Mijn lezers zullen het misschien wel gemerkt hebben aan mijn schrijfsels: zes maand na datum kan ik eindelijk zeggen: "ik ben er weer helemaal bovenop".
Nooit had ik kunnen vermoeden dat een logisch en positief denkend mens zoals ik zo lang in een diepe put kan verblijven vanwege een rouwproces! Maar ik ben er uit! Eindelijk! Zonder medicatie, maar door aanhoudend vechten tegen een tweede entiteit die als het ware bezit had genomen van me. Mijn eigen identiteit leek wel gestolen, zoals je soms in horrorfilms ziet.
En ik mag nog van geluk spreken, want als ik sommige lotgenoten hoor, komen die er levenslang niet meer uit! En dat was nu juist mijn grootste vrees: door met dergelijke mensen te praten of te corresponderen vreesde ik hetzelfde voor mij en vond dat geen leefwaardig leven meer! Gelukkig heb ik me dan van dergelijke, misschien wel te negatief ingestelde mensen afgewend, en positievere contacten opgezocht.
Maar nooit had ik kunnen geloven dat rouw zo ingrijpend kan zijn! Dat je plots zo kwetsbaar en klein wordt! Bang van jezelf! Zelfs lichamelijk veranderde ik helemaal, en dat uitte zich in allerlei kleine en schijnbaar onbelangrijke dingetjes:
- Van nature uit ben ik nogal een langslaper. Maar sedert het overlijden van mijn vrouw werd ik dagelijks rond 5.30 uur wakker en stond op. Resultaat: een heel lange, lege dag wachtte me! Tegenwoordig loopt het gelukkig al naar 7 uur of later!
- Normaal ga ik om 23 uur of later slapen. In die rouwperiode kroop ik meestal rond 21.30 uur uit pure ellende onder de dekens. Met als enig pluspunt: ik had wél een goede, gezonde slaap.
- Toen ik vroeger, zo tegen achten, opstond, wachtte me de eerste minuten een nies- en snuitbui. Sedert mijn partner overleed had ik dat niet meer. Nu begint het wél opnieuw. Een schijnbaar onbelangrijk detail, maar wél een teken dat ik weer de oude word.
- Vroeger ontbeet ik nooit! Maar in die duistere periode snakte ik naar een ontbijt en nuttigde dit dan ook met smaak. (Zal die goede gewoonte wél verderzetten).
- Vroeger at ik zowat nooit brood. En zéker al geen bruin brood. Na het overlijden at ik elke morgen minstens één bruine boterham met beleg...
- Vroeger rookte ik, consequent remmend, 12 sigaretten per dag. In de rouwperiode steeg dat naar 20. Nu heb ik soms genoeg aan 10, en begin er over te denken om te stoppen. Zomaar zonder medische reden. Gewoon om mezelf te bewijzen dat ik het kan en op die manier weer meer zelfvertrouwen aan te kweken.
- Mijn alcoholverbruik steeg ook drastisch. Bier in de voormiddag, Whisky in de namiddag en avond. Minstens één fles per week. Had ik echt nodig om nog een leefbaar bestaan te kunnen leiden. Nu komt geen Whisky meer in huis, en houd ik het weer bij één tot twee lekkere biertjes per dag.
En zo kan ik het lijstje verderzetten! Allemaal kleine dingetjes, schijnbaar zonder enig belang. Maar als je het allemaal optelt en erover gaat nadenken kom je toch tot de conclusie dat je zelfs lichamelijk plots iemand anders was geworden. En nu begint dit alles het een na het ander weer te verdwijnen. Teken dat ik mijn eigen identiteit heb teruggekregen. Of toch minstens aan het terugkrijgen ben.
Ja, ik begin me zelfs heel goed te voelen in een leven alleen. Biedt eigenlijk niks dan voordelen, maar het heeft ook een prijs: het vraagt een zwaar gevecht tegen iets dat plots in je geest is gedrongen en je er met geen stokken lijkt uit te krijgen. Maar de aanhouder wint en als je blijft vechten, dan overwin je uiteindelijk ook wel.
Er waren tijden dat ik wanhopig gezelschap zocht. Mannelijk of vrouwelijk, het was me allemaal eender! Als ik maar iemand over de vloer had of een babbel op straat. Ook dàt is nu drastisch veranderd. Ik ben nog wel blij met het bezoekje van goede vrienden, maar het is lang niet zo dwingend meer. Wie komt is welkom, en komt niemand, dan voel ik me al even lekker.
Met mijn vrouw erbij, en ook voorheen, had ik altijd een goed gevoel. Toen verdween dat plots. En nu is het er terug en vind ik het leven weer mooi! Ook mijn positief leeftijdsgevoel is terug: ik voel me weer dertig en onsterfelijk!
Maar nooit had ik ook maar kunnen vermoeden dat dit, met een sterk karakter als dat van mij, zes maanden tijd zou vragen en zó ingrijpend zou zijn!!! Ja... dat dit sterke karakter zou verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Gelukkig dat het maar tijdelijk bleek!
Boodschap aan iedereen die ooit in dezelfde situatie zou geraken, en dat zal dus zowat de helft van de bevolking betreffen: niet wanhopen en blijven vechten om je eigen persoonlijkheid terug te winnen. Vooral niet luisteren naar mensen die dat gevoel levenslang behouden! Want wie weet... misschien koesteren die mensen dat onbewust juist wel!
Als je dit alles indachtig bent, zul je vaststellen dat het wel een heel erg vervelende, heel ingrijpende, maar tijdelijke toestand kan zijn.
Natuurlijk zal ik mijn vrouw nooit vergeten en zal het altijd een lege plek in mijn hart betekenen. Maar het is geen pijnlijke plek meer!
En hiermee sluit ik dan ook maar mijn rubriek 'kroniek van een overlijden' definitief af. Gelukkig is het een happy end geworden.
... Is een vraag die ik me drie maand lang vergeten ben te stellen! Teveel andere gevoelens en beslommeringen stonden dat in de weg. En vooral dan het gevoel van niet meer dezelfde persoon te zijn als voorheen! Maar nu die 'andere ik' toch af en toe het veld gaat ruimen, maak ik van die momenten gebruik om mezelf weer te gaan herontdekken.
Want als die andere 'ik' gaat domineren, weet ik het niet meer! Mijn eigen ik ligt dan te sluimeren onder een pikzwart deken!
- Dan ben ik jaloers op mensen met pakken vrienden. - Dan ben ik jaloers op mensen die onmiddellijk in gesprek weten te komen op een terrasje of aan de toog. - Dan ben ik jaloers op mensen die de hele dag kunnen babbelen. - Vind dat die mensen nooit zo intens eenzaam kunnen zijn als ik!
Maar... dat is helemaal niet 'ik' toch? Toch niet de 'ik' die ik altijd geweest ben?
