Na
het succes van de showballetten in de jaren 70 en revuevoorstellingen waarin
showdansers een grote rol speelden was het een tijdlang stil rond de showdance.
Tot Joop van den Ende de musical naar Nederland haalde, en hiermee een groot
publiek wist aan te spreken.
Ook
op televisie is weer veel aandacht voor showdance. Waar in de jaren 70 en 80
veel showballetten ingezet werden om programmas op te luisteren, zien we nu
een andere trend: de programmas focussen zich op de mens achter de danser, het
selectieproces en het beroemd worden. Idols voor dansers. Zo werd de
hoofdrolspeler voor de musical Tarzan niet in de beslotenheid van een theater
gezocht, maar kon heel Nederland de audities volgen op televisie. Ook de
musical Fame zocht mensen voor de cast via een televisieprogramma.
Hard werken
Showdance
heeft een grote aantrekkingskracht op jongeren door de glamoreuze uitstraling.
Maar achter de show zit een wereld waarin hard gewerkt moet worden en
concurrentie heerst. De meeste showdancers worden niet toevallig ontdekt bij
een auditie, maar hebben een lange opleiding achter de rug. Sommigen hebben een
dans- of toneelopleiding, maar er bestaan in Nederland ook specifieke
opleidingen voor showdance.
Leren voor showdancer
Een
zon opleiding is de FaFa academy in Den Haag. Aan deze school worden jonge
getalenteerde leerlingen naast hun reguliere opleiding of werk in vijf jaar
klaargestoomd voor de wereld van de showdance. Naast zang, acteren, jazz- en
klassiek ballet worden de leerlingen onderwezen in nieuwe dansstijlen, tap en
show/ musicaldans, entertainment, presentatie, make-up podiumvorming,
mannequintechnieken, dans- en theatergeschiedenis, innerlijke en uiterlijke
verzorging, acrobatiek, anatomie, beroepshouding, notenleer, voorbereiding
audities/castings.
Werken als showdancer
Een
afgestudeerde showdancer kan op veel plaatsen terecht. In het ballet bij de
grote shows in Ahoy van bijvoorbeeld Frans Bauer. In een van de vele grote
musicalproducties. Of als danser in een dinner show. En in het buitenland is
een nog veel groter podium.
Om
te beginnen zijn bananen makkelijk te bewaren, mee te nemen én op te eten. Ze
zijn bovendien het hele jaar door verkrijgbaar en bevatten heel wat
gezondheidsvoordelen.
We
zetten alles even op een rijtje:
* Bananen zijn rijk aan vitamine C, wat goed is voor het immuunsysteem
en voor een vlot herstelproces als de winterse verkoudheid of griep je te
pakken heeft.
* Ze bevatten ook veel vitamine B6, goed voor de regeling van glucose in
het bloed en dus ook voor onze gemoedstoestand.
* Van vrolijk gesproken ... ook het gelukshormoon serotine zit in
bananen.
* Ijzer is rijkelijk aanwezig in de banaan, wat dan weer onmisbaar is
voor het aanmaken van hemoglobine in het bloed. Minder kans op bloedarmoede
voor bananeneters.
* Kalium helpt dan weer bij het regelen van de bloeddruk en zou de kans
op aandoeningen aan de kransslagaders kunnen verminderen.
* Er zijn nog meer voordelen: zo zouden bananen kalmerend werken bij
brandend maagzuur, maar ook bij ochtendmisselijkheid en pijnlijke katers.
* Verrassend misschien, maar voor wie wil stoppen met roken, kunnen
bananen ook een handje helpen. De vitamines B6 en B12 en de dosis magnesium
zouden het lichaam helpen herstellen van de gevolgen van het nicotinetekort.
Enige minpuntje is ongetwijfeld dat bananen wat meer calorieën bevatten dan
andere fruitsoorten. Zo zitten er in 100 gram verse banaan tussen 88 en 116
kilocalorieën. Maar, weegt dat werkelijk op tegen de vele voordelen.
De
Sahel ligt langs de zuidrand van de Sahara. Het is een niet duidelijk begrensd
overgangsgebied tussen de Sahara-woestijn in het noorden en de vochtige
savannen van de Soedan-zone in het zuiden.
Dit
overgangsgebied is zo'n 200 tot 400 kilometer breed. Van west naar oost strekt
de Sahel zich uit over grote delen van de landen Senegal, Mauretanië, Mali,
Burkina Faso, Niger, Tsjaad en Soedan.
Oever
Van
nature is de Sahel een gebied met woestijnsteppen, steppen en droge savannen.
Het woord Sahel komt uit de Arabische taal. Letterlijk betekent het 'oever'.
Voor Arabische kooplieden was de Sahel de min of meer groene oever van de
woestijn, die ze na een wekenlange tocht door de Sahara bereikten op weg naar
de kust langs de Golf van Guinee.
Tropische zone
De
Sahel ligt in de tropische kuststreek tussen 12º en 20º N.B. Kenmerkend voor
veel tropische gebieden is een seizoensritme dat wordt bepaald door natte en
droge tijden. De natte seizoenen vallen daarbij voor een groot deel samen met
de perioden van de hoogste zonnestand. Naarmate een gebied binnen de tropische
zone verder van de evenaar af ligt, nemen de natte perioden in lengte af en
wordt de periode van jaarlijkse droogte langer. Gebieden met slechts een korte
regentijd zijn zeer kwetsbaar.
Kwetsbaar
De
Sahel is zo'n kwetsbaar gebied. Bijna alle regen valt er in de maanden juli,
augustus en september. De landbouw is van dit korte regenseizoen volkomen
afhankelijk. Vaak valt de regen in de vorm van hevige stortbuien, waarbij veel
water langs de oppervlakte weg stroomt zonder in de bodem door te dringen.
Onvoorspelbaar
Hoewel
de neerslag in Sahel berekend over een periode van enkele tientallen jaren
gemiddeld 250 tot 600 mm per jaar bedraagt, is de jaarlijkse variatie groot en
onvoorspelbaar. Naast jaren waarin de gemiddelde neerslag wordt overtroffen,
komen ook jaren voor die veel droger zijn dan het gemiddelde en dat betekent
dan vrijwel onmiddellijk misoogsten.
