Du pows go no Sjherpuneuvul voe doör utwieën zaalug tu vurkloörn Zu vastu powsmobielsjofeur Djiejovanie zegt: “Uwu Gijlugijt, Belgju lig nie zoveru va Roomu, lat uus uki met du powsmobiel no doö rieën in platsu vant vlieëgtuug tu neemn, mu zieën toenog u stiksju va nEuroopa.” “U goe gudagt”, zegt du pows en zo guzijt, zo gudoön. Agtur dadalus priema vurloopn was, vurtrokn zu weeru no Roomu. Up de Ee veeërtieg zegt du pows: “Stopt uki, ik wiln zeeëvu u ki rieën. Ken dadaaltiet a guwilt e nu enk dakoözju.” Zu zetn undur rijzu vors en du pows gif goeët goözu, oendurdentieënu, oendurttwientug, oendurtveeërtug pur euru. Ineeënuki ‘laaluu, laaluu’ en twi zwoöntjus doeën du powsmobiel stopn. Eeën van du zwoöntjus lop no du notoo en sjhreeëwt teegn du pows “Papieërn en riebuwies!” “Uj Mark” zegt ut twidu zwoöntju, “up ju gumak, zieëj gie nie wieën dadis?” “Oo jaak, nu zieën kutook, wa goön mu doö mee doeën?” ‘Belt mo no du prokuuruür, dundieën moe mo buslisn” Toenu bugint tvolgundu gusprek Mark: “Wen ier utwieën guklist omdatn teegn oendurtveeërtug reet mo tis gin guweun, wi.” Prokuuruür: “Tut tut tut, up du bong durmee!” Mark: “Mo tis wel u noogu piet, wi!” Prokuuruür: “Ist mushieën priïns Loraaän?” Mark: “Nint, ogur!” Prokuuruür: Du keunienk tonu?” Mark: “Neeën, nog ogur!” Prokuuruür: “Subiet zeg ju mu nog dadut du pows is!” Mark: “Nog ogur peizunk want du pows is zu sjofeur!”
Als zelfs de Paus al correct Westends spreekt, waarop wachten de Westendenaars? Maar, voor wie nog de vertaling nodig heeft om te lachen:
De paus gaat op stap
De paus gaat naar Scherpenheuvel om er iemand zalig te verklaren. Zijn vaste pausmobielchauffeur Giovanni zegt: "Uwe Heiligheid, België ligt niet zover van Rome, als we nu eens met de pausmobiel tot daar rijden in plaats van het vliegtuig te nemen, dan zien we nog een stukje van Europa." "Goed idee", zegt de paus en zo gezegd, zo gedaan. Alles verloopt prima en de terugreis naar Rome wordt aangevat. Op de E40 zegt de paus tegen Giovanni: "Stop eens ik wil zelf eens rijden. Ik heb dat altijd al eens gewild en nu heb ik de kans." Ze zetten hun reis verder en de paus geeft flink gas, 110,120, 140 per uur. Opeens ‘laluu laluu’ en twee zwaantjes doen de pausmobiel stoppen. Eén van de zwaantjes loopt naar de pausmobiel en schreeuwt tegen de paus “papieren en rijbewijs!!” "Hé Marc" zegt het tweede zwaantje, "op je gemak, zie je niet wie dat is?" "O, ja" zegt Marc "nu zie ik het, wat gaan we hier mee doen?" "Bel de procureur maar, die moet maar beslissen." Het volgende gesprek vindt dan plaats Marc: "We hebben hier iemand tegen 140 per uur geklist maar 't is geen gewone." Procureur: "Niks te doen, op de bon ermee!" Marc: “Maar het is wel een hoge piet, hoor!” Procureur: "Is het misschien prins Laurent?" Marc: "Nee, hoger." Procureur: "De koning dan?" Marc: "Nee, nog hoger". Procureur: "Straks ga je me nog vertellen dat het de paus is". Marc: "Ik denk nog hoger want de paus is zijn chauffeur!!!"
Een vrouw wordt wakker en merkt dat haar man niet meer in bed ligt. Ze staat op en gaat naar beneden waar ze haar man in de keuken vindt. Hij zit daar naar de muur te staren met tranen in zijn ogen. Ze vraag wat er scheelt en na enige tijd antwoordt hij: "Weet je nog, toen je vader ons betrapte in de wagen toen we de eerste keer seks hadden met elkaar?" "Ja" zegt ze … en dan? "Weet je nog dat hij de loop van zijn jachtgeweer in mijn mond stak en zei: "Of je trouwt met haar of je gaat twintig jaar de bak in!" "Ja, dat weet ik nog" zegt ze. "Wel", zegt hij, "vandaag zou ik ontslagen geweest zijn uit de bak, godver…!"
Welkom … hier spreekt men Westends …. of de P-taal
Rieku zien en tog gelt leeën U rieku zaaknman got in Noejoörk bin in u bank e nu vraagt u leeëniengu van vuuf duust dolaars. Du budieëndu antwooört em dasu voe zooön leeëniengu u noendurpant moetn en. Gin probleem, du vint gift du sleutuls van zu Rolsrojs als oendurpant. Du vint go no buutn me zu 5.000 dolaar en du budieëndu parkeert du Rols in du garaazju van du bank.
Twi weekn loötur komt du vint weeru e nu butaalt du 5.000 dolaar datn geleeënt at, met du biekomundu intrest: 15,41 dolaar. Du budieëndu is kurjeus e nu vraagt an du vint’’Muneeëru, meu kukir utwa vraagn? Ken u ki no ju reekniengu gukeekn e ju sjhient gie muultiemieljoniïr te zien. Worom vraagt zoontwieën u leeëniengu van 5000 dolaar?” ‘Tragt mor uki twi weekn tu parkeern i Noejoörk voe 15 dolaar!”
Hebben jullie nog de vertaling nodig? Hier is die dan!
Rijk zijn en toch geld lenen! Een rijke zakenman stapt in New York een bank binnen en vraagt een lening van 5000 dollar. De bediende antwoordt hem dat ze voor zo'n lening onderpand nodig hebben. Geen probleem, de man geeft de sleutels van z'n Rolls Royce als onderpand. De man gaat buiten met zijn 5000 dollar en de bediende parkeert de Rolls in de garage van de bank. Twee weken later komt de man terug en betaalt netjes de 5000 dollar die hij leende, met de bijkomende interest:15,41 dollar. De bediende is nieuwsgierig en vraagt de man: 'Meneer, mag ik zo indiscreet zijn? Ik heb uw rekeningen nagetrokken en u blijkt multimiljonair te zijn. Waarom wil zo iemand een lening van 5000 dollar?' 'Probeer maar eens 2 weken te parkeren in New York voor 15 dollar!'