Want nu ik af en toe een beetje in staat ben alles op een rijtje te zetten, stel ik me de vraag of ik dit alles wel nodig heb of het me enkel maar verbeeld! Of het soms die andere ik is die dat allemaal wilt!
- Heb ik pakken vrienden nodig? Neen! Want die zijn er toch maar zolang alles goed gaat. Ik heb alleen een paar goede vrienden nodig, en die heb ik! Het soort vrienden die je in de nood kent!
- Vond ik het vroeger nodig om op een terrasje een oppervlakkig gesprek aan te gaan? Meestal niet! Waarom dan nu wel? Hoe komt het dan dat ik plots dat oppervlakkig gebabbel ga missen?
- De hele dag babbelen? Zou me hopeloos gaan vervelen! Af en toe een goede vriend of vriendin op bezoek voor een of twee uur is meer dan ik nodig heb. Méér zou me op de duur zelfs ongemakkelijk doen voelen!
Maar met minder zou ik het ook niet kunnen stellen. Natuurlijk zal ik wel altijd een vertrouwenspersoon missen waarmee je alles kunt delen. Het soort persoontje waarmee je een hechte relatie hebt en alles aan kwijt kunt. Maar hoeveel mensen hebben dat eigenlijk? Zelfs onder gehuwden is dat een zeldzaamheid aan het worden, en dan ben ik nog beter af alleen dan in een 'koele', uitsluitend sexuele relatie! En die mensen met 'hopen vrienden', die zelden thuis zijn maar altijd weer in gezelschap of op café vertoeven... zijn die dan gelukkig? Of vluchten ze juist de ongezelligheid van hun relatie en hun thuis?
Een 'thuis' hebben! Het mooiste woord op aarde! Iets waarop je altijd weer kunt terugvallen! En of daar nu een vertrouwenspersoon op je wacht of niet, het blijft toch wel je 'thuis' hoor! Tenzij... de partner die daar op je wacht niét de vertrouwenspersoon is die je dacht dat ze was. Dàn, inderdaad, ben je beter af alleen! En dus heb ik eigenlijk toch nog wel veel om gelukkig te kunnen zijn. Waarom verdorie willen mijn hersenen dat niet beseffen? Waarom moet ik ze zo dwingen om dat te geloven?
Oppervlakkige vriendschappen heb ik dus niet nodig. En in plaats van cafévrienden heb ik dan nog liever echt goede mailvrienden, zélfs als ik ze nog nooit persoonlijk heb ontmoet en helemaal niet weet hoe ze er uitzien. Ook zonder dit alles kan een hechte vriendschap worden opgebouwd ondervond ik. Het is immers niet de persoon die telt. Het is de ziel!
Besluit: eigenlijk heb ik alles wat ik nodig heb. Maar het vergt wel enige tijd om me daar terdege van bewust te worden.
Jawel, beetje per beetje probeer ik dan toch weer de einzelganger te worden die ik altijd al was. Al voel ik wel dat er nog een lange weg is af te leggen. Maar ik leerde wél een levensles: ook een einzelganger heeft toch dagelijks wel wat menselijk contact nodig! Al is het dan maar een oppervlakkige babbel.
Zonder dat ik het wil ben ik toch weer aan het analyseren gegaan! Ik kan er nu eenmaal niet aan doen dat ik een denker ben! Ik kan er niet onderuit. En dit keer dwaalden mijn gedachten af naar 'gelukkig zijn', en waarom ik dat nu een stuk minder ben dan pakweg zes maand geleden.
Aanleiding tot deze gedachten... was de lekkere wortelsoep die ik aan het maken ben. Ze ruikt heerlijk, zal ook heerlijk smaken, maar ik kan ze met niemand delen! Ik kan er niemand mee plezieren, tenzij mezelf. En dat is een hemelsbreed verschil!
Zo lang we met zijn tweetjes waren heb ik me altijd ingespannen om haar gelukkig te maken. En onbewust maakte ik mezelf daar gelukkig mee! Wilde ze zelf koken, dan deed ze dat maar, en ze deed het drommels goed! Maar had ze eens geen goesting, of was ze (vroeger dan) een spannend boek aan het lezen, dan deed ik dat met veel plezier zelf.
De laatste jaren, toen ze niet meer lezen kon wegens brandende ogen, en ze ook de dood van haar dochter te verwerken had, nam ze het koken volledig over. Mocht ik de keuken zelfs niet in als ze aan het kokkerellen was. Het moest een verrassing blijven, en dat was het telkens ook weer!
Nu begrijp ik haar beter: ze stak ook in een chronische depressie en onbewust maakte ze zichzelf gelukkig door mij gelukkig te maken en lekker te laten genieten van haar kookkunst!
Mooi is dat toch? Twee mensen die vooral de ander gelukkig willen zien en daar dan ook alles voor doen!
En nu mogen ze me zeggen wat ze willen wat liefde is, maar liefde is vooral, denk ik: jezelf wegcijferen en alles voor de partner doen. Altruïsme? Neen! Het is eerder egoïsme, al besef je dat niet. Je voelt je goed in je vel telkens je iets voor de ander doet, en staat daar verder niet bij stil! Je beséft niet eens dat het dàt is wat je gelukkig maakt en zo'n goed gevoel geeft. En als wat je doet in goede aarde valt, probeer je gewoon steeds meer te doen.
Wel, ik denk dat dit nu vooral mijn probleem is: er is niemand meer om gelukkig te maken! Lekker eten maken voor mezelf is nu vooral een manier om de tijd door te komen, en ook wel om mijn gebrek aan eetlust te compenseren door lekker te koken. Maar er ontbreekt een dimensie!
De enige die ik nog gelukkig kan maken is mijn hond, maar ook dit is niet hetzelfde! Ik denk dat de menselijke natuur gemaakt is om andere mensen gelukkig te kunnen maken. Al beseffen de meesten dat niet. Ze beseffen dan al evenmin hoe het komt dat ze zich niet goed in hun vel voelen door enkel aan eigenbelang te denken!
Besluit:
Liefde is... alles doen om de ander gelukkig te maken. Dan pas ben je ook gelukkig.
Mijn geluk nu, kan enkel nog bestaan uit het feit dat ik mezelf niets te verwijten heb ten opzichte van haar en er altijd alles aan deed om haar gelukkig te zien, tot haar laatste ademtocht. En dat lijkt me wel voldoende om het er verder mee te stellen.
Ik heb mijn overleden echtgenote opnieuw op mijn welkomstscherm geplaatst! Want dat verdient ze. Drie maanden heb ik gevochten tegen de herinneringen, en alleen maar vastgesteld dat vechten niet kan in dergelijke omstandigheden. Integendeel, je moet herinneringen koesteren. Pas dan ga je je weer goed in je vel voelen en vrede met jezelf en je nieuwe toestand hebben.
