In 1667 werd de laatste Limburgse heks verbrand op de Tjenneheuvel

Wie kent er Jeanne Machiels?

Volgens de ene bron uit Helshoven, volgens een andere uit Mettekoven. Een braaf mens, dat zich onledig hield met kruiden, maar Tjenne was blijkbaar bij enkele andere dorpelingen een doorn in het oog. Zo erg, dat ze dood moest.

De naam ‘Tjenne’ verwijst naar een zekere Johanna Machiels uit het Zuid-Limburgse Helshoven, in beschuldiging gesteld voor hekserij in 1665 en na een twee jaar durend proces veroordeeld tot de doodstraf in 1667. ‘Tjenne de heks’ zou de verpersoonlijking van het kwaad zijn geweest en anderen tot allerlei wandaden hebben aangezet. Haar straf werd uitgesproken aan de voet van een reusachtige linde nabij een vierdorpenkruispunt van twee oude Romeinse heirbanen. De verbranding van Johanna Machiels vond plaats op de brandstapel zo’n honderd meter verder op het hoogste punt van de vallei, later de Tjenneheuvel genoemd.

Klassenjustitie van de bovenste plank

Vanop de Tjenneheuvel liggen Borgloon, Heers en Sint-Truiden aan je voeten, de vroegere gemeenten Hoepertingen, Mettekoven, Gotem en Voort vormden er een vier-dorpen-kruispunt. Op dat kruispunt stond een boom, die door alle reizigers gebruikt werd als baken in het landschap. Zijn omtrek bedroeg 5,6 meter en in zijn spleten konden gemakkelijk vier personen zitten. Hier werd Tjenne levend verbrand, “ten veure” (door het vuur) terechtgesteld. Dat het proces al twee jaar geduurd heeft, en voeg daarbij de nodige martelingen toe om een bekentenis af te dwingen, dat mogen de heren en geestelijken-rechters van toen een hele bussel pluimen op hun hoed van klassenjustitie steken.

Tjenneheuvel met Tjenneboom

Een kruispunt, op een hoogte gelegen, op de dorpsgrens, dat was de ideale plek om terechtstellingen uit te voeren. Op de plek waar de brandstapel van Tjenne stond werd een lindeboom geplant die uitgroeide tot een reusachtig exemplaar. In 1888-1889 stierf de oude lindebomen er schoot een populier (een canadaboom) uit de grond. Die boom kende een woeliger bestaan, want volgens de overlevering was de rusteloze geest van de veroordeelde Jeanne Machiels in de buurt van de Tjenneheuvel blijven rondwaren. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog werd de boom getroffen door natuurgeweld, of was het de toorn van Tjenne, maar hij overleefde deze slag. Intussen deed de Tjenneheulvel dienst als uitkijkpost voor het Belgisch leger, nog voorn de Duitse inval. Vanop de heuvel heb je inderdaad een panoramisch zicht op Haspengouw, een groot deel van Limburg en Luik. Ook de Duitse en Amerikaanse troepen maakten gebruik van deze strategische locatie.

Levend verband door snotneuzen

De Yankees waren nog maar net vertrokken, of een blikseminslag reet de stam van de boom open en rond 1960 waren het spelende kinderen die vuurtje-stook speelden en de holle boom ging in de vlammen op. Bijna 300 jaar na de terechtstelling van Tjenne, werd ook de Tjenneboom levend verbrand. Enkel een stronk bleef nog staande maar het bleek -excusez le mot- slechts uitstel van executie en de restanten van de eens zo machtige populier kwamen terecht in een nabijgelegen tarweveld.

Een derde Tjenneboom

Dankzij de inspanningen van lokale bezielers rees er uiteindelijk een derde Tjenneboom uit de as van Jeanne Machiels. Op 22 april 1970, tien jaar later, werd onder impuls van burgemeester Vrancken van Voort en broeder Arsène Martens van Zepperen, de bezieler van de kapel van Helshoven, een nieuwe boom geplant, een witte abeel (zilverpopulier). Jozef Weyns, de eerste conservator van het Openluchtmuseum van Bokrijk, schreef een gedicht voor de gelegenheid, dat voor kort nog naast de Tjenneboom prijkte:

Opnieuw geplant

Door Vranckens hand

Waar ‘k eeuwen overschouw

Ons vruchtbaar Haspengouw

Er werd ook een monument opgericht: Jeanne Machiels kreeg eerherstel in de vorm van een beeld waarbij ze ten hemel wordt gedragen en de bijbehorende zuilen voor meer samenwerking en verdraagzaamheid staan. Die witte abeel staat er nog steeds, al 50 jaar. Nog steeds is hij een merkpunt voor kaartentekenaars en landmeters. Nog steeds in het zicht van onder zijn kruin adembenemend. De rust op de Tjenneheuvel lijkt wedergekeerd. En nog steeds wordt Tjenne herdacht. Of het nu nog gebeurt weten we niet, maar voor 10 jaar toch alleszins werd Tjenne opnieuw verbrand door de dorpsbewoners die het verhaal van de vermeende heks tussen Mettekoven en de Tjenneheuvel nieuw leven inbliezen. Alleszins een traditie om, als ze verdwenen zou zijn, weer in ere te herstellen. Als je er met de fiets op uittrekt, zorg dat knooppunt 161 op je fietsroute ligt. En als je houdt van wandelen, parkeer aan de Kapel van Helshoven en wandel naar de Tjenneboom toe. Wees wel voorzichtig, want de fietsers die van boven naar beneden komen, hebben vaak grote snelheden, en soms heb je daar exemplaren tussen met weinig respect voor voetgangers.

