Wij hopen u verder te kunnen boeien met dit blog over onze stad! Vergeet ook niet af en toe nog eens te kijken op het voorgaande blog http://blog.seniorennet.be/jp_dendermonde
07-12-2011
Gustje en het circusleven...
GUSTJE EN HET CIRCUSLEVEN
(Naar eigen zeggen trad Gustje Mestag op als clown - soms alleen, soms met twee als "Robertos en Gustos" - en werkte hij zelfs bij de gekende circussen Libot en Semay.)
Gustje Mestag en Robert De Smet alias 'Gustos en Robertos' of 'De Duettisten'
( ) Ik ben terug op mijn alleentje gegaan en me bij Libot aangesloten en later bij Semay. bij alle twee als clown en den gevaarlijksten toer uitgeoefend die niemand in de cirk dierf aannemen, namelijk met een auto over twee balken rijden waaronder een vrouwpersoon lag ( ).
Het zwaartste wat ik ben tegen gekomen op de foor, was toen ik la femme sans tête heb nagebootst, zelf niet wetende hoe ik dit in malkaar stak. ( ) Ne geweldige succes heb ik gekrege, maar waar ik meest genot van had gekregen, dat was de omhaling voor onze weesjes. Het zelve heb ik nog eens verniewd op de foor in Zele recht over de balans. Het volk stroomde er binne en daar wierd ik bedankt ( ) voor mijn koelbloedigheid en mijn antwoord was: nu hebt Ge mijn kop afgedaan, maar ne volgende keer moogt ge armen en beene af zetten, ik zal bereidt zijn de proef te onderstaan zooals nu. Hier hadden ze mij gezien zonder kop, maar in Dendermonde rechtover Juul den trip (Groote Markt) hebben ze gans mijn geraamte gezien en ik was nog niet verlege. ( )
Waar we meest onze peere hebben mée gezien, was het drama afgespeeld in de barak poppespel (maar levende) voor de paterskerk. Den titel was: op het strafbanksche. Betichte waren Gustos en Berthos, schrijver en Advokaat Franske Van De Voorde, openbaar ministerie Theo Van De Voorde. Inhoud van het drama: stele van de joconde en t verbrijzele van de leeuw aan de peron van t stadhuis. Kostuumering: huis Gustje Mestag (vagebondachtig, vuil smerig, gescheurd, heel grof gesteld om te lijde). Scène verbeeld tribunaal , bank met de twee betichte, in de fond advokaat en openbaar ministerie. De gordijn gaat open, t openbaar ministerie begint de fijten voor te leggen, de andere acteurs treden op. Ze (Gustjes vrienden van het gezelschap De Ton)zaten alle op den eerste rang. primo Julien Legat (bazar parisien, leveransier van het gekend niespoeier en stinkstof), zijn helpers Georges De Pauw, Gustaaf Callebaut, Xavier Janssens. Pas is de advokaat Frans de replik aan t geven of uit vier hande te gelijk vliegt het niespoeier over de scène, men hoorde niets anders meer dan atch, atchi, atchi. Tot daar waren we er van gespaard, maar voor niet lang, want het duurde niet lang of het regende stinkbomme voor de voeten van Gustos en Berthos bij zoo ver dat we verplicht waren de barak te ontruimen en dat t publiek in de barak riep: Ge moet niet vragen of bazar (bijnaam van Julien Legat)hier binnen zit. Het heeft lang geduurd eer we het drama hebben kunnen voortdoen.
