Culinair: Bladeren, stengels en zaden kunnen worden gebruikt als vervanging van selderij. Gebruik bladeren en stengels in verse salades en de gedroogde zaden in soepen, sauzen, vleesgerechten of om koekjes, broden, en gebakjes een extra smeek te geven. Lavas wordt ook in thee, azijn, en kruidenboter gebruikt.
Medicinaal: Van oudsher gebruikt als middel tegen problemen bij de spijsvertering, reuma, en om waterzucht te reduceren. WAARSCHUWING: beslist niet gebruiken bij zwangerschap of nierproblemen.
Verwerking:Lavasthee van de bladeren bevordert de spijsvertering, wekt de eetlust op en helpt bij het verzachten van de hoest.Thee van de fijngesneden en gedroogde wortels is dienstig tegen waterzucht en gezwollen voeten. Ook bij klachten aan de urinewegen kan lavas verlichtend en genezend werken en verhoogt het de urineafdrijving ( voor de lavasthee te maken kijk bij kruidenthee's ).Lavas werkt als deodorant en is antiseptisch. Een afkooksel kan aan het badwater worden toegevoegd.
Tuin: De plant heeft veel water nodig, vooral bij heet, droog weer.Geef vroeg in de lente extra kunstmest.Lavas wordt graag door bladluizen bezocht. Spoel de planten daarom krachtig af of bestrijd ze door ze met een organsisch of daarvoor aanbevoleninsectenbestrijdingsmiddel te besproeien.Snoei de bloem in de zomer om de plant bossiger uit te laten groeien.
Culinair: Jonge blaadjes kunnen in kleine hoeveelheden aan salades worden toegevoegd. Ze hebben een milde,enigszinds bittere smaak.
Medicinaal: Wordt als een specifiek 'vrouwenkruid' beschouwd als middel tegen menstruatieproblemen, menopauze borstvoeding en ontstekingen.
Verwerking: Uitwendig gebruik voor genezen van wonden en als mondspoeling na het trekken van tanden of kiezen. Vrouwenmantel kan worden gebruikt om een verzachtende en genezende spoeling te maken, die bij de behandeling van huidproblemen kan worden toegepast.
Tuin: Zowel voor het omzomen van andere planten als in bloemrijke borders gebruikt men vaak vrouwenmantel. Vooral de aantrekkelijke schermen met hun geelgroene bloemen zijn bijzonder populair bij het bloemschikken.
Culinair: De jonge kleine blaadjes hebben een iets bittere smaak . Enkele fijngehakte jonge blaadjes geven aan salades en sandwiches een fijne pikante smaak.
Medicinaal: Kruidenthee van gedroogde stengels, bladeren, en bloemen is een uitstekend algemeen 'opkikkertje' , een bloedzuiverend middel een tonicum voor de nieren een koortswerend middel en bovendien vermaard als vermageringskuur. Wordt ook uitwendig als wondhelend middel gebruikt.
Verwerking: De bloemen kunnen in werkstukjes van droogbloemen worden gebruikt. Een aftreksel van dit kruid is een uitstekend middel om de huid te reinigen.
Tuin: Hoewel duizendblad als onkruid wordt beschouwd, is hij een uitstekende plant die de planten rondom een verhoogde weerstand tegen ziekten geeft en hun geur en smaak versterkt. Aan de composthoop toegevoegd versnelt hij het rottingsproces.
Culinair: Salades, thee , puddingen en mousses , ijs, koude & warme soepen , gebak, ragouts en wild gerechten. Niet meekoken.
Medicinaal: Thee van citroenmelisse geeft verlichting bij spanningen en hoofdpijnen en wordt gebruikt om de spijsvertering te bevorderen en als middel tegen verkoudheid en griep.
Verwerking: Deze werdt van oudsher gebruikt om meubelwas een geurtje te geven.
Tuin: Citroenmelisse wordt ook wel bijenmelisse genoemd omdat de plant bijzonder aantrekkelijk is voor bijen . Hij kan in boomgaarden worden geplant om bestuivende bijen aan te trekken. Plant hem langs paden en de sterke citroengeur komt los als je er bij het lopen langswrijft.
Culinair: Gebruiken in/bij soepen , salades , sauzen, vis- en vleesgerechten, als garnering.Blaadjes niet meekoken, stelen wel.
Medicinaal: Een aftreksel kan als haarwassing worden gebruikt. Kauw rauwe peterselie om de gezondheid van de huid te bevorderen geeft ook gelijk een frisse adem sterk aanbevolen na het eten van knoflook.
Verwerking: Peterselie wordt gebruikt in papjes en voor het maken van ontsmettende kompressen bij wonden en insectebeten. Waarschuwing: gedurende de zwangerschap niet medicinaal gebruiken.
Culinair: Gebruiken in/bij ijs, roomsauzen, gebak en jam.
Medicinaal: Wordt toegepast als verzachtend en kalmerend middel of om brand- ,snijwonden en insectenbeten te genezen. De olie heeft een krachtig antibacteriële werking en wordt ook gebruikt bij de bestrijding van hoofdpijn.
Verwerking: Lavendel wordt gebruikt in zeep en shampoo. De gedroogde bloemaren worden in potpourri's, geurzakjes en geurige samenstellingen gebruikt en in essentiële oliën en geurwater. Het is ook een insectenwerend middel.
