EINDEJAARSTOCHT.

TONGERSE WANDELVRIENDEN.

TONGEREN.

Laatste wandeling van 2016 en na een week thuis zitten, Chris ziek eindelijk weer eens op stap. Tongeren Belgische Oudste stad veel te beleven en te zien. Vertrek aan het College en van daaruit wandelen langs de oude watertoren in de watertorenstraat, werd in 1903 gebouwd en heeft een hoogte van 23 meter. De toren werd in 1994 gesloten en buiten gebruik genomen omdat het drinkwater vervuild was door uitwerpselen en kadavers van duiven. Na het verkrijgen van de monumentale status werd in 2003 begonnen met de restauratie die in september 2005 voltooid werd. We wandelen verder en komen de Romeinse muur. Van de Romeinse omwalling uit het begin van de 2de eeuw, waarschijnlijk gebouwd tijdens de regeringsperiode van Trajanus (98-117), bleven aanzienlijke resten bovengronds bewaard. Zij bevinden zich aan de Caesarlaan, Legioenenlaan, Cottalaan, Sabinuslaan en Leopoldwal, aan laatstgenoemde onderbouw voor de middeleeuwse omwalling. We steken de straat over en gaan dan richting Beukenberg.

Net buiten de Romeinse stadsomwalling ligt het kasteeldomein van Betho. Het kasteel en de bijhorende hoeve worden omringd door weilanden, akkers en een kasteelpark. Aan de rand van het kasteeldomein ligt een prachtig wandelpad te midden van statige oude beuken. Het is gesitueerd boven op een schijnbaar natuurlijke heuvelrug. Maar schijn bedriegt. Dit langgerekt beboste lint is een monumentaal Romeins aarden bouwwerk dat als aquaduct functioneerde om drinkbaar water naar de stad te brengen. Het werd bijna tweeduizend jaar geleden door mensenhanden aangelegd en is het grootste Romeinse monument in Vlaanderen.

Het kasteel van Betho ligt even buiten het stadscentrum van Tongeren in het gehucht Mulken, gevat in een vrij gaaf bewaard landschap. Het is een imposant, gedeeltelijk omgracht complex aan de bovenloop van de Fonteinbeek. Het omvat een kasteel met een hoeve, symmetrisch aangelegd. Kasteel en hoeve zijn gebouwd rondom twee binnenplaatsen, het kasteel ten zuidoosten, de hoeve ten noordwesten. Het kasteel is op elke hoek van een toren voorzien. Het oudste gedeelte is de zuidwestelijke hoektoren, vrijwel volledig van mergelsteen, en gaat terug tot de 15de eeuw. De overige delen zijn overwegend bak- en mergelstenen constructies in Maasstijl (17-18de eeuw). De toegang tot elk deel ligt aan beide einden van de centrale zuidoost-noordwest as. Uit het patroon van paden en wegen (onder andere ook een kerkewegel) en de perceelsaflijning met bomenrijen, dreven en houtkanten spreekt een geometrische, half-open landinrichting. Ook in het stervormige wegenstelsel van het gesloten bosgebied op de Beukenberg met een kleine vijver komt dat sterk tot uiting. Het landgebruik in de omgeving van het kasteel en de stedelijke (lint)bebouwing is traditioneel en wordt gekenmerkt door akkers en vooral weiden, soms aangeplant met populieren of nog in gebruik als boomgaard. Op de Beukenberg domineren bossen en struwelen. Westelijk primeert de openheid van het akkerland, aan ruilverkaveling ten prooi gevallen. De landschappelijke betekenis van de Beukenberg gaat terug tot het Romeinse Tongeren op het einde van de eerste eeuw. De stad was gelegen op een strategische heuvelsite langs de heerbaan Bavai-Keulen en de Jeker. Om haar van stromend water te voorzien bouwden de Romeinen een ingenieus aquaduct. Tussen de natuurlijke bronnen van de Mombeek te Widooie (+105 meter) en de eerste Romeinse omwalling (+100 meter) werd een kunstmatige heuvelrug aangelegd, waarvan de Beukenberg een onderdeel vormt. Over die aarden wal van ca. 4 kilometer lang werd in een houten afvoerkanaal zuiver water naar Tongeren gevoerd. We wandelen nu naar Mulken. Verder door het dorp en dan terug een gedeelte over Beukenberg tot we terug komen om een eind door de stad te wandelen. Naar de Markt met Basiliek, Stadhuis en Ambiorix. En zo terug naar ons vertrek. Een mooie en aangename eindejaar wandeling, de natuur op zijn moois, bevroren natuur en een hel blauwe hemel en zon. Gewoon prachtig.