Daar we hier nu toch over Staaf Callebaut spreken, wil ik nu toch aanhale wat me is voor komen met Madame Rosa, een waarzegster die rechtover mijn huis stond. Staaf zijn vraa zoo gaarne eens bij een waarzegster gaan, zoo vertelde ze aan Gust. Mme Rosa die ne goeie kalant van mij was, rap op dhoogte gebracht. Ik deed de kleeren aan, perruk en grimage en ik speelde kaartelegster. En of Mme tevreden was, moet ge niet vragen, want met een supplement te betalen wist ze wat meer. Bij terug in de café van Gustje te komen wist ze aan Nancy (Gustjes tweede vrouw) te zegge: die waarzegster is een die alles weet en het is juist wat ze zegt. En het is langen tijd nadien dat ze maar geweten heeft dat Gust die kunst bezat en dien rol had afgespeeld. Hier ben ik aan t einde van mijn fooremansleven en vraag me nog af: Waarom ben ik geen forein geworden? t was op ne kermis dinsdag, venetiaans feest op t vestje met de bootjes en concert op t brugske, dus niets te doen voor de foreins. We spreken ondereen: da we nu eens ne molen huurde voor vandaag, wat zoo de daar van denken ( ) ik moest natuurlijk t woord doen, ik was toch eerelid der foreins. De Munter binne geroepe, den eigenaar van de molen, en t was rap geklonken, hij vroeg niet beter er was voor hem toch niets te doen en we betaalde hem 1300 fr maar hij moest de chauffeur mecanicien geven. Ja, we moeste de eigenaars kenbaars maken en de reklaams; rap bij den drukker en ziehier den text: alleenlijk voor éen dag overname van de Molen De Munter: eigenaars De Groote Jean, Cadron Lucien, Steppé Gabriel, Gustje Mestag, opening om 6 uur. Twee affichen geplekt op de molen. en twee op den auto van Jean De Groote. 2 eemers met een lange koord op de grond en zoo de stad rond. De 4 vrouwen moesten dienst doen op de molen en de mans, in geval geen volk, buiten halen uit de cafés, t geen niet noodig geweest heeft, want onze molen was al volop aan t draaien, toen we terug kwamen. T was 11.30 uren toen we stopte. We hadde genoeg voor ne soepé voor gansch ons personneel, nog drinkgeld voor onze mecanicien die al betaald was door zijn baas, al de cafés af te doen van de markt en nog wat over voor s Woensdags want het was nog kermis. En zóo eindigde mijn fooremansleven.
De Sint is alweer voor een jaar vertrokken... Hij maakt plaats voor de Kerstman!
Sinterkloës éid'em stillekes ouit de voete gemokt en is nor Spojne vertrokke... Ik pèis dâ'k èm zien vertrèkken èm, mor 'k bènt ni zéiker. A mokt in alle geval ploitsj vèr 't Kèstmanneke. Naa-j-ist den dië zannen toer vèr nen uëp kadaukes te komme bringe...
Eerder dit jaar publiceerden wij al een foto van het 'Kamp Dendermonde' (Camp de Termonde), met de vraag of iemand ons daarover enige informatie kon bezorgen. Tot vandaag kregen we er geen reactie op. Wij publiceren nog een andere foto van het kamp...
We zijn in t begin van den oorlog 14-18. De kanoniers met hun kanonnen vluchten uit Lebbeke, ze zeggen hier in Dendermonde wel, tis Lembeek dat beschoten wordt, maar de soldaten wisten het beter. De Staf, met aan thoofd géneral Michel en deze der garde civiek, waren vereenigd op het stadhuis, ik zien nog den adjudant der garde civiek (die zijn bakkerij had recht over mijn atelier) al wenend naar huis loopen, de muit van zijn canari vogel open zetten, laten vliegen en bijna zoo snel mogelijk loopen als dat beestje vliegen om over de veerbrug te gerake, want t was de vlucht naar Grembergen, Zele, Lokeren enz.
Ik stond aan mijn deur, toen ik het laatste commandement van Michel hoorde, retourné, retourné, vous nentendez pas ce sont nos canons qui tonnent, maar ten duurde niet lang of pak en zak den auto in en generaal was weg.
T was juist een uur geleden dat de facteur me nen brief bezorgde van mijn vriend Jozef De Leije, gestuurd uit de Congo. en ik ben bijna zeker dat ik een der laatste ben die over de veerbrug zijn geweest, toen de brug door onze soldaten was gesprongen, wel te verstaan ne meter vierkant. want t zijn de duitsers zelf die dachten dat het gros van t leger den overkant van t schelde zaten diede brug hebben doen springen, want t was ne klop.
