NAZOMERTOCHT.

W.S.V.EUREKA.

HOELBEEK-BILZEN.

Hoelbeek werd voor het eerst vermeld in 1178 onder de naam Hulobeken waarbij het woord hulo staat voor diepte of dal, en baki voor beek, dus feitelijk: diepenbeek. In 1974 werd, op Ketelveld aan de Maastrichterstraat, een Romeinse tumulus gevonden. In 1178 was Hoelbeek een Loons leen. Vanaf de 14e eeuw werd het een onderdeel van een grotere heerlijkheid, die vanuit de burcht van Jonckholt bestuurd werd. In 1795 bij de vorming van de gemeenten werd Hoelbeek een zelfstandige gemeente. Vanouds behoorde Hoelbeek gedeeltelijk tot de parochie Eigenbilzen, en gedeeltelijk tot de parochie Waltwilder. Pas in 1934 werd Hoelbeek een zelfstandige parochie. Hoelbeek ligt in Vochtig-Haspengouw op een hoogte van ongeveer 70 meter, en de Meersbeek heeft haar bron iets ten zuiden van het dorp. Hoelbeek was en is een landbouwdorp zonder noemenswaardige industrie. Ten noorden van de kom liggen de bossen en landgoederen van Kasteel Jonckholt en Kasteel Groenendaal.

De ruïne van Kasteel Jonckholt : een ruïne van een versterkte burcht die in de 14e eeuw werd opgericht op funderingen van een 11e-eeuwse strategische nederzetting. De burchtmuren zijn tot ongeveer een meter hoogte terug opgebouwd. Opmerkelijk is de aarden wal met dubbele slotgracht. Deze omwalling werd aangelegd bij de opkomst van het buskruit. Het geschut kon op die manier niet rechtstreeks de één meter dikke stenen muur treffen. De ingangspoort werd dwars op de aarden wal aangebracht. In de aarden wal maakte men vier ronde torens waarin men de verdedigingslinie met geschut plaatste. Dit is nu nog steeds duidelijk zichtbaar.

Kasteel Groenendaal. In de onmiddellijke omgeving, op het grondgebied van de gemeente Waltwilder, ligt het kasteel Groenendaal verborgen in de bossen. Het kasteel was vroeger via een dreef verbonden met de burchtruïne van Jonckholt.

Op het gehucht het Heyken ten noorden van de dorpskom vinden we de Kapel Geheim Leger van de weerstand tegen de Duitse bezetter uit 1944-45. In het Munsterbos verschuilden de weerstanders uit de Tweede Wereldoorlog zich tijdens de oorlogsjaren. We vertrekken aan de Parochiekerk Sint-Adrianus uit 1926 en wandelen zo langs de hoeve met speklagen en vakwerk, Gelegen Winkelomstraat 11; Vierkantshoeve gebouwd begin 18° eeuw. Opgetrokken met speklagen en mergelblokken. Genoemd naar Thomas Lathouwers (Timme) die in 1856 de woning verbouwde Hoelbeel bezit een paar oude en interessante boerderijen. Bijzonder is het hondenkerkhof bij de bunker wandelend langs een smalle kerkwegel kom je aan de bunker en je ziet de grafstenen voor de honden. Wij wandelen verder door smalle steegjes en weilanden en komen zo terug in Hoelbeek

<br<