En nu de P-taal
Hij wilde niet naar de gevangenis Mijn broer vond het heel erg om naar de gevangenis te gaan. Hij weigerde al het eten en drinken, spuwde op iedereen en besmeurde de muren met zijn eigen…uitwerpselen. “Ja? En… werd hij daarvoor gestraft?” “Ja, daarna hebben we nooit meer Monopoly gespeeld.”
Hoe maak je moffen? Anno 1940. Een bekende komiek staat op het toneel met een grote rol kant. Langzaam rolt hij de kant om zijn arm. Partner vraagt: “Wat sta jij nu te doen? Komiek zegt: “Ik maak moffen” Partner: “Doe je dat zo?” Komiek: “Ja, vroeger maakten we moffen in bont, maar nu proberen we moffen van kant te maken.”
Hoeveel schapen telt een kudde? Een man vraagt aan een herder die met zijn kudde voorbijkomt: “Hoeveel schapen telt jouw kudde?” “Dat weet ik niet”, zegt de herder “telkens als ik ze wil tellen, val ik in slaap!
U joengu vint is aaängunoomn in u grooötu muultienasjonul. Up zu neeërstu werkdag paktn zu tilufong, nu belt no du kafeetaarieja vant budrief en brult: “u kafie en u bitju rap!” An du nandru kant van du lienu antwooört dur u stemu: "Ik denk dat U een verkeerd nummer gedraaid hebt, weet U wel met wie U spreekt?" “Huü, nink…” antwooört du joengu vint. ‘Ik ben Directeur-Generaal van deze firma!” Du man roept dorup nog luudur in du tilufong: “En gie, diku upgubloözun dieriktuür-geeneeraal, wit ju gie we me wieën daj sprikt?” “Heu… Nee” antwooört du dieriktuür, u bitju vurboöst. “Purfekt!” antwooört du joengu vint. En nu legt du tilufong neeru…
Een jongeman is aangenomen in een grote multinational. Op zijn eerste werkdag neemt hij de telefoon, belt naar de bedrijfscafetaria en brult: "een koffie, en een beetje rap!" Aan de andere kant van de lijn antwoordt een stem : “Ik denk dat u een verkeerd nummer gedraaid hebt, weet u wel met wie u spreekt ?" "Heu... Nee...” antwoordt de jongeman. “Ik ben Directeur-Generaal van deze firma!” De jonge man roept daarop nog luider in de telefoon: “En jij, dikke opgeblazen directeur- generaal, weet jij wel met wie jij spreekt?" "Heu... Nee"antwoordt de directeur ietwat verbaasd. "Perfect !" antwoordt de jongeman. En hij legt de telefoon neer...
En nu ... de P-taal
Spreuken en zegswijzen
‘Wees aardig tegen rokers. Iedere sigaret kan hun laatste zijn.’ Weepees apaardipig tepegupun ropokupurs. Iepiedupurupu siepiegaparepet kapan hupun lapaatstupu zijpijn.
‘Mama, wat doet een ooievaar eigenlijk nadat hij de kinderen heeft afgeleverd?’ ‘In de zetel liggen en naar de voetbal kijken’ ‘Mapamapa’, wapat doepoet epe opooiepevapaar eipeigupunlijpijk napadapat hijpij depe kipindeperepen heepeeft apafgepelepeveperd? ‘Ipin depe zepetepel lipigepen epen napaar depe voepoetbapal kijpijkepen
‘Wat is het toppunt van sadisme?’ ‘Een dove een klap geven en zeggen ‘Wie niet horen wil, moet voelen. ‘Wapat ipis hepet topopupunt vapan sapadipismepe? ‘Epe dopovepe epen klapap gepevepen epen zepeggepen ‘Wiepie niepiet hoporepen wipil, moepoet voepoelepen.’
‘Geld is een vreemd goedje. Als je het spaart heb je er niets aan. Als je het uitgeeft, ben je het kwijt’ ‘Gepeld ipis epen vreepeemd goepoedjepe. Apals jepe hepet spapaart hepeb jepe eper niepiets apaan. Apals jepe hepet uipuitgeepeeft bepen jepe hepet kwijpijt.’
‘Ik blijf een beetje boven mijn streefgewicht, maar het zou oneerlijk zijn, als ik naast knap, intelligent en grappig, ook nog eens slank zou zijn.’ ‘Ipik blijpijf epen beepeetjepe bopovepen mijpijn streepeefgepewipicht, mapaar hepet zoupou oponeepeerlijpijk zijpijn, apals ipik napaast knapap, ipintepellipigepent epen grapappipig, opook nopog eepeens slapank zoupou zijpijn.’
Een klein mannetje zit in een bar naar zijn glas te staren. Een half uur lang beweegt hij zich totaal niet. Er komt een grote stevige trucker binnen en deze gaat naast hem zitten. Hij pakt het glas van het mannetje en leegt het in een teug. De arme man barst in snikken uit. De trucker zegt: "Kom op man, het was maar een geintje hoor! Ik bestel wel even een nieuwe voor je."
"Nee", zegt de man, "dat is het niet. Vandaag is de ergste dag uit mijn leven. Ik heb me vanmorgen verslapen en was daardoor te laat voor een belangrijke vergadering. Mijn baas werd zo kwaad, dat hij me op staande voet heeft ontslagen. Toen ik naar mijn auto wilde gaan, bleek deze gestolen te zijn. Ik nam dan maar een taxi. Nadat ik betaald had en de taxi was weggereden, merkte ik dat ik mijn portefeuille op de achterbank had laten liggen. Thuisgekomen trof ik mijn vrouw in bed aan met mijn beste vriend. Totaal in de put ben ik toen maar naar deze kroeg gekomen. Ik wilde zelfmoord plegen maar jij komt binnen en drinkt mijn vergif op..."