Vrijdag 01 januari 2021,

WANDELING KANNE,

REGIONAAL LANDSCHAP HASPENGOUW EN VOEREN,

KANNE,

Vandaag het nieuwe wandeljaar ingezet met en wandeling in Kanne, Hier is een nieuwe wandeling toegevoegd en wij gaan ze even verkennen. Het vertrek van de wandelingen is verplaats onder de brug van Kanne, hier is e rook meer parking. We wandelen een stukje langs het Albertkanaal, het dorp wordt sinds de jaren 1930 in tweeën gedeeld door het Albertkanaal. Het gedeelte aan de noordoostelijke kant van het kanaal heet Neerkanne; het zuidwestelijke deel heet Opkanne. Aan de noordzijde grens het aan de Nederlandse gemeente Maastricht. Het zuidelijk deel van Opkanne ligt in de Waalse gemeente Visé. Wij wandelen verder de Sint-Pietersberg. Op en rond dit kalkplateau kan je eindeloos kuieren en je in het zuiden van Frankrijk wanen. De kalk en het microklimaat trekken bijzondere planten en dieren aan. De Sint-Pietersberg is het plateau gelegen tussen de lage valleien van Jeker en Maas. De kalkachtige ondergrond van deze streek werd gevormd tijdens de krijtperiode, meer dan 65 miljoen jaar geleden, in een zeemilieu waarin dieren goed gedijden. Dat blijkt uit de ontdekking van talrijke fossielen waaronder de befaamde mosasaurus. In de loop der eeuwen ontstond in deze streek geleidelijk aan een typische plantengroei, de kalkgraslanden, vooral door gebruik van de hellingen als weilanden voor schapen en geiten. Omdat hier gemiddeld weinig neerslag valt, de zon meer schijnt, de hellingen beschut liggen en de kalkbodem strek doordringbaar is, komen hier veel zeldzame dier- en plantensoorten voor. Om deze unieke biotoop van de kalkgraslanden te behouden moet regelmatig opschietend struikgewas en bos gekapt worden. Eenmaal ontbost, onderhouden sterke mergellandschapen deze graslanden. Door eeuwenlange mergelontginning is er in dit gebied een indrukwekkend ondergronds gangenstelsel ontstaan dat een van de belangrijkste overwinteringscentra is voor duizenden vleermuizen uit heel West-Europa, over het gehele gebied liggen ook tientallen open mergel-, krijt-, en silexgroeves verspreid. Van zodra de ontginning in een groeve stopt, neemt de natuur op spectaculaire wijze weer de bovenhand, in dit mooie gebied wandelen we vandaag, bijzonder zijn ook de Doline. Een doline komt voor in gebieden waar kalksteen aan de oppervlakte ligt en ontstaat wanneer deze steenlaag door de werking van zure regen wordt aangetast. Er zijn twee manieren waarop een doline kan ontstaan: ofwel door een plaatselijke sterke verwering aan het oppervlak, ofwel door de (gedeeltelijke) instorting van een onderliggende grot. Dolines kunnen tot tientallen meters groot worden. Op onze wandeling komen we er verschillende tegen. We steken ook even de taalgrens over, hier ligt Hoeve Caestert. Hoeve Caestert maakte deel uit van het in 1972 afgebrande Kasteel Caestert. Deze hoeve is gebouwd in de karakteristieke Maaslandse renaissance . De sluitsteen boven de ingang stamt uit 1686 en geeft toegang aan het binnenterrein van de hoeve op 1 april 2013 brandde de hoeve af, vandaag zijn de restauratie werken bezig. We wandelen verder en flirten met de grens met Nederland. We gaan nu terug richting Kanne met een prachtig zicht op Kasteel Neercanne, langs de begraafplaats wandelen we Kanne terug binnen, Langs de Sint-Hubertus kerk waar we even binnen kijken en dan eindigt onze wandeling terug onder de brug van Kanne. Een mooie en aangename wandeling op de 1ste januari 2021, een fijn begin om het nieuwe jaar en wandeljaar in te zetten,

BESTE WENSEN.

11 November: Sta deze dag even dankbaar stil.

Op 11 november 1918 om 11 uur ‘s morgens werd de wereld uit de nachtmerrie van de Grote Oorlog verlost. In Rethondes, in een treinwagon in een bos in het Franse Compiègne, hadden enkele uren voordien de bevelhebbers van het Duitse leger de capitulatie ondertekend. De wapens van de oorlogvoerende partijen zwegen na vier jaar strijd. Wapenstilstand is sindsdien de dag om alle oorlogsslachtoffers, burgers en militairen, te herdenken, ook de slachtoffers van oorlogen die nadien volgden. De Eerste Wereldoorlog, zoals we de Grote Oorlog tegenwoordig noemen, betekende immers oorlogsvoering op een tot dan toe ongekende schaal. De dodenteller stond stil op een geschatte negen miljoen. Onder de slachtoffers waren zowel militairen als burgers. Franse, Belgische, Duitse, Britse, Australische, Amerikaanse, Canadese en zelfs Afrikaanse en Aziatische (koloniale) troepen hadden aan het front gevochten en grote verliezen geleden.

TIJDELIJKE WANDELING.

DEMERSTAPPERS BILZEN.

BILZEN.

