De laatste kusxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Ik heb mijn grotmoeder nauwelijks gekend. Zij is geboren in 1859 op haar 44ste werd mijn vader, haar jongste zoon geboren. Pa was dan weer 39 jaar toen ik het daglicht zag en ik was er 40 toen mijn jongste zoon Kevin, de vader van Eliano werd geboren.

Mijn grootmoeder stierf op haar 92 jaar in ouderlingen tehuis. Een klooster op de Antwerpse Paardenmarkt.

Ik heb haar nauwelijks gekend. Zij mij ook niet, of beter zij herkende mij niet.

Een keer per maand ging mijn vader haar bezoeken, meestal nam hij mij mee. Ik vreesde die bezoekjes en ik vond ze verschrikkelijk. Het stonk er als in een onverzorgd toilet in de zaal waar moe zat, neen in feite stonk het er nog erger.

Moe zat in een lange smalle zaal. Over de breedte ervan, stonden lange tafels met aan weerskanten houten banken waaraan in het totaal zo’n dertigtal tandloze oude dames zaten allemaal in het zwart gekleed. Het leek wel of zij voortijdig voor zichzelf in de rouw waren. Ik veronderstel dat minstens de helft van hen in hun broek deed en dat zij door de nonnen zeker niet tijdig ververst werden.

Voor elk oudje stond er een witgelakte broodtrommel. Nu en dan haalde een van de vrouwtjes er een boterham uit en kauwde hem tussen onderlip en snor, waarbij hun kin meestal het topje van hun neus raakte. De bezoeken duurden er veel te lang want ik hoopte steeds dat ik gedurende gans de tijd mijn adem zou kunnen inhouden, maar dat lukte mij nooit.

Als contrast van alles wat ik er lelijk en vies vond, adoreerde ik het levensgrote felgekleurde Christusbeeld dat in het midden van de zaal tegen de wand hing en er al de aanwezige vervallen schoonheid zegende.

Van moe zag ik alleen haar grauwe gelaat met de vele zwarte ouderdomsvlekken, de rest van haar gedaante was gehuld in een zwarte glimmende lange jurk die tot aan de grond reikte, op haar hoofd prijkte een zwart voile kapje dat vanboven zoals bij een worst bij elkaar was geknoopt.

Het pijnlijkste van het bezoek was de kus aan moe die pa mij verplichtte. Tussen de donkere vlekken zocht ik dan een onvindbaar ongeschonden stukje huid om mijn jeugdige lippen te plaatsen.

“Jef, wie is dat ventje?”vroeg ze dan steeds opnieuw.

“Dat is onze Roger, mijn zoontje.”

“O, ik wist niet dat gij nog een zoontje had,”antwoordde zij dan telkens

.

“Als zij mij niet kent, waarom moet ik haar dan kussen?” dacht ik

“Jef, hij heeft gevraagd om bij hem te komen wonen,” zei moe de laatste keer dat ik haar levend zag en zij wees naar MIJN Christusbeeld.

“ Moe je vertelt onzin,” zei mijn vader boos.

“Dat zal wel zijn. Hoe zou zo’n knappe kerel aan haar vragen om bij hem te komen wonen, die kon wel andere vrouwen krijgen,”dacht ik.

Een week later woonde moe bij hem.

Ik was net tien jaar geworden.

Zij lag opgebaard op een arduinen steen in de rouwkapel van het klooster. Haar handen lagen gevouwen als in een gebed. De enige wat ik merkte was dat haar vingernagels zwart waren en de vlekken in haar krijtwitte gezicht leken mij nu nog groter.

“Geef moe nog een zoentje,” zei mijn vader.

Ik deinsde een stap achteruit.

“Allee, vooruit een laatste kus.” herhaalde hij streng.

Als ik er aan terugdenk ervaar ik nog altijd die koude huid van de dood tegen mijn jonge lippen. Die laatste kus zal ik nooit vergeten.