In de
prehistorie werden mensen na hun dood begraven in zogenaamde hunebedden. Deze
hunebedden bevinden zich in Drenthe. De hunebedden bestaan uit
enorme grote keien, die door de prehistorische mensen op elkaar werden
gestapeld. Kun je je voorstellen hoe ze dat zonder hijskranen voor elkaar
hebben gekregen?
Hunebedden zijn
niet alleen in Drenthe gevonden, maar ook in Duitsland, Frankrijk, Spanje en
andere Europese landen. In Nederland zijn er 54 hunebedden, waarvan 52 in
Drenthe. In het Drenthse dorp Borger vind je het grootste hunebed van
Nederland: 22,5 meter lang!
De functie van hunebedden
Hunebedden zijn
eigenlijk een soort massagraven. Veel archeologen denken dat hunebedden behalve
de laatste rustplaats van overledenen, ook een ceremoniële of godsdienstige
functie hadden. Een minder geaccepteerde opvatting over de functie van
hunebedden is dat ze schuilplaatsen tegen rampspoed zouden zijn.
De hunebedden werden gebouwd door mensen die het Trechterbekervolk genoemd
worden: ze maakten potten en bekers in de vorm van een trechter. Ze bouwden de
hunebedden van grote zwerfkeien. Voor de bouw gebruikten ze boomstammen, touw
en ossen om de stenen te verplaatsen. Dit gebeurde vooral in de winter omdat de
grond dan bevroren, dus hard was.
Hoe werden hunebedden gebouwd?
Als de stenen op
de goede plek lagen, ging het bouwen op de volgende manier:
1. Ze maakten
een heuveltje van zand met aan de zijkant 2 gaten.
2. In de gaten werden 2 stenen rechtop tegen de zandheuvel gezet.
3. Dan maakten ze een helling van zand tegen de stenen aan.
4. Via die helling konden ze een grote platte steen op de heuvel en de twee
andere stenen leggen.
5. Daarna haalden ze het zand van de helling en tussen de stenen weg.
6. Het eerste deel van het hunebed was klaar.
Zo werden er een
aantal delen achter elkaar geplaatst. Hierover kwam dan nog een laag zand. Het
graf was klaar en zag er uit als een zandheuvel.
Hiernamaals
Waarschijnlijk
geloofden mensen in de prehistorie in een leven na de dood: het hiernamaals.
Van overleden mensen werd de as in potten gedaan en bijgezet in het hunebed. De
overledene kreeg allerlei spullen mee in het graf zoals aardewerk, sieraden en
wapens. Waarschijnlijk werden alleen belangrijke mensen begraven in een
hunebed. Er zijn veel potten teruggevonden in de hunebedden.
Bijna zes op de tien
voedingsmiddelen bevatten benzeen, hoewel de hoeveelheid meestal zo klein is
dat geen gevaar dreigt voor de gezondheid. Toch is waakzaamheid nodig, want 6
procent bevat meer benzeen dan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) goed acht.
Dat blijkt uit een onderzoek van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid
(WIV) en de Universiteit Gent naar benzeen in de voeding.
De WIV en de UGent onderzochten 455
verschillende voedingsmiddelen. In 58 procent daarvan vonden de onderzoekers
benzeen, meestal in erg kleine hoeveelheden. Toch lag in 6 procent de
concentratie boven de 10 µg/kilo (microgram per kilo), de limiet van de WHO
voor drinkwater. De hoogste concentraties zaten in verwerkte levensmiddelen van
dierlijke oorsprong, zoals gerookte vis of vlees, in salades en in hermetisch
verpakte voedingsproducten.
Onder de dosis
Volgens de onderzoekers is waakzaamheid nodig, maar is er geen gevaar voor de
gezondheid. Een volwassene krijgt namelijk dagelijks maximaal 7,3 µg benzeen
via voeding binnen, en dat is ruimschoots onder de toxische en
kankerverwekkende dosis, en veel minder dan we dagelijks inademen. Een
gemiddelde stadsbewoner bijvoorbeeld ademt dagelijks meer dan 90 µg benzeen in.
Wie dagelijks 20 sigaretten rookt, inhaleert 400 µg benzeen.
Natuurfenomenen
Benzeen is een vluchtige, organische stof die kankerverwekkend is. Het wordt
gebruikt bij de productie van chemische producten als verf, detergenten en
kunststoffen. Bovendien komt het vrij bij natuurfenomenen als
vulkaanuitbarstingen, en bij de verbranding van fossiele brandstoffen of hout.
Benzeen zit ten slotte ook in sigarettenrook en uitlaatgassen
Elke
dag hoor je er wel iets over. Op het nieuws, tijdens het weerbericht, thuis en
in de klas. Het klimaat. Er is tegenwoordig een hoop om te doen. Maar wat is
het eigenlijk?
Het
klimaat is het gemiddelde weer van een bepaald gebied berekend over een periode
van 30 tot 40 jaar. Een regenbuitje in juli telt dus niet mee voor het klimaat.
Invloed op het klimaat
Er
zijn verschillende factoren van invloed op het klimaat. Zo heb je weer- en
klimaatfactoren. Weerfactoren zijn invloeden die telkens veranderen. Je kunt
hierbij denken aan temperatuur, regen, bewolking of wind. Bij klimaatfactoren
gaat het om factoren die constant aanwezig zijn, zoals bergen.
Weerfactoren
Juist
omdat de weerfactoren heel erg veranderlijk zijn, wordt er een gemiddelde van
een lange periode (30 tot 40 jaar) genomen. Het ene jaar kan er namelijk meer
regen vallen dan het andere. En op deze manier kan ook rekening worden gehouden
met minder voorkomende weersverschijnselen zoals hittegolven, wateroverlast en
overstromingen.
Hoe al deze verschijnselen het klimaat beïnvloeden wordt momenteel overal ter
wereld onderzocht. Door te kijken naar deze verschijnselen probeert men te zien
hoe het klimaat zich over een langere periode ontwikkelt. Wat men weet is dat
een wisselwerking tussen deze verschijnselen invloed heeft op het klimaat. Het
is echter nooit helemaal te voorspellen hoe er op een verandering wordt
gereageerd.