De wandeling van de Demerstappers vertrekt aan Sporthal De Kimpel. Ruime parking en een ideale plek om de wandeling te starten. We verlaten het sportcomplex en wandelen langs het dierenpark en zo verder, dan komen we langs een prachtige vakwerkhoeve. Deze hoeve heft een lange geschiedenis. In 1685 kwam familie Compeer hier landbouw bedrijven vandaag de naam van de hoeve “Van Compeer” gelegen op de Roode Borneveld. De familie Compeer bleef op de hoeve tot 1957 toen de laatste Henri Compeer overleed, hij was een jonkman en er was geen verder familie meer. Bijna 3 eeuwen hebben de Van Compeer op deze hoeve geleefd en gewerkt. Wat verder komen we in de Demervallei. Dit stukje Demervallei, ongeveer 13 ha, werd in 1996 in het kader van natuur- en landschapsbehoud door Limburg.net in huur gegeven aan Orchis vzw. Ondertussen heeft Orchis vzw er verschillende terreinen weten te verwerven. Oorspronkelijk was dit gebied deels KMO-zone, deels agrarisch, landschappelijk waardevol gebied. Op voorstel van Orchis kwam er een bestemmingswijziging. Nu is het op het gewestplan ingekleurd als natuurgebied. Dit terrein heeft ook een cultuurhistorische waarde door de aanwezigheid van de ruïne van de Motmolen. Het natuurgebied omvat ecologisch zeer waardevolle terreinen, bestaande uit een kwelgebied met elzenbroekbos, graslanden en verruigd rietland. In het broekbos vinden wij massaal eenbes, gevlekte aronskelk, vogelmelk en keverorchis. In het natte gedeelten staat er moerasspirea, moesdistel, dotterbloem en herfsttijloos. In een groot deel is er een sterke ontwikkeling van een rietland. Kleine karekiet, ijsvogel, buizerd en boomvalk zijn er regelmatige broeders. We wandelen door het gebied en we krijgen Alde Biezen in zicht. We wandelen nu naar het kasteel. Door de lanen met bomen in prachtige herfstkleuren. We wandelen langs het kasteel en gaan even onder het poortgebouw binnen. Hier nemen we even pauze. Alden Biesen is de vroegere landcommanderij van de Duitse Orde in Rijkhoven, Bilzen en tot 1795 de hoofdzetel van de balije Biesen. De architecturale uitwerking van het geheel geeft blijk van een verrassende dualiteit tussen enerzijds een middeleeuwse besloten waterburcht met krijgskundige betekenis en anderzijds geeft het geheel vorm aan een weids openliggend classicistisch opgevat kasteel. Het geheel gelegen in een prachtig domein is zekekr de moeite omeens te bezoeken. Wij moeten verder met onze tocht. Langs de Rentmeesterij, de voormalige Rentmeesterswoning van het Kasteel van Alden Biesen, dat dateert uit de 17e eeuw. We wandelen verder en gaan langs een van de 7 dreven van het kasteel om zo het domein te verlaten. Langs een geel veld –mosterzaad- komen we op de plek waar op 16-17 augustus 1941 een Britse vlieger neerstorte en de 5 militairen om het leven kwamen, een gedenkplak verteld het verhaal. Weer verder met onze tocht. Verder met onze tocht en we komen op “De Tram” een stoomtramlijn die gebouwd werd vanaf 1908 en in gebruik genomen in 1910. Deze tramlijn verbond Genk met de Luikse staalindustrie om kolen naar daar te vervoeren. In augustus 1948 einde het verhaal van de lijn en in 1952 werden de sporen opgebroken, vandaag is het een mooie wandelweg. We volgen de tramlijn tot we aan he park van Bilzen komen. Het Park Haffmans is een Engelse landschapstuin uit de 19de eeuw (6 hectare) en een stuk grond in de Katteberg (4 hectare). De stad kocht het park van de erfgenamen van Leon Haffmans, burgemeester van 1947 tot 1979. Aanvankelijk was het de eigendom van Petrus Lambrechts, een notaris in Hoeselt. Met het oog op een carrière in Bilzen kocht die een flinke lap grond in de buurt van de Brugpoort waarop hij een monumentale villa met koetshuis en paardenstal liet bouwen. Burgemeester Hauben, de volgende eigenaar en eveneens notaris, maakte van de tuin een park van 5 hectare. Het grootste deel van het park is biologisch waardevol. Omdat het langs de Demer ligt, is het een belangrijke corridor en buffer. In het park en de aanpalende Kattenberg staan allerlei prachtige bomen: amberboom, Japanse notenboom, tulpenboom, magnolia, zomereik, zwarte walnoot, valse christusdoorn… De mix van golvende grasvelden, beboste delen, twee vijvers, een beek, de oude molen, de helling met rotsblokken en het bronnetje zorgt voor een romantisch landschap met verrassende doorkijkjes. De Engelse landschapstuin heeft een heel natuurlijk uitzicht dat bij veel bezoekers in de smaak valt, het is een beschermd dorpsgezicht. De Bilzermolen, gelegen in het Park Haffmans, draait opnieuw zoals vroeger! De geschiedenis van deze watermolen gaat terug tot de 13de eeuw. Meerdere malen is de molen verbouwd. In de tweede helft van de 19de eeuw liep de Bilzermolen ernstige schade op, maar het grote rad en het molenaarshuis werden gerestaureerd. De watermolen is voorzien van een vistrap die de vissen de mogelijkheid geeft om te paaien in het stroom opwaartse gedeelte van de Demer. We wandelen over de trambrug en dan langs de vijver en zo komen we terug in de sporthal de Kimpel

HERSTWANDELING.

TIJDELIJKE WANDELING.

DE SCHOVERIK.

DIEPENBEEK.

Vandaag een tijdelijke wandeling van de wandelclub De Schoverik Diepenbeek. We vertrekken met de wandeling aan cafe De Schoverik, waar we kunnen kiezen welke afstand we willen doen. We kiezen voor de 12 km met rust aan het Demerstrand. Langs de kapel die nu mooi kleurt in de herfstzon, de bomen beginnen nu prachtig te verkleuren. We wandelen het veld binnen langs weilanden en akkers. Na een tijdje komen we aan de dreef van Sint Lutgardus instituut. We wandelen door het park, langs de stilte plek. Een monument en een plek voor de bewoners van het instituut waar ze tot rust kunnen komen, we wandelen hier in het Park Rooierheide / Patersbos. Het Park Rooierheide vormt een groene stapsteen tussen de Maten en de Dorpsbemden-Dauteweyers. Dankzij de ligging op de overgang tussen de Kempen en Haspengouw is er op deze relatief kleine oppervlakte (12 ha) een buitengewone diversiteit aan biotopen. Zo vind je er een glanshaverhooiland, een dotterbloemgrasland, vijvers, een eiken-beukenbos en enkele oudere dreven. Er is een vlonder, een prieel en een Mariagrot. We moeten verder. Door de mooie omgeving en komen aan de visvijver “De Pomperik” . We wandelen verder en komen zo de Dorpsbemden, (60 ha) strekt zich uit ten oosten van de Stationsstraat tussen de visvijver “De Pomperik” en de Demer. De Dorpsbemden zijn ontstaan uit de vroegere gemeenschappelijke weidegronden. Na een tijdje komen we aan het Demerstrand. We nemen hier even onze pauze. Daarna wandelen we gewoon verder, en wie zit daar op de bank onze vriend Moustafa. We wandelen langs de vijver en zo het bos in. Mmoi si het nu wel door dat de hersft zijn intrede gedaan heeft. We komen zo aan De Dauteweyers en het Ganzebroek. De Dauteweyers zijn ontstaan enerzijds door de aanleg van visvijvers en anderzijds door de winning van ijzererts in de 19e eeuw. Tegenwoordig zijn de vijvers een thuis voor heel wat dieren, waaronder wel 70 soorten broedvogels en verschillende amfibieën zoals de kamsalamander en de gemeentelijke adoptiesoort de boomkikker. De vijvers staan we laag, weinig water. Aan de eerste vijver daar lopen paarden om te begrazen. We wandelen verder langs de vijvers en genieten van de natuur. We komen ook nog wat libellen tegen en een enkle vlinder. Toch prachtige dieren nog een eindje verder en daar komen we onze eertse paddenstoelen van de wandeling tegen en wat een fijne ontdekking de rode met witte vlekken paddenstoel. De vliegenzwam is een opvallende paddenstoel. Verder nog enkele prachtige exemplaren. Wat kan de herfst toch voor verrassingen zorgen, de natuur die zich voorbereid op de winter. Wat verder door de prachtige natuur en we komen zo terug aan ons vertrek. Het si een prachtige herfstwandeling geworden dank zij de wandelclub De Schoverik.