Ik kwam van Lokeren waar we gevlucht waren, was juist in Zele op weg om naar Dendermonde te komen, toen de duitsers de brug deden springen. Ik vergeet te zegge dat bij den eersten inval de plundering reeds begonnen was, zoowel door duitsers dan door burgers. ( ) Mijn atelier was gespaard gebleven, iknam aanstonds materiaal en begon de deur van mijn broer Cesar toe te nagelen en tebezette met planken, t zelfde bij Trientje Gijssels, een snoepwinkel, bij de Piscordé, bij De Munck (oud huis Pero), bij Janneke Verlaekt waar nog een kat ingesloten zat in de kelder ( ) en dan moest ik zelf gaan loopen om over de veerbrug te geraken, want de Duitsers waren al over de koornaert. Na t springe van de brug is de staf terug bij de stad gekomen, tis te zeggen bij den brouwer Wapenaer te Gremberge, alwaer ik zelf verscheidene malen om een bewijs heb moeten gaan om in de stad te geraken, want ge moest kunnen bewijzen dat uw huis nog bestond, dus niet afgebrand was, en ge moest op uur over en terug met de boot overgezet worden en dit heb ik kunnen doen tot de 3de inneming van de stad en toen zijn we versukkeld naar Blankenberghe en Holland Breskens.
Hopelijk zijn alle brieven voor de Sint klaar. De heilige man is nog volop aan het werk om de lijsten aan te vullen, zodat hij vannacht zijn ronde feilloos kan afwerken.
( ) De major was Permantier, wonende op de bistemert nevens den boer Ruissing, hof uitgaande poort t is te zeggen gangske leidend naar de katholieke school, wie toen bestuurder was Van Der Veken of De Maerschalk weet ik niet, maar waar ik zeker van ben is, dat de leeraar Boer DHondt was. Die woonde op de schelstraat eenige huizen voorbij kozijntjes ( ).
Op zekeren dag dat er langs de straten getrommeld wierd, wist men dat er exersisie was. Hij (Gustjes vader, 1ste soldaat)was altijd een der eerste en altijd in de 1ste rijen. En avant marche en de manne waren weg, Commandant was vergete halt te zeggen en Pol stond met zijn mannen met de neus tegen de muren. Al met eens wierd er geroepen pleton halte. Ja ze konnen niet verder, demi tour à droit of à gauche weet ik niet meer, maar ze keerde toch om.
Ne andere keer was ne marche naar den buiten, commandement wierd nog al eens vergeten te commandeere de mannen stonden voor nen drogen gracht, Pol met zijn charels wierpen er zich over en de groep was in twee alvoor er halte geroepen wierdt. Gelukiglijk dat Pol niet veel opvolgers heeft gehadt: wij waren met vijf jongens, ik was den eenigste die geen garde civik ben geweest. Ik heb mijn plan zelf getrokken, doch mijn broer Juul telde voor twee, er zullen er wel in de stad zijn die zijn heldendaden zich zullen herinneren.
Het Ros Beiaard is duidelijk verbonden met Pas Bayard. In dit gehucht van het dorp Oppagne (in de omgeving van Barvaux en Durbuy) is op een steen een lange en diepe groef te zien. Die zou het spoor zijn van de hoef van het Ros Beiaard, dat zich hier afstootte om in één sprong de vier Heemskinderen naar Durbuy te brengen, op een afstand van meer dan twee mijl.
Iedere Dendermondenaar is natuurlijk bekend met de legende, maar voor de oorsprong ervan moeten we in de tijd teruggaan naar de Kelten. Bij hen was het Ros Beiaard het paard dat de kar der doden rond de hemel trok. Wij kennen die kar eigenlijk als het sterrenteken de grote beer. De verwijzingen naar de grote beer vinden we terug in de nabijgelegen dorpjes Petite Hoursinne en Grande Hoursinne. In het dorpje ligt een steen met een veel te grote hoefafdruk, die volgens de overlevering afkomstig is van het Ros Beiaard. Op deze plek zou het Ros Beiaard zijn laatste pas gezet hebben om naar de hemel te vertrekken.
Een van zijn bijzonderste streken was t volgende, voorbij de vondelbeek steenweg Lebbeke, nevens Mieleke Proft, was ne rijweg met in de fond een kasteel bewoond door ne gepensioneerde Colonel met name De Wan. Ne man kort van stof en bij t minste verkeerd woord, smeet hij zijn hantschoen, het teeken tot dueleere. Op zekeren dag zei onze Pa: ik zal het wel de colonel afleren. Pol, wees voorzichtig, t is ne soldaat en nogal ne colonel, wierd hem gezegd. Niet bang, wierd geantwoord, ne gard civiek zoals ik heeftnooit schrik, want Polleke was een model, zooals ge nadien zult vernemen.
Het volgende gebeurde in den duits waar die artisten s middags hun apperitiefke kwamen neemen. Pol hadt nogal volk gehadt en kwam wat later. Ten duurde niet lang of hij hadt ruzie met de colonel, de handschoen wierd gesmeten, ze tokte nog geen grond of was al opgeraapd. Gevolg: schermutselingen onder daanwezigen, ze wisten immers wat zulks beteekende ( ): duel tusschen Polleke Mestag en colonel De Wan. Ieder koos drie getuigen langs beide kanten. De keus was aan de Colonel, pistool of sabel,voor mij is het gelijk ne goeie garde civik is van geen colonel benauwd (antwoordde Pol, jp). Er wierd beslist om 12 uur, de getuigen waren op dhoogte en op post, maar die zich niet liet zien, was onze Pa. De Colonel was ongeduldig, de getuigen hitsen nog wat op en spraken af tot de volgenden dag. Ja, dien dag en uur was Pol daar, doch zonder wapens, de Colonel in woede onstoke vloog naar Pa ( ). Ik heb den dag niet bepaald en Ge moest maar begonnen hebben, maar nu duidt ik dag en uur aan, morgen om 12 uur juist, alle zoo wel als getuigen op post. Een groote doos genomen met2 sabels van 0.25 cent zorgvuldig in de wat gelegd en op weg naar den duits geplaatst op den biljar, langs weer kanten getuigen, de duelliste en t spel begon voor goed, Pol had de commande in t frans aangeleerd, want te dien tijde gebeurde bij de garde civik alles in die taal. Allons Colonel, à toi le choix, dus de kolonel moest zelf de doos open doen. En of er gelachen wierd, moet Ge niet vragen, de café was vol volk en De Wan was de ziekte kwijt en Pol en Colonel waren beste vrienden geworden bij zoo ver dat Polleke Mestag een geschenk kreeg: ne sabel en twee floretten die tegenwoordig nog berusten bij Jean, petekind van Gustje ( )
Dat Polleke buiten huis katje van de baan was, dat hebben ze dikwijls in volgende cafés ondervonden: bij Phil uit den hert Kerkstraat, bij Ware Van Damme in t kelderke Sas, in de zoutkiet Greffelink, bij Janneke Verlaekt in den duitsch, bij de piscordé bakker en herbergier, Ridderstraat, maar wie er het meeste zijne péére mee zag, was den Áa Baro en zijn vráá Philipine, Ridderstraat. Daar kwamen al de volgende artisten bijeen met als kopman onze Pol, Omer Van Damme onzen Burgemeester, Ware De Páa schepene, Theo Van De Voorde schepene, Jan Herssens, de vos Senepart, Louike Lentdecker, Gust en Dore Cambier, Dolf Verstraeten enz. enz.
Daar onder t zwanze en een brokske t eten wierd nog al een potje gepakt en op zekeren avond toen er weer t eten was, wierd er beslist: er moet gezongen worden. Ik breng een zaag mee, zei Louike en Gij doet het overige. Ja, de tafel wierd gedekt. soep opgedient, Louike aan t zagen, alle man aan t zingen en t komt van pale te slagen ee, zwée, oep ne schop tegen de pikkel der tafel (en, jp) al de soep op grond. Den áá Baro lachte er mée, maar Philipine niet, die was immers altijd kwaad. Sanderen daags stond de knecht van Lentdecker daar om de tafel te halen, ( ) alsook het geld der gelede schade.
Een volgende keer waren dartisten weer samen en er wierdt beslist paardje te rijden en per stoel wierd er buiten gereden en regelrecht binnen bij de Pis. Daar was het juist verkeerd, Philogeen kort van stof en rap kwaad en de vrouw deedt met de deugenieterijen mée. Tegenovergestelde gebeurde, stoelen verwisseld, op vlucht naar den duits en met deze terug naar den Baro in de máa. Wie er het meest mee afzag, was Philippins man, die moest op zoek gaan achter de stoelen en of het lang duurde wanneer hij terug thuis kwam, moet Ge niet vragen.
Een artikel uit 'De Voorpost', naar aanleiding van de vijfde 'Miss Donckstraat'-verkiezing (1974)...
Vlnr: Helga Van Hoecke (Grembergen), Peggy Mangelschots, Ingrid Ravijts, Linda Cornelis en Dominique Verleyen (Opwijk). Peggy Mangelschots zou uiteindelijk de titel binnenrijven.