Medicinaal: Regelmatig gebruik verlaagt de vatbaarheid voor verkoudheid en verbetert de spijsvertering. Een doorgesneden teentje over snijwondjes gewreven , heeft een reinigend en ontsmettend effect. Deze behandeling kan ook worden toegepast op insectenbeten, zweertjes, enz..., hoewel bij veelvuldig gebruik een huidallergie kan optreden
Verwerking: Bollen lool worden gebruikt ter versiering van een krans deze laat men indrogen.
Tuin; Knoflool wordt vaak onder rozenstruiken geplant omdat hij niet alleen de groei zou bevorderen maar ook bladluizen en ander ongedierte zou afschrikken.
Culinair: Gebruiken bij/in vleesgerechten,pastasauzen,soepen,mediterrane gerechten en visgerechten. Mag meekoken.
Medicinaal: Salie staat van oudsher in hoog aanzien om zijn genezende eigenschappen en wordt oa. gebruikt als middel tegen verkoudheden;zere kelen en mondzweren.(zie kruidenthee).Waarschuwing: gebruik geen grote hoeveelheden ineens of gedurende lange periode.
Verwerking: Gedroogde bladeren- vooral van de purperkleurige salie- kunnen aan potpourri's worden toegevoegd.
Tuin: Salie kan bij kool worden geplant om koolwitjes te weren.
Culinair: Gebruiken in/bij soepen,pesto,salades,stoofgerechten,kaasgerechten en eiergerechten. Mag niet meekoken.
Medicinaal: Basilicumthee is een nuttig middel tegen reisziekte. Een op de huid fijngewreven blaadje schijnt een probaat middel tegen steekmuggen te zijn.
Verwerking: Basilicum kan in potpourri's en geurzakjes worden gebruikt. De bloeiende stengels worden soms in kleine boeketten en andere bloemschikkingen, zoals kransen,gebruikt.
Tuin: Basilicum geldt als begeleidende plant omdat ze naast tomaten en Spaanse pepers de groei bevorderen. Bewaar in de keuken een pot met basilicum als middel tegen insecten.
Culinair: De zaden, die de spijsvertering bevorderen, worden gekauwd of in hun geheel of gemalen in recepten gebruikt. De fijngehakte bladeren zijn een vast bestanddeel in veel schotels, vooral vis en kool-hydraatrijke voeding zoals pasta en aardappels, maar ook in azijn. De zachte jonge stengels kunnen in salades worden gebruikt.
Medicinaal: Alle delen van de venkel zouden heilzaam zijn voor de spijsvertering, goed voor de ogen en de eetlust licht onderdukkend. Thee van de zaden is een mild laxeermiddel. Het kauwen van de zaden verfrist slechte adem. Waarschuwing: gebruik geen grote hoeveelheden.
Verwerking: De bladeren verliezen bij het drogen hun smaak en moeten dus vers worden gebruikt.
Culinair: Bladeren, zaden en wortels worden voor culinaire doeleinden gebruikt, vooral in de Aziatische keuken. Zowel de bladeren als de wortels kunnen vers worden gegeten. De bladeren hebben een overheersende saliesmaak met een bijsmaak van citrus, terwijl de wortels bovendien naar noten smaken. Gemalen korianderzaad is een zeer gewaardeerde kruiderij.
Medicinaal: Koriander is goed voor het spijsverteringsstelsel.
Verwerking: De zaden kunnen gedroogd worden en in een luchtdicht afgesloten pot bewaren. De bladeren kan je niet zo goed drogen.
Tuin: Is gewoonlijk vrij van ongedierte, maar kan toch door groene vlieg worden aangetast. Bespuiten kan de plant beschadigen, dus best de vliegjes er voorzichtig afwassen met vloeibare tuinbouwzeep. Geef de plant regelmatig water en laat de grond niet uitdrogen. Bemesten is niet nodig.
Culinair: Zeer populair als kruidenthee.Je kan de bloemen zelfs invriezen tot maximaal 6 maanden.
Medicinaal: De thee is een probaat middel tegen problemen bij de spijsvertering en slaapeloosheid. Een aftreksel kan als mondspoeling worden gebruikt. Enkele druppels van de olie in het badwater werken ontspannend. De bloemen worden gebruikt in gezichtsmaskers en haarspoelingen.
Verwerking: De bloemen worden gebruikt in potpourri's en hoofdkussens.
Tuin: Roomse Kamille houdt een hele reeks van andere planten gezond, vooral komkommer, uien en andere kruiden. Voor een gazon van voldoende dikte moet de bloei van de Roomse Kamille worden voorkomen. Niet-bloeiende klonen, zoals "Treneague" zijn ideaal.
Culinair: De verse bloemblaadjes kunnen worden gebruikt in salades, kruidenboter en kazen, maar ook in warme schotels met inbegrip van omeletten, soepen, enz... . Ze zijn ook geschikt om rijstschotels " op te fleuren ". De jonge blaadjes kunnen aan salades worden toegevoegd.
Medicinaal: Goudsbloemen hebben een ontsmettende, schimmel- en bacteriedodende eigenschappen en werden van oudsher bij een groot aantal medische behandelingen gebruikt, bv. bij wonden, verbrandingen, steken en beten, wintervoeten en -handen en spataders.Een aftreksel werd ook als oogwassing gebruikt. Het sap van de stengel is een probaat middel tegen wratten .
Verwerking: De gedroogde bloemblaadjes kunnen worden gebruikt om een potpourri meer kleur te geven.
Tuin: Een traditionele en populaire bloem voor de cottagetuin. Omdat ze gevoelig zijn voor temperaturen zijn het goede weervoorspellers. Open bloemen zouden een mooie dag voorspellen.