PERMANETE WANDELING.

AVIAT ST TRUIDEN.

MECHELEN BOVELINGEN.

In 1219 werd Mechelen voor het eerst vermeld als: Mechlen en in het Romaans als Ma(r)lines. Vanaf de 14e eeuw werd ook de naam Quaedmechelen gebezigd, waar Quaed gewoon of klein betekent, om het te onderscheiden van de stad Mechelen. De naam Bovelingen zou betrekking hebben op een -heem naam, huis van Bova. Bovelingen werd later ook wel Schalkhoven genoemd. Mechelen en Bovelingen zijn door lintbebouwing aan elkaar gegroeid. Het gehucht Pepingen verdween in 1706 na uitbreiding van het domein van het Kasteel van Bovelingen. Mechelen-Bovelingen ligt in de vallei van de Herk welke hier in noordelijke richting stroomt. De vallei ligt op een hoogte van ongeveer 70 meter. De Grondelingenbeek, die zich ten oosten van Mechelen-Bovelingen bevindt, komt ten noorden van het dorp in de Herk uit. Ook kleinere beken vloeien hier in de Herk. Overigens bevinden de vochtige valleien zich in Droog Haspengouw. Op het leemplateau, ongeveer 120 meter hoog, bevindt zich open landbouwgebied. We wandelen een eind door de velden rond Bovelingen en komen dan aan in het natuurgebied Overbroek-Egoven. Het Overbroek is een oase waar tal van zeldzame en kalkminnende planten een toevlucht vinden. Op verscheidene plaatsen kan je mergel ontdekken. Egoven is een beemdgebied aan de bovenloop van de Herk. In dit natuurgebied vloeien de Grondelingenbeek, de Fonteinbeek, de Molenbeek en de Kasteelbeek in de Herk. Egoven is een vrij moerassig natuurgebied in de vorm van een groot hoefijzer met grote stukken rietland, populierenbossen en weilanden met grote zegge. Talrijke knotwilgen geven het landschap een typisch waterlandkarakter. In het natuurgebied Overbroek ligt een oude mergelgroeve. Echte mergel, dat bestaat uit kalk, klei en leem, werd vroeger gebruikt om akkergronden minder zuur te maken. Het gaat om een openlucht groeve met erbovenop een bos en een permanent grasland met kalkminnende planten. Speciaal zijn wilde narcis en de wasplaten-paddenstoelen. In de gevonden bladfossielen in de mergelgroeve werden maar liefst 59 verschillende plantensoorten ontdekt, waarvan vele nog nooit eerder gevonden werden. De 57 miljoen jaar oude blad-, naald- en zaadafdrukken maken van de mergelgroeve een wereldbelangrijke referentie. De rondtrekkende schaapskuddes zijn nu uit het Overbroek verdwenen. Om de typische kalkplanten in stand te houden, schakelen we nu gallowayrunderen in. Deze koeien, afkomstig uit de Schotse landstreek Galloway, zorgen net zoals de schapen van vroeger, dat typische, kalkminnende planten zoals naakte lathyrus en hokjespeul kunnen overleven. Gallowayrunderen stellen weinig eisen aan de kwaliteit van hun voeding. Deze eigenschap laat toe om deze dieren op onbemeste gronden te laten grazen. We wandelen door het gebied het is prachtig verschillende paddenstoelen, Plankenpad dat ons door het natte gedeelte breng mooi is het wel. We genieten van de wandeling door het natuurgebied en zo komen we terug aan ons vertrek, De wandelclub AVIAT heeft hier een mooie wandeling uitgezet bedankt,

MORTIER C'EST L'PIED.

WANDELING BLEGNY MIJN.

BLEGNY.