Dokter op stage Een dokter vroeg aan zijn stagiair om hem een voormiddag te vervangen. Bij zijn terugkeer vroeg hij natuurlijk of alles goed verlopen was. ‘Ik denk het wel’ was het antwoord. ‘De eerste patiënt kwam binnen met verschrikkelijke hoofdpijn’. ‘En wat hebt ge gedaan’ vroeg de dokter? ‘Dafalgan voorgeschreven’ was het antwoord. ‘Uitstekend’ zei de dokter. ‘De tweede patiënt had last van maagzuur’. ‘En…?’ vroeg de dokter. ‘Ik heb Maalox voorgeschreven’. ‘Weer uitstekend’ zei de dokter. ‘Mijn derde patiënt was een hele mooie vrouw, zij kwam nogal hysterisch binnengelopen, kleedde zich volledig uit, ging op de tafel liggen’ en riep: ‘Help mij aub, dokter, het is al vijf maanden geleden dat ik nog een man heb gezien.’ Waarop de arts vroeg: ’en wat hebt ge daar mee gedaan’? ‘Oogdruppels voorgeschreven.’
Dokteur up staazju U dokteur vroeg aän zu stazjhiïr om em u vornoeënu tu vurvangn. Otn weeru kwam vroegtn nateurluk ot alus goeët vurloopn was.
Stazhiïr’: ‘kPijzunt wel! Du neeërstu pasijent kwam bin met u vursjhrikuluku kopienu’. Dokteur: ‘E wadeju gudoön’ Stazhiïr: ‘Dafalgan vooörngusjhreevun’ Dokteur: ‘Uutsteekunt’ Stazhiïr: ‘Du twidu pasijent at last van maagzeur’ Dokteur: ‘En?’ Stazhiïr: ‘ken Maalox vooörngusjhreevun’ Dokteur: ‘Weeru uutsteekunt’ Stazhiïr: ‘u derdu pasijent was u geeël sjhooönu vrowu, zu kwam nogal giesteeries binguloopn; zu klidu eur voleedug uut en zu gienk up taaful gon ligun en zu rieëp: ‘Eëp mu osjublieëft, dokteur, tis al vuuf moöndun guleen dank nog u man guzieën en’ Dokteur: ‘E wadu ej doömee gudoön?’ Stazhiïr: ‘Oogdrupuls vooörngusjhreevun’
Opgave: - Je rijdt in een auto, met constante snelheid, met aan je rechterhand een afgrond. - Links van je rijdt een brandweerwagen, met dezelfde constante snelheid, waarvan het lijkt alsof hij je wil inhalen. - Voor je rent een varken, nog groter dan jouw auto, ook met dezelfde constante snelheid. - Vlak achter je vliegt een helikopter, vlak boven de grond, ook weer met dezelfde constante snelheid. Vraag: Hoe kan je stoppen, zonder dat er ongelukken gebeuren? Antwoord: Je vraagt aan de meneer van de draaimolen of je eruit mag
U taksiesjofuür U nIengulsjhu toeriest, die Vlams klapt (!), nimt u taksie om van du lugtaavun in Zaavuntem no zu notil in Brusul tu goön. Ze rieën vurbie tAtoomjum en du pasazjier vanagtur in du taksie wilt du sjofuür utwa vraagn oovur ut iemposant bowwerk. Nu tikt die vint eftjes up zu sjhoeëru voe zu naandagt tu trekn. De taksiesjofuür gift u guweldiegu sjhreeëw e nu vurlieëst du magt oovur zu stieër. Tvoeërtuug mist up u nartju u tram, ramt biekaans u nuus, vooör datn stilu komt te stoön tusjhun tieëntaln fotoografeerundu Japaneezun. Tis eftjes stilu in du taksie. Du sjofuür: “Muneeëru, wil ju da nooöit mi doeën. Ken mu dooödvursjhootn.” De pasazjier: "kwistn nie daju uzooö gienk sjhrikn van u kleeën tiksju up zu sjhoeëru." Du bustierdur: ‘Tis joen sjhult nie, wi muneeëru, mo tis vandaagu mu neeërstu dag as taksiesjofuür. Ieërvooörn enk vuuvuntwientug joör me liekwaaguns gureen."
De taxichauffeur Een Engelse toerist, die Vlaams spreekt (!), neemt een taxi om van de luchthaven in Zaventem naar z'n hotel in Brussel te gaan. Ze rijden voorbij het Atomium en de passagier achter in de taxi wil de chauffeur wat vragen over het imposante bouwwerk. Hij tikt de man even op z'n schouder om de aandacht te trekken. De taxichauffeur geeft een geweldige schreeuw en verliest de macht over het stuur. Het voertuig mist op een haartje na een tram, ramt bijna een huis, alvorens op het trottoir tussen tientallen driftig fotograferende Japanners tot stilstand te komen. Het is even stil in de taxi. Dan zegt de chauffeur: "Meneer, wilt u dat nooit meer doen. Ik ben me doodgeschrokken." De passagier zegt dat hij niet had geweten dat de chauffeur zo zou schrikken van een klein tikje op z'n schouder. Waarop de bestuurder zegt: "Het is uw schuld niet hoor meneer, maar vandaag is mijn eerste dag als taxichauffeur. Hiervoor heb ik 25 jaar met een lijkwagen gereden".
Adam en Eva Adam e nEeva wanduln deur tparadies. Ineenuki vraagt Eeva: “Adam, oet ju nog vamu? Worup dat Adam antwooört: Ja nateurluk, va wieën andurs?
Adam en Eva wandelen door het paradijs. Plots vraagt Eva: “Adam, hou je nog van mij?”, waarop Adam antwoordt: “Ja natuurlijk, van wie anders?”
Mijn blog ‘Westends dialect’ valt schijnbaar niet in de smaak
Op 12.11.2018 heb ik naast mijn 12 jaar bestaande blog ‘Westendse blik op Middelkerke’ het initiatief genomen om een tweede blog op te starten. Als echte Westendenaar ben ik al jaren een vurig verdediger van ons erfgoed … zonder succes overigens want daarvan blijft zo goed als niets meer over, na het verdwijnen van mijn oude gemeenteschool, van het gemeentehuis en van een reeks gewone huizen die mij herinneren aan mijn jeugd maar zonder echte erfgoedwaarde.
Ik ben ook een overtuigd verdediger van ons dialect. Dat mag niet verdwijnen, vind ik … Ik noteer al jaren specifieke woorden die ook elders in West-Vlaanderen of zelfs daarbuiten gebruikt worden maar die niet noodzakelijk op dezelfde manier uitgesproken worden.
