Ik ben Leny, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Bosheks.
Dit jaar zijn al meer dan 180 mensen naar de dokter gestapt omdat ze mogelijk giftige paddenstoelen hebben gegeten. Dat blijkt uit cijfers van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum. Het aantal ‘blootstellingen’ was in september van dit jaar al vele malen hoger dan in heel 2016, toen 132 meldingen binnenkwamen.
Het wemelt dit seizoen van de paddenstoelen en dus van de zwammenplukkers. Op de meeste plekken is het verboden om dozen paddenstoelen mee te nemen uit het bos. Daarnaast zijn sommige zwammen giftig. ,,Voor elke eetbare paddenstoel bestaat een giftige variant die er bijna exact hetzelfde uitziet”, waarschuwt boswachter André Wels van Staatsbosbeheer.
Massaal geplukt
Wels werkt in het natuurgebied Horsterwold, rondom Zeewolde. Daar staat het, net als op veel andere plekken in ons land, op dit moment helemaal vol met paddenstoelen. ,,Het weer is goed voor de zwam. Het is vochtig en de nachten zijn koud.” Wels organiseert binnenkort een paddenstoelenexcursie, maar hij is ook bezorgd. ,,De paddenstoelen worden massaal geplukt.”
Staatsbosbeheer heeft als regel dat bezoekers slechts 250 gram aan zwammen mee mogen nemen. Genoeg om een maaltijd mee te maken. Er zijn ook natuurbeheerders die een algeheel plukverbod hebben. Wels, zijn collega’s en de buitengewoon opsporingsambtenaren in de natuurgebieden zijn razend druk met controles. Hoeveel boetes er worden uitgedeeld, is onbekend.
Plukkende Polen
Voor elke eetbare paddenstoel bestaat een giftige variant die er bijna exact hetzelfde uitziet
Staatsbosbeheer merkt dat vooral mensen van buitenlandse komaf veel plukken. Polen en bewoners van asielzoekerscentra. ,,Die zijn gewend paddenstoelen te plukken en te eten”, zegt Joke Bijl van de natuurorganisatie. Een zegsvrouw van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) laat weten dat er ieder jaar opnieuw via voorlichtingsbrieven en posters gewaarschuwd wordt op azc’s.
Giftige paddenstoelen kunnen veel ellende veroorzaken en zelfs tot de dood leiden. Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) is dit jaar al 182 keer benaderd met vragen over mensen die ziek zijn geworden door paddenstoelen. In heel 2016 lag het aantal belletjes op 137, in 2015 nog op 162. In verreweg de meeste gevallen gaat het om jonge kinderen die een hap van een ‘verkeerde’ paddenstoel hebben genomen.
Ziekmeldingen
Een kleiner deel gaat om mensen die met geplukte zwammen een maaltijd hebben bereid en daar ziek van worden. ,,Over dodelijke slachtoffers hebben we de laatste jaren niets gehoord, maar wij krijgen natuurlijk niet alle meldingen binnen”, zegt toxicoloog Antoinette van Riel van NVIC.
Haar Belgische collega’s van het Antigifcentrum zijn deze week een campagne begonnen om de plukkers van paddenstoelen te waarschuwen voor giftige exemplaren. ,,Wij hebben bij het uitkomen van ons jaarverslag in augustus ook aandacht gevraagd voor de risico’s van zelf plukken en we roepen mensen op om heel voorzichtig te zijn. Alle aandacht juichen we toe. Er zijn dit jaar zo veel paddenstoelen, niet alleen in bossen maar ook in tuinen en plantsoenen.”
Groene knolamaniet
Meest giftige:
Het eten van een giftige zwam kan nare gevolgen hebben. ,,Meestal word je binnen zes uur misselijk, krijg je last van je darmen en ga je braken. Heb je een groene knolamaniet gegeten dan lijkt het daarna iets beter te gaan, maar kan de lever alsnog aangetast worden”, weet Van Riel.
Net als Staatsbosbeheer merkt ook zij dat de eters van paddenstoelen relatief gezien vaak van buitenlandse komaf zijn. ,,Deze mensen gewend zijn om in hun vaderland paddenstoelen te plukken en te eten. Daar weten ze precies welke ze moeten hebben, maar in Nederland kan dat net weer anders zijn. Dan staat er een giftige zwam tussen enkele eetbare in.”