De steenkoolontginning begint vanaf de XVIe eeuw onder impuls van de monniken van de abdij Val-Dieu, die reeds eigenaars waren van een steenkoolgebied. De eerste concessie, die van Trembleur, toegekend in 1779 aan Gaspard Corbesier, kenmerkte het begin van de industriële uitbating. De nakomelingen verkregen ook de concessie van Argenteau, nabij gelegen. De twee vennootschappen, in totaal 879 ha, werden verenigd in 1883 maar de maatschappij werd ontbonden in 1887. De activiteit werden toen voor 30 jaar stilgelegd.Een nieuwe vennootschap werd in 1919 opgericht door enkele industriëlen onder de naam "N.V. Steenkoolmijn van Argenteau". In 1922 nam de familie Ausselet het beheer in handen en steeg de productie snel tot een capaciteit van 84.000 ton per jaar in 1931 (tegen 10.000 ton tot aan de sluiting in 1980). Dan komt wereldoorlog II waarin Schacht 1 en de kolenwasserij opgeblazen werden. De ontginning ging verder via de schacht 2, Schacht "Marie", maar aan een vertraagd tempo. Tijdens de periode 1942-1948 werden Schacht 1 en de kolenwasserij terug opgebouwd, daarna hernam de volledige productie. In 1970 bereikte de jaarlijkse productie een record met 232.000 ton met een bezetting van ± 680 personen. In 1975 besliste het Ministerie van economische en sociale zaken de stopzetting van de staatssubsidies aan de Waalse mijnindustrie. Eén voor één gingen de overblijvende Luikse zetels dicht. De zetel van Argenteau-Trembleur kreeg de twijfelachtige eer om als laatste haar productie te stoppen op 31 maart 1980. De sluiting had tot een definitief einde van de steenkoolmijn van Argenteau-Trembleur kunnen leiden. De site zou verkommerd zijn tot een industriële ruïne, blootgesteld aan vandalisme en wildgroei.  Door de onvolprezen en vrijblijvende inzet van de provincie Luik, en in het bijzonder de heer gourverneur Gilbert Mottard, heeft men een blijvende herinnering aan de Luikse mijnwerker kunnen bewaren voor het nageslacht. In 1978 werd besloten tot de omschakeling en de uitbreiding tot een toeristisch centrum. In 1980 heeft de provincie Luik de eigendommen aangekocht, en de eerste bezoekers daalden al begin juni 1980 af in de ondergrondse galerijen, twee maanden na sluiting. De bemaling van het ondergrondse mijnwater naar de bovengrond zorgde voor grote problemen.  In 1983 loste de Waalse gemeenschap het probleem op door te investeren in het domein om de rondleidingen te laten doorgaan op de verdiepen -30 en -60 meter. Dankzij de nauwe samenwerking tussen de Waalse Gemeeschap (ondersteund in 1994 door het Waals gewest en heden door het commissariaat generaal van toerisme) en de provincie Luik, ondersteund door de toeristische federatie en de gemeenten Blegny en Dalhem, bijgestaan door de twee regionale verenigingen, steeg het jaarlijks bezoekersaantal snel tot 50.000 bezoekers. Door gebruik te maken van de Europese fondsen heeft de infrastructuur van het museum en het domein, vanaf 1990, een ware facelift ondergaan die het educatieve aspect en de ontspanning ten goede kwamen. De grens van 100.000 bezoekers werd in datzelfde jaar nog overschreden, in de daaropvolgende jaren liggen de bezoekersaantallen tussen de 140.000 en 160.000 per jaar. Zover een stukje geschiedenis van het mijnverleden vandaag een prachtig site waar de wandeling vertrekt. We wandelen over de spoorwegzate van Blegny naar Dalhem, we komen aan de spoorwegtunnel van Dalhem. Een heel stukje geschiedenis heeft deze tunnel,  Dalhem, op de flank van het plateau van Herve, ligt een van de weinige buurtspoorwegtunnels van dit land. Dit 144 meter lange bouwwerk uit 1904 met zijn monumentale portalen in metselwerk, op de buurtspoorlijn van Liège(Luik) naar ’s Gravenvoeren, loopt dwars door een rotsheuvel met daar bovenop het historische dorp en zijn middeleeuwse burcht, ooit de zetel van een graafschap. Tijdens de tweede wereldoorlog liet de bezetter het spoor voorbij Dalhem uitbreken en kwam hier het nieuwe eindpunt, juist voorbij de tunnel. Het einde van de reizigersdienst in oktober 1948 betekende echter niet dat het er voorgoed mee gedaan was. Integendeel, vanuit Dalhem werd vanaf dan het meterspoor opnieuw aangelegd, tot aan het spoorwegstation bij Warsage. Op die manier kon de steenkoolmijn 'Argenteau' in Blégny-Trembleur haar productie voortaan op een vlotte manier afvoeren via dit station op de Montzenroute (Tongeren-Aachen). In juni 1952 kwam de tunnel terug in dienst, zij het pas na de nodige aanpassingswerken, want het vervoer gebeurde met spoorwegwagons die op platte wagentjes gehesen werden en over het meterspoor getrokken door een overjaarse locomotief. ​In 1960 nam de kolenmijn de hele exploitatie over, inclusief spoorlijn en stoomloks. Vanaf 1965 namen diverse dieselloks de plaats in van de overjaarse stomers, tot de sluiting van de mijn in 1980. De toeristische weekenddienst, die al in de jaren 70 tot stand kwam, bleef wel rijden, zij het slechts tot Mortroux, aan de hoofdbaan Verviers-Maastricht. Begin oktober 1991 sloeg het noodlot echter toe. Een toeristische trein met meer dan 100 reizigers aan boord raakte op drift aan het begin van de steile afdaling naar Dalhem en ontspoorde vlak voor de tunnel. Eindbalans: 7 dodelijke slachtoffers en tientallen gewonden. Meteen het definitieve einde van de spoorexploitatie. Enkele jaren later volgde de opbraak, tot even voorbij Dalhem, alwaar het spoor vandaag nog steeds aanwezig is tot Mortroux, zij het als wandelpad, in navolging van de rest van het tracé uit Blégny. Wegens afstortingsgevaar is de tunnel evenwel afgesloten. Jarenlang was hij het voorwerp van een administratief kluwen, omdat niemand precies wist wie de eigenaar was. Begin 2013 slaagde de gemeente Dalhem er dan toch in het bouwwerk voor de symbolische som van 1 Euro te verwerven met het oog op zijn restauratie en openstelling voor ‘zachte recreatie’. Totnogtoe is daar bitter weinig van te merken, en brokkelen de monumentale tunnelportalen verder af, zoals we in april 2017 konden merken. Ook de metalen brug over de Berwinne, vlak aan het noordportaal, is er slecht aan toe, waardoor het geheel hermetisch afgesloten is met dubbele hekken.​ De tekst hierboven schreven we op 27 mei 2017. Sindsdien is er dan toch wat gaan bewegen. Zo werd de beslissing genomen om eindelijk de langverwachte restauratie uit te voeren, en zijn de eerste werken zelfs al begonnen. Einde 2019 waren de restauratiewerken al ver gevorderd  en zouden intussen bijna klaar zijn. einde maart 2020 de plechtige heropening. En vandaag is het een prachtige bouwwerk we kunnen erdoor wandelen mooi project. De wandeling gaat verder even door Dalhem en dan verder door de velden over weilanden en langs prachtige natuur tot we terug in Blegny komen. Een prachtige wandeling.

WANDELING DAUSSOULX.

LES SPITANTS DE NAMUR.

DAUSSOULX.

