Velen onder ons vroegen zich waarschijnlijk af: hoe valt dit te rijmen?
De ruime publieke opkomst voor ONZE maandelijkse namiddag, ditmaal op 16/09/2000, met als thema: "Humor als levenskunst", schiep hoge verwachtingen. Maar, als we een glimlachende man op het verhoog zagen staan, was na korte tijd het ijs al gebroken. Hier volgt zijn relaas.

"Toen ik begon met humor en gezondheid, ging er iemand heel kwaad weg en zei: dat ziet ge van hier, humor en pijn, dat gaat niet samen....en dat gebeurt vandaag ook"
Als ge met twijfel hierheen bent gekomen: dat mag!
Humor als levenskunst: ik wil U graag een vraagje stellen: hoe vaak heeft U gisteren gelachen? Hoeveel minuten, denkt U?
Ja, er bestaan statistieken over. Niet bij ons, maar wel in Frankrijk. Daar lachte een gemiddelde Parijzenaar twee generaties terug 16 minuten per dag. 1 generatie later was dat nog slechts 6 minuten per dag en nu... is dat nog maar 1 minuut per dag.
Het lijkt erop dat, zoals de zure regen onze bossen aan het bedreigen is, ons mensdom innerlijk aan het verzuren is.
Daar gaan we het vandaag over hebben.
Is dat zo? Wat zijn daar de gevolgen van? Misschien kunt ge er wat aan doen?
We gaan het op een wetenschappelijke manier doen. Dit wil zeggen, we gaan te werk met de voornaamste bron van informatie en dat is praktijk.
Ik denk aan die bejaarden, die zo leuk uit de hoek kunnen komen.

Er was eens een dame op leeftijd en die zei tegen mij: wel dokter, hoe oud bent U eigenlijk? Ik antwoord: ik ben zo van in de oorlog. Ach, zegt ze: mag ik ook weten van welke oorlog?

Ik denk aan mijn eigen moeder, 87 jaar jong en nog zeer vitaal. Op een keer zei ze tegen mij: ""Hugo dat Armagnacdieet dat zou niks voor mij zijn."

Ik ben al een 12-tal jaren bezig met het observeren van humor in het leven en dat is begonnen op een zeer pijnlijk moment. Ik wil U dat wel vertellen.

Toen mijn vader zeer ernstig ziek was en hij wist dat hij nog maar enkele dagen te leven had of alleszins nog maar een zeer beperkte periode, was er ook nog zijn verjaardag.

Wat doet ge dan, als er iemand zo erg in nood zit, alleen maar in bed kon liggen, geen enkele activiteit meer heeft?
Viert die zijn verjaardag? Kunt ge die man nog een geschenk geven? Kunt ge daar nog iets feesten?
et verliep allemaal in mineur en toch wou ik hem iets geven.
Toen gaf ik hem dat boekje:" Humor in de kerk" van pastoor Geldof.
Sommigen onder U kennen dat nog. Ik gaf hem dat boekje Na een tijdje las ik hem iets voor uit dat boekje. Eerst zonder veel commentaar. Na nog enkele passages, schaterde die man plotsklaps luidkeels en minuten lang. Er kwam van alles los en die man had een heel ander stuk van zijn stemming bereikt en dat is blijven hangen tot op het einde.
Toen heb ik begrepen wat voor een bevrijding dat is geweest voor hem en ook voor zijn omgeving, waar het altijd zo stil en zwaar werd.

Toen heb ik besloten om onderzoek te gaan doen rond de betekenis van humor als levenskunst in moeilijke tijden.
Want dat is wat ik geleerd heb ondertussen.
Vroeger dacht ik dat lachen bestemd was voor als het goed ging en dat ge dat verleert als men in nood zit en dat is ook zo.
Uiteraard weten jullie dat beter dan ik.
Maar ik heb ook een aantal mensen gezien, die als ze in nood zitten, humor scheppen als overlevingsstrategie en daar heb ik vooral respect voor gekregen.
Humor is de binnenkant, de lach is de buitenkant.