Klimaatfactoren
Bewolking
is een factor die het klimaat bepaalt
Breedteligging:
Gebieden rond de evenaar zijn door de loodrechte stand van de
zon altijd warm. Des te verder je van de evenaar weg gaat, des te kouder het
wordt. Je kunt dus zeggen dat de breedteligging van grote invloed is op de
temperatuur. In de hogere breedte (de poolstreken) is het dus kouder dan in de
lagere breedtes (de tropen).
Hoogte
ligging: De hoogteligging heeft ook invloed op de temperatuur. Hoge
gebieden zijn koud en gebieden dicht bij de aarde zijn warm. Dit heeft te maken
met het opwarmen van de aarde. Omdat onze planeet vanaf onderaf wordt verwarmd,
is het boven op een berg vaak een stuk kouder dan wanneer je onder aan de voet
van de berg staat.
Land
of zee: De aarde is niet overal hetzelfde. Zo heb je land en zee. De zee
neemt hierbij een groter deel in beslag dan het land. Deze verschillen in
aardoppervlak zorgen ook voor verschillen in temperatuur. Omdat het land de
warmte en kou beter geleid, zullen de temperatuurverschillen boven land groter
zijn dan boven zee. Denk maar aan de zomer: de zee is niet in één keer warm,
dit gaat geleidelijk. Bij een stoeptegel kan dat trouwens wel.
Aanvoer van kou of warmte
De
klimaten worden voor een groot deel bepaald door de stroming van de zee. De
zeestromen verplaatsen namelijk het water van het een naar het andere gebied.
Zo verplaatst koud water van het noorden naar het zuiden en kan warm water van
de tropen naar de polen stromen.
Ligging gebergten
De
wind heeft veel invloed op het bepalen van de temperatuur. Maar omdat een
gebergte veel wind tegenhoudt, werkt het als een soort muur. Zo wordt de
stroming van warme of koude lucht tegengehouden. Met als gevolg dat het aan de
ene kant van de berg de zon schijnt, terwijl het aan de andere kant regent.
De Amerikaanse choreograaf Merce
Cunningham was een van de belangrijkste vernieuwers van de twintigste-eeuwse
dans. Hij richtte de Merce Cunningham Dance Company op en heeft meer dan 200
choreografieën op zijn naam staan.
Cunningham is naast Martha Graham en
George Balanchine een van de belangrijkste vernieuwers van de twintigste-eeuwse
dans. Cunningham werd geboren in Washington in 1919. Hij studeerde dans aan de
Cornish School in Seattle. Vanaf 1939 tot 1945 danste hij solo in het
dansgezelschap van Martha Graham.
Van verhalend naar visionair
Zijn eerste choreografie werd in
1944 in New York met John Cage als pianist uitgevoerd. In het begin waren zijn
choreografieën nog verhalend en bedacht op bestaande muziek. Maar al snel liet
hij verhaallijn en logische opbouw los. Hij liet zijn dansers geen verhaal
vertellen op muziek met een bijpassend decor, maar liet de choreografie zelf
het verhaal vertellen. Dansers hoefden voor Cunningham dus niets uit te beelden;
ze hoefden alleen te laten zien welke mogelijkheden het menselijk lichaam
heeft. Dat was de kern van zijn visie op dans. Hij vond dat alle soorten
bewegingen in elke gewenste combinatie konden worden gebruikt en geordend, dat
elke ruimte als dansruimte kon worden gebuikt, en iedere danser als solist kon
optreden. Dans ging volgens Cunningham op de eerste plaats over het menselijk
lichaam en zijn bewegingen.
Choreografie gebaseerd op toeval
In de jaren 50 kwam het abstract
expressionisme in de beeldende kunst op en ook in de muziek werden nieuwe wegen
ingeslagen. Cunningham vertaalde deze nieuwe ideeën naar de dans. Hij ging op
toeval gebaseerde methodes gebruiken bij het bedenken van zijn dansstukken.
Bijvoorbeeld door het gooien van dobbelstenen konden de delen van een
choreografie, de volgorde in een programma of zelfs de passen worden bepaald.
Ook gebruikte hij de I Tjing, het Chinese boek der veranderingen voor de
compositie van zijn dansstukken. Hij bevrijdde op deze manier de choreografie van
de keuzes van de maker en liet hij onverwachte combinaties toe.
Dans, muziek en decor
Heel vernieuwend was ook de methode
van Cunningham en de componist/pianist Cage om geheel los van elkaar tot een
choreografie en muziekcompositie te komen. Dans en muziek werden totaal
losgekoppeld, om tijdens de première per toeval alsnog samen te komen.
Hetzelfde gold voor de decors. De kunstenaar Rauschenberg ontwierp jaren lang
de decors voor Cunninghams producties. De dans werd naast muziek en vormgeving
dus een zelfstandig, op zichzelf staand deel van de voorstelling.
Merce
Cunningham Dance Company
Cunningham
richtte in 1953 het Merce Cunningham Dance Company op. In het begin had het dansgezelschap
soms maar 1 of 2 optredens per jaar. Cunninghams nieuwe weg sloeg niet meteen
aan. Met name ook omdat Cunningham gebruik maakte van avant-gardistische muziek
van John Cage, David Tudor en Morton Feldman. In Londen werd Cunninghams
originele talent in 1964 herkend, waarna de choreograaf en zijn dansgezelschap
een begrip in de internationale danswereld werden.
Postmodernisme
Cunninghams opvattingen kregen na
1964 meer invloed in de danswereld. En zo werd de postmoderne dansstijl
geboren. De postmoderne dans is de nieuwe dans die ontstaan is na de moderne
dans. Merce Cunningham is de aanstichter van het danspostmodernisme. Bij het
postmodernisme kon elke beweging als dans worden gezien; ook ieder mens zou
danser kunnen zijn want danstechniek werd niet meer als noodzakelijk gezien.
Inspiratiebronnen
Cunningham bleef zijn dansen
ontwikkelen en bleef werken aan de ontwikkeling van een bewegingsstijl vol
plotse wendingen, kleine sprongetjes, torso tilts en ruimtelijke patronen. De
energie van dansers die doelgericht hun weg over het toneel aflegden, was
volgens de choreograaf geïnspireerd op het gekrioel in de straten van New York.