Vandaag onze eerste georganiseerde wandeling sinds begin maart, Covid heeft roet in het eten gegooid en we hebben de vorige maanden veel alleen gewandeld en vele lokale wandelinge gedaan, toch is het fijn om weer eens een wandeling met wandelvrienden te doen, we gaan dan ook naar Daussoulx, we vertrekken met onze wandeling en al vlug zien we welk prachtig landschap dit hier is mooie grote boerderijen, vele koeien in de weilanden, een grote boerderij passeren we. Wat later komen we op de oude spoorweg Ligne 142, vandaag een Ravel, Spoorweg 142 is een voormalige spoorweg van Namen via Eghezee, Ramilles, Geldenaken en Hoegaarden naar Tienen. Vandaag is het een fiets en wandelweg, als we langs het station komen staat daar een mijnwagentje, SA Mines de Pyrites de Vedrin, de mijn is overgenomen door Compagnie Intercommunale Bruxelloise des Eaux die vandaag er drinkwater zuiverd en zon 30.000m³ per dag voorziet. We wandelen door Vedrin een klein maar aangenaam dorpje. In het gehucht Frizet  zijn de oude Église Saint-Martin en een calvarie met de omstaande bomen beschermd. Het geheel van velden, weides en agrarische gebouwen van het plateau van Berlacomine tot Vedrin is als site beschermd. De hereboerderij Frizet in Vedrin is een parel . We wandelen een heel eind door een bos dan langs de grote weg en zo terug naar ons vertrek. Een fijne en aangename wandeling,

Plezierwandeling 1 - “De gouden rivier” Montenau

Ontdekking van een geheime rivier : de rijkdom zit in het landschap, niet in de zogezegde goudmijn.

Het pad loopt verder tussen dennen en beuken en gaat het « Wolfsbuch » in, het bos van de wolf dat zich tot buiten de Oostkantons uitbreidt en dat zijn territorium was tot in de XIX eeuw. Ook al horen we zijn gehuil de laatste 100 jaar niet meer in de Ardennen, de etymologie van het bos herinnert ons aan zijn aanwezigheid. We volgen de Amblève die dwars door het oude Ardens massief loopt. Langs de oevers is het sereen. Een houten brug en houten vlonders brengen ons naar Thirimont, een gehucht dat geïsoleerd lijkt in een doosje van loof. Een brug en we hebben de rivier weer vlak bij ons. Langs de oevers zien we af en toe sporen van een vroege exploitatie van goudzoekers. Mannen droomden van een rijk leven dankzij deze gouden rivier: we beelden ons in dat ze goud zoeken langs de oevers van de rivier, die nu verlaten zijn. Het geruis van de Amblève wiegt ons bijna in slaap. In de verte horen we het gezang van een koekoek. Wat verder zweeft een koppel buizerds boven onze hoofden: de natuur is vriendelijk voor ons in Montenau.

Vertrek van de wandeling tegenover Het Sint-Rafaëlklooster: Begin 20e eeuw werd door de Antwerpse koopman Grisar een grote villa gebouwd, die in 1928 in gebruik werd genomen door de Missionarissen van Steyl, welke hier een rusthuis voor missionarissen inrichtten. Daartoe werd het gebouw in de jaren '30 van de 20e eeuw nog uitgebreid. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de gebouwen gebruikt als veldhospitaal voor Duitse militairen. In 1951 werd in de nabijheid van het klooster, en op initiatief van de paters, een kapel gebouwd, gewijd aan Maria Maagd der Armen. Deze kapel werd opgericht uit dank dat Iveldingen en Montenau gespaard waren gebleven van de verwoestingen tijdens het Ardennenoffensief. Er werd vanuit de omliggende dorpen jaarlijks een lichtjesprocessie naar deze kapel georganiseerd, welke ook na de sluiting van het klooster door zal gaan.

Goudkoorts van Montenau: In 1876 deed de Duitser Julius Jung geologisch onderzoek in de streek rond Sankt Vith. Hij werkte aan een tracé voor een spoorlijn die Aken en Sankt Vith moest verbinden: de Vennbahn. Jung had als ploegbaas gewerkt in Amerikaanse goudmijnen en was geïntrigeerd door goudvondsten bij Amel. Er waren bewijzen van primitieve goudwinning in de Romeinse tijd en ook toponiemen verwijzen naar goud: Goldgrübe, Goldgrof en Goldkuhl bij Montenau en Recht; Goldbach am goldenen Bitgeleisen nabij Faymonville of de Heid de la mine d'Or nabij Quarreux, tussen Aywaille en Stoumont of ander plaatsen in het stroomgebied van de Amel. Jung wist dat in dit gebied 'een grote goudader' moest liggen. Hij mikte op Montenau en kreeg een concessie voor 2 miljoen vierkante meter. Jung ging zoeken en vond goud. Zijn zoon Friedrich pakte de zaak groots aan, naar Amerikaans voorbeeld, en gedurende enkele jaren won Jung met zijn maatschappij 5 gram goud per ton gesteente. Via de pers werden zijn activiteiten bekend en de goudzoekers kwamen naar Montenau, doch alleen Jung vond goud. Montenau paste zich aan aan de goudkoorts. Er kwamen cafés en zelfs bordelen. In 1919 trok de Duitse regering de concessie in op grond van ecologische motieven. De uitgravingen mis maakten het natuurlijke landschap. Montenau vergat al snel de goudkoorts.

BOOMKIKKERS

>

INSECTEN

GREENSPOT RULLINGEN.

REGIONAAL LANDSCHAP HASPENGOUW EN VOEREN.

BORGLOON.