Wat ik in die eerste drie maand deed (herinneringen zoveel mogelijk wegwerken) heeft misschien toch wel enig nut gehad om het aan te kunnen. Herinneringen deden me teveel pijn!
En toen kwam, een paar dagen geleden, een dieptepunt. Een punt waarop ik ging beseffen dat het zo niet verder kon en ik een ommezwaai moest maken als ik nog een leefbaar leven wilde. En dat deed ik dan ook maar: haar foto terug in huis, haar herinnering terug in mijn hart, en haar foto terug op mijn blog.
Het werkt! En zeg me nou niet dat er geen leven is na de dood! Want wat ik ook deed, het werd me allemaal ingegeven door haar! Een vrouw die altijd zichzelf wegcijferde maar er altijd voor anderen was. En zo heeft ze me geïnspireerd om haar, voor mijn eigen bestwil, te vergeten. Helemaal naar analogie met haar karakter. En toen dat op de duur negatief bleek te werken heeft ze me gesuggereerd om dat vluchten nu maar stil te leggen en de realiteit onder ogen te zien.
Tot hiertoe kon ieder die geïnteresseerd was, in de categorie 'kroniek van een overlijden' mijn verwerkingsproces volgen. Ik zou eventjes aan ieder die het horen wilde tonen hoe een echte man met verlies omgaat!
We zijn drie maand verder en mijn conclusie is: het werkt zo niet! Integendeel, het is vechten tegen iets dat zich niet laat bevechten en gewoon stilletjes zijn gang moet gaan.
Berusten! Tijd maken voor de rouw en het missen van iemand! Het verdriet vredig over je heen te laten komen! De natuur zijn gang laten gaan! En er vooral je hersenen voor openstellen in plaats van ertegen te vechten! Trouwens: vocht ik wel? Of vluchtte ik, de realiteit verstoppend?
Ik kreeg deze raad, in enigszins andere bewoordingen, van iemand die het ervaren heeft. Negentien gelukkige jaren veeg je niet zomaar van tafel. Strijden om opnieuw, en dan alleen, even gelukkig te zijn als voorheen kun je eigenlijk niet en dat was net wat ik aan het doen was. Het is een bij voorbaat verloren strijd die al je energie aanvreet!
In aanvang geloofde ik die raad niet echt. Dacht dat je op die manier het verlies enkel maar erger maakt. Maar dat lijkt niet zo te zijn. Ik voelde me, ondanks mijn soms optimistische schrijfsels, steeds dieper in een put glijden en alle energie vloeide uit me weg.
Ik dacht mezelf eens te bewijzen welk sterk karakter ik wel had! Wel, na drie maand verbeten vechten blijft van dat sterke karakter nog maar weinig over!
Toen ik vanmorgen wakker werd realiseerde me plots dat ik een heel andere persoonlijkheid aan het worden was. De mens die ik altijd gekend had in mezelf leek verdwenen en vervangen door iets dat ik niet herkende. Iets dat me ook helemaal niet zinde.
Eenmaal uit bed verbeterde mijn stemming, maar iets in me zei dat ik helemaal verkeerd bezig was. Dat ik er beter zou aan doen de strijd op te geven en te berusten. En toen kwam net een mail van diezelfde persoon.
Dit keer geloofde ik het wél en nam me voor anders te gaan denken en niet langer met de kop tegen de muur te lopen. Ik ben niet eens benieuwd of het zal werken. Want benieuwd zijn is weer een vorm van experimenteren, analyseren en... vechten! En dat wil ik nu eenmaal niet meer. Van heden af laat ik op rouwgebied Gods water over Gods akkers vloeien. Gedaan met mezelf te gaan analyseren. Gedaan met zoeken naar oplossingen, die er toch niet zijn. Berusten nu maar! De realiteit en de toekomst gewoon onder ogen zien en aanvaarden zoals het op je afkomt. Zonder veel nadenken. Ik weet niet welke persoon hier uiteindelijk zal uit voortkomen, maar denk dat het vooral een persoon zal zijn die weer vrede met zichzelf heeft. En dat had ik eigenlijk niet meer door een strijd tegen mezelf te gaan voeren.
In het begin van mijn rouwperiode was ik overtuigd van mijn sterke karakter en vertelde dat ook aan ieder die het horen wilde. Als ik daarop terugkijk en dit vergelijk met de persoon die ik nu, na drie maand strijd, geworden ben, moet ik toegeven dat ik mijn energie hopeloos heb verspild. Sterk karakter? Achter elke sterke man staat een sterke vrouw! Moest ik nu ook nog maar eens ondervinden!
Ja, ik was mis! En dat beken ik ook tot mijn schade en schande. Gedaan met een grote bek opzetten! Als iemand me nog vraagt hoe ik het nu maak zet ik niet langer dat masker van onaandoenlijkheid op, maar beken gewoon dat het zijn tijd zal nodig hebben. Als ik een droevig moment doormaak zal ik daar niet meer tegen vechten, maar het ondergaan!
Eigenlijk zou ik ook wat meer naar mezelf moeten luisteren! Ik heb namelijk altijd al gezegd dat alles zijn prijs heeft in het leven. Wel, die negentien gelukkige jaren blijken dat ook te hebben, en ik ben bereid de prijs ervoor te betalen! Ze waren het waard.
Sorry dus als ik jullie op een verkeerd spoor heb gezet, maar het was wél mijn bedoeling om anderen in een dergelijke situatie te kunnen helpen met mijn 'sterk' karakter! Maar wat jullie er ook over lazen, het was geen verloren tijd! Want het leerde tenminste hoe je het niét moet doen!
De les die ik hier persoonlijk uit trek is: het voornaamste is in vrede met jezelf te kunnen leven. Dàt is wat je moet nastreven. En is daar een zware en langdurige rouwperiode voor nodig... wel, dan onderga je dat maar zonder tegenstribbelen en aldus veel nutteloze energie te verspillen.
... schreef ik hier dat troost niet werkt! Ik besefte toen echt nog niet hoe raak ik was met die uitspraak, want ik had nog nooit een echte rouwperiode gekend! Wist helemaal niet hoe erg dit kan aanvoelen en moest hoofdzakelijk uit mijn logisch denken putten. Maar nu ondervond ik het aan de lijve! Ik kreeg veel woorden van troost toen mijn echtgenote stierf. En hoe goedbedoeld ook, de meesten werkten totaal omgekeerd. Bij elk 'medelijdend' woord van troost voel je jezelf steeds meer als de meelijwekkende grote sukkelaar en glijd je steeds dieper in de put. En dat is nou nét wat mensen als ik wel helemaal kunnen missen!
