de Waelstraat / Emiel Banningstraat  en Kasteelstraat, met in het midden de blikvanger, nl. het door de Antwerpenaren genoemd  "Stenen Bootje".

- het middenstuk een boot voorstelt die vrije doortocht op de Schelde voorstelt. Achter in de boot zit Baron Lambermont.

- het een ronde plaats is waar vroeger het eindstation was van tram 3 van de Lijn, maar bij het bouwen van het Nieuw Gerechtshof het station verlegd werd via de Emiel Banningstraat tot onder de trappen van dit "Vlinderpaleis" en het de halte is geworden van de trams 4 en 12 van De Lijn.

- zijn politieke successen  in de arduinsteen gekapt  staan. 

- dit groots monument , dat op 15.8.1912, werd onthuld op de Lambermontplaats, in

aanwezigheid van Koning Albert I en Koningin Elisabeth, en enkele prachtige bronzen beeldengroepen toont

-  men in Antwerpen men hem echter vooral zal herinneren als de man, die de impuls gaf 
tot het afkopen van de Scheldetol (zie ook het standbeeld "Schelde Vrij" op de Marnixplaats).

               De straat die er op uitkomt is de Lambermontstraat die recht op de

LEOPOLD DE WAELPLAATS uitkomt

                                       

                              

 Wist U dat ...?

-  deze plaats zich op het trendy zuid bevindt en eens het mekka was van ontspanning.+

 - zij wordt omgeven door de Graaf van Hoornestraat / Leopold De Waelstraat /Verschansingstraat / De Burburestraat / Museumstraat / Verlatstraat/  Graaf van Egmontstraat /Volkstraat / Karel Rogiersstraat / Schildersstraat / MSK en Beeldhouwersstraat.

- de Hippodroom  er een spektakelbedrijf was en op 10 juni 1902 werd opgericht als

Société Anonyme Hypodrome.

- wegens veiligheidsoverwegingen het in oktober 1958 werr afgekeurd en gesloten.

- het al die tijd dit majustueuze gebouw er stond te vervallen .

- eerst op 12 oktober 1972 de grote typische koepel van het gebouw door de knieën ging en  dit
het einde was van een periode van theatervoorstellingen, circussen, e.a.

- buiten de Hypodroom er het befaamde Museum voor Schone Kunsten is , dat 6 jaar in beslag nam om het te bouwen. 

- de Architecten J. Wilders en F. van Dijck hadden er tussen 1884 en 1890 hun handen mee vol hadden.

 - het nog 5 jaar duurde vooraleer de 2 spannen met paarden de voorgevel kwamen versieren.

                        

Wist U dat ...?

- Leopold De Wael burgemeester van Antwerpen was van 1872 tot zijn dood. 

-  aan hem ook een standbeeld werd besteed dat vroeger voor het Koninklijk Atheneum op het Gemeente plein stond (thans Franklin Rooseveltplaats) en thans staat te verkommeren op de herstelweide van het Middelheimmuseum.

- men op de begraafplaats van het Schoonselhof  men er eveneens zijn praalgraf terug vindt .
 
                                

              We verlaten de Leopold De Waelplaats via de Karel Rogiersstraat en lopen recht op de

MARNIXPLAATS   
                 

                                    

Wist U dat ... ?

- dit monumentale standbeeld staat op de Marnixplaats en waarop helemaal bovenaan Neptunus troont, de god van de zee, met zijn drietand.

- de beeldhouwer hiervan  Jaak De Braekeleer was.

- ingevolge enkele politici de Scheldetol, in voege ingevolge een akte van 6.12.1838, op
12.5.1863 werd afgeschaft.

- het beeld onthuld werd op 14.8.1883, 20 jaar na de afschaffing van de tol en het vrijmaken van de Schelde.

- in Antwerpen dit standbeeld wel eens het monument van Marnix van St.-Aldegonde,  wordt genoemd wat natuurlijk niet juist is. Marnix kreeg wel een plaats op het monument onder de vorm van een medaillon, om zijn verdienste, omdat hij in 1585 als burgemeester de Schelde verdedigde tegen Alexander Farnèse. 

- eveneens Minister Karel Rogiers en baron August Lambermont hun medaillon kregen op de zijkant van het monument, voor hun diplomatieke inzet tijdens de periode van  Scheldetol. 