Bij de opstart van de wandelingen was het vertrek aan het kasteel van Rullingen en ging door het park, sinds de provincie het kasteel en het domein verkochten vertrek de wandeling aan het voetbalplein, De wandeling heeft daardoor wel wat van zijn aantrekkingskracht verloren. We blijven ze toch bewandelen. We wandelen vanuit ons huis en gaan via Puthof de wandeling op. Langs de oude spoorwegzate eens het fruitspoor, Dit gedeelte is nu natuurreservaat en is prachtig om te wandelen we zo komen we in Kuttekoven aan de gerestaureerde pastorij. We klimmen hier d etrappen op om op de spoorwegzate zelf te wandelen. Zo komen we in Kuttekoven zelf waar we verder wandelen langs het spoor, We steken de weg over en wandelen over het fietspad. Een eindje verder verlaten we de fietsroute om weer de het natuurreservaat in te wandelen, Deze is afgesloten en alleen voor wandelaars toegankelijk. Hier op dit stuk spoorwegzate leef onze das. We wandelen een heel eind en komen zo aan het natuurreservaat de Meersbeemden. De Meersbeemden maken deel uit van de vallei van de Herk . De omgeving van de Meersbeemden werd lange tijd beheerst door molenactiviteiten. We wandelen langs de Herk tot we aan de nieuwe molen komen, Het huidige molenhuis en molenaarshuis hebben een kern uit de eerste helft van de 17e eeuw. Het onderslagrad was vervaardigd uit hout, maar werd door een ijzeren hoepel bijeengehouden. Omstreeks 1980 werd het verwijderd, doch de as, met de aanzet van de houten spaken, is nog aanwezig. De onderslagmolen, die fungeerde als korenmolen, bestond reeds in 1300 en was, samen met de Oude Molen te Berlingen, vanaf 1582 een  banmolen voor de inwoners van Borgloon, Berlingen en Graethem. Er liep een verbindingsweg tussen beide molens, waarvan het talud nog in het landschap is te herkennen. We wandelen verder en klimmen nu een heel eind om terug naar Kuttekoven te wandelen we nemen nu dezelfde weg terug naar ons vertrek, Een mooi wandeling die wel wat van zijn uitstraling verloren heeft.

NAAR DE HOULPAIX.

CERCLE DES MARCHEURS DE SAIVE.

SAIVE.

De wandelclub van Saive heeft twee permanente parkoers, we kiezen voor de 9 kilometer. We vertrekken in het centrum van Saive, We halen de startkaart in de café “La Capsule” wat een vriendelijke onthaal en wat een hulpvaardigheid, goed zo een goed begin van onze wandeling, een inschrijfkaart en een mooie stikker en een route beschrijving. Het is fijn dat deze zelfs in Nederlands is, maar eigenlijk heb je deze niet nodig je vind heel gemakkelijk de route. Alleen moet je even kijken voor je vertrek welke pijlen je moet volgen, het begin van de wandeling zijn de pijlen van d eclub en dan volgen we de groene rechthoek, We moeten zeggen wat een prachtig parkoers is dit veel bos en veldwegen en holle wegen gewoon prachtig, Saive ligt in de vallei van de Julienne, bij de samenloop met de Ruisseau d'Évegnée, In het bos staan prachtige eiken en beuken, na bijna 4 kilometer komen we aan de controle, Aan de oriëntatietafel houden we even halt om de vraag op te lossen en om te kijken naar de prachtige omgeving. Dan gaan we verder om deel 2 te doen, weer mooie stukken tussen bos en weilanden tussen de koeien door die rustig liggen. Hoe fijn om te wandelen. We komen langs oude gebouwen met steen uit de streek altijd bijzonder, Oude boerderijen met liefde en met veel zorg bewaard. Zo mooi. De Sint-Pieterskerk (Église Saint-Pierre) de parochie kerk van Blegny Deze kerk werd omstreeks 1700 gebouwd in classicitische stijl. De kerk vormt een architecturale eenheid. We wandelen nog even verder om zo terug te keren naar Saive, de kazerne komt in zicht en zo zijn we terug aan ons vertrek, Een aanrader deze wandeling zeer verzorgt en een vertrekplaats die top is en parking aan de deur,

Keviewandeling

Tongeren 

Beemdenwandeling: 8,0 km

Signalisatie : (rood vierkant) 

Vanop de parking langs de Oude Blaarstraat ga je onder de spoorweg door. Je slaat onmiddellijk rechtsaf langs de spoorweg. Na een afstand van 300 meter kom je aan de "steenbreker", een relict uit de Eerste Wereldoorlog. Links zie je beemden, begraasd door Galloways. Voor droge voeten werd een knuppelpad voorzien. Aan de Neremweg, sla je linksaf en je vervolgt je weg langs de akkers en de Netbeemden. Na een 1000m kom je aan het fietspad naar Nerem (een oude spoorwegzate in de richting van Maastricht). Hier nemen we rechts het fietspad. Vanaf dit punt delen we het pad met fietsende medegebruikers. Een rustige wandeling van 1,7km leidt ons naar het kerkdorpje Nerem. Onderweg 900m verder aan onze linkerzijde treffen we het kasteel en park Scherpenberg, het niet-zichtbare kasteel is nog steeds bewoond.Verderop, 500m, bevindt zich aan onze rechterzijde de achterkant van de voormalige tinfabriek. We wandelen over het Neremplein met rechts het kasteel Riskiin. We volgen over 150m de Neremweg, steken de Jeker over en nemen onmiddellijk links de verharde weg. Met de Jeker aan onze linkerzijde vervolgen we onze weg. Na een 500m zien we terug de eerste woningen. We hebben ondertussen iets meer dan 4 km afgelegd. Aan het kruispunt, 400m verder, in het deel De Keer´in de gemeente Mal houden we links aan en volgen de verharde weg tussen de wilgen en lijsterbessen naar het waterzuiveringsstation van Tongeren. Vanaf hier hebben we een prachtig zicht op enkele nieuwe aangelegde meanders . We passeren een hek met een stichel, die de Galloways binnen het seizoensbegrazingsgebied houdt en onze wandelaars doorlaat. Let op! Beversporen. Nogmaals 100m verder draait de weg 90° naar rechts. Aan de linkerkant bevindt zich een kijkwand. We vervolgen onze weg op een onverhard gedeelte over een afstand van 500m. We nemen links de Kevieweg. We zijn nu in het gehucht Blaar.300m verder bewonderen we aan onze linkerzijde de Blaarmolen. 300m verder bewonderen we aan onze linkerzijde de Blaarmolen, We houden links aan, volgen de Oude Blaarstraat en wat verder bereiken we de brug over de Jeker,We gaan over de brug en al wandelend op de onverharde Oude Blaarstraat en tussen een dreef van hoge populieren bereiken we na 1.6km terug ons vertrekpunt, de parking aan de spoorwegbrug.