Maar al gauw leerde ik de bomen onderscheiden tussen het bos: ik kreeg veel mails en kaartjes met rouwbetuigingen. En je merkt al gauw wat 'pro forma' werd gestuurd om eventjes je deelneming te betuigen, en wat écht als 'zware' rouwbetuiging was bedoeld, compleet met gedichtjes die weer anderen schreven en allerlei toeters en bellen erop en eraan. Wel, ik klampte me vooral aan die eerste categorie vast: mensen die wel meeleefden, maar geen medelijden wilden betuigen.
Neen. Die minderheid toonde geen medelijden, sprak geen klassieke woorden van troost, maar wàs er wel voor me. En ja hoor! Dàt was net wat ik nodig had. Dàt was wat me uit de diepste diepten haalde. Ik weet het wel, alhoewel ik optimistisch ben omdat ik dag na dag aanvoel dat het stilaan steeds beter wordt met me, ben ik nog lang niet helemaal uit die put. Maar ik ben al een heel eind weg van de bodem! Dat dus niemand het nog waagt me te troosten met dergelijk klassiek geleuter en me aldus onbedoeld terug naar die bodem weet te sturen!
Zelfs dàt moest ik korte tijd geleden ervaren toen ik onbewust wat op internet ging zoeken naar mensen in gelijkaardige situaties in de hoop op positieve reacties. Kréég ook reacties, maar van het klassieke soort met zowel 'troost', medelijden, en... geklaag! En eventjes zag ik wéér de bodem van de put! Toen ik me dat plots ging realiseren stopte ik er maar mee.
Enfin, gelukkig mag ik toch ook al bogen op een beperkt aantal nieuwe 'live' vriendschappen die helemaal niet leuteren! Die misschien wel meeleven maar dat niet uitbundig gaan demonstreren. Die er gewoon gekomen zijn op het juiste moment. Nét toen ik ze nodig had! Mensen die me heel gewoontjes zeggen dat alles nog heel vers is en dat het normaal is dat ik me nog niet helemaal goed in mijn vel voel. Dat alles tijd nodig heeft.
Dàt helpt! Want daar zit een verwijzing naar de toekomst in: tijd nodig... oké... ben ik helemaal mee akkoord, want tijd is tenminste niet tijdloos. Maar met wie me daarentegen met heel veel medelijden zegt dat de pijn nooit overgaat verbreek ik zo snel mogelijk het contact. Want jawel, zo zijn er wel! Ze zeggen het dan wel niet zo cru, ze bedoelen het wel goed, maar het zit wél vervat in hun 'medelijdende' bewoordingen! En dat is niét aan mij besteed! Hoé goedbedoeld ook! Want dat zijn mensen bij wie trauma's inderdaad nooit overgaan. Maar ze beseffen niet dat het hun eigen denkwijze is die dat veroorzaakt. Arme lui! Ik heb met ze te doen, maar laten ze alstublieft mijn deur voorbijgaan! Tenzij ze ook wel even bereid zijn naar mij te luisteren. Dàt is wat ik destijds bedoelde met 'troost werkt niet'! En toch liep ik er nu eventjes zelf in! Gelukkig had ik het al gauw door.
Ook de fijne reacties op mijn blog geven me een warm gevoel! Ze bewijzen dat je begrijpende vrienden kunt hebben al heb je ze soms nog nooit ontmoet!
En toch stel ik vast dat ik relatief weinig reacties krijg in vergelijking met sommige andere blogs, die desondanks minder bezoekers lijken te trekken dan dat van mij (ik sta meestal tussen de 150 en 200 in de top 200 van de Sennet blogs).
Hoe dat komt? Ik zou het niet weten. Maar het sluit wél aan met mijn persoonlijkheid: liever één welgemeende reactie die 'to the point' is, dan tientallen 'woorden in de wind' of zinloze fotootjes.
Zo wil ik het wel, en zo kreeg ik het ook. Zonder erom te vragen. Wie durft nog te zeggen dat ik niet onder een gelukkig gesternte ben geboren?
Ik ben voorzichtig geworden in mijn bewoordingen over rouwprocessen! Als het namelijk je dichtste partner betreft verloopt dat helemaal niet zoals je het wilt. Toch geef ik hier enkele tips die bij mij het beste werken, en misschien ook anderen kunnen helpen:
- Herinneringen.
De meeste mensen blijken zich vast te klampen aan herinneringen. Denken aan mooie tijden, halen foto's boven, doen alsof de overledene er nog is, en gaan naar plekken waar ze samen heengingen en pret hadden. Ze vinden dan dat dit hun verdriet verzacht.
Het zou kunnen bij sommigen! Maar bij mij werkt het zo niet. Integendeel, het verergert het verdriet. De eerste dagen deed ik het ook, maar stelde al gauw vast dat het zo niet zou lukken. Herinneringen begon ik dan ook zoveel mogelijk te verbergen. Zowel in mijn geest als in mijn omgeving. En dat werkt, bij mij althans, beter!
Voor je omgeving kan dit overkomen als een gebrek aan respect, maar dat is het niet! Jij moet namelijk doorgaan met je leven en dat moet je doen op de manier die in jouw geval het beste werkt. De overledene is gelukkig. Want of er nu al dan niet leven is na de dood weten we niet. Maar één ding weten we wél: er is in elk geval geen pijn meer na de dood!
- Goede en slechte dagen.
In elke relatie zijn er mooie dagen waarin je elkaar volkomen begrijpt en gelukkig bent. Maar in vrijwel elke relatie is er ook wel eens een woordenwisseling of regelrechte ruzie. Overlevenden hebben de neiging om die ruzies met de mantel der liefde te bedekken en te vergeten. Ze klampen zich vast aan de goede dagen die ze samen beleefden. Wel, onder heel veel voorbehoud vind ik dat mis! In mijn geval is dit nou nét de juiste brandstof om mijn rouwproces te doen oplaaien. Juist aan de minder goede dagen denken, helpt je veel beter door moeilijke momenten!
Of de dode dat zou afkeuren? Neen hoor! Zélfs als er leven is na de dood zou hij of zij blij zijn dat je je best doet om terug op je pootjes te vallen. En dat je dat doet op de manier die bij jou het beste werkt.
Misschien ben ik een buitenbeentje op dat gebied. Maar ik moet, of ik dat nu wil of niet, toch door een strijd. Een strijd tegen rouw en depressie. En dat doe ik nu eenmaal met de beste wapens die ik maar kan vinden. Dat ben ik aan het leven verplicht vind ik, en ik weet heel zeker dat mijn vrouw dat voor honderd procent zou goedkeuren.
- Gezelschap zoeken.
