Jef Lambrechtxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Wat Jef Lambrecht vertelt over de nieuwsdienst bij de VRT stemt wonderwel overeen met wat ik  enkele dagen eerder met vrienden zat te bespreken, en ‘bespreken’ is een eufemisme voor ons echte  taalgebruik.

Heeft het te maken met het feit dat we tot dezelfde generatie behoren: een generatie die student was in een tijd dat ‘sensibiliseren’ nog als een opdracht werd ervaren en niet als een scheldwoord?

In  ons eigen beroepsmilieu, het onderwijs, hebben we eveneens moeten vaststellen dat de geëngageerde leerkrachten – zij die meer deden dan het doorgeven van steeds dezelfde leerstof en het aanleren van door het leerplan opgelegde vaardigheden – gemakkelijkheidshalve kunnen worden aangeduid als post-68’ers zonder daarom te hebben deelgenomen aan de contestatie of aan de verdwazing van kleinlinks.

Wat de journalistiek betreft gaat het mijns inziens om de fundamentele vraag of een journalist(e) kan aanvaarden dat hij of zij een volksopvoeder behoort te zijn, hoe bekakt dat woord ook mag over komen. Zoals Lambrecht terecht opmerkt is in toenemende mate de tendens ontstaan om het nieuws te zien als koopwaar wat impliceert dat men de weg opgaat van de minste weerstand: maak het vooral licht verteerbaar. Vaak heb je de indruk dat de tv-zenders (met uitzondering van een aantal sterke programma’s op Canvas) de modale Vlaming beschouwen als een randdebiel die zich niet langer dan 5 minuten op één onderwerp kan concentreren.

Dagelijks bekijk ik na het journaal op Eén ook dat op xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />La Une en ik kan alleen maar vaststellen dat de RTBF heel wat ruimer en diepgaander informeert, al wordt dit  door de VRT wel ten dele gecompenseerd door Terzake op Canvas.  En naast het journaal merk je de teleurgang van een programma als ‘De Zevende Dag’: is dit nog een duidingprogramma of entertainment? Ooit wou je hiervoor thuis blijven op zondagvoormiddag, de laatste tijd  weet je niet wat eerst gedaan om aan die ergernis en stompzinnigheid te ontsnappen.

Als leraar heb ik ondervonden dat je een groep ofwel op een hoger niveau kan brengen door ze intellectueel en creatief uit te dagen ofwel nog gemakzuchtiger en dommer kan maken door  de populaire kwast te willen uithangen – al is het wel merkwaardig dat juist leerkrachten die nog eisen stellen het meest worden gerespecteerd als ze tenminste er al hun enthousiasme en wat humor tegenaan gooien.

Ik deel volkomen de mening van Lambrecht dat verdomming leidt tot anti-politieke houdingen en ontvankelijkheid voor de simplismen van de extremisten. In die zin hebben alle opvoeders – ook die van de media – een democratische verantwoordelijkheid: inhoudelijke keuzes kan men niet verwachten als men het kiespubliek geen inhoud meegeeft.

De VRT heeft maar één excuus: de  commerciële zenders zijn nog vele malen erger, maar die werken dan ook niet met het geld van de belastingbetaler.

Wellicht ben ik een cultuurpessimist maar ik zie zowel in ons onderwijs als in de media een tendens naar meer en meer gemakzucht en oppervlakkigheid. De gevolgen zijn naar mijn aanvoelen niet te overschatten: niet enkel het politiek bewustzijn zal erdoor worden aangetast, maar ook het vermogen om te participeren aan de cultuur  in de ruimste zin van dit woord: alles wat te maken heeft met een bijzondere kennis en kunde. Ik vrees zelfs voor een devaluatie van onze diploma’s.

Het arme Vlaanderen van pater Stracke was arm van inkomen, het Vlaanderen (en Europa want  men kan landen opsommen waar het er nog idioter aan toegaat) van de toekomst dreigt  pover en bekrompen van geest te worden. Het minste wat je er in alle nuchterheid over kan zeggen is dat het onvoldoende benutten van de moderne media neerkomt op een gemiste kans.

 de haan 20 jun. 09