Een fonetisch alfabet is een alfabet dat bedoeld is om de klanken uit de gesproken taal eenduidig in geschreven vorm vast te leggen. De symbolen van het alfabet corresponderen op een unieke manier met spraakklanken terwijl dit voor gewone geschreven taal vaak helemaal niet opgaat. In het Nederlands vertegenwoordigen bijvoorbeeld de drie e-s in "december" drie verschillende klanken. Eigenlijk is fonetisch schrijven dus het schrijven zoals een woord uitgesproken wordt.
Ik heb dat letterlijk opgenomen en hoe ik dat gedaan heb, heb ik uitgelegd in mijn eerste artikels van 12 en 19.11.2018.
Drie en veertig keer, éénmaal per week, heb ik een woordenlijst opgesteld, elk daarvan met woorden die in verband staan met een bepaald milieu, met een bepaalde toestand, met bijzondere gebruiken, met het menselijk lichaam, met vrijetijdsbesteding (kermis, sport, toerisme, speelgoed), leger, verkeer (alle rijtuigen), gevoelens (relaties, gemoedstoestand), kunst (toneel, muziek), gebouwen, inrichting huis, politiek, criminaliteit (misdaad, diefstal, fraude), gezondheid, eten en drinken, godsdienst, taal, namen van personen en plaatsen, bloemen en gewassen,…
Later zal ik alles wel eens samenvoegen maar die aparte lijsten maakten het gemakkelijker om de specifieke woorden op te sporen.
Om beter te tonen hoe je met al die woorden zinnetjes kunt maken heb ik daar regelmatig een stuk tekst aan toegevoegd. Dat waren, in mijn ogen althans, leuke teksten, bijvoorbeeld ‘moppen op zijn Westends’ of ‘gesprekken tussen twee Westendenaars’. Die hadden tot doel de eentonigheid van het opsommen van woorden, wat te breken. Gesprekken tussen twee echte Westendenaars Bertn en Juultn: 28.1.19, 22.4.19, 17.6.19 Drie Westendse moppen: 16.3.08, 3.1.2010, 19.8.19, 14.10.19 Gewone teksten: 20.3.2011 ‘Kgieng uki gon wanguln’ 12.3.2012 ‘Du gumeeëntu Midulkerku aalt jundur vuulugijt up’ 10.3.2013 ‘Go ju mee u toertju gon doeën?’ 3.3.2014 ‘Goju giedur soms nog no du kerumesu?’ 2.3.2015 ‘In Lombartziedu enin Westendu, wufur diejalekt spreekn zu doö?’ 23.1.2016 ‘Dialectweek’ 10.10.2016 ‘Gubruukn zu in Lombartziedu tzeëfstu diejalekt lik in Westendu? 30.1.2017 ‘Even lachen: hebben jullie deze al gehoord?’ Alle teksten met datum vóór 11.11.20108 staan nog in de map ‘Dialect’ van mijn blog ‘Westendse blik op Middelkerke’.
Mijn opzet om bij meer inwoners van ons dorp de interesse of zelfs de liefde voor ons dialect op te wekken, vind ik persoonlijk zelf mislukt. Minder dan 10 bezoekers van mijn dialectblog per week kan men moeilijk een succes noemen. Ik heb eigenlijk geen idee waarom mijn blog niet in de smaak valt. Waar moet ik het zoeken? 1. Geven mijn lijsten soms niet juist het Westends dialect weer? 2. Is mijn schrijfwijze (‘zoals je het uitspreekt’) soms te ingewikkeld? 3. Ben je ouderwets als je vindt dat jouw dorpsdialect niet mag verloren gaan? 4. Vind jij misschien dat dit een taal is die geen toekomstmogelijkheden biedt? 5. Ontbreken er te veel Westendse woorden? 6. Vrezen de Westendenaars misschien dat ik daar munt zal uit slaan door dat 'woordenboek' uit te geven als boek of als handleiding? Ik heb nooit die bedoeling gehad en ik zal die ook nooit hebben.
Wat het ook mag zijn: er bestaat nu een soort digitaal woordenboek over ‘het Westends’. Ik zal het blijven koesteren, het waar nodig aanpassen en verbeteren. Ik zal verder op mijn blog een artikel, een mop of een tekst in mijn geliefd dialect blijven publiceren.
Ik zal zelfs verder gaan: ik zal op mijn blog eveneens proberen de P-taal te verspreiden. De P-taal is een soort geheimtaal die kan worden gevormd door na elke klinker midden in een woord een p te zetten en daarna diezelfde klinker te herhalen. Voorbeelden van woorden: zot-zopot, voetbal-voepoetbapal, Westende-Wepestependepe
En een zinnetje: ‘Ik wil een boterham met choco” wordt dan “Ipik wipil eepeen bopoteperhapam mepet chopocopo.” We moeten er rekening mee houden dat klinkers soms elkaar opvolgen. Het woord “baas” mag niét worden omgezet naar “bapaapas”, maar moet “baapaas” worden.
Hierdoor ontstaan woorden en zinnen die zeer moeilijk te verstaan zijn voor mensen die hieraan niet gewend zijn. Na enige oefening is vloeiend p-taal spreken geen probleem en kan men ook anderen makkelijk verstaan.
Om p-taal te leren moet men vooral veel uitproberen en niet te veel nadenken tijdens het praten. Uiteindelijk kunnen er hele gesprekken in deze "geheimtaal" worden gehouden.
Vupurstopoö jupu giepiedupur dupu peepeetapaalupu?
Een jonge vrouw met een overdreven grote neus heeft een operatie ondergaan om er mooier uit te zien. Als de dokter het verband wegneemt is zij razend enthousiast over het resultaat. Ze zegt: “bedankt hoor dokter, zo mooi, nu kunnen wij eindelijk beginnen te denken aan kindjes’ De dokter is verrast: “hoezo, hebben jullie dat echt uitgesteld tot na de neusoperatie? De vrouw: “wel ja, we wilden namelijk het risico niet lopen dat onze nakomelingen ook zo’n neus zouden hebben!”
U joenk vromeëns met u noovurdreevun grooötu neuzu et u nopuroösju oendurgoön voe dur sjhondur uut tu zieën. Ot du dokteur tvurbant wegnimt is zu roözunt entoeziejast oovur treezuultoöt. Zu zegt: “budangt wi doktur, zo sjhooönu, nu kun mu ijnduluk bugin tu pijzun an kientjus. Du dokteur is vurast: ‘oezooô, ej giedur dadegt uutgustelt toe agtur die jopuroösju? Du vrowu: “we jaam, mu wildun naamuluk trieziekoo nie loopn daduuzu noökomulieng ook zooön neuzu zoen en!