Ook de natuur inspireerde hem, wat te zien is in bijvoorbeeld de productie
Beach Birds (1991). Zijn choreografieën werden uitgevoerd door belangrijke
balletgroepen zoals onder andere het Ballet van de Parijse Opera, het New York
City Ballet en het American Ballet Theater. Zijn laatste dans optredens stammen
uit 1999, hij was toen al 80 jaar oud. Merce Cunningham overleed in 2009. Zijn
dance company bestaat nog steeds.
De allereerste computer voor
commercieel gebruik wordt verkocht in 1951. Je kunt je voorstellen dat die
computer, vergeleken met die van vandaag de dag, nog nauwelijks iets kon. Het
was meer een veredelde tekstverwerker. Maar van het begin af aan waren kunstenaars
geïnteresseerd in de nieuwe technologie. Het is ook wel eigen aan veel
kunstenaars dat ze op een nieuwsgierige en onderzoekende manier omgaan met
nieuwe media.
Halverwege de jaren '60 werd de
eerste tentoonstelling geopend met computerkunst Computer Generated Patterns.
Zoals de titel al aangeeft zagen de bezoekers vooral twee-dimensionale werken
die patronen lieten zien gecreëerd met behulp van een computerprogramma.
Burgers en kunstenaars moesten nog tot de jaren '80 wachten voordat de eerste PC
(personal computer) het licht zag. Deze PC was een stuk handzamer en had veel
meer mogelijkheden op het gebied van grafisch design. Kunstenaars konden
bestaande beelden manipuleren met behulp van een programma. Voor ons al zo
vanzelfsprekend, maar toen een noviteit. Fotografie, schilderkunst en
computerprogrammas vullen elkaar opeens aan. De scheiding tussen de kunsten
wordt een stuk minder duidelijk.
Peter Struycken
De
bekende Beatrix-postzegel van kunstenaar Peter Struycken uit 1980. Hij
gebruikte in 1969 voor het eerst een computer om een kunstwerk te maken. Hij
vindt het belangrijk om bepaalde structuur aan te brengen in zijn werk. De
postzegel is opgebouwd uit heel veel stipjes en die vormen zon structuur.
Struycken maakt vooral abstract werk. Zo ontwierp hij computergestuurde
verlichting voor het muziektheater in Amsterdam en het NAI in Rotterdam.
De computer als kunstenaar
Een groep Japanse computertechnici
ontwikkelde een programma voor de computer, dat het portret van John F. Kennedy
ontwierp. In dit geval is de computer het medium. De
kunstenaar gebruikt geen papier of klei, maar puur de computer plus programmas
om tot beeld te komen. Vaak genoeg wordt de computer slechts gebruikt om
bestaand beeld als een foto of tekening (al dan niet gecreëerd door de
kunstenaar) te manipuleren. Deze beeldinformatie wordt dan eerst ingevoerd. Er
is al beeld voordat de computer eraan te pas komt.
Copyright
Een computer zorgt ervoor dat je
beelden eindeloos kunt reproduceren, herhalen. Het idee van een kunstwerk dat
uniek, eenmalig is, komt hiermee in het gedrang. De vraag is of dat een gemis
is. De definitie van kunst verandert in ieder geval door de nieuwe technieken.
Het manipuleren van bestaand beeld roept de vraag naar copyright op. Je mag
vaak niet zomaar bestaand beeld gebruiken. Een kunstenaar heeft copyright op
dat beeld. Maar als je dat beeld alleen als uitgangspunt gebruikt voor je eigen
(nieuw) beeld, mag je het dan wel zomaar gebruiken? Eeuwen geleden was het heel
normaal om in de stijl van je leermeester te werken. Maar nu zijn er andere
regels in de wereld van de kunst. Of niet?
Kunst voor en door iedereen
Kunst is tegenwoordig niet meer
alleen voor een kleine elite, maar beschikbaar voor iedereen. De computer in
combinatie met internet heeft ervoor gezorgd dat we ieder moment van de dag
heel veel kunst kunnen bekijken. Musea spelen hierop in door middel van
schitterende websites waar je je in het museum zelf waant. Nadeel is
bijvoorbeeld dat je niet kan inschatten hoe groot zon schilderij nu eigenlijk
is. Of dat je de schildertechniek niet kan zien, omdat de afbeelding zo klein
is. Soms kan het daardoor voorkomen dat een heel beroemd werk dat je al kent
via internet, maar ook via mokken, pennen en t-shirts in werkelijkheid
tegenvalt. Een andere functie van internet binnen de kunst is promotie.
Beginnende kunstenaars kunnen zichzelf presenteren met behulp van een eigen
website. Het kan namelijk even duren voordat je je werk mag tentoonstellen. Nu
kunnen ze al een netwerk creëren en naamsbekendheid. Zo wegen de voordelen
tegen de nadelen op.
Zes jaar aangewerkt, 500 miljoen euro kosten, 918 meter lang .......
Dit is een kanaal-brug over de rivier de Elbe en sluit zich aan bij het voormalige Oost-en West-Duitsland, in het kader van de eenwording Het is gelegen in het centrum van Magdeburg, in de buurt van Berlijn.
Wachten tot thuis
Je bent een onvervalste controlefreak, maar het irriteert anderen niet.
Wellicht vind je het een must om er op elk moment van de dag onberispelijk uit
te zien en sprenkel je wat parfum op je pols voor je gaat slapen. In een
relatie zal je ook nooit je behoefte doen als de toiletdeur op een kier staat.
Je bent er immers van overtuigd dat je partner zou gechoqueerd zijn door je te
horen plassen.
Met laagjes toiletpapier op de
wc-bril
Je vrienden beschouwen je als een zedig type die niet vaak risicos neemt. Je
glimlacht subtiel als ze je eraan herinneren dat je best wat stouter mag zijn.
Wat ze immers niet weten, is dat je heel wat (sexy) geheimen hebt. Die ga je
bovendien nooit verklappen...
Een boek lezen
Je bent een romantisch zieltje dat overal drama en schoonheid in ontdekt. Je
hebt een bepaalde levensweg voor ogen, maar droomt er soms van om te verhuizen
naar het buitenland en daar vanaf nul te beginnen. Verder bestel je vaak pizza
aan huis en aarzel je niet om te flirten met de pizzajongen.