         We begeven ons nu via de Geuzen -en Nationalestraat in het Sint-Andrieskwartier waar we langs de Korte Vlierstraat belanden op de

MAKELARENPLAATS      

                                                    

                                  

 Wist U dat ... ?

- deze plaats is gelegen aan de Kloosterstraat tussen de huisnummers 179 - 181

.- het een steegje was met 9 huisjes, hiervan niets meer te zien valt  daar de ingang afgesloten

is met een ijzeren hekken met blauw dekzeil.  

- wij ondanks dit euvel konden wij de bijgaande foto's
maken.  

- er dus van de vroegere aparte wereld met de afzonderlijke huisjes echter niet veel te zien is, want nu is het er een vervallen steeg met stort.

              De Kloosterstraat volgend komen we in het Sint-Andrieskwartier of Parochie van Miserie, waar we als we Lange Vlierstraat inwandelen recht op de           
                                                                                        -

SINT-ANDRIESPLAATS  uitkomen

        

Wist U dat ... ?

- de Grote Markt van Sint-Andries is, het plein waar spontane en georganiseerde 
ontmoetingen plaatsvinden.  

- deze plaats omgeven wordt door Pompstraat / Steenbergstraat /
Korte Vlierstraat / Pachtstraat / Lange Vlierstraat en Lange Ridderstraat.  

- plaats die in
1867 mits goedgekeurde plannen tot sanering van het Sint-Andrieskwartier, waarbij een
aantal huizen van de Steenbergstraat, Lange Ridderstraat en Lange Vlierstraat gesloopt
werden.  

- er in de plaats het 4.000m² groot pleintje kwam dat in 1869 de naam kreeg van
Sint-Andriesplein en later Sint-Andriesplaats.

- dit een stille en vrijwel verkeersvrije plein heeft met het karakter voor attractieve ontmoetingen voor de buren van alle ouderdom zowel als speelgrond voor de kinderen.  

-  waar spontane en georganiseerde ontmoetingen plaatsvinden,zoals het "Parlement van het Sint-Andries, waar elke dag om elf uur discussieert wordt door een groepje ouderen over het nieuws van de dag.

THEODOOR VAN RIJSWIJCKPLAATS

                                           

Wist U dat ... ?

- deze plaats zich bevindt aan de Nationalestraat juist tegenover de Drukkerijstraat en 
omgeven wordt door het Kopstraatje, de Ijzerenwaag en de Zwaardstraat.

- dit plein of plaats ca 1505 werd aangelegd en aanvankelijk het "Plein van de Ijzerenwaag" werd genoemd naar de Ijzerenwaag.                                                                                                                  

- in 1884 de naam werd gewijzigd naar aanleiding van de overbrenging van het beeld van Theodoor Van Rijswijck.  - het vanaf die datum de plaats kortweg "Theodoor Van Rijswijckplaats" werd genoemd.   

                                     

Geschiedenis : Op 28.8.1864, werd zijn standbeeld gebeiteld door L. De Cuyper, ingewijd in het Antwerp stadspark. Den Door, zoals hij werd genoemd, stond er in goed gezelschap. Twee collega's, Frans De Cort en Jan Van Beers, vonden immers ook een plaats in de hoek der poëten van het park. De arme liereman van het Vlaamse volk zou er echte maar 20 jaar staan. Men vond dat het beeld een beetje verloren ging tussen al dat lover en verplaatste het naar het pleintje aan de Ijzeren-waag. Een en ander ging gepaard met een grootse plechtigheid ter ere van de geliefde volksdichter. Als inzet werd het lied "Vlaanderen" van Van Rijswijck, op muziek gezet door Richard Hol, gezongen door 1.000 leerlingen der stadsscholen onder leiding van Peter Benoit.

Ter gelegenheid van de inwijding van het standbeeld werd ook het pleintje van de Ijzerenwaag omgedoopt in Van Rijswijckplaats. Dat gebeurde op verzoek van de bewoners, die zelfs pleitten voor de benaming Theodoor Van Rijswijckplaats. Op voorstel van de nuchtere en zakelijk aangestelde burgemeester Leopold de Wael, werd echter de voornaam weggelaten.... tot in 1976. Kennelijk oordeelde men toen dat Theodoor te vaak werd verward met zijn neef en burgemeester Jan. Sedertdien heet het daar volledigheidshalve en duidelijkheids-halve "Theodoor Van Rijswijckplaats".