Greenspot Vrijhern, 'Natuur rond de kluis'

Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren.

Hoeselt.

Je start in de bronrijke omgeving van de Kluis van Vrijhern en wandelt door een gevarieerd landschap van bronnen, bossen en weilanden. Dit is op en top vochtig Haspengouw. Op verschillende plekken word je beloond met prachtige panorama’s.

De Kluis van Vrijhern is een kluizenarij.

Stichter van de kluis was de uit Hasselt afkomstige Jacobus van den Brouck, die in 1685 te Riksingen begon met het geven van onderwijs aan arme kinderen. Omstreeks 1690 vestigde hij zich als kluizenaar aan de rand van de gemeente, zodat ook kinderen uit Werm, Vrijhern en Sint-Huibrechts-Hern onderwezen konden worden. In 1703 werd de kluis echter verwoest toen de Franse troepen, in het kader van de Spaanse Successieoorlog, Tongeren innamen. In 1709 werd door de Heer van Werm, Hubert-Maximiliaan de Brouckmans, grond afgestaan voor een nieuwe kluis, die eigendom was van de Heilige-Geesttafel van Werm. Ook werd een kapel gebouwd, die gewijd was aan Onze-Lieve-Vrouw van Loreto. In 1715 stierf Jacobus. Hij werd opgevolgd door een reeks andere kluizenaars. De laatste kluizenaars waren Lambertus Meesters, welke stierf in 1904, en Martinus Brepoels, welke laatste zich, na de dood van Meesters, vestigde in het Minderbroedersklooster van Rekem. In 1920 werd het meubilair van de kluis en de kapel verkocht, maar het complex bleef bestaan.

Heden

De bakstenen kapel is gebouwd naar het voorbeeld van het Heilige Huisje van Nazareth in het bedevaartsoord Loreto. De kluizenaarswoning is slechts gedeeltelijk in baksteen, maar voornamelijk in vakwerkbouw met lemen vulling. Daarnaast is er een dienstgebouwtje. Voorts is er een 18e-eeuwse Calvarieberg in mergel. De kluis is tegenwoordig een schilderachtig geheel, midden in de natuur, waarlangs enkele gemarkeerde wandelingen lopen. Ook is ze nog steeds een bedevaartsoord.

DE WANDELING

Eenvoudige wandeling van 6 kilometer rond de Kluis van Vrijhern, gelegen in het Belgische dorp Sint-Huibrechts-Hern, een deel van Hoeselt. Je zult geen kluizenaar meer ontmoeten in de Kluis van Vrijhern. De laatste vertrok in 1904. Misschien biddende bezoekers, want dit karakteristieke gebouw is nog steeds een druk bedevaartsoord. In de 17e eeuw vestigde zich hier de eerste kluizenaar. Hij en zijn opvolgers leidden hier niet alleen een hard en nuchter leven, ze zorgden ook voor de zieken in tijden van grote epidemieën. Bovendien waren zij verantwoordelijk voor het onderwijs aan de arme kinderen van de dorpen Riksingen, Hern en Werm. Daarom was er ook een school in het voormalige klooster. Beide gebouwen bestaan deels uit baksteen en deels uit origineel vakwerk. In de 18e eeuw werd de “Loreto-kapel” gebouwd, een exacte kopie van een bedevaartskapel in de Italiaanse Loreto. De prachtige omgeving is zeker de moeite om te bewandelen. We komen langs het kasteel van Herdingen met zijn praachtige park, de 150 jarige zomereik. Samen met dit parkoer kun je de Kluizenaarstocht maken van Hoeselt met info bordjes en d emogelijkheid om met je gsm de toch te volgen en d everhalen et horen een mooie en aangename wandeling.

VERBORGEN MOOIS MARIËNLOF

In de vallei van de Kleine Herk in Borgloon ligt de abdij Mariënlof, die in de volksmond beter gekend is als het klooster van Colen. De panoramische uitzichten en de erfgoedrijkdom zijn de belangrijkste troeven van dit Verborgen Moois. Niet voor niets dat kunstenaars zich laten inspireren door deze magische plaats. In 2012 bouwde de Schotse kunstenaar Aeneas Wilder een opvallend architecturaal bouwwerk: Untitled #158. Het fietspad op het voormalig fruitspoor passeert voor de poorten van de abdij en de stroomstroopfabriek van Borgloon ligt op wandelafstand. Het omringende landschap herbergt akkers, weilanden en hoogstamboomgaarden. Het fruitspoor vormt ook de verbinding met Kuttekoven.

KUTTEKOVEN – BORGLOON.

Kuttekoven wordt in de 13de eeuw vermeld als residentie van de ridders van Kuttekoven, vazallen van de graaf van Loon. Kuttekoven was steeds een landbouwgemeente, zonder industrie. Dit heeft het inwonersaantal van de gemeente na de groei in de 19de eeuw doen teruglopen tot zijn peil van eind 18de eeuw. De spoorlijn Sint-Truiden-Tongeren, aangelegd in 1878-1879, doorkruiste het dorp van west naar oost, maar er was geen station; de sporen werden in 1970-71 opgebroken. Het nederzettingspatroon is dat van een hoopdorp gelegen in het zuidelijk deel van het grondgebied, met de lineaire bebouwing, typisch voor de Vochtig-Haspengouwse dorpen. Het noordwestelijke gedeelte wordt vrijwel volledig door akkers ingenomen. De Kuttekovenstraat is de belangrijkste straat van het dorp, waaraan zich de kerk en de pastorie bevinden. De hoogstamboomgaarden in Haspengouw kennen een hoge belevingswaarde en dragen bij aan de streekidentiteit van het landschap. Hoogstamboomgaarden hebben een hoge ecologische en natuurwaarde, ze zijn een bijzonder aantrekkelijke leefomgeving voor vele plant- en diersoorten. Vooral de combinatie met extensief beheerd grasland is interessant voor de natuur.

GREENSPOT HEKS / REGIONAAL LANDSCHAP HASPENGOUW EN VOEREN / VECHMAAL

>

Wandeling Wellenveld / Borgloon -Wellen.