Over mensen en bergen, de eigen godskennis en waarom het nodig is je tong te beschermen
Mensen en bergen
Een oud spreekwoord luidt: Mens en mens ontmoeten elkaar, berg en berg komen elkaar nooit tegen. Bij ons horen wij meer: Mensen komen elkaar tegen, bomen niet!
De wijze diaken legde dat als volgt uit: Twee eenvoudige mensen kunnen elkaar altijd en overal tegenkomen. Zijn het echter hoogmoedige lieden die zich zo groot als een berg wanen, dan zullen zij elkaar nimmer ontmoeten!
Eigen godskennis
Een kandidaat diaken vroeg aan de oude wijze diaken: Waarom lezen wij in de bijbel: De God van Abraham, de God van Izaäk en de God van Jakob?
Waarom zeggen we niet gewoon: De God van Abraham, Izaäk en Jakob?!
Uit deze woorden blijkt dat elk van onze voorvaders de Schepper op eigen wijze aanbad.
Izaäk en Jakob steunden niet op de Godskennis van hun vader Abraham.
Zij zochten elk naar hun eigen weg waarop zij God konden dienen.
Je tong beschermen
Een groep christenen wandelden tijdens een koude winterdag langs het jaagpad van de Dender. Vanwege de kou hadden zij zich flink ingepakt en waren hun handen diep weggestoken in hun jaszakken.
Zij praatten honderduit over diverse dorpsbewoners, over hun wel en wee, hun zaken, hun dromen en wensen. Kortom: zij gaven zich over aan dorpsroddel en loos gepraat. Er liep echter nog een persoon mee die de hele weg nog niets had gezegd.
Na een tijdje onderbrak deze het gesprek en nam het woord: Jullie beschermen je handen zorgvuldig tegen de kou. Jullie stoppen ze diep weg om pijn te voorkomen. Maar waarom stoppen jullie je tong niet diep weg om pijn aan je medemensen te voorkomen?
Een ongelovige spotvogel sprak eens tot een oude wijze diaken: In jullie heilige boeken staat toch dat God alle dingen schiep tot zijn eer?! Maar waarom schiep God dan de scheurkalender?
De wijze diaken antwoordde: God schiep de scheurkalender opdat de mens, elk moment dat hij er een blaadje vanaf scheurt, zich zou herinneren dat hij weer een dag minder te leven heeft. Als een mens zich dat bewust is, schept hij voor zichzelf de mogelijkheid om zich tot God te bekeren en helemaal opnieuw te beginnen.
Dat bedoelde men vroeger met de uitspraak: Denk aan je uitersten en zal in eeuwigheid niet zondigen. Zondigen: de communicatie met jezelf, de andere (n), het andere, met God verbreken.
In zijn element
Toen rabbi Abraham overleed en diens zoon Sjlomo als wees achterbleef, nam de oude rabbi Nachoem van Tsjernobyl hem liefdevol op in zijn huis.
Rabbi Nachoem zorgde ervoor dat de jongen een fatsoenlijke opleiding kreeg. Later gaf hij hem zijn kleindochter tot vrouw. Toen Sjlomo een volwassen man geworden was, week zijn levenswandel behoorlijk af van wat in chassidische kring, zeker in Tsjernobyl, gewoon was: Sjlomo kleedde zich eigentijds, kwam graag in de kroeg en hield van het goede leven.
Rabbi Nachoem maakte zich hierover ernstig zorgen en vermaande reb Sjlomo op zachte wijze: Je loopt langs de rand van de afgrond, mijn zoon. Straks zul je er nog in storten! Ik word al ziek bij de gedachte.
Maar Sjlomo was een ander mening toegedaan.
Hij vertelde zijn pleegvader de volgende parabel: Er was eens een kip die op een nest met eendeneieren was gezet. De kleine eendjes volgden de moederkip alsof ze kuikentjes waren. Op een dag kwam de hen met de eendjes bij een rivier. De kip zag haar kroost in het water springen en wild heen en weer zwemmen. In haar grote angst riep de kip: Kinderen, pas toch op! Straks zullen jullie nog verdrinken!
Ze begreep niet dat het hun lust en leven was om rond te zwemmen.
De eendjes riepen: Wees niet bang, moeder. We zijn hier in ons element!
(Chassied: volgeling van een rebbe; vrome. Meervoud : chassidim. Het woord stamt van het Hebreeuwse woor chesed = genade, trouw, goedheid)
