In De Zevende Dag verdedigde een slachtoffer van een pedofiel (pederast of kinderverkrachter zou een correcter woord zijn) het initiatief om de bevolking te verwittigen wanneer een vrijgelaten pedofiel in hun buurt komt wonen.
Kun je in dit zwaar emotioneel beladen debat een nuchter oordeel formuleren?
Pedofielen met naam - en volgens de dame in kwestie ook met foto - bekend maken betekent zonder meer deze daders veroordelen tot levenslang: ook na het uitzitten van hun straf moeten zij blijven rondlopen met het brandmerk van hun misdrijf, hun kansen op reïntegratie worden op die manier tot nul herleid.
De ervaring leert dat praten met slachtoffers van seksuele misdrijven uiterst moeilijk is omdat hier geraakt wordt aan de diepste lagen van het onderbewuste: de angst, de schaamte, de zelfhaat (want slachtoffers voelen zich vaak medeschuldig) , de walg en de wraak.
Maar koppel dit thema los van het seksuele: moeten we voortaan ook vrijgelaten moordenaars, mensensmokkelaars, inbrekers en andere daders van zware misdrijven voor de rest van hun leven stigmatiseren?
In essentie komt het neer op de vraag: is de enig mogelijke straf voor bepaalde misdrijven alleen levenslange uitsluiting uit de maatschappij, of geven we hen een tweede kans, geloven we in de mogelijkheid van een genezingsproces of een gedragsverbetering?
De tweede vraag is of burgers het recht in eigen handen mogen nemen: komt het de slachtoffers of hun nabestaanden toe om een vonnis uit te spreken en een straf op te leggen? Waar ligt in dat geval de grens: mag een werkgever weigeren een vrijgelaten misdadiger nog aan te nemen, mag een huiseigenaar weigeren aan zo iemand te verhuren etc
De 'eigenrichting' of het recht in eigen handen nemen is een eerste stap naar de terugkeer van lynchpartijen, schandpaal, verstoting en allerlei andere praktijken die we in een moderne rechtsstaat achter ons hebben gelaten. Dat de behoefte eraan blijft bestaan zegt veel over de gebrekkige werking van ons gerecht, de nazorg en de slachtofferhulp, maar een falende politie is nog geen excuus om naar Amerikaans voorbeeld alle burgers een wapen te bezorgen.
Dit is om te beginnen niet efficiënt, het vermindert de risico's niet, maar het is in moreel opzicht een achteruitgang.