Op zoek daarnaar kom ik het ongeboren kind tegen. Of ge dat nu graag hoort of niet, een mensenkind wordt huilend geboren. Dat ding wordt verwend, vertroeteld, bediend op al zijn wenken. Je zou er jaloers op zijn. Wekenlang kan er geen glimlach af. Dat is dus het begin van een mensenkind: huilen kan het al, lachen nog niet. Dat duurt 3 weken en dan verschijnt na een voeding, die wat in de smaak valt, een grimas rond de mond. Dat is de eerste stap in de ontwikkeling van de mens, het leren lachen. De tweede stap, 6 á 7 weken oud, is het zien van de moeder op de juiste afstand, in geuren en kleuren en dan verschijnt de eerste kontakt-glimlach en dan hebt ge de peuter en de kleuter en het gegiechel, schaterlachjes, mondlachen en de binnenpretjes, enz.

We hebben 100 verschillende termen over lachen. Terug naar dat kind dat aan het leren is met humor en lachen om te gaan.
We gaan er van uit dat elke mens de mogelijkheid heeft om dat te leren en er zijn er die daar zeer begaafd in zijn, juist zoals ge een wiskundeknobbel of muziekknobbel of sportief of handvaardig kunt zijn, zo kunt ge ook begaafd zijn met humor.
Maar dat betekent ook dat er mensen zijn die het niet leren.

Houdt U vast, want 10%, dat is 1 op 10, heeft zijn gevoel voor humor niet ontwikkeld!
Probleem daarbij is dat die "humorlozen" wel lachen en soms wel het voortouw nemen om wat smakeloze grappen in Uw schoot te werpen.
Dus iemand die lacht, betekent nog niet dat die humor heeft. Er is nog een andere categorie: de mensen die weerstand vertonen voor humor. Ik heb het U in het begin reeds gezegd: een aantal mensen zullen hier niet aanwezig zijn, vanwege hun weerstand tegen het thema.

Goed, dat was de eerste draad van mijn verhaal. Is er iets aan de hand met onze humor?
En hoe zit het met de mogelijkheid van humor in moeilijke tijden? Tweede draad van het verhaal: lachen is gezond.

Iedereen zegt dat, maar eigenlijk is dat nogal krasse taal, want dat zou dus willen zeggen: iemand die veel lacht zou dan minder vaak ziek worden. Of iemand die ziek zou worden en beschikt over de lach, beter en sneller gezond zou worden. Nu even iets over het wetenschappelijk onderzoek.

Het eerste onderzoek, waar heel wat over verschenen is, humor en lachen, gaat vooral over de dertig seconden lachen, want dat heeft een enorm effect op een lichaam.

Nu zal U zeggen: dertig seconden lachen, dat is lang geleden dat ik dat nog gedaan heb, want gewoonlijk is dat maar een slappe lach en een slappe lach heeft niets te maken met goed gezind zijn of met humor. Dat overkomt U! Gewoonlijk als het niet gepast is, bv. Als Uw schoonmoeder op bezoek is of ik weet niet wie, in een museum, enz...
Onthoudt echter wel dat dertig seconden lachen werkelijk een ziekte uitspaart, zoals ze zeggen.

De lach is een geschenk van de goden, dat moet ge koesteren. Men is eens gaan kijken wat er gebeurt als men dertig seconden lacht. Wel, als ge lacht, stimuleert dat elke vezel van uw lijf: van Uw voeten tot Uw aan Uw hoofd: van Uw spieren tot Uw zenuwstelsel: van Uw hormonen tot Uw zintuigen: van Uw spijsvertering tot Uw hart: van Uw bloed tot Uw weerstand.
Elk systeem van Uw lichaam wordt gestimuleerd door de lach van dertig seconden. Vervolgens is men gaan kijken, want dat is iets zoals een gezondheidskuur, zoals ze zeggen.
Ge moet altijd maar bewegen: niet roken: van de boter en de suiker afblijven enz...
Als ge wilt genezen, moet ge maar overal afblijven. Waarom zoudt ge dan nog willen genezen?
Dus in de plaats van altijd die gezondheidsmaatregelen, doen die dertig seconden lachen wonderen.
Men is dat gaan vergelijken en men heeft gezien dat twintig minuten joggen of dertig seconden lachen, juist hetzelfde is! Vandaar dat er op 1 april in de krant: "De Morgen" (ik weet: gij leest andere kranten), maar in die bewuste krant stond in grote letters:" Lachen is de sport van de LUIAARD". Zowel de verhoogde als de verlaagde bloeddruk hebben er allebei baat bij met dertig seconden lachen.