Smsjes sturen naar vrienden
Je haat het om alleen te zijn. Van zodra je vijf minuten niemand hebt gehoord,
sla je al in paniek. Je bent vooral bang dat je te veel zal beginnen nadenken.
Om dat te vermijden gedraag je je als een sociale vlinder. Je fladdert als het
ware van de ene vriendenkliek naar de andere met als gevolg dat niemand je écht
goed kent.
Altijd zittend
Nonchalance lijkt wel je middelnaam: je komt zelden op tijd, gooit je kleren
gewoon op de grond na een avondje uit en hebt ooit wel eens twee dagen dezelfde
kousen gedragen. Je bent zonder twijfel de grappigste in je vriendenkring ja,
er wordt zelfs gelachen als je flauwe mopjes vertelt. Verder kan niemand (lang)
boos op je zijn.
Bij Grenen in het uiterste noorden van Denemarken komen Noordzee en Oostzee samen. Een smalle schuimrand toont waar de zeeën elkaar ontmoeten.Het is er verboden te zwemmen door de gevaarlijke stromingen,de lijn blijft het water vloeit niet dooreen. De Rabjerg Mile is een 30 meter hoog duin dat rondwandeld ten zuiden van Skagen. Ook stond hier ooit ergens een kerk, maar deze is in 1795 gesloten toen het zand de kerk opslokte. Alleen de toren steekt nog boven het zand uit.
De aarde bestaat uit een kern, een
mantel en een korst
Op veel plaatsen in de wereld zijn
aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en ander natuurgeweld. Dat komt omdat de
buitenkant van de aarde, de korst, niet één geheel is.
De aarde bestaat uit drie delen:
1. Binnenin zit een hete kern.
2. Daaromheen zit een dikke mantel. Deze bestaat uit gesteente. Het gesteente
is zo heet, dat het vloeibaar is. Het hete, vloeibare gesteente, noemen we
magma.
3. Helemaal aan de buitenkant zit een dunne korst. Daarop leven wij. In de
aardkorst zitten breuken. Die verdelen de aardkorst in verschillende stukken.
Deze stukken noemen we platen. De platen drijven op het magma.
Bewegende platen
De aardkorst bestaat uit platen.
Deze bewegen van elkaar af, naar elkaar toe of langs elkaar
De aardkorst bestaat dus uit losse
platen. Deze platen liggen niet stil. Ze bewegen.
Van elkaar af
Als de platen van elkaar bewegen, kan er magma tussen de platen omhoog komen.
Er is dan een vulkaan. Als het magma afkoelt en hard wordt, is het weer steen.
Zo kunnen eilanden en bergen ontstaan.
Naar elkaar toe
Platen kunnen ook naar elkaar toe bewegen. Ze botsen dan op elkaar. De ene
plaat kan dan de andere omhoog duwen. Zo ontstaan nog veel hogere bergen en
vulkanen. Bij de botsingen ontstaan zware aardbevingen.
Langs elkaar
Platen kunnen ook langs elkaar schuiven. Dat gaat met schokken. Die schokken
vinden diep onder het aardoppervlak plaats. Maar aan de oppervlakte kun je ze
goed voelen als zware aardbevingen
DNA is voor ieder mens uniek en
bevat informatie over erfelijke eigenschappen. Daarom kunnen forensisch
onderzoekers met behulp van DNA aantonen wie de dader is bij misdrijven.
Op een plaats delict wordt altijd
onderzoek verricht. Eén van de dingen die daar gedaan worden, is zoeken naar
DNA-sporen. Dat kan van alles zijn: bloed op kleding, haren, huidschilfers
enzovoort. In elke lichaamscel zit precies hetzelfde DNA. Iedere cel kan dus
dienen als bronmateriaal.
DNA-sporen
Bij het maken van een DNA-profiel wordt
niet het hele DNA in kaart gebracht. Niet al het DNA wordt daarbij bekeken.
Alleen de stukjes DNA die tussen mensen onderling kunnen verschillen zijn
belangrijk. Als je genoeg stukjes bekijkt, kun je bij ieder mens een ander
patroon vinden.
DNA-merkers
DNA bestaat uit lange series
opgebouwd uit vier chemische 'bouwstenen', die A, C, T en G heten. In sommige
stukken DNA vind je een bepaalde volgorde van bouwstenen die zich voortdurend
herhaalt. Dit worden merkers genoemd. Omdat het aantal herhalingen van een
bepaalde merker verschilt van persoon tot persoon, is dit een belangrijk deel
voor het DNA-profiel.
DNA-profiel
Een DNA-profiel stel je in drie
stappen op:
* Isoleren: met speciale vloeistoffen wordt het DNA uit de sporen gehaald.
* Vermeerderen: de hoeveelheid gevonden DNA is vaak niet voldoende. Daarom
worden de te onderzoeken stukken DNA gekopieerd.
* Analyse: met speciale apparatuur wordt het monster geanalyseerd en de
DNA-kenmerken worden weergegeven in pieken. De getallen onder de pieken geven
aan hoe vaak een stukje DNA (merker) herhaald wordt. Bij een match, moeten de
getallen onder de pieken overeenkomen. De hoogte van de piek doet niet terzake
De vijf regels om mens en natuur te beschermen en te
vereren
Een boeddhist vereert de natuur
Boeddhisten die serieus werk willen
maken van de leer van Boeddha, proberen zich aan vijf regels te houden.
De Indiase prins Siddharta Gautama
is de grondlegger van het boeddhisme. Als volwassene zag hij het lijden van
mensen. Hij gaf zijn rijkdom op en ging op zoek naar een manier om zichzelf te
bevrijden van het leed.
Regels
Hij bedacht dat hij zichzelf kon
bevrijden door zich aan een aantal regels te houden. Deze regels heten de
pancha sila en luiden als volgt:
·Niet doden
·Niet stelen
·Geen verkeerde
seksuele relatie
·Niet liegen
·Geen verdovende
middelen gebruiken
Over de eerste regel schreven
monniken in Vietnam als uitleg:
'Oefen geen beroep uit, dat schade toebrengt aan mens en natuur. Beleg geen
geld in bedrijven, die anderen hun levensmogelijkheden ontnemen. Kies een
beroep, dat ertoe bijdraagt je ideaal van betrokken te zijn bij de wereld, waar
te maken. Dood niet. Wees er ook niet de oorzaak van, dat andere mensen doden.