Aagudisu: hagedis Aapinu: apin Aapunutjus: apennootjes Akutesu: hagedis Amstur: hamster Aptju: aapje Balkn: geluid van de ezel Basn: blaffen, geluid van de hond Beeësju: beestje Beeëstu: beest Beeëtu: biet groentu Beër: beer Beërn: beren, geluid van de neushoorn Beetu: beet van ww bijten Bieëju: bij (insect) Bieën: bijen Biekorf: bijenkorf Bietn: bijten Blaatun: geluid van het schaap Blafn: geluid van de hond/zeehond Bloeëdoent: bloedhond Bloeëtzuugur: bloedzuiger Boeërupeërt: boerenpaard Brieësjhun: briesen, geluid van het hert/everzwijn Brimstug zwien (u): een bronstig varken Broeëtsiezoeën: broedseizoen Broeën: broeden Bromn: het geluid van een beer Bruln: brullen, geluid van de aap, leeuw, tijger Buk: bok Busnufuln: besnuffelen Dekengst: dekhengst Dieëruntuun: dierentuin Dolfien(u): dolfijn Dromudoöries: drommedaris Du beistu lag me zu pooötn omoogu: het dier was dood Du beistu uutangn: zich zeer wild en onbetamelijk gedragen Du noent bast: de hond blaft Dundurbeistu: beestje, voorbode van onweer in de zomer Duuvei: ei van een duif Duuvu: duif Duuvukot: duivenhok Duuvumeëkur: duivenmelker Eeëndu: eend Eeëndubost: eendenborst Eevurzwien: everzwijn Eezul: ezel Eezulinu: ezelin Eezulinumeëk: ezelinnenmelk Ekstur: ekster Eldur: uier Enu: kip Ertu: hert Fazantu: fazant Freetn: vreten Gaanzu: gans Gaguln: gaggelen: geluid van de gans Gakn: gakken, geluid van de gans Geeëtu: geit Geeëtubarutju: sik Geeëtubuk: geitenbok Ginikun: hinniken, geluid van een paard Gitju: geitje Goöj: gaai Gromn: grommen, geluid van de beer Guroktu noörienk: gerookte haring Iesbeër: ijsbeer Jankn: janken, geluid van de wolf Kaakuln: kakelen, geluid van de hennen Kalkoeënu: kalkoen Katu: kat Katujoenk: kattenjong Katusteërt: staart van de kat Keemul: kameel Keun: konijn Keunubuk: konijnenbok Keunukot: konijnenhok Keunumoeëru: konijnenmoer Keunukutul: konijnenkeutel Keunuleutu: het plezier van konijnen Keunupuupu: konijnenpijp Keunuteetn: eten voor de konijnen Keunol: konijnenhol Kieëkubost: kiekenborst Kieëkukot: kippenhok Kieëkun: kip, kieken Kiern: kirren, geluid van de tortelduif Klapn: klappen, geluid van de ekster Klepurn: klepperen, geluid van de ooievaar Klokn: klokken, geluid van de kalkoen Knorn: knorren, geluid van het varken Koöf: kalf Kobunetu: spinnenweb Koeërun: koeren, geluid van de duif Koeëwu: koe Koejubeeëstu: koebeest Koejusteeërt: koeienstaart Koekoek: koekoek Kokurn: kokkeren, geluid van de fazant Konoörieveugul: kanarievogel Krabu: krab Krabukaakn: kaken van krab Krasun: krassen, geluid van de kraai
Kriesjhun: krijsen, geluid van de aap Kriftu: kreeft Kroöjn: kraaien, geluid van de haan Kroöju: kraai Kwaakn: kwaken, geluid van de puit, kikker Kweëkn: geluid van de eend Kweëkoönu: eend Kwekn: kwekken, geluid van de ekster Kweturn: kwetteren, geluid van de zwaluw Lachn: lachen, geluid van de jakhals Leeëw: leeuw Lisu: halsband met draad of koord Loejn: loeien, geluid van de koe Maneizju: manège Meëkkoeëwu: melkkoe Meëkun: melken Meërloöru: merel Meërul: merel Meezu: mug
Mekurn: mekkeren, geluid van de geit Mergpuupu: mergpijp Mesoötu: mesthoop Mestoop: mesthoop Miejown: miauwen, geluid van de kat Mieëru: mier Mieërunest: mierennest Mieëruvurgif: vergif tegen mieren Moeënstur: monster Moeëru: moer Molujoenk: jong van de mol Motubolu: mottenbol Mugu: mug Mugubeetu: muggenbeet Muldru: meikever Musjhu: mus Musul: mossel Musulsjheëpu: mosselschelp Muuleezul: muilezel Muulubant: muilenband Muus: muis Muuskuusratu: muskusrat Muutn: haar verliezen (bij dieren) Muuzunol: muizenhol Muuzusteërt: muizenstaart Muuzustroent: stoelgang van de muis Muuzutraapu: muizenval F attraper = vangen Muuzuvolu: muizenval Naaldu: libel Nagtuul: nachtuil
Neurjun: neuriën, geluid van de giraf Neuzooörn: neushoorn
Nijlpeërt: nijlpaard Oöju: haai => u noöju Ooliefant: olifant
Oönu: haan => u noönu kroöjt: een haan kraait
Oös deëvn: aas delven = wormen om te vissen (op het strand)
Oözu: haas => u noözu
Oeëngudiertu: ongedierte
Oeëstur: oester
Oeksjus legn: hoekjes leggen (op strand om vis te vangen bij vloed) Oent: hond => u noent: een hond
Peërdusteërt: paardenstaart Pekn: pikken Pieëpn: piepen, geluid van de muis Piempa(l)joeëntju: lieve heerbeestje Ploötu: pladijs Pow: pauw
Puudubiln: kikvorsbillen Puudukoptju: kikkervisje
Puudurek: kikkerdril Puut: kikker Ratu: rat
Ratuvurgif: rattengif Roekoewun: roekoeën, geluid van de duif Roepn: roepen, geluid van de koekoek
Rooöbosju: roodborstje Roötuln: ratelen, geluid van de ratelslang Roötulslangu: ratelslang Ruldur: bij, wesp Sisn: sissen, geluid van de slang Sjhaap: schaap