Wie zich in de put der eenzaamheid voelt zinken, heeft de neiging gezelschap op te zoeken. Heel dikwijls met als gevolg dat je in dit gezelschap nog eenzamer bent dan alleen! Je ziet dan namelijk hoe anderen liefdevol met elkaar omgaan, elkaar begrijpen, of gewoon regelrecht ruzie maken. En of dit nu positief of negatief lijkt, het zijn allemaal dingen des levens die jou zijn ontnomen.
Aan gezelschap zoeken is niets verkeerd. Als het maar het juiste gezelschap is. Een vriend, een vriendin, of een correspondent waar je goed mee overweg kunt. Dàt helpt wel. Maar je zomaar ergens in een of andere club gaan inschrijven enkel en alleen maar voor het sociaal contact? Om deel te nemen aan het openbaar leven? Je laten verleiden om deel te nemen aan een of ander feestje? Neen! Dit werkt meestal net omgekeerd, en ik heb ondertussen geleerd dit te vermijden als de pest.
Zo herinner ik me hoe mijn alleenstaande schoonmoeder zaliger zich destijds nog vóór het feestmaal liet naar huis brengen op ons trouwfeest. Toen begreep ik dat helemaal niet. Nu wél!!! Dit voorvalletje bewijst ook dat ik niet de enige ben die het op die manier ervaart. Maar misschien ervaar ik het bewuster, waardoor ik me tijdig kan aanpassen en weet wat goed en niet goed is voor me.
- Datums!!!
Dié vind ik nog het ergste! Ik heb echt wel dramatische momenten vastgesteld bij anderen, als een bepaalde datum nadert: een sterfdag... de verjaardag van een afgestorvene... en niet te vergeten dagen als Kerstmis...
Daarom juist heb ik al lang de gewoonte aangenomen om dergelijke dagen gewoon te laten voorbijgaan zonder er bij stil te staan. Ik leef vandaag. Wat voorbij is is voorbij, en of dat nu precies 365 dagen of duizend dagen geleden is... het is weg! Het is er niet meer! Vandaag is een heel andere dag dan die dag zoveel jaren geleden! Ik begreep mensen die naar dergelijke datums gaan toeleven dan ook helemaal niet. Natuurlijk! Toen stond ik nog niet in hun schoenen en kon het niet écht weten. Maar mezelf kennende denk ik niet dat ik ooit in deze val zal trappen. Zelfs verjaardagen zeggen me emotioneel eigenlijk niets. Alleen even pro forma een kaartje sturen, dat soms wel. Maar voor de rest is het gewoon 'een dag'. Ik wil mijn leven niet laten leiden door een stuk papier met een kalender op.
- Muziek.
Je hebt mensen die hun rouwproces volstouwen met droevige muziek, smartlappen, echte tranentrekkers, en dan vinden dat dit ze goed doet! Ja, misschien doet het wel goed in dié zin dat die muziek je gevoelens vertolkt... MAAR VERDORIE OOK VERSTERKT HOOR!
Of ze draaien constant nummers die de overledene graag hoorde, of waar ze ooit samen op dansten...
Het roept allemaal herinneringen op en zet aan tot nog grotere weemoed. En dus ban ik ook dàt uit mijn leven.
Het kan zijn dat sommige mensen zich daar écht wel beter gaan door voelen, maar ik moet het sterk betwijfelen! Misschien dénken ze dat alleen maar, terwijl het ze in werkelijkheid nog dieper in de put drukt.
- Besluit.
Ofwel ben ik een buitenbeentje, ofwel zet mijn logisch denkpatroon me aan om te doen wat ik doe. Hoedanook, ik wil niemand mijn tips opdringen. Het is mogelijk dat het voor anderen helemaal anders werkt. Ik wil alleen dat al die mensen die reageren op de manier die bij mij niét werkt, eens goed gaan nadenken of hun gewoontes écht wel naar verwerking leiden, of als dat alleen maar zo lijkt terwijl ze de verwerking net bemoeilijken.
... dat alleen zijn voor jou helemaal geen probleem kan zijn.
Mis hoor! Hartstikke mis!
Ik ging door een hel. Verloor energie. Verloor kilo's. Voelde me slecht in mijn vel. Had oncontroleerbare ups en downs. Rookte meer. Greep meer naar de fles! Voor het eerst in mijn leven had ik helemaal geen controle meer over wat mijn hersenen deden of eisten. Er waren mooie dagen, maar zonder enige aanleiding kon dat omslaan in regelrechte depressieve buien! Onlogische buien! Buien zonder aantoonbare reden of oorzaak! En hoé ik mezelf ook dwong, ik had er geen zeggenschap over.
En dat alléén al gaf me een rot gevoel! Stel je voor! Voor het eerst in je leven je hersenen niet in de richting kunnen sturen waarin je wilt dat ze denken! Dat had ik nooit kunnen denken van mezelf. Maar blijkbaar zit een ernstig rouwproces toch anders in elkaar en werken trucjes niet! Zéker niet als het je naaste partner en vertrouwelinge betreft.
Maar gelukkig waren er ook lichtpunten, die soms wel het verschil uitmaakten tussen hemel en hel.
Vooral vriendschappen. Die helpen beter dan welke antidepressiva ook. Zeker als je de gepaste vriendschappen weet te vinden, of als die vriendschappen vanzelf op je afkomen. En onbewust ga je toch ook wel wat op zoek naar die uiterst zeldzame exemplaren, omdat die je stukken beter kunnen laten voelen. Of het nu per mail of live is.
Ondanks alles moet ik nu toch wel ondervinden en toegeven dat ik een veel socialere mens ben dan ik van mezelf had gedacht, en dat een mens toch wel sociaal contact nodig heeft. Zéker in minder goede of droevige omstandigheden. Ze hoeven mijn deur helemaal niet plat te lopen! Ik ben op bepaalde momenten nog altijd graag alleen. Maar een hele dag helemaal niemand over de vloer doet mijn hersenen toch weer in de knoop slaan en maakt me soms toch weer somber. Gek. Onlogisch. Maar zo lijkt een rouwproces nu eenmaal te werken! En dan heb je echt wel vrienden nodig om je erdoor te slaan!
Zo had ik heel onlangs een drie uur durende babbel bij mij thuis met een echt wel toffe dame zonder complexen. Zij noch ik zoeken naar een liefdesrelatie, maar we stelden vast dat we goed konden opschieten met elkaar, werden dikke vrienden, en meer hoeft daar ook niet achter te worden gezocht. Je gevoelens en wedervaren van je af kunnen schrijven in een blog is één ding. Maar dat rechtstreeks kwijt kunnen bij een goede vriend of liever nog vriendin werkt honderd keer beter. Moest ik tot mijn schade en schande ondervinden!