Gebruik ieder mogelijk middel om het leven te kunnen beschermen en oorlog te
voorkomen.'
Geen godsdienst
Het Boeddhisme kun je eigenlijk geen
godsdienst noemen, omdat Boeddhisten geen God vereren. De regels in deze
levensvisie (of levenskunst) zijn daarom ook heel erg gericht op de wereld om
de mensen heen. Daar moet goed voor worden gezorgd.
Boze gedachten
Allerlei boze gedachten, gericht
zijn op jezelf of je laten leiden door verlangen zou de mens moeten uitbannen -
dan zou er werkelijk rust en vrede zijn en zou de mens niet meer lijden.
Tetanus (of klem) is een zeer
ernstige infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Clostridium
tetani. De bacterie zelf is niet gevaarlijk voor de mens, maar de gifstof
(toxine) die zij afscheidt, is dat wel. Dit krachtige gif blokkeert de werking
van bepaalde zenuwen en veroorzaakt zo ongecontroleerde spierkrampen. Zelfs een
uiterst kleine hoeveelheid is dodelijk.
Deze bacterie komt voor in de darmen van paarden en andere planteneters. Via de
uitwerpselen worden de sporen van deze bacterie in de omgeving verspreid. Ze
komen dan ook zowat overal voor in de bodem en straatvuil, op planten enz. waar
ze jarenlang kunnen overleven. Via een huidwondje bijvoorbeeld wanneer u in
de tuin werkt, paardenmest ruimt of met de fiets valt kan u besmet raken. De
wonde hoeft niet groter zijn dan een diepe prik van een doorn. Vooral diepe
wonden, bv. wanneer u in een nagel trapt of met een snoeischaar in de vingers
knipt, zijn gevaarlijk.
Wie moet zich laten vaccineren?
Iedereen. Ook als u ooit al eens tetanus hebt gehad, moet u zich laten inenten
omdat uw lichaam geen natuurlijke weerstand opbouwt tegen het gif van de
bacterie.
Indien u als kind volledig gevaccineerd werd tegen tetanus:
In ons land worden alle zuigelingen gevaccineerd. Er zijn 4 dosissen nodig die
worden toegediend op de leeftijd van 8, 12, 16 weken en op 15 maanden. Daarvoor
wordt een hexavalent vaccin gebruikt dat bescherming biedt tegen 6
infectieziekten: poliomyelitis, difterie, tetanus, pertussis, Haemophilus
influenzae type b en hepatitis B. De Vlaamse overheid stelt dat vaccin gratis
ter beschikking.
Op de leeftijd van 5-7 jaar (normaal in het eerste leerjaar) wordt een
herhalingsvaccin gegeven. Daarvoor wordt een tetravalent vaccin gebruikt dat
bescherming biedt tegen 4 infectieziekten: poliomyelitis, difterie, tetanus en
pertussis.
Op de leeftijd van 14-15 jaar (derde jaar secundair) wordt een tweede
herhalingsvaccin gegeven. Daarvoor wordt een trivalent vaccin gebruikt dat
bescherming biedt tegen 3 infectieziekten: difterie, tetanus en pertussis.
Voor een goede en levenslange bescherming moet de tetanusvaccinatie om
de 10 tot 20 jaar herhaald worden. Dat gebeurt steeds samen met
difterievaccinatie (Tedivax pro adulto). Eventueel kan dat ook in een
drievoudig vaccin samen met kinkhoest (Boostrix).
Indien de vorige injectie langer dan 20 jaar geleden is, worden 2 inspuitingen
met 6 maanden interval aangeraden.
Voor mensen die avontuurlijk reizen, wordt een herhalingsvaccinatie aangeraden
als het laatste vaccin minstens vijf jaar geleden is. Indien een gelijktijdige
beschermingsdosis tegen poliomyelitis nodig is, zal één injectie van het
gecombineerde dT-IPV vaccin (Boostrix Polio of Revaxis) voorgesteld worden.
Volwassenen die niet zeker zijn of ze ooit de volledige basisvaccinatie ondergaan
hebben, doen er goed aan zich alsnog te laten vaccineren. Raadpleeg in dat
geval je arts.
Zwangerschap vormt geen tegenaanwijzing voor het gebruik van
tetanusdifterievaccinatie.
U werd als kind niet of onvolledig gevaccineerd:
Vermits in België de universele vaccinatie gestart is in 1959 en kinderen tot
15 jaar toen werden gevaccineerd, loopt iedereen geboren voor 1944 het risico
nooit een basisvaccinatie te hebben gehad. U moet dan een volledige
basisvaccinatie krijgen. Ook immigranten uit landen die geen adequaat
vaccinatiebeleid voeren, zijn mogelijk niet gevaccineerd.
Het vaccinatieschema voor volwassenen die niet eerder gevaccineerd werden,
verloopt als volgt :
eerste inenting ;
tweede inenting : 1 maand later;
derde inenting 6 of 12 maanden later.
Nadien moet de tetanusvaccinatie om de 10 à 20 jaar herhaald worden, zoals
hoger beschreven
Verlicht je opvliegers met twee porties soja per dag.
Verlicht je opvliegers met twee
porties soja per dag
Er is goed nieuws voor vrouwen in de
menopauze die veel last hebben van opvliegers. Uit een reeks studies blijkt
namelijk dat zij hun klachten kunnen verlichten door per dag twee porties soja
op te nemen.
Dat is het besluit van een
onderzoeksteam van de University of Delaware. Zij analyseerden daarvoor de
resultaten van 19 studies met in totaal 1.200 vrouwelijke proefpersonen.
Isoflavonen
Het werkende bestanddeel in soja zijn de isoflavonen. Die plantaardige
bestanddelen vinden we onder andere ook terug in bonen, erwten en pinda's.
Vrouwen die gedurende zes maanden tot een jaar 54 milligram isoflavonen
opnamen, zagen zowel een vermindering in frequentie (20,6 procent) als
hevigheid (26 procent) van hun opvliegers.