Sjhaapukop: schaapskop
Sjhaapuvel: schaapsvel
Sjhaapuwulu: schaapswol Sjhaptju: schaapje
Sjheëpu: schelp Sjhelvis: schelvis Sjhreeëwn: schreeuwen, geluid van de pauw Sjhulu: schol
Sjilpn: sjilpen, geluid van de mus Sjirpn: sjirpen, geluid van de krekel
Slaguus: slachthuis
Slangu: slang Sleku: slak Snaaturn: snateren, geluid van de papegaai/kalkoen Spin: spinnen, geluid van de kat
Spinu: spin
Spreeëwu: spreeuw
Spriengkoönu: sprinkhaan
Stroötoent: straathond
Struusveugul: struisvogel
Teevu: teef, wijfjeshond Tenuperk: de kippenren
Tetieng: wormen Tetienk: worm
Tiegur: tijger Tjokn: tjokken, geluid van de vink
Tolptju: kleine veldmuis Tolpu: mol Tortulduuvu: tortelduif
Traapu: val (muizen, ratten, …) Trompn: trompen, geluid van de olifant Trompeturn: trompetteren, geluid van de olifant U keun zu vel ofdoeën: een konijn zijn vel afstropen U kieëkn pluumn: een kieken pluimen U koeë meëkn: een koe melken U naap: een aap
U naptju: een aapje U nenu: een kip U nertu: een hert U noönu: een haan U zwien slagtun: een varken slachten
Uul: uil Uuln: huilen, geluid van de uil/wolf/zeehond
Uusmuus: huismuis
Uutbroeën: uitbroeden
Vangstu: vangst
Veëzu: vaars
Veltmuus: veldmuis Vetu: mest
Veugul: vogel
Veugulei: vogelei
Veugulnest: vogelnest
Veugulsjhrik: vogelschrik
Veugulupvang: vogelopvang
Veugulvangstu: vogelvangst Vienku: vink
Vieërvoeëtur: viervoeter
Visgroötu: visgraat
Visofvol: visafval
Vleeësofvol: vleesafval
Vleermuus: vleermuis
Vlerku: vleugel Vliegu: vlieg
Vlindru: vlinder
Vloojn: vlooien Vlooju: vlo
Vloojubeetu: vlooienbeet
Voeëdiengu: voeding
Voeëdrn: voederen
Voljiïru: kooi voor vogels Fr volière
Vosunol: vossenhol
Vosusteërt: vossenstaart
Vulbloeët: volbloed Walvis: walvis
Wietienk: wijting Woöf: wolf
Wormu(s): worm(en)
Zalmu: zalm
Zeeëduuvul: zeeduivel
Zeeëjoent: zeehond Ziengn: zingen, geluid van de walvis Zjakals: jakhals Zjierafu: giraf Zoemn: zoemen, geluid van de bij Zwaaluw: zwaluw
Drie moppen in het Westends: de spits van Anderlecht, Je vrouw als begeleider, Verboden te vissen
De spits van Anderlecht Een verkenner van voetbalclub Anderlecht vertelt de trainer dat hij een fantastische jonge Irakese spits aan het werk heeft gezien in Bagdad. De trainer stapt onmiddellijk op het vliegtuig om een wedstrijd te gaan bekijken. Hij komt behoorlijk onder de indruk: de spits maakt drie mooie doelpunten. Hij laat de speler een contract ondertekenen en neemt hem mee naar Brussel.
Vijf weken later: Anderlecht staat 4-0 achter tegen Brugge. Er zijn nog maar twintig minuten te spelen. De trainer brengt de Irakees op het veld. Die scoort vier sensationele doelpunten en kopt in de allerlaatste minuut het winnende doelpunt binnen. Onmiddellijk na de wedstrijd belt de kerel naar zijn moeder: 'Ik heb vandaag twintig minuten meegespeeld en heb al meteen vijf doelpunten gescoord' zegt hij enthousiast. 'De spelers en supporters dragen mij hier allemaal op handen.' 'Tof', zegt zijn moeder. 'Maar ik zal je eens vertellen hoe mijn dag was. Je vader is op straat beschoten... Je zus en ik zijn lastiggevallen en geslagen en je broer is lid geworden van een bende criminelen... En dat allemaal terwijl jij de tijd van je leven hebt...' De Irakees is onder de indruk: 'Ja, wat kan ik zeggen mama? Het spijt me...' 'Het spijt je?!' zegt de moeder. 'Het is wel voor jou dat we naar Anderlecht verhuisd zijn, hè!'
Du spits va nAndurlegt U vurkenur va nAndurlegt vurtelt an du trijnur datn u fantastiesjhu joengu Irakeesjhu spits ant werk guzieën et in Bagdat.
Du trijnur stapt subiet op tvlieëgtuug om u wetstriet tu goön bukiekn. Nu komt nogal oendur du nindruk: du spits makt drie sjhooönu goöls. Nu lat du speelur u kontrakt oendurteikn e nu nimt em mee no Brusul. Vuuf weekn loötur: Andurlegt stoö vieru – nul agtur teegun Brugu. Zu moeëtn nog twientug mienuutn speeln. Du trijnur briengt du nIerakees up tvelt. Nu makt vier oeënguloofluku goöls e nup du latstu mienuutu koptn du winundu goöl bin.
Dierikt agtur du matsj belt die keërul no zu moeëdur. 'Ken vandaagu twientug mienuutn meegudoön e ken al dierikt vuuf goöls gumakt', zegtn antoesjast. 'Du speelurs en du suuporturs draagn mier alumalu up undran.'
'Tof', zegt du moeëdur, 'mo kgonik nu uki vurteln oewu da mien dag was. Ju voödur eënzu up stroötu busjhootn Ju zustur e nik zien lastug guvoln eën gusleegun e ju broeëru is lit guwordn van u bendu kriemieneeln… En dadalumalu biïnst daj gie du tiet va ju leevn et.' Du nIerakees is oendur du nindruk. 'Ja, wa kungkik zegn, mama? tSpiet mu…'
'tSpiet ju?', zegt du moeëdur. 'Tis we voe joen da mu nor Andurlegt guvruust zien, ee!'
