**We hebben ons verst geplande punt in Kroatië bereikt, blijft de terugweg.
Die trekt opnieuw langs wegen waar een goeie 20 jaar geleden serieus oorlog gevoerd werd. De kogels en granaten schijnen niet duur te zijn geweest. Een kleine vaststelling als je niet denkt aan het menselijk, of beter onmenselijk leed die die dingetjes voor gevolg hebben gehad en ook nog hebben.. *Langs de weg staan veel huizen met het uitzicht in ruwbouw te zijn. Voor zo eentje stoppen we en een postertje aan het gebouw vermeld dat dit één van de tweehonderd huizen is dat oorlogsschade heeft opgelopen in die streek,de Lika, en door de overheid heropgeflakkerd wordt. Mooi ,zelfs een prachtig initiatief denkt een mens.
*We rijden verder, niet zoveel verder, tot we botsen op een totaal ander beeld.
Een compleet vernielde kerk, twee huizen vol kogelgaten aan de ene kant van de straat en aan de andere, grotere gebouwen in een macaber door onkruid overwoekerde toestand . Een onweerstaanbare drang om me in te leven in wat hier zou kunnen gebeurd zijn maakt dat we stoppen en Rika een foto wil nemen.
Uit een van de vensters van de twee huizen zwaait plots een arm en een stemmetje spreekt onverstaanbare woorden. Het intrigeert, dat daar nog iemand woont, kan wonen.
*Zij komt naar beneden en ik begrijp dat ze Milica heet. Haar taal kan ze doorspekken met zeer weinig Italiaans en al eens een Engels woordje.
Al vlug doet zij een rondgeleide van wat van de eerste tot de laatste stap een hoop miserie is.
*Haar grootouders hebben in Amerika gewoond waardoor de familie een zekere welstand had gekregen bij hun terugkomst. Toen heette het land nog Joegoslavië.
Op 6 juni 1995, gebeurde dan dit. Een lichte bom sloeg in op de flank van één van hun twee eigendommen, dit van de haar ouders. Dit zorgde voor een ravage binnenin waardoor mame i tate
hun dood vonden. Dan kwamen de soldaten, Kroaten, en gooiden een granaat in het andere huis. Ze branden de auto uit en stalen de vier paarden en alles wat in de kippenren rondliep..
*Ik had het al eerder gevraagd maar alleen aan de blik kunnen zien dat het een probleem was om te antwoorden en dus hervraag ik Milica ben jij een Servische -Da. En omdat ze Servische is mag ze op geen enkele hulp rekenen vanuit Kroatië, nog geen kuna gekregen sedert 1995.
*Ze wil eerst tonen hoe ze woont. De vloer tussen de eerste en tweede verdieping is ingestort op dit van een klein kamertje na, niet groter dan een gevangeniscel. Daar woont ze in. Het is klauteren over planken om het te bereiken en gevaarlijk met het gapend gat van de nog altijd niet opgekuiste ingevallen vloer. Rika is intussen naar de camper gegaan om wat eetwaren te halen en de bijna rest van onze inlands geld dat ze Milica schenkt .
*We gaan naar de ingestorte kerk, waar ze op haar knieën valt en de heilige Nicolas vraagt ons te beschermen. Aan de overkant van de straat gaan wij binnen in het grootste gebouw, dat ooit een jongensschool was. De muren binnenin zijn vol kogelgaten. Ik begrijp dat de leraar die er inwoonde vermoord werd. In het gebouw ernaast de meisjesschool, moja skola, mijn school, zegt ze, wil ze niet binnengaan. Ze brengt ons naar een pandje iets verder, eerder een hulppostje dan een echte kliniek. Er werd een granaat in gegooid. Op de nog gave buitenmuur staan minstens 50 namen van weerstanders, Kroaat en Serviër broederlijk naast elkaar, allen gestorven onder het naziregime.