Om een idee te geven: één liter sojamelk of 200 gram tofu bevatten ongeveer 50
milligram isoflavonen.
Oestrogeen
Verder stelden de onderzoekers ook vast dat vrouwen het best kiezen voor
producten met minstens 19 milligram genisteïne, het meest effectieve isoflavoon
tegen opvliegers.
Net zoals de andere isoflavonen werkt genisteïne op dezelfde manier als het
vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen, dat in de menopauze minder
geproduceerd wordt.
De wetenschappers vinden het dan ook een goed idee om te kiezen voor
sojaproducten in plaats van hormoonsupplementen.
Discussie
Nochtans staat de verlichtende werking van soja op symptomen in de menopauze al
lang ter discussie, vooral omdat studies nooit eenduidige resultaten brachten.
De onderzoekers van de University of Delaware schrijven dat echter toe aan de
inconsistente manier waarop de studies gevoerd werden, of aan een te klein
aantal proefpersonen.
"Maar wanneer je alle studies combineert, dan kan je niet ontkennen dat er
een positief effect is", besluit onderzoeksleidster Melissa Melby
Nieuw behangpapier houdt muur recht bij aardbeving
Nieuw
behangpapier houdt muur recht bij aardbeving
EQ-top is een
nieuw type behangpapier dat gemetselde muren samenhoudt tijdens een aardbeving.
Het behangpapier, dat eigenlijk weinig met papier te maken heeft, werd
ontwikkeld aan het Instituut voor Technologie in het Duitse Karlsruhe.
De eerste testen
werden gedaan met een behangpapier uit koolstofvezels. Dat bleek de schade
echter alleen te vergroten, waardoor beslist werd om over te schakelen op een
variant uit glasvezel. De resultaten van die testen leverden veel betere
resultaten op, en na wat bijschaafwerk is het product nu klaar voor de markt.
De glasvezeldraden worden in verschillende richtingen met elkaar verweven, tot
er een duurzaam en elastisch geheel verkregen wordt. Het behangpapier kan
vervolgens met een speciale lijm, ontwikkeld door Bayer, op een gemetste muur
gekleefd worden. Het aangebrachte papier verdeelt de energie van een aardbeving
gelijkmatig over de hele muur. Dat zorgt ervoor dat er veel minder snel breuken
ontstaan.
Of je nu alleen
woont of bij je partner: het is belangrijk om je mannetje te staan. Als je deze
huishoudelijke klusjes zelf kan klaren, ben je alvast heel goed bezig.
1. Een spin of
andere ongewenste diertjes verwijderen. Je hoeft niet te gillen als je een spin
in de douche, een wesp in de living of een kakkerlak in de keuken ontdekt. Houd
jezelf onder controle en verwijder het beestje. Je bent veel groter, dus het zal
je zeker niet aanvallen.
2. Je stofzuiger verversen. De zak van je stofzuiger verversen is een
onaangenaam klusje, maar wel noodzakelijk. Als je even op je tanden bijt is het
zo voorbij.
3. Een gat in de muur dichten. Als je dit probeert, zal je merken dat het best
een leuke bezigheid is. Laat wat muziek afspelen en ga aan de slag. Extra: heb
je enkele kaders die je wil ophangen, maar hoop je stiekem dat een vriend zijn
hulp aanbiedt? Wacht niet langer. Schaf je een hamer en enkele nagels aan,
bekijk eventueel een handleiding op internet en ga aan de slag. Achteraf zal je
trots zijn op je werk.
4. Alles in huis een vaste plek geven. Een slordig huis werkt op je gemoed.
Geef elk item een vaste plaats en ruim regelmatig op. Je zal merken dat je
daardoor ook ruimte schept in je hoofd.
5. Je meubels verplaatsen. Heb je geen budget om je interieur op te frissen?
Dan kan het helpen om enkele meubels te verplaatsen voor een frisse sfeer in
huis. Zorg dat je zelf je zetel, tafel en/ of stoelen kan verplaatsen, dan is
de voldoening na het herinrichten nog zo groot.
6. Weten wat gedaan in geval van een gaslek. Neen, een gaslek hoef je zelf niet
te repareren. Zorg echter wel dat je weet wie je moet bellen als je ooit met
het probleem te maken krijgt.
7. Je internetverbinding herstellen. Het voelt zo goed als je exact weet hoe je
een verbroken verbinding oplost zonder daarvoor de hulp van een techneut in te
roepen.
8. Een lekkende kraan repareren. Echt moeilijk is het niet en veel tijd neemt
het ook niet in beslag. Als het water weer keurig stroomt, ben je trots op
jezelf en kan je dag niet meer stuk.
9. Je toilet ontstoppen. Je hoort ons niet zeggen dat dit een plezierige
bezigheid is, maar makkelijk is het klusje meestal wél. Onze tip: koop een
krachtige ontstopper en een toiletzuignap. Zo moet je geen dure loodgieter
betalen.
10. Je rekeningen op tijd betalen. Als je alles op tijd betaalt en weet hoe je
moet internetbankieren, voel je jezelf een getalenteerde zakenvrouw. Daarna kan
je jezelf een aperitiefje inschenken bij wijze van afterworkparty.
Hoewel
reclamecampagnes, etalages en winkelrekken laten uitschijnen dat er een wereld
van verschil bestaat tussen verzorgingsproducten voor mannen en vrouwen, is
daar op een paar details na, weinig van aan. Voor het promoten van deze
lotions, shampoos, noem maar op, wordt sluw ingespeeld op stereotypen die
ontelbare mensen over de streep trekken om het goedje te kopen.
Denk maar aan de
wetenschappelijke toets die wordt gegeven aan de layout én merknamen van heel
wat producten 'voor hem'. Bij vrouwen zie je dan weer vooral bloemen, vruchten
en fashion verschijnen.
Verzorging voor
hem en haar: een duur fabeltje?
Eén pot nat
Uit een onderzoek van de Environmental Working Group blijkt dat de gemiddelde
man dagelijks 6 verschillende producten gebruikt, goed voor 85 verschillende
ingrediënten. Voor vrouwen zijn dat 168 ingrediënten verspreid over een
gemiddelde van 12 producten per dag. Los van het verschil in hoeveelheid, is er
maar weinig dat deze 'genderspecifieke' verzorgingsproducten van elkaar
onderscheidt.