De vrouw als begeleider Een agent stopt een auto. Agent: "Goedemiddag meneer, wij registreerden net een snelheid van 140 kilometers" Bestuurder: "Maar dat kan niet, ik had de cruise-control aan op 110, misschien is uw radar niet accuraat" Vrouw van de bestuurder (naast hem, kijkt zelfs niet op): "doe niet zo mal lieverd, je weet best dat deze auto geen cruise-control heeft ... " Agent schrijft dus de bekeuring uit Bestuurder (ondertussen, tussen zijn tanden): "kun jij niet gewoon eens een keertje je mond houden?" Vrouw (glimlacht minzaam): "Wees blij dat je radarverklikker op tijd afging ..." De agent schrijft een tweede bekeuring uit voor de illegale detector. Bestuurder: (kijkt ondertussen zijn vrouw aan en gromt): "Verdomme mens, hou asjeblieft je kop dicht!" De agent fronst zijn wenkbrauwen en merkt nu ook nog op dat de bestuurder zijn veiligheidsgordel niet om heeft. Hij zegt dat ook. Bestuurder: ‘ja maar, die heb ik losgemaakt, toen u mij tegenhield, om mijn rijbewijs uit mijn achterzak te kunnen halen. Vrouw (onverstoorbaar): "Maar schat, je weet best dat je je gordel niet om had. Je doet hem toch nooit om als je rijdt?" De agent schrijft de derde bekeuring uit Bestuurder (kijkt ondertussen woedend zijn vrouw aan en schreeuwt): "Wil je dan nu GODVERDEGODVER alsjeblieft eens een keer JE MUIL HOUDEN !!!! ??" Agent: (kijkt de vrouw aan en vraagt): "Praat uw man altijd zo tegen u mevrouw?" Vrouw: "Ach welnee agent... alleen als hij gedronken heeft ..."
Ju vrowu as bugulijdur U nazjent doedu noto stopn. Agent: ‘Goejumidag muniïru, mu reezjiestreerdn juustu u snelijt van 140 kielomeeturs’. Sjofuür: “Mo da ku nie, mu kroeës-kontrol stoent up 110, tis musjhieën jundur radaar die nie nowkeurug werkt?” Vrowu van du sjofuür, (neevunstem, kiekt zeëfs nie up): ‘nie flow doeën ee sjhat; ju wit gie goeët gunoeg daduuzu noto nie uutgurust is medu kroeës-kontrol… Du nazjent sjhrieft dus du bukeuriengu uut. Sjofuür (oendurtusjhun, tusjhun zu tan): ‘ku ju gie nu guweunu voer eënu ki ju moent nie oedn?’ Vrowu (glimlagt minzaamu): ‘Ju meug bliedu zien da ju radaarvurklikur up tiet ofgienk…’ Du nazjent sjhrieft u twidu bukeuriengu uut voe du nieleegaalu deetiktoör Sjofuür: (bukiekt oendurtusjhun zu vrowu en nu gromt): ‘Gotvur meëns, oedosjublieëft ju kop toe.’ Du nazjent froeënst zu wienkbrown en nu zieëtn ook nog dat du sjofuür zu vijlugijtsgordul nie an et. E nu zegt dadook. Sjofuür: ja mo, kaan du deen losgumakt up tmoment daj mu teegngoedn et, zodoönug dank mu riebuwies uut mu nagturzak kostn pakn. Vrowu (oeënvurstooörboör): ‘Mo sjhat, ju wit best daju ju gordul nie an at. Ju doedem tog noojs an o ju riet?’ Du nazjent sjhrieft du derdu bukeuriengu uut Sjofuür (kiekt oendertushun in u vroedu koleeru no zu vrowu en nu roept): ‘Wil ju nu GODVURDUGODVUR osjublieëft u ki ju MUULU OEDN !!!?? Azjent: (Kiekt no du vrowu en vraagt): ‘Sprikt joen vint asan u zoö teegn joen madam?’ Vrouw: ‘Mo be neën azjent, juustu mo otn gudroenkn et…’
Verboden te vissen Op een morgen komt een man terug van een vistochtje. Terwijl hij een dutje doet, besluit zijn vrouw om zijn boot eens te gebruiken. Ze vaart een eindje het meer op, dat ze niet kent, gooit het anker uit, en leest een spannend boek. Plots komt de toezichter van het gebied, langs gevaren. Hij legt aan naast de boot van de vrouw. Het gesprek tussen die twee verloopt als volgt.
Man: 'Goede morgen mevrouw. Wat bent u aan het doen ?' Vrouw: 'Een boek aan het lezen' Man: 'U bent in een Verboden Te Vissen zone'. Vrouw: 'Sorry vriend, maar ik ben niet aan het vissen , ik ben aan het lezen' Man: 'Ja, maar u hebt al het visgereedschap bij en voor zover ik weet, kunt u er op elk ogenblik mee beginnen; ik moet u een bekeuring geven en uw materiaal in beslag nemen'. Vrouw: 'Als u dat doet, zal ik u moeten aangeven voor seksuele intimidatie' Man: 'Maar ik heb u zelfs nog niet aangeraakt' Vrouw: 'Dat is waar, maar u hebt al het gereedschap ervoor bij u en voor zover ik weet, kunt u er op elk ogenblik mee beginnen ' Man: 'Nog een prettige dag verder mevrouw'
Vurboodun tu visjhun Up u nugtunt komt ur u vint tuus van tu goön visjhun. Biïnst datn u dutju doet, busluut zu vrowu zien booöt u ki tu gubruukn. Zu voört u nentju tmeer up, da zu nie kent, smiet ut ankur uut e leest u spanunt boek. Ineeënuki komt du kontroluür vant gubieët, langs guvoörun. E nu legt an neevuns eur booöt. Tgusprek tusjhun die tweeë vurlopt azooö.