Hé? Ik? Drie uur aan één stuk babbelen? Kandit? Wel, ja is nu gebleken! Op voorwaarde dat ik de juiste gesprekspartner vind. Wel, die drie uurtjes, die zó voorbijvlogen, maakten het verschil. Deden me weer goed in mijn vel voelen, en hopelijk blijft dat goed gevoel nu zo lang mogelijk duren. Het deed me ook weer geloven in echte vriendschap tussen man en vrouw, zonder dat de een meer verwacht van de ander. Ja! Het blijkt te bestaan. Maar het zal ook wel heel zeldzaam zijn.
En weet je wat het gekke is aan een dergelijke situatie? Vrouwen zijn lang niet die bezitterige wezens die je doen en laten streng controleren... niét zo lang het bij vriendschap blijft. Het zijn dan gewoon hemelse wezens waarmee heel leuk te praten valt als je op dezelfde golflengte staat. Pas als seks en zo op het toneel verschijnen blijken ze volkomen te veranderen. Ik kan mis zijn, en ik aanvaard zéker kritiek op deze bewering. Maar dat is toch de ondervinding die ik persoonlijk heb van het leven.
Ook ondervond ik iets nieuws: je kijkt dagenlang uit naar zo'n afspraak met een goede gesprekspartner. En dan vliegen de uren voorbij in een géén tijd. Maar achteraf hou je er nog heel lang een goed gevoel aan over. Nawerking dus! Hopelijk werkt dat lang genoeg door tot je weer eens een goede babbel hebt met de een of de ander. Zo kunnen drie uurtjes je eigenlijk drie dagen, drie weken, drie maanden? Joost zal het weten... goed laten voelen. Niét direct die uurtjes spelen een rol. Het is vooral de nawerking ervan die (hopelijk) heel lang blijft duren.
En blijkbaar speelt mijn gelukkig gesternte hier ook wel een grote rol in. Het is namelijk niet de eerste keer dat me zoiets overkomt. Toen mijn eerste echtgenote me verliet zat ik in een min of meer gelijkaardige situatie, en toen daagden ook plots enkele vrienden en vriendinnen op aan mijn sombere horizon. En ontstonden nieuwe vriendschappen. Dat lijkt nu ook te gebeuren, al gaat het me allemaal een beetje te traag. Maar ja, zoiets kun je niet forceren. Soms vind je iets alleen maar als je niet zoekt en het gewoon op je laat afkomen!
Mijn echtgenote had de laatste jaren, door haar pijn, niet zo graag meer bezoek en trok daarom ook bijna niemand meer het huis in. Nu moet ik alles weer opbouwen, maar mijn aparte ingesteldheid, én mijn wantrouwen ten opzichte van het 'zwakke' geslacht, noodzaken me om daar heel selectief in te zijn! Maar waar mijn eigen selectiviteit alles afremt en heel mondjesmaat doet verlopen, schiet mijn gelukkig gesternte me toch wel te hulp door telkens weer de juiste mensen op het juiste moment op mijn levenspad te plaatsen. Bedankt... engelbewaarder of hoé ik het ook moet noemen!
Ook dát is weer een proces dat me stof tot nadenken geeft. Want het is weer zoiets waar ik helemaal geen controle over heb en zelfs niet mag proberen om er een handje aan toe te steken. Want dan lukt het gegarandeerd niet.
Nu iets anders: de verkoudheid of bronchitis die ik twee maand geleden 'overleefde' zonder dokter!
Die genas tamelijk snel, maar er bleef toch iets van hangen. Dat voelde ik. Bleef 's morgens en 's avonds toch nog fluimen ophoesten en me energieloos voelen. Weliswaar zonder er echt last van te hebben, maar ik maakte me zorgen. Grote kans op hervallen misschien? Of de ziekte een chronisch karakter zien krijgen? Dat kan ik me, ook al vanwege Chico, niet veroorloven, want ik moét op gezette tijden buiten met het beestje.
En uiteindelijk besloot ik dan om toch maar voor alle zekerheid de huisarts te raadplegen. Deed ik gisterenmorgen. Vandaar geen column gisteren.
De diagnose was geruststellend: ben kerngezond, maar die 'naweeën' kunnen soms erg lang naslepen wist de dokter me te vertellen. Antibiotica noch andere geneesmiddelen zijn dus helemaal niet nodig. Zouden trouwens ook niet helpen. Weeral een zorg van mijn hart! Buitenkomen bij de dokter zonder enig voorschrift voor medicijn! Whaauw! Bestaan er dan nog échte dokters? En zo voel ik me nog maar eens een stuk beter. Voor mij. Voor Chico. Want Chihuahuas kunnen twintig jaar leven. Hij is nu twee jaar oud, en ik wil er nog achttien jaar kunnen zijn voor hem. Het beestje verdient dat!
En even had ik een binnenpretje: als mijn echtgenote naar de dokter ging, verwachtte ze minstens ook een voorschrift voor weer een ander medicijn. En dat deed onze toenmalige dokter ook! Mijn nieuwe dokter lijkt daar veel gewetensvoller in: wat niet strikt noodzakelijk is, is ook niet nodig. Punt! We begrepen elkaar onmiddellijk.
Besluit: jawel hoor! Elke stap voorwaarts doet me weer wat beter voelen. Het is nog lang niet echt het goed gevoel van voorheen, maar dat komt wel. De zwaarste noten zijn (hopelijk) gekraakt. Rest me vooral nog om mijn gestegen rook- en drinkgedrag terug onder controle te krijgen. Maar ik vrees dat dit enkel zal kunnen nadat alles, vooral ook via de notaris, definitief is afgesloten. Duurt véél te lang door bepaalde omstandigheden met erfgenamen van mijn echtgenote.
Er lijkt toch ontzettend veel tijd nodig te zijn om alle wonden te helen! Zéker ook als er zich bovendien administratieve problemen gaan voordoen! Maar mondjesmaat valt alles in zijn plooi en voel ik me toch telkens weer een stukje beter. Wat mij betreft kan de tijd nu niet snel genoeg meer gaan. Maar o wee! Hij gaat net nú toch zo traag! Kon ik nou maar een jaar verder zijn!
Het verlies van mijn echtgenote heb ik gelukkig al helemaal kunnen verwerken. Nu enkel nog afrekenen met een zeker heel naar eenzaamheidsgevoel. Daar vind ik wel middeltjes en vriendschappen voor, maar toch... helemààl verdwijnt het toch niet!
Wééral een klaagcolumn? Denken misschien enkele van mijn lezers. Neen hoor! Ik wil alleen maar op gezette tijden eerlijk en strikt mijn eigen rouwproces bijhouden en proberen te analyseren! Gewoon omdat ik het zelf interessant vind om ook even mezelf gade te slaan in moeilijke situaties. Voor de rest sla ik me er wel door! Medelijden is wel het laatste wat ik wil opwekken!
In mijn vorig stukje had ik het even over fysieke veranderingen die je ondergaat na partnerverlies. Maar er is veel meer dan ik opsomde, en dat is niet altijd goed te begrijpen. Schijnbaar totaal naast de kwestie, maar toch tengevolge van...