Er is echter 1 fundamenteel aspect waar zwaar op ingespeeld wordt en dat is
geur. Dr. Bobby Buka, dermatoloog in New york, ziet het zo: "De producten
bevatten overduidelijk andere geuren, maar in termen van ingrediënten voor
mannelijke versus vrouwelijke huid, zijn ze vrijwel identiek".
Psychologie Verder is het ook zo dat de markt nog meer inspeelt op vrouwen omdat we nu
eenmaal vatbaarder zouden zijn voor de holistische effecten van allerhande
botanische ingrediënten. We worden dan ook vaak overspoeld met 'must-have'
producten die de allernieuwste en -beste extracten bevatten. Toch heeft ook dit
niets met noden te maken, maar wel met de wensen van consumenten. Dokter Buka
stelt namelijk dat zowel huidproblemen als de juiste oplossingen ervoor bij
mannen en vrouwen quasi identiek zijn.
Uitzondering Eén probleem treft echter hoofdzakelijk vrouwen en dat is huidverkleuring.
De bruine vlekjes die met de leeftijd opduiken, worden veroorzaakt door
oestrogeen. Daarom bevatten vrouwenproducten vaak meer pigmentverlichtende
stoffen in tegenstelling tot mannen- of unisexverzorging.
Omdat het crisis
is. Omdat er eigenlijk nog zo veel in de koelkast ligt. Omdat het een gedroomd
excuus is om te experimenteren in de keuken. Of omdat het gewoon een goed
gevoel geeft. Restjeskoken brengt rust.
Afval bestaat
niet is de leuze van een groot afvalverwerkend bedrijf. Dat is een mooie.
Natuurlijk bestaat afval wel en geen klein beetje. Alleen al in de keuken gooit
elk huishouden fortuinen weg. Niet alleen bokaaltjes en bloemkoolbladeren, maar
ook zon tien procent van al ons kostbare eten.
Zo hard bestaat
afval.
En tegelijk
blijft elk bokaaltje perfect bruikbaar, zijn de bladeren konijnenvoer of
compost en is het kostbare eten een overschotje waar nog aardig wat van te
koken valt. We noemen het afval omdat we er niks meer mee willen aanvangen.
Waarom eigenlijk niet?
Restjeskoken is
relaxed. Doe gewoon boodschappen voor de helft van de dagen en kook op de
andere dagen met de overschotjes. Het helpt om altijd wat lang houdbare
smaakmakers in huis te hebben: peterselie, knoflook, olie, oude kaas, eieren,
gedroogde tomaten en broodkruim (ook een restje). Het helpt ook om af te
stappen van de dwanggedachte dat eten altijd vers moet zijn. Mensen klagen
weleens dat de soep in hun bedrijfsrestaurant sporen draagt van de spaghettisaus
van gisteren. Dat pleit voor hun bedrijfsrestaurant, vind ik. Er wordt weinig
verspild en de soep heeft tenminste smaak.
Veel dingen zijn
veel lekkerder als ze al even gestaan hebben, of als er iets in zit wat al even
geleefd heeft. Maar zelfs van een miezerig bakje gekookte aardappelen kun je
nog iets smakelijks maken. Kijk maar.
10 RESTJES-TIPS
Aardappelschillen:
maak ze schoon, frituur ze, zout ze en je hebt chips.
Kookwater van
groente, aardappelen, peulvruchten, pasta en rijst doet het prima als bouillon
voor soepen, sauzen en risotto. Zeker als je ook nog wat weekwater van
gedroogde paddenstoelen bewaard hebt.
Over
risotto gesproken: ook dat is een prima basis om overschotjes bereide
groente te verwerken. Geroosterde pompoen, gebakken bloemkool, bonen, asperges,
tomatensaus: gewoon aan het eind toevoegen, als de rijst gaar is.
Nog zon
Italiaanse toverformule is minestrone, een maaltijdsoep waarin allerlei
stukken groente gaan die je anders zou weggooien: broccolistronken, radijs- en
selderijblaadjes, koolnerven. Vuistregel: alle harde groente moet je
kleinsnijden en samen met ui en selderij lang (lang!) stoven, tot je bijna een
compote hebt. Alle tere blaadjes gaan er pas aan het eind in. En halverwege,
nadat je water hebt toegevoegd aan de bijna-compote, kun je een parmezaankorst
in de soep gooien en even laten meesudderen.
Oud brood kun
je, als het kurkdroog is, verkruimelen tot paneermeel. Halfdroog laat
het zich gewillig tot croutons verwerken: oven voorverwarmen op 200 °C, brood
in blokjes snijden, scheutje olie en een snuif specerijen of kruiden in een kom
doen, broodblokjes erdoor en tien minuten bakken op een bakplaat.
Het groen van
prei en selderij, de steeltjes van paddenstoelen en peterselie, de botjes van
kip en de graten en koppen van magere zeevis kun je bijhouden (desnoods in de
diepvriezer) om bouillon te maken. Groentebouillon hoeft niet per se een klus
te zijn: gooi wat groenterestjes, kruiden, ui en knoflook in het kookwater
wanneer je bonen, kikkererwten of linzen kookt. Je kookwater wordt zo bouillon.
Steeltjes van
verse koriander zijn smaakbommetjes. Bewaar ze (ook in de diepvriezer) en
verwerk ze, fijngehakt, in currys of in hummus.
Gekookte
aardappelen nemen in de koelkast soms storende smaken op. Je kunt ze ook
minstens een dag op het aanrecht bewaren als je ze daarna bakt of in koekjes of
soep verwerkt.
Stap af van
het idee dat een klein overschotje het bewaren niet waard is. Enkele lepels
pasta kunnen een smaakmaker zijn voor soep of frittata, een klein restje
soep kan een stoofpot verrijken, een klein kommetje rijst wordt een heel bord
nasi goreng.
Een restje
verse kruiden kun je met wat olie en nootjes of pitten verhakken tot pesto, of
met boter en zout tot kruidenboter. Tip: vries ze in in ijsblokjesbakjes,
maak ze los en bewaar ze in zakjes, zodat je ze in kleine porties kunt
gebruiken. Om pasta te pimpen, bijvoorbeeld.