Man: ‘Goeju morgun, madam. Wa zie gie ant doeën?’ Vrouw: ‘U boek ant leezun’. Man: ‘Ju zit in u zoonu wo daju nie meug visjhun!’ Vrouw: ‘Sorie wi moöt, mo kzien ik nie ant visjhun, kzien ant leezun.’ Man: ‘Ja mo, jet aal ju visgurieëf mee en voe zoveru dank weetn, ku ju dur up iedur moment mee bugin. Kmoetn joen u bukeuriengu geevn e ju mateeriaal in buslag neemn.’ Vrouw: ‘Oj datoet, gongkik joen moeëtn aangeevn voe siksueelu intiemiedoösju.’ Man: ‘Mo keën zeëfs nog nie aju gukomn’ Vrouw: Dadis woö, mo jet aalt gurief dovoorn bieju en voe zoveru dankik weetn, ku ju dur up iedur moment mee bugin. Man: ‘Nog u pretiegu dag, madam’
Woordenlijst Nr 41 Tijdstippen Bijwoorden van tijd Datums Dagen
Aakn en Keuln zien nie up eeën dag gubowt: Aken en Keulen niet op een dag gebouwd (=niet alles is onmiddellijk klaar - even geduld) Aalmeduki: almeteens, opeens Aaltumets: soms Aaltiet: altijd Aavunt: avond Agturnoeënu: namiddag Agow: weldra, binnenkort Akufietju: kort tijdstip, lastig werkje Aligtu: binnenkort Altumets: soms An du dag legn: aan de dag leggen (vertonen) An du ordu van du dag zien: niet vaak voorkomen Antiedn: op tijd Apupri: ongeveer Asan: altijd Biekaaäns: bijna Biekan: bijna Biena is veru van Sjiena: met ‘bijna’ zijn we er nog niet Biïnst da mu du keur en: terwijl we de kans hebben Biïnstuwielu: ondertussen Binukort: binnenkort Bloejmoönt: bloeimaand (mei) Daaguroöt: dageraad Dadit gin brooöt: dat is niet dringend Daglugt: daglicht Diesundag: dinsdag Dikuls: dikwijls Dimsturn: schemeren Dojuustu: daarjuist Driengunt: dringend Du tiet: de tijd Dundurdag: donderdag Dur giïn gas loötn oovur groejn: niet uitstellen Eeëst eerst Efnan: effenaan Eftjus: even Endu: einde Euru: uur Feeëstdag: feestdag Gistur(n): gisteren In tjoör stilutjus: lang geleden In u noöj en u droöj: in korte tijd In du noedn tiet: in de tijd van vroeger In du weërdieë van u poör mienuutn: in nauwelijks een paar minuten In tjoör stilutjus: nooit Ineeënuki: ineens Ju norloozju lopt agtur: jouw horloge loopt achter Ju norloozju lopt op soldoötuknoopn: uw uurwerk loopt niet altijd juist Ju norloozju lopt vooërn: jouw horloge loopt voor Juustoptiet: juist op tijd Kloörundag of kloörlugtundag: klare dag Loötu: laat Loötur: later Miju: mei Mijmoönt: meimaand Moönt: maand Moöndag: maandag Moönduluks: maandelijks Moörtu: maart Morgun komt ook alieër: het kan uitgesteld worden tot morgen Naavunt: avond Noöjt: nooit Nugtunt: morgen Oe lootu ist: hoe laat is het Oe loötu zeg ju: hoe laat, zeg je Oendur du noeënu: onder de middag Oj tiet et: als je tijd hebt Nie langu guleen: niet lang geleden Oe loötu?: hoe laat? Ojkitiedet: als je eens tijd hebt Oöfoogst: half augustus Oogdriengunt: hoogdringend Oogtag: hoogdag (u noogtag) Oopniengseurn: openingsuren Oöstju zeeëru: haast je Oovurgangsjoör: overgangsjaar Orloozju: uurwerk Osan: altijd Ot tiet is: als de tijd gekomen is Ot sjho weeris: als het mooi weer is Poöjmentn: (iets doen) in verschillende keren
Poösjhun: Pasen Purtangs: nochtans Regtuut: onmiddellijk Saavns: ’s avonds Sienksjhun; Sinksen Siezoeën: seizoen Snoeëns: ‘s middags Snugtuns: ’s morgens Soms u ki: soms eens Somtiets: soms Subiet(s): direct daarachter Sagturnoeëns: in de namiddag Svornoeëns: in de voormiddag Svriedags: op vrijdag Tbluuft gudeurn: het blijft maar duren Tgoenk zeëru: het ging rap Tietperk: tijdperk Tietreekniengu: tijdrekening Tis nooöjs tu loötu: het is nooit te laat Tis vurbie: het is voorbij, gedaan Tnoöstu joöru: volgend jaar Tnoöstu moöndu: volgende maand Tnoöstu moönt: volgende maand Tnoöstu weeku: volgende week Tnoöstu zundag: komende zondag Toe tonu: tot straks Toe tnoöstu ki: tot de volgende keer Tonu: dan, toen Tu loötu komn: te laat komen Tu pasu en tu noenpasu: te pas en te onpas Tugoöruvoln: samenvallen Tusjhn du soepu en du patatn: snel tijdens het middagmaal U kart wagtn: een kwartier wachten U ki: een keer
U neuru of vieëru guleen: een uur of vier geleden U stik in du nagt: nacht vergevorderd U tietju guleen: een tijdje geleden Up tiet zien: op tijd zijn Up vooöraaänsu: bij voorbaat Ut krieëkn van du dag: de morgenstond Uutkomn (tun): in de lente Uutstel: uitstel Uutzoendurlik: uitzonderlijk Vanaavnt: deze avond Vandaagu: vandaag Vandagturnoeënu: deze namiddag Vandujoöru: dit jaar Vandumoöndu: deze maand Vandunagt: deze nacht Vandunagturnoeënu: deze namiddag Vanduvooörnoeënu: deze voormiddag Vanduweeku: deze week Vanoeënu: deze middag Vanugtunt: deze morgen Vanuvors: vanaf nu Vooöraavunt: vooravond Vooörnoeënu: voormiddag Vooörsiezoeën: voorseizoen Vorloopug: voorlopig Vornoenu: voormiddag Vrats: plots, opeens (bijwoord van tijd) Vriedag: vrijdag Vurjoördag: verjaardag Vuufdaagnweeku: vijfdagenweek Vurbie: voorbij Vurletn: tijd verliezen Vurloötn: op een later tijdstip zetten Vurvroegn: vervroegen Waneeër: wanneer Weër ju bitju: haast je wat Weërdu of weërdieë van gin tiet (in du): korte tijd Weeru: opnieuw Weeku (u) anu stik: een week lang Wientureuru: winteruur Woeënsdag: woensdag Zakorloozju: zakhorloge Zeeëru: rap snel Zoomureuru: zomeruur Zoöturdag: zaterdag Zundag: zondag Zunsoendurgank: zonsondergang Zunsupgank: zonsopgang