En als je probeert het toch te begrijpen, kom je tot de vaststelling dat je nu eigenlijk een andere persoon bent geworden. En dat begrip helpt enorm om een en ander te verwerken! Want zo lang als je de persoon blijft die vroeger als 'paar' leefde, is verwerking niet mogelijk! Je blijft maar terugdenken aan de tijd van vroeger. En niets is meer funest in een rouwproces.
Wat die veranderingen dan wel inhouden?
Wel, zo heb ik in mijn hele leven nooit een ontbijt kunnen binnenkrijgen. Walgde 's morgens van eten! En nu... begint mijn maag al te rammelen nadat ik een half uurtje op ben.
Vroeger hield ik ook helemaal niet van brood! Stond totaal niet op mijn voedingslijst. Vandaar ook dat ik nooit ontbeet. 's Middags warm eten, en dan 's avonds: ofwel helemaal niéts, ofwel iets dat ik zelf in elkaar flanste met restjes en pasta. Weer warm dus. Maar mijn meeste dagen bestonden uit slecht één enkele maaltijd, en wel 's middags. En hoé mijn omgeving ook aandrong, het had geen zin.
Nu, ongelooflijk, smaakt warm eten me niet meer 's avonds en eet ik brood met beleg. Of een halfbakken piccolo van Carrefour of Aldi, die ik dan in tien minuutjes afbak in de halogeenoven! Smaakt me onvermoed héérlijk!
Alleen mijn middagmaal is gelijk gebleven: vers warm eten. Dat zou ik sowieso niet kunnen missen, en heb met het bereiden ervan geen enkel probleem.
Onder 'veranderingen' ressorteert ook nog een ander gevoel: verantwoordelijkheid voor je omgeving. Mijn vrouw was ontzettend proper, maar zelf bekeek ik het niet zo nauw. Nu wél!!! En ben pas helemaal op mijn gemak als alles kraaknet is! Moeten muren worden afgewassen? Dan doe ik dat! Waarom? Omdat ik het nu zié. Vroeger zag ik dat helemaal niét. Raar hé? Ik ben verdorie nog netter geworden dan mijn vrouw was! Ook heb ik bepaald meubilair herschikt. Lijkt op het eerste gezicht gezelliger, maar dat zal wel een illusie zijn. Hoofdzaak is dat ik nu in 'mijn' omgeving leef!
Allemaal heel kleine zaken, maar ze doen heel veel om het rouwproces sneller te verwerken, het 'individugevoel' te verwezenlijken en er aldus vrede mee te nemen dat je leven nu enigszins anders zal verlopen.
En dan is er ook een soort persoonlijkheidsverandering komen opdagen! Je raakt het ondefinieerbare gevoel kwijt dat je deel uitmaakt van een team. Je gaat meer en meer beseffen dat je nu een volledige individuele persoon bent. Jawel, ondefinieerbaar! Want als je met zijn tweeën bent besef je dat totaal niet. Je leeft gewoon met twee en vóór twee. Heel normaal vind je. En dat gevoel is bij mij nog enige tijd nagebleven, en was ook verantwoordelijk voor het feit dat ik het er moeilijk mee had. Nu dat gevoel grotendeels is verdwenen en ik meer en meer tot het besef kom dat ik uiteindelijk een zelfstandige eenheid ben, is het makkelijker om me daar ook bij neer te leggen.
Wat nou niet direct betekent dat ik geen nood heb aan sociale contacten. En gelukkig, die héb ik ondertussen ook wel, zij het mondjesmaat. Niet bepaald dat mijn deur wordt platgelopen. Wel integendeel. Maar de contacten die ik héb zijn contacten naar mijn zin. Mensen die ik begrijp en die mij begrijpen. Veel zijn dat er niet want ik ben nou niet bepaald een doorsneemens. Maar voor diegenen die er zijn: chapeau om met iemand als ik te kunnen communiceren! Daar moet je toch een bepaald niveau voor hebben dat je niet zo gauw vindt!
En met niveau bedoel ik helemaal geen intelligentie hoor! Ik ben gewoon een puzzelstukje waar niet zoveel andere stukjes op passen!
Door mijn van de massa afwijkend denkpatroon; Door mijn persoonlijke kijk op de zaken; Door het feit dat ik geen blad voor de mond neem maar gewoon zeg waar het op aankomt; Door het feit dat ik soms saai overkom omdat ik maar moeilijk over banale zaken kan praten! Omdat een babbel vóór de babbel me noch interesseert noch ligt. Graag zou ik anders zijn, maar zo ben ik nu eenmaal!
Enfin, momenteel vind ik mezelf een interessant studieobject om gade te slaan, te analyseren, de veranderingen waar ik geen vat op heb te zien gebeuren, en af te wachten waar dit uiteindelijk allemaal zal toe leiden. Wie zal ik binnen een jaar zijn? Hoogst interessante vraag!
Bijna 2 maanden zijn verlopen sedert het overlijden van mijn echtgenote op 26 februari. Twee maanden waarvan ik toch even een analyse wil maken. Omdat het twee maanden waren van sterk veranderende emoties. Emoties waarvan ik het bestaan niet eens vermoedde! Twee maanden van wisselende gevoelens waar je totaal geen vat op hebt. Twee maanden die een filosofische en analyserende mens als ik er toe aanzetten pen en papier (hm... pc en toetsenbord) boven te halen en te proberen te beschrijven hoe die emoties dan wel evolueerden. Kwestie van het voor mezelf allemaal op een rijtje te zetten. Want er gebeuren echt wel onvermoede dingen in dergelijke omstandigheden.
Eerst was er de schok. Je brein wordt door elkaar gehaald. Je weet niet wat eerst doen. Er vallen gaten in je hersenen. Je krijgt het niet meer allemaal op een rijtje! En al probeer je logisch te denken in de trend van 'first things first', je vergeet wat je vijf minuten geleden vond dat je eerst moest doen! Je leert stylo en papier bij de hand te hebben om dingen te noteren omdat je het anders gegarandeerd vergeet. Je gaat zweven... je bent niet langer de persoon die je was. want die persoon maakte deel uit van een paar. Je weet dat je nu alleen moet doorgaan, je ziet dat wel ergens zitten, maar je hersenen aanvaarden het niet echt, hoé je ze ook dwingt! Ze gaan je parten spelen. Zorgen voor een zware baksteen in je maag.
Komt dan de administratieve rompslomp! Wie doet wàt, waar moet ik zijn voor dàt?