Hij wordt vaak beschreven als een groot flamingant. Terecht, want zijn razend populaire hekeldichten, politieke refreinen en volkslie- deren bekampte hij onvermoeibaar Walen en franskiljons en kwam hij op voor de rechten van zijn volk.

Toch was den Door ook een grote fratsenmaker, die een goede pot gerstenat niet uit de weg ging en wiens luchthartigheid niet te temperen viel door armoede of tegenslag.
In 1847 was het plots gedaan met dichten. Drinken deed hij echter des te meer. In november 1848 belandde hij in het gesticht aan de Rochusstraat te Antwerpen, waar hij 2 maand later volslagen krankzinnig overleed.

Bron : - tekst van Piet Schepens uit "Antwerpse standbeelden" 
                       
Aanpassing : volgens een andere bron (Frits Schetsken uit Antwerpen) werd den "Door" opgenomen op 28.9.1848 in een krankzinnigengesticht te Lier en in maart 1849 overgeplaatst naar een gesticht in de St.-Rochusstraat te Antwerpen, waar hij op 7 mei 1849 overleed, dus 2 maand later en dat zou kloppen met de eerst vermelde gegevens.

               Verder de Nationalestraat afwandelend komen we op de                                                                 

 GROENPLAATS

                                                 

Wist U dat ... ? - de Groenplaats een gezellig plaatsje is waar men rustig kan uitrusten, gelegen in het hartje van de stad Antwerpen, waar men kan genieten van een lekkere pint bier op de talrijke terrasjes. - men vanop de Groenplaats de spitse toren van O.L.V.-Kathedraal kan bewonderen. - ze wordt omgeven door de Jan Blomstraat /  Rioolstraat / Eiermarkt / Schoenmarkt / Nationalestraat Groenkerkhofstraat en  Zwaluwstraat.                   

                    

  Wist U dat ... ?

- deze plaats vroeger een kerkhof was omgeven door woningen van kapittelheren
(kanunniken) die er als eilandbewoners van een prachtige isolatie genoten, omringd door hoge
muren rond het plein, die pas in 1799 gesloopt werden.

- er reeds in 1784  verdere begravingen op het plein verboden werden.

- waar de naam Groenplaats vandaan komt  ons niet bekend  is of het zou moeten zijn van de in 1804 geplante 121 linden.

- de  blikvanger is echter het standbeeld van :

 PIETER PAULUS RUBENS - (1577 - 1640) , dat midden op het plein staat.    Rond dit standbeeld is er heel wat te doen geweest. Het plan bestond erin om 200 jaar na de dood van Rubens een standbeeld op te richten,waarvan de inwijding zou geschieden op 15.8.1840.

Beeldhouwer Willem Geefs kreeg de opdracht en de in Luik gevestigde Antwerpse
bronsgieter Buckens moest voor de uitvoering zorgen.   Omtrent 1843 versiert het wel de Groenplaats, maar het heeft een hele tijd geduurd alvorens men een geschikte plaats voor het beeld van de grootste aller Vlaamse schilders gevonden had. Men wilde het op het toenmalige Burchtplein, anderen wilden het weer elders. Toen men het tenslotte wilde onthullen op het Burchtplein bleek het dat de gieterij niet klaar was en men onthulde dan een voorlopig plaasteren model. Toen men met het bronzen beeld aankwam viel het van de wagen. Zodat men met onze Rubens nog al wat last heeft gehad voor hij goed en wel op zijn voetstuk stond.  Rubens staat er afgebeeld in de kledij van ambassadeur en heeft enige zinnebeelden der schilderkunst aan zijn voeten.

Bron : - Antwerpse standbeelden van Piet Schepens.

                                                             -o-o-o-O-o-o-o- 

               Hier sluiten we het eerste deel van de "plaatsen met een straatbord "plaats" af" zodat wij in deel B verder gaan richting Schelde en de omgeving van de Grote Markt.

                                                             -o-o-o-O-o-o-o-