Hoe komt dat?
Wel dat heeft te maken met het middenrif.
Dat is die grote spier, die niet alleen voor Uw ademhaling zorgt, maar ook voor Uw bloeddruk en dat zijn nu eenmaal dingen die enorm werken. Zowel lachen als huilen, doen dus iets met Uw middenrif.
Dan gebeurt er iets heel belangrijk, want die ademhaling is erbij betrokken en een westerse mens heeft een heel eenzijdige manier van ademhalen. We zouden op 4 verschillende manieren kunnen ademhalen, nl. met de schouders, de borst, de flank en de buik, maar we gebruiken altijd maar de helft.
Vrouwen hebben van kindsbeen af geleerd om hun buik in te trekken, dat wil zeggen dat het middenrif zo gespannen zit als een tent. Zij ademen niet langs de buik, maar boven. Mannen hebben daar zo geen last van: zij ademen meer langs de twee bovenste gebieden.
Wat gebeurt er nu als ge eens goed doorlacht, dertig seconden aan een stuk? Dan gaat heel die accordeon open! Die vier verdiepingen mogen alzo nog eens ademen, zodanig dat hoesten het gevolg is en dat betekent hetzelfde zoals Uw grote kuis.
Dan dwarrelt er steeds wat stof rond en dat is en goed teken. Als er iemand hoest wil dit zeggen dat, negen op tien, die persoon heeft gelachen.
Goed, derde stuk. Als ge iets wilt doen aan Uw" humorloosheid", hoe kunt ge dat nu best stimuleren?
Dat staat niet in de boeken. Wel, ik heb daar een trucje voor. Als ge iets wilt weten en het staat niet in de boeken, vraag het dan aan de kinderen, die weten alles.
Humor en lachen zijn een echt medicijn, dat wil zeggen dat er nevenwerkingen of verwikkelingen kunnen bijkomen. Zo zou er bij lachen een bijsluiter moeten zijn en U waarschuwen voor de mogelijke problemen.
Ik heb ooit de vraag gesteld aan de zaal.
Wat kennen jullie van de nevenwerkingen?
Wat ik sindsdien gehoord heb, is heel indrukwekkend. Sommigen krijgen daar hoofdpijn van, sommigen pijn in de kaken, anderen weer aan hun lachspieren. De spieren die ge weinig gebruikt, worden uitgetrokken.
Over de blaasspieren wordt er heel wat gekletst. Sommigen onder ons krijgen het daar op hun adem van, krijgen hoestbuien enz...
Op zeker ogenblik werd ik toch bang, want er is een Vlaamse spreuk die zegt dat ge U kunt doodlachen.
Aan de ene kant is pijn gebaat met rust, de basis voor een pijnpatiënt is altijd een conflictloze rust. De mens is een ritmisch organisme, die moet zijn ritme krijgen.
Vandaar het belang van ademtechnieken, stemtechnieken, neuriën, zingen, huilen, enz...
Het eerste boekje dat ik geschreven heb, is nog steeds leesbaar, denk ik.
Het tweede is meer technisch, met name voor hulpverleners, die humor in de praktijk willen leren kennen.

Voor we het wisten was het 17u00! Ik denk dat we kunnen terugblikken op een aangename, leerrijke en plezante namiddag, dank zij een medicus, vol van humor, die ons heeft doen inzien hoe we onze pijn kunnen relativeren. De meesten onder ons keerden, opgelucht en voldaan, huiswaarts, denkend aan die "vrolijke dokter" Zeker voor herhaling vatbaar!