Dan de begrafenis. Het ergste moment! Daarna een 'gezellig' samenzijn met familie en vrienden. Eerst twee Scotchen na elkaar gedronken, wat gebabbeld, wat gegeten, en dan... niets meer. Alleen thuis. Je probeert spookbeelden en herinneringen te verdringen, maar dat lukt gewoon niet! De dagen kruipen traag voorbij. Je bent dankbaar voor elk bezoekje en elk babbeltje. Iets waar je vroeger niet echt behoefte aan had. Maar in dié periode kijk je er echt wel naar uit. Veert blij op met elk klopje op de deur. Elke dingdong van de bel. Elk mailtje in je mailbox.
Tot overmaat van ramp bleef die ellendige winter maar voortduren, en raakte ik op de valreep ook nog maar eens zwaar verkouden! Vijf jaar geleden dat ik nog een verkoudheid had, en juist dàn moest die toeslaan en nog maar eens wat me aan energie restte aan mijn lichaam onttrekken! Voelde me helemaal een vod!
Maar een vernieuwde vriendschap, samen met een geheel nieuwe vriendschap, brachten wat licht in dit sombere bestaan. Alsof er aan mijn horizon plots toch wel een paar sterretjes gingen fonkelen. Alsof de baksteen in mijn maag plots een heel stuk lichter werd. Wat die nieuwe vriendschap zal brengen weet ik niet. Heb helemaal geen hooggespannen verwachtingen. Verwacht eigenlijk helemaal niks. Laat het gewoon over me heen lopen en onderga het. Want het doet me goed en voelt goed aan. En dat is nét wat ik nu nodig heb.
En eindelijk... is daar ook weer de zon! Eén enkel uurtje in de zon, en ik voel weer de energie binnenstromen in mijn lichaam! Het leven lokt weer en is het leven waard.
En dan ook... onderging ik eigenaardige fysieke veranderingen. Niet te geloven! Vroeger ging ik slapen tussen 23 en 24 uur. Stond op om 7.30 uur. Nu word ik rond 5.30 uur al wakker, kan niet in bed blijven en sta op. Maar omdat de dag dan zo lang duurt en niets op TV me echt interesseert ga ik nu rond 21.30 uur al slapen... Ook dié toestand wil ik veranderen, maar dat lukt me gewoon nog niet.
Eigenlijk begon dat omdat ik de meeste huishoudelijke taken zwaar heb overschat en vond dat ik maar enkele uren vroeger moest opstaan om daar komaf mee te maken. En toen bleek dat dit nergens voor nodig was, had de gewoonte zich al in mijn lijf genesteld.
En natuurlijk is er ook... mijn trouwe Chico, die fantastische Chihuahua. Die lijkt het verlies van zijn bazinnetje ondertussen ook al verwerkt te hebben, maar ik heb hem wél moeten leren alleen thuis te blijven als ik boodschappen doe. Telkens wat langer. Dat was helemaal nieuw voor hem!
Maar ook dàt probleem is nu van de baan, ik hoef me niet te haasten en hij gedraagt zich heel braaf en netjes als hij alleen thuis is. Geen enkel probleem. Buurvrouw hoort hem ook niet blaffen. Had ik eigenlijk niet verwacht, want zijn bazinnetje wilde hem nooit, en onder geen enkele voorwaarde, alleen laten. Ik had grote problemen verwacht daarmee, maar die kwamen er gelukkig niet. Ik zeg hem gewoon dat ik eventjes alleen om boodschappen ga, en dat lijkt hij te begrijpen. Dankjewel, brave Chico! Ik bracht zijn alleen-zijn al tot één uur zonder probleem. Méér, indien nodig, zal dus ook wel lukken.
Hoe ik me nu zelf voel? Zondermeer goed. Nog niet honderd procent, en die twee maanden duurden ellendig lang. Maar ze zijn gelukkig voorbij, ik wens ze niemand toe, maar inderdaad... de tijd heelt alle wonden... zéker met de hulp van enkele vrienden. Ik heb hier ooit geschreven dat je in een rouwproces alles zelf in de hand hebt, maar moest tot mijn schade en schande inzien dat dit niet klopt. Zéker niet als het een huisgenoot en partner betreft. Met logisch denken kun je de rouwtijd wel beperken, maar ze helemaal uitsluiten kun je niet! Enkel de tijd die er overheen loopt kan dat.
Maar uiteindelijk neem je er vrede mee nu alleen te zijn en alle taken van de partner aan te leren en over te nemen. Niet meer achteruit, maar vóóruit kijken! Af en toe een drankje helpt ook wel, maar daar moet ik toch echt wel voorzichtig mee blijven.
... kun je op een zondagmorgen om zes uur beginnen schrijven? Over die rare hersenspinsels van je? Ik ben er altijd van uitgegaan dat een mens een compleet wezen is dat dan ook compleet voor zichzelf moet kunnen instaan. Vandaar dat ik altijd alles heb geleerd dat daar nodig voor is. Zélfs mijn hersenen heb ik getraind om als zelfstandig persoon alle emoties aan te kunnen.
Nu het zover is, stel ik toch vast dat alles in het huishouden dan wel op rolletjes loopt, maar dat de hersenen toch niet altijd doen wat je wilt! Na de schok van verdriet en medelijden kwam het gemis. Gemis overwonnen, maar toch bleven beelden spoken in die rare hersenen van me.
Gewoon, zoals gisteren, een terrasje doen: een terrasje dat ik vroeger dikwijls alleen deed met Chico, maar ook soms samen. Wel, hoewel ik mijn hersenen probeerde te dwingen om te denken aan al die keren alleen, wilden ze me niet gehoorzamen en gingen zich de keren dat we er samen zaten herinneren. En toch zaten we er niet honderduit te babbelen. Gewoon zitten en genieten van een drankje en een zonnetje. Wat is het verschil als ik er alleen zit? Ik zou het niet weten, maar het voelt wél een beetje wrang aan.
En zo zijn er duizenden kleine dingetjes die telkens weer op je afkomen. Ja. Het komt en gaat! En ik zie het liever gaan dan komen, maar je ontkomt er toch niet aan.
Nu. Het is ook nog zo heel erg kort geleden, en meer en meer ga ik beseffen dat de tijd inderdaad alle wonden heelt, maar niet altijd aan het tempo dat je zelf wel zou willen.
Maar goed. Vanmiddag maak ik frietjes met een lekker stukje filet pur, en dan zien we wel weer. Het belooft een mooie, warme lentedag te worden en daar ga ik zéker van profiteren! Morgen wordt weer minder voorspeld en dus moeten we het er maar van nemen wanneer het er is.
Over mezelf: Bouwjaar: 1941 Geboren: Ja. Geslacht: Neen. Nog levend. Adres: Hier. Beroep: Levensgenieter. Hobby's: Veel. Talen: Ja. Vooral betalen. MEDEDELING: Voor enkel politie-verhaaltjes, klik onderaan deze marge op 